Tembe l’ɔngɛnɔngɛnɔ!

1. Kakɔna katokimanyiya wembelo w’esambo dia nsala?

OFUNDJI ɔmɔtshi w’esambo wa lokumu akate ate: “Ɛtɛkɛta konyaka onto dia nkanyiya efula. Mishiki mbishaka onto ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko osambo konyaka onto dia nkanyiya l’ɔngɛnɔngɛnɔ.” Esambo aso kɛnɛmɔlaka lotombo ndo ngandji kokaso Jehowa, Shɛso lele l’olongo. Vɔ tokonyaka dia ndeka ndjaoka suke la nde. Ekɔ dui dia wɔdu dia nshihodia lande na kele memba esambo ekɔ ohomba efula l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi, oyadi tekɔ lo memba shoamɛ kana l’anangɛso l’akadiyɛso.

2, 3. a) Ngande wayaoka anto amɔtshi lo kɛnɛ kendana la memba esambo la dui dia wolo l’etshumanelo? b) Ambola akɔna wayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

² Ngande wayaokayɛ lo kɛnɛ kendana la memba esambo la dui dia wolo l’etshumanelo? Onde wɛ mbokaka nsɔnyi? Lo mbekelo mɔtshi, apami hawoleke ngɛnangɛna memba esambo la ntondo k’anto akina. Lɔkɛwɔ lɔsɔ koka monga la shɛngiya ya kɔlɔ l’etshumanelo k’otondo, djekoleko naka dikumanyi mengengaka memba kana ndjashaka l’awui akina etena kembama esambo.​—Os. 30:12.

³ Wembelo w’esambo ekɔ etenyi kɛmɔtshi k’ɔtɛmwɛlɔ watɛmɔlaso Jehowa. Diakɔ diele, hatolange mbeteta etena kembawɔ osambo kana mpandja etenyi ka losanganya kɛsɔ. Diakɔ diele, sho tshɛ pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Ngande wayaokami lo dikambo dia wembelo w’esambo lo nsanganya? Kakɔna kakokami nsala naka lekɔ lo mengenga dia memba la ntondo k’anto akina? Ndo ngande wakokami memba esambo l’ɔngɛnɔngɛnɔ?’

WEMBELO W’ESAMBO EKƆ ETENYI K’OHOMBA K’ƆTƐMWƐLƆ WA MƐTƐ

4, 5. Ɛlɔngɔswɛlɔ akɔna wendana la wembelo w’esambo lo tɛmpɛlɔ wakasalema l’Isariyɛlɛ w’edjedja?

⁴ L’edja k’ɔkɔndɔ w’ana w’anto, atɛmɔdi wa Jehowa wokokambaka la mishiki dia mbotombola. Tolembete di’etena kaki ase Isariyɛlɛ la kɔlamelo le Jehowa, wembelo w’esambo aki etenyi kɛmɔtshi k’ɔtɛmwɛlɔ awɔ. Ɛnyɛlɔ, etena kakasalaka Davidɛ ɛlɔngɔswɛlɔ wendana la tɛmpɛlɔ, nde akakongɛ ase Lɛwi 4 000 dia ntombola Jehowa la mishiki. L’atei awɔ, anto 288 “waketshama dia membɛka Jehowa esambo . . . vɔ tshɛ waki tomanyi.”​—1 Ɛk. 23:5; 25:7.

⁵ Mishiki ndo wembelo w’esambo waki nto etenyi k’ohomba l’osapwelo wa tɛmpɛlɔ. Bible totɛka ɔnɛ: “Etena kakatombolaka ndo kakashaka ambidi w’amama ndo amembi Jehowa losaka lo kaamɛ, ndo lam’akatombaka wendjo oma l’amama ndo oma lo nsɛmbalɛ kaamɛ la dihomahoma dikina etena kakawatombolaka Jehowa, . . . lotombo la Jehowa lakalole lo luudu la Nzambi ka mɛtɛ.” Ohokanyiya woho wakahombe mbetawɔ k’ase Isariyɛlɛ keketshama lo diaaso sɔ!​—2 Ɛk. 5:13, 14; 7:6.

6. Ɛlɔngɔswɛlɔ akɔna wendana la mishiki ndo wembelo w’esambo wakasale Nɛhɛmiya etena kakinde nguvɛrnɛrɛ la Jɛrusalɛma?

⁶ Nɛhɛmiya lakakongɛ ase Isariyɛlɛ dia nyomoka mpele dia Jɛrusalɛma, nde la wɔ akakongɛ ase Lɛwi dia memba ndo mpoma mishiki. Woho wakawembe esambo dimɛna akasale di’osapwelo wa mpele nyomoleka monga dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ. Nɛhɛmiya akasɔnɛ “elui 2 wa weke w’amembi wa eokelo ka losaka.” Amembi wakatakɛndakɛndaka la diko ka mpele di’osomba lo bɛkɛ diotshikitanyi polo lam’akawatohomana lo ehele kakaleke nsukana la dihole diaki tɛmpɛlɔ. Vɔ wakadaka ekoko wolo efula woho wakakoke anto waki etale mboka. (Nɛh. 12:27, 28, 31, 38, 40, 43) Sho koka monga l’eshikikelo dia Jehowa akangɛnangɛna dia mboka woho wakembaka atɛmɔdi ande esambo la waangasanu tshɛ dia mbotombola.

7. Ngande wakɛnya Yeso dia wembelo w’esambo wakahombe monga etenyi kɛmɔtshi k’ohomba k’ɔtɛmwɛlɔ w’Akristo?

⁷ Lo nshi ya Yeso, mishiki wakatetemala monga etenyi k’ohomba k’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Ohokanyiya yema kɛnɛ kakete lo otsho woleki ohomba l’ɔkɔndɔ w’ana w’anto. L’ɔkɔngɔ wa Yeso nsala Dambo dia dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ nde l’ambeki ande, vɔ tshɛ wakembɛ Jehowa esambo wa lotombo.​—Adia Mateo 26:30.

8. Ngande wakatshike Akristo wa lo ntambe ka ntondo ɛnyɛlɔ ka tombolaka Nzambi l’esambo?

⁸ Akristo wa lo ntambe ka ntondo wakatshike ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka tombolaka Nzambi l’esambo. Otshikitanyi l’ase Isariyɛlɛ wakatshɔka lo tɛmpɛlɔ dia tɔtɛmɔla Jehowa, Akristo asɔ wakasanganaka lo mvudu yawɔ. Kaanga mbele mvudu shɔ komonga y’amɛna ndo ya diambo oko tɛmpɛlɔ, anangɛso wakembaka l’ohetoheto. Diakɔ diele, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akatɛ anango w’Akristo ate: “Nyotetemale mbetshana ndo keketshana onto la wonyande la esambo, awui watombola Nzambi ndo la nkembo ya lo nyuma yembama la lowando, nyembɛ Jehowa lo etema anyu.” (Kɔl. 3:16) Esambo wa lo dibuku diaso di’esambo pombaka mɛtɛ “[m]embama la lowando.” Vɔ wekɔ etenyi kɛmɔtshi ka “mbo ya ndɛ . . . lo etena kahombama” yatosha “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ.”​—Mat. 24:45.

NGANDE WAKOKAYƐ MEMBA L’ESHIKIKELO?

9. a) Lande na kakoka anto amɔtshi mengenga dia memba l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo nsanganya yaso ya l’etshumanelo ndo lo nsanganya ya weke? b) Ngande wahombaso ntombola Jehowa l’esambo, ndo waa na wahomba mbisha ɛnyɛlɔ? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

⁹ Naa ɛkɔkɔ ɛmɔtshi wakokayɛ mengenga dia memba? Mbeyaka monga ko nkumbo kayɛ kana anto wa lo dihole diakayole bu la mbekelo ka memba esambo. Kana mbeyaka monga ko wɛ pokamɛka amembi wa tomanamana lo aradiyo kana lo televiziɔ ndo etena kɛdikayɛ yoho yawɔ ya memba la yayɛ, wɛ mbokaka nsɔnyi kana kɔmɔka. Koko, sho tshɛ tekɔ l’ɔkɛndɛ wa membɛ Jehowa esambo wa lotombo. Ɔnkɔnɛ, edia dibuku diayɛ di’esambo, nyola ɔtɛ ndo emba la wangasanu! (Ɛzr. 3:11; adia Osambo 147:1.) Ɛlɔ kɛnɛ, Mbalasa ya Diolelo efula yekɔ la ekra wɛnya ɛtɛkɛta wa l’esambo aso ndo dui sɔ koka tokimanyiya dia memba la dui dia wolo. Ekɔ nto dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia esambo wa Diolelo waya etenyi kɛmɔtshi ka Kalasa k’olimu wa Diolelo ka dikumanyi. Dui sɔ mɛnyaka di’ekɔ ohomba dia dikumanyi mbisha ɛnyɛlɔ lo wembelo w’esambo lo nsanganya ya l’etshumanelo.

10. Kakɔna kahombaso mbohɔka naka tekɔ la wɔma dia memba esambo la dui dia wolo?

¹⁰ Anto efula mbokaka wɔma memba la dui dia wolo l’ɔtɛ wafɔnyawɔ ɔnɛ vɔ wayoleka mbidiya dui kana ɔnɛ vɔ bu la dui dia dimɛna. Ko ohokanyiya lo dikambo nɛ. “Sho tshɛ takanaka mbala efula” etena katɛkɛtaso, koko dikambo sɔ hatoshimbe dia ntɛkɛta. (Jak. 3:2) Ko lande na kahombaso mbetawɔ dia dui diaso dia kɔlɔ toshimba dia memba esambo watombola Jehowa?

11, 12. Ngande wakokaso ndowanya yoho yaso ya memba esambo?

¹¹ Ondo sho mbokaka wɔma dia memba esambo l’ɔtɛ wahateye woho wa memba. Koko ekɔ akambo amɔtshi wakokaso nsala dia ndowanya yoho yaso ya memba esambo.a

¹² Wɛ koka memba la dui dia wolo lo nsala la wolo dia mpɛnga dimɛna. Oko washa kura dipulɛ wolo wa ntondja osase, mbele ɔhɛngɛlɔ ayɛ mbakosha wolo wa ntondja dui etena katɛkɛtayɛ kana kembayɛ. Wɛ pombaka memba la dui dia wolo woho watoyɔtɛkɛtaka kana ndeka. (Enda alako wele lo Kondja Wahɔ oma lo Kalasa k’Olimu wa Teokrasi, lɛkɛ 181 polo 184, l’ɔtɛ a dui wata ɔnɛ: “Hɛnga lo yoho ya dimɛna.”) Diakɔ diele, Bible mbutɛka atɛmɔdi wa Jehowa lo tena dimɔtshi ɔnɛ “nyode ekoko w’ɔngɛnɔngɛnɔ” etena kembawɔ esambo wa lotombo.—Os. 33:1-3.

13. Lembetshiya woho wakokaso ndeka memba l’eshikikelo tshɛ.

¹³ Etena kasalayɛ ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo kana wekelo w’onto ndamɛ, hemba nsala nganɛ: Sɔna osambo ɔmɔtshi walekayɛ nanga oma lo dibuku diaso di’esambo. Adia ɛtɛkɛta wa l’osambo akɔ la dui dia wolo ndo l’eshikikelo. Oma laasɔ, kamba la dui diakɔ diaamɛ, ta tɔtɛkɛta tshɛ tele l’ɔnɔngɔ ɔtɔi l’osambo akɔ lo mpɛnga mbala ɔtɔi. Oma laasɔ, emba ɔnɔngɔ akɔ la wondjo akɔ waamɛ wa dui. (Isa. 24:14) Dui diayɛ dia memba esambo diayoleka monga wolo ndo ɔsɔ ayonga dui dia dimɛna. Tokake wɔma ndo tokake nsɔnyi!

14. a) Ngande wele dihola onyɔ dimɛna koka tokimanyiya lo wembelo w’esambo? (Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Woho wa ndowanya yoho yayɛ ya memba esambo.”) b) Alako akɔna wendana la woho wa ntondoya ekakatanu wendana la dui wakoka kokimanyiya?

¹⁴ Dia dui diayɛ ntomba wolo dia memba esambo, wɛ pombaka mbasola onyɔ. Diakɔ diele etena kembayɛ, dihola onyɔ dimɛna ndeka woho watowongaka etena katoyɔtɛkɛtaka. Ko ahombayɛ nsala naka wɛ ekɔ la dui dia l’ɛse kana dui diamboleka wolo? Wɛ koka ntana alako amɔtshi w’ohomba lo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Woho wa tondoya ekakatanu ɛmɔtshi wa shikaa,” lo “Kondja Wahɔ oma lo Kalasa k’Olimu wa Teokrasi.”

TEMBE ESAMBO WA LOTOMBO OMA K’ƐSE OTEMA

15. a) Diewoyelo diakɔna diakashama lo losanganya la l’ɔnɔnyi lakasalema lo 2016? b) Naa ɛkɔkɔ ɛmɔtshi wakavusɔma dibuku di’esambo?

¹⁵ Onto tshɛ lakɔtɔ lo losanganya la l’ɔnɔnyi lo 2016 akangɛnangɛna efula etena kakewoya ɔnangɛso Stephen Lett, ose Olui-walɔmbɔla otombelo wa dibuku di’esambo di’oyoyo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: Tembee Jehowa la ɔngɛnɔngɛnɔ, Oko wakalembetshiya ɔnangɛso Lett, ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wakatahombe monga la dibuku di’esambo di’oyoyo aki l’ɔtɛ wa Bible—Ekadimwelo k’andja w’oyoyo kakatondjama. Ɛtɛkɛta wakatshikitanyema dia minya ditelo diaya bu lo Ekadimwelo k’andja w’oyoyo. Ndo nto, esambo w’eyoyo wendana l’olimu w’esambishelo ndo oshinga w’etshungwelo wakakotshama. Laadiko dia laasɔ, lam’ele wembelo w’esambo ekɔ etenyi kɛmɔtshi k’ohomba k’ɔtɛmwɛlɔ aso, Olui-walɔmbɔla akalange ntondja dibuku di’esambo diele l’esambo woleki amɛna. Diakɔ diele lohoso ladiɔ lekɔ oko Ekadimwelo k’andja w’oyoyo.

16, 17. Naa etshikitanu ekina wele lo dibuku di’esambo di’oyoyo?

¹⁶ Dia mbetɛ okambelo wa la dibuku di’esambo sɔ wɔdu, esambo wa lɔkɔ wakalɔngama lo ndjela dikambo la dikambo. Ɛnyɛlɔ, esambo 12 wa ntondo mendanaka la Jehowa, esambo 8 wayela mendanaka la Yeso ndo l’oshinga w’etshungwelo, ngasɔ mbediɔ ndo lo dikambo di’esambo ekina. Listɛ l’ɛtɛ w’esambo tshɛ lekɔ l’etatelo ka dibuku di’esambo diakɔ. Dui sɔ koka nkimanyiya efula, ɛnyɛlɔ etena kalanga ɔnangɛso nsɔna osambo lo sawo dia lo sɛkɛ.

¹⁷ Dia nkimanyiya onto tshɛ dia memba esambo oma k’ɛse otema, ɛtɛkɛta ɛmɔtshi wakatshikitanyema dia losango la l’esambo mbokɛma hwe. Woho akɔ waamɛ mbele, osambo wele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “Solo dia lotutsha” waya l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “Nyoyale la solo dia lotutsha,” ndo ɛtɛkɛta wa l’osambo akɔ wakatshikitanyema. Lo ɛtɛkɛta ɛmɔtshi aki ohomba ntshikitanya osambo waki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “Lama otema ayɛ” oma lo didjango otsha lo etelo k’ɔnɛ “Tolamake etema aso.” Lande na? Nɛ dia ntondo, etena kakembaka anto ɛtɛkɛta wa l’osambo ɔsɔ, vɔ wakatɛka anto akina kɛnɛ kahombawɔ nsala. Dui sɔ kokoka mbokɛ dimɛna le eyoyo, angɛnyi wa lo mɛtɛ, ɛlɔngɔlɔngɔ ndo akadiyɛso wakayaka lo nsanganya ya l’etshumanelo ndo lo nsanganya ya weke. Diakɔ diele ɔtɛ a dui ndo ɛtɛkɛta wa l’osambo akɔ wakatshikitanyema.

18. Lande na kahombaso mbeka esambo wa lo dibuku diaso di’esambo di’oyoyo? (Enda nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi.)

¹⁸ Esambo efula wele lo dibuku Tembee Jehowa la ɔngɛnɔngɛnɔ wekɔ oko alɔmbɛlɔ. Esambo ɛsɔ koka kokimanyiya dia mbutɛ Jehowa woho wayaokayɛ. Esambo ekina wayotokimanyiya dia ntshutshuyana “lo ngandji ndo lo etsha w’ɛlɔlɔ.” (Hɛb. 10:24) Ekɔ ohomba sho mbeya wendjo, woho wadɛ ndo wakitakita mishiki ndo ɛtɛkɛta wa l’esambo aso. Yoho mɔtshi yakokaso nsala dui sɔ ele pokamɛka esambo wakadjama l’eshinga wakembe anangɛso l’akadiyɛso. Esambo wakadjama l’eshinga ɛsɔ tanemaka lo jw.org. Etena kekayɛ esambo lakayɛ, eka dia mbaemba l’eshikikelo ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ.b

19. Ngande wakoka onto tshɛ la l’etshumanelo ntɛmɔla Jehowa?

¹⁹ Tatohɛke dia wembelo w’esambo ekɔ etenyi kɛmɔtshi k’ohomba k’ɔtɛmwɛlɔ aso. Ɔsɔ ekɔ yoho mɔtshi y’ohomba efula ya mɛnya Jehowa ɔnɛ sho mbolangaka ndo ɔnɛ tekɔ la lowando lo kɛnɛ tshɛ kasalande lo dikambo diaso. (Adia Isaya 12:5.) Etena kembayɛ la wangasanu tshɛ, wɛ keketshaka anto akina dia nsala woho akɔ waamɛ. Onto tshɛ la l’etshumanelo, oyadi ɔlɔngɔlɔngɔ, opalanga, anto weke kodieyaka akambo wa mɛtɛ koka ntɛmɔla Jehowa lo yoho shɔ. Ɔnkɔnɛ tengengake dia memba oma k’ɛse otema. Kitanyiya dako di’omembi w’esambo lakate ate: “Nyembee Jehowa!” Eelo, emba l’ɔngɛnɔngɛnɔ!​—Os. 96:1.