BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w12 9/15 lk. 8-12
  • Wɔladi wayonga l’edja k’ɛnɔnyi kinunu ndo ndekana

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Wɔladi wayonga l’edja k’ɛnɔnyi kinunu ndo ndekana
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2012
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • ‘VƆ WAYOKA MVUDU NDO WAYONƐ DIKAMBƆ DI’ELOWA’
  • “LAUNDU LA ON’OKOKO WAYOLE KAME”
  • “NDE AYOKITOLA ASƆYI TSHƐ”
  • “WANƐ TSHƐ WELE LO WAOMBO WOHƆMA . . . WAYOTOMBA”
  • NZAMBI AYONGA “LAADIKO DIA TSHƐ”
  • Diolelo “Diahalanyemaki Pundju”
    Tɛmɔla Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ
  • Kɛnɛ kayosala Diolelo diaki Nzambi
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2000
  • ‘Enda! Dimi Leetɛ Diangɔ Tshɛ Eyoyo’
    “Enda! Dimi leetɛ diangɔ tshɛ eyoyo”
  • Andja w’oyoyo wa dimena efula wayoshikike Nzambi
    Onde na Nzambi tokaneka mete ondo?
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2012
w12 9/15 lk. 8-12

Wɔladi wayonga l’edja k’ɛnɔnyi kinunu ndo ndekana

“Dia Nzambi monga laadiko dia tshɛ.”—1 KƆR. 15:28.

ONDE WƐ KOKA NEMBETSHIYA?

Shɛngiya yakɔna yayonga l’ekotshamelo ka prɔfɛsiya yele l’avɛsa anɛ le yɛ?

Mika 4:4

Izaya 11:6-9

Joani 5:28, 29

1. Elongamelo kakɔna kele la ntondo ka “olui a woke w’anto”?

OHOKANYIYA akambo tshɛ w’amɛna wayosalɛ nkumekanga kele la losembwe ndo kokana kɛtshi ambolami ande lo diolelo diande di’ɛnɔnyi kinunu! Akambo wa diambo efula wekɔ lo kongɛ “olui a woke w’anto” waheyama mbadia wayohandɔ oma lo “mfɔnu ka woke,” kayokomiya dikongɛ nɛ di’akambo tshɛ lo tshɛ.—Ɛny. 7:9, 14.

2. Kakɔna kambɛnama l’edja k’ɛnɔnyi 6 000 wamboyalɔmbɔla anto?

2 L’edja k’ɛnɔnyi 6 000 wambɔlɔmbɔla anto, ambɛnama dia woho wayalɔmbɔlawɔ vɔamɛ ambela anto pâ ndo shɔkɔ y’efula. Bible akatatshi deko aha nɛ ɔnɛ: “Untu mbulela[ka] unyandi dia mbusuya.” (Ond. 8:9) Kakɔna kɛnaso ɛlɔ kɛnɛ? Lâdiko di’ata ndo awui w’ɔtɔmbɔkwɛlɔ, anto wekɔ lo diɛnɛ nto la wola, elando, olanyelo wa nkɛtɛ, wodelo wa djungudungu ndo akambo akina woleki lâsɔ. Ewandji wa lɛɛta wakate ɔnɛ naka hatosadi etshikitanu wahombama ndo ntshika ndanya nkɛtɛ, kete etombelo wa kɔlɔ efula wayonga otsha la ntondo.

3. Naa daka diayokotshama l’Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu?

3 L’ɛlɔmbwɛlɔ ka Nkumekanga Yeso Kristo nde l’anto 144 000 wayotolɛ kâmɛ la nde, Diolelo diaki Nzambi diayotalɔngɔsɔlaka akambo tshɛ w’antu wakafukutana la nkɛtɛ yema yema. Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu kayokotsha daka diasalanganya otema diaki Jehowa Nzambi nɛ: “Dimi lutsha ntunga ulungu w’uyuyu la kete y’uyuyu, akambu wa ntundu wayuhamamela, hawuyuhwama ntu.” (Iza. 65:17) Naa akambo wa diambo wakongɛso wahatakotshama? L’ekimanyielo ka Bible, nyɛsɔ tɔsɛdingole akambo ‘wahatakotshama’ asɔ.—2 Kɔr. 4:18.

‘VƆ WAYOKA MVUDU NDO WAYONƐ DIKAMBƆ DI’ELOWA’

4. Ekakatanu akɔna wendana la mvudu ya mbidjasɛ wele l’anto efula ɛlɔ kɛnɛ?

4 Akɔna l’atei aso ahakombola monga la luudu lande hita dia mbidjasɛ kâmɛ la nkumbo kande lo wɔladi ndo lo lotui tshitshi? Koko ɛlɔ kɛnɛ, anto efula wekɔ l’okakatanu dia nkondja luudu la dimɛna la mbidjasɛ. Efula wekɔ lo mbidjasɛ l’esomba wa weke wɔmɔtanyi anto. Diakɔ diele l’ahole efula, anto mbidjasɛka lo tovuduvudu ta kɔlɔ ndo lo totombotombo tele l’emamu w’esomba. Anto efula bu la luudu lawɔ hita.

5, 6. a) Akambo akɔna wele lo Izaya 65:21 ndo lo Mika 4:4 wayokotshama? b) Ahombaso nsala dia ndjokondja ɛtshɔkɔ ɛsɔ?

5 Koko l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo diaki Nzambi, nsaki ka monga la luudu lande hita kele l’onto tshɛ kayokotshama nɛ dia prɔfɛsiya kaki Izaya kakatatshi ɔnɛ: “Vo wayuhika mvudu, wayudjaseka loko; wayune dikambo di’elua, wayolekaka elua w’uma loko.” (Iza. 65:21) Aha monga la luudu laso hita mbele tshɔi ya dikambo dialongamɛso. Kânga mbele anto efula wekɔ la mvudu yawɔ hita, anto angana ato mbele la mvudu y’amɛna. Koko, kânga mbewɔ la mvudu, vɔ wekɔ lo mboka wɔma ɔnɛ vɔ kokaka ndjoshisha mvudu yakɔ etena kayofukutana akambo wendana l’ekondjelo kana ɔnɛ ase wevi kana dengalenga mbeyaka ndjowaɔtwɛ ndo mbola mvudu yakɔ. Awui wa ngasɔ tshɛ hawotonga lo Diolelo diaki Nzambi. Ɔprɔfɛta Mika akafunde ate: “Vo wayudjase, untu l’untu la tshina di’okodi andi wa vinyo, ndu la tshina dia utamba andi wa fingu. Ku nduku untu ayuwautsha woma.”—Mika 4:4.

6 La elongamelo kɛsɔ lo yimba, kakɔna kahombaso nsala? Ekɔ mɛtɛ di’onto tshɛ ekɔ l’ohomba wa luudu la dimɛna. Koko lo dihole dia sho mpika ɔnɛ paka sho mbongi la lokombo laso hita, ɛnyɛlɔ lo mbɔsa abasa dia nkotsha oyango ɔsɔ, shi ayonga dui dia lomba dia sho ndeka mbidja yimba lo daka diaki Jehowa? Tohɔ kɛnɛ kakate Yeso lo dikambo diande ndamɛ ate: “Ɛkɛngɛ wekɔ la weoko ndo tofudu ta l’olongo tekɔ la tokefu, koko Ɔna onto keema la dihole dia mbishɛ ɔtɛ ande.” (Luka 9:58) Yeso aki l’akoka ndo la wolo wa mbika ndo wa monga la luudu loleki tshɛ dimɛna l’andja w’otondo. Ko lande na kakinde kôsala dui sɔ? Lo tshena pe, nɛ dia nde akewɔ oseka dui tshɛ diakakoke mbekola yimba yande kana mbodjɛ wekamu diaha nde mbetsha Diolelo lo dihole dia ntondo. Shi sho lawɔ koka ndjela ɛnyɛlɔ kande, lo monga la sso di’ɔsɛlɛngɛ, mbuta ate mbewɔ dia monga la nsaki ka lomombo ndo l’ekiyanu w’anyanya?—Mat. 6:33, 34.

“LAUNDU LA ON’OKOKO WAYOLE KAME”

7. Kakɔna kakadjanga Jehowa lo kɛnɛ kendana la diɔtɔnganelo diaki lam’asa anto la waa nyama?

7 L’ɔkɔngɔ wa nde ntonga diangɔ tshɛ, Jehowa akayotongaka onto dia nde monga lâdiko dia diangɔ diakɔ. Nde akatɛ etongami kande ka ntondo, mbuta ate Yeso ate: “Tutungi untu lufanyi la su, lu efanelu kasu. Ndi kuleli nsi ya lu ashi a waki, fudu ya l’ulungu, dungalunga dia la kete tshe, la tulambalamba tshe talamba ladiku dia kete.” (Etat. 1:26) Ɔnkɔnɛ, Adama l’Eva mbidja ndo anto akina wakalongola lowandji la mbahemɛ ditongami dikina tshɛ.

8. Naa waonga wafɔna wele la waa nyama?

8 Onde anto kokaka nɔmbɔla waa nyama ndo monga la wɔladi lam’asawɔ la yɔ? Anto efula wokekesanɛka la nyama ya lo ngelo, ɛnyɛlɔ oko mfɔ kana nyawo. Ko kayotota dia nyama ya l’okonda? Jurnalɛ mɔtshi mbutaka ɔnɛ: “Ambewi wa siansɛ efula wele la diɔtɔnganelo dia ma ma la nyama ndo wakasale wekelo awɔ wakɛnyi dia nyama tshɛ yalɔnya ana yekɔ la nsaki.” Mɛtɛ ka dikambo sɔ mɛnanamaka lo woho woka nyama wɔma kana wongatɔ djawudi etena kongatɔ lo wâle, ko onde yɔ mbokanaka ngandji? Jurnalɛ yakɔ yâmɛ tetemalaka mbuta ɔnɛ: “Etena kaleka nyama monga la waonga wele oko ngandji kana kɛtshi ele, etena ketɔ l’ana.”

9. Lo kɛnɛ kendana la waa nyama, etshikitanu akɔna walongamɛso?

9 Ɔnkɔnɛ, hatohombe mamba etena kadiaso lo Bible ɔnɛ wɔladi wayoyala lam’asa anto la waa nyama. (Adia Izaya 11:6-9; 65:25.) Lande na? Tohɔ di’etena kakatombe Nɔa nde la nkumbo kande oma lo waato l’ɔkɔngɔ wa Mvula k’elola, Jehowa akawatɛ ate: “Nyama tshe ya kete, ndu fudu tshe ya l’ulungu, diango tshe diayakutula, ndu nsi tshe ya lu ashi a waki wayunyukaka woma la lukumba.” Ɛtɛkɛta ɛsɔ mɛnyaka dia nyama mbokaka anto wɔma. (Etat. 9:2, 3) Ko onde Jehowa hokoka minya wɔma ɔsɔ dia sangwelo diande di’oma k’etatelo kotshama? (Hɔs. 2:18) Ande etena ka dimɛna efula kakongɛ anto tshɛ wayohandɔ dia ndjɔsɛna la nkɛtɛ lee!

“NDE AYOKITOLA ASƆYI TSHƐ”

10. Lande na kakɛdia anto efula asɔyi ɛlɔ kɛnɛ?

10 Etena kakɛnyi Sɔlɔmɔna “asui tshe watuyalaka l’esi ulungu,” nde akalele ate: “Lu leke l’asuyanyi awo kaki wulu, ku nduku untu lâsamba.” (Ond. 4:1) Akambo wamboleka ntshɔ otsha lo kɔlɔ ɛlɔ kɛnɛ. Onto akɔna l’atei aso lahatakɛdiaka asɔyi l’ɔtɛ wa dui dimɔtshi? Ekɔ mɛtɛ dia lo tena dimɔtshi, sho kɛdiaka asɔyi w’ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko mbala efula, ɔkɛdiɛlɔ w’asɔyi kɛnɛmɔlaka ɔkɛi kana kandji k’efula kele l’otema.

11. Naa ɔkɔndɔ ɔmɔtshi wa lo Bible waleka munanda otema ayɛ?

11 Ohotokokanyiya yema woho wanandemaso etena kadiaso ɛkɔndɔ w’anto amɔtshi wele lo Bible waki l’ɔkɛi. Ɛnyɛlɔ, etena kakavu Sara ele l’ɛnɔnyi 127, ‘Abrahama akɔtɔ dia ndjakiyanya lo dikambo dia Sara ndo dia mbolela.’ (Etat. 23:1, 2) Etena kakatɛ Naɔmi wadi w’anande ahende wakavu dia vɔ nkakitɔna la nde, “vo wakatundo l’alelu, wakaleli” ndo oma lâsɔ, “vo wakatundo l’alelu, wakatundo l’alelu, wakaleli ntu.” (Ruta 1:9, 14) Etena kakakiyanaka nkumekanga Hɛzɛkiya la hemɔ ndo kakinde l’asa eko la nyɔi, nde akalɔmbɛ Nzambi ndo “akaleli wulu,” ko Jehowa akoke dɔmbɛlɔ sɔ. (2 Nkum. 20:1-5) Onto akɔna l’atei aso ahakoke munandema oma lo woho wakânguna Petero Yeso? Etena kakêke nkɔkɔ, Petero “akatombe l’andja ko akalele efula.”—Mat. 26:75.

12. Ngande wayosha Diolelo diaki Nzambi anto esambelo ka mɛtɛ?

12 Lam’ele awui wa kandji tokomɛka sho tshɛ, wa totshitshɛ kana wa weke, sho tshɛ tekɔ l’ohomba w’esambelo ndo w’ekeketshelo. Diakɔ diele, Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu kayosala awui wayela anɛ: “[Nzambi] ayokitola asɔyi tshɛ oma lo washo awɔ, ndo nyɔi hatoyala nto, delo hadiotoyala nto, kaanga ndjawi kaanga kandji hatoyala nto.” (Ɛny. 21:4) Ekɔ mɛtɛ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ efula dia mbeya ɔnɛ delo, kandji ndo pâ tshɛ hayotonga nto, nɛ dia Nzambi ayonyɛ anto ndo otunyi wa ndjihelo, mbuta ate nyɔi. Ko ngande wayosalema dui sɔ?

“WANƐ TSHƐ WELE LO WAOMBO WOHƆMA . . . WAYOTOMBA”

13. Shɛngiya yakɔna yele la nyɔi le anto ntatɛ oma k’etena kakasale Adama pɛkato?

13 Oma k’etena kakasale Adama pɛkato, nyɔi ekɔ lo mbahemɛ anto oko nkumekanga. Tɔ kekɔ otunyi wahakoke ndoko onto nɛndja, wahakoke ndoko otshi wa pɛkato mbewɔ ndo tɔ kekɔ lo kiɔkɔ y’ɔkɛi ndo ya nyangu y’efula. (Rɔmɔ 5:12, 14) Lam’ele anto efula wekɔ lo mboka wɔma dia mvɔ, vɔ wambondama lo lɔhɔmbɔ “l’ɔtɛ wa wɔma wele la wɔ wa nyɔi.”—Hɛb. 2:15.

14. Etombelo akɔna ehende wayonga etena kayonyɛma nyɔi?

14 Bible mbutaka ɔnɛ “otunyi w’ekomelo wayolanyema ele nyɔi.” (1 Kɔr. 15:26) Sho kokaka mbuta dia elui ehende w’anto mbayokondja wahɔ oma lo dui sɔ. Ntondotondo, “olui a woke w’anto” wasɛna kakianɛ, wayohandɔ dia mbɔtɔ l’andja w’oyoyo watolaka Jehowa ndo nkondja lɔsɛnɔ la pondjo. Olui wa hende ele, miliyara y’anto wambovɔka vɔ lawɔ wayolwama. Ohokanyiya ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ɔlɔ wayonga laso dia ndjɛnana la wakiso wa ngandji wakavu deko aha nɛ! Naka sho mbadia la yambalo tshɛ ɛkɔndɔ wele lo Bible w’anto wakolwama, kete dui sɔ diayoleka toshikikɛ ɔnɛ eolwelo kayosalema lo nshi yayaye.—Adia Makɔ 5:38-42; Luka 7:11-17.

15. Ngande ondo wayoyoyaoka etena kayoyɛna wakiyɛ wa ngandji wambolɔ?

15 Ohonyɛsɔ tokane yimba la ditelo diele oko: “Wakambe efula” ndo “wakatatɛ ntombola Nzambi.” Otondonga ndo wɛ mbaki lo waaso asɔ, ondo wɛ otoyaoka woho akɔ wâmɛ. Mɛna woho wayolɔ wakiso wa ngandji ayotosha ɔngɛnɔngɛnɔ wa mamba. Yeso akate: “Etena kekɔ lo ndjaye kele wanɛ tshɛ wele lo waombo wohɔma wayoka dui diande ko wayotomba.” (Jni. 5:28, 29) Lam’ele ndoko onto l’atei aso lambɛnaka woho wa dikambo dia ngasɔ, ɔsɔ mɛtɛ ayonga dikambo dimɔtshi dia diambo efula l’atei w’akambo ‘weso tatɛnaka.’

NZAMBI AYONGA “LAADIKO DIA TSHƐ”

16. a) Lande na kahombaso tɛkɛtaka la wangasanu tshɛ akambo wendana l’ɛtshɔkɔ watokongɛ la ntondo? b) Kakɔna kakasalaka Pɔɔlɔ dia nkeketsha Akriso wa la Kɔrɛtɔ?

16 Eelo, nshi yayaye y’amɛna yekɔ lo kongɛ wanɛ wayotetemala monga la kɔlamelo le Jehowa lo nshi ya pâ nyɛ. Lam’ele ɛtshɔkɔ efula weso tatɛnyi wekɔ lo tokongɛ la ntondo, ntetemala nama awui akɔ lo yimba ayotokimanyiya dia sho ndeka mbidja yimba lo kɛnɛ mɛtɛ kele ohomba ndo mbewɔ awui tshɛ wekola yimba ndo wa tshenyi ya wonya wa lo dikongɛ nɛ di’akambo. (Luka 21:34; 1 Tim. 6:17-19) Etena kasalaso wekelo ndo ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo, kasawolaso l’asekaso ambetawudi ndo kekaso Bible l’ambeki aso ndo l’anto akina wayasha lo losango laso, nyɛsɔ tɔtɛkɛtake la wangasanu tshɛ akambo wendana l’elongamelo kaso ka diambo. Nsala ngasɔ ayotokimanyiya di’elongamelo kɛsɔ ntetemala monga dui dia mɛtɛ le so. Kɛsɔ mbakasalaka ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ dia nkeketsha asekande ambetawudi. Ɛtɛkɛta ande wakâkimanyiya dia vɔ kanaka yimba lo kɛnɛ kendana l’akambo wayosalema l’Ɛlɔmbwɛlɔ ka Kristo k’ɛnɔnyi kinunu. Toyange dia nshihodia kitshimudi y’ɛtɛkɛta waki Pɔɔlɔ wele lo 1 Kɔrɛtɔ 15:24, 25, 28.—Adia.

17, 18. a) Lo woho akɔna waki Jehowa “laadiko dia tshɛ” l’etatelo k’ɔkɔndɔ w’anto? b) Kakɔna kayosala Yeso dia nɔngɔsɔla kâmɛ ndo diɔtɔnganelo diaki l’anto vɔ la Nzambi?

17 Ndoko woho wakokaso nembetshiya woho wayonga lɔsɛnɔ l’ekomelo k’ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu ko ndeka ɛtɛkɛta w’ɔnɛ: “Dia Nzambi monga laadiko dia tshɛ.” Kakɔna kalembetshiya dikambo sɔ? Tokanyiya yema etena kaki Adama l’Eva weke kokele l’ekambɔ k’Ɛdɛna ndo kakawakengaka etenyi ka nkumbo kaki Jehowa ka l’andja w’otondo kele la wɔladi. Jehowa Nkum’Olongo ndamɛ mbakalɔmbɔlaka ditongami diande tshɛ, mbuta ate andjelo ndo anto. Ɔnkɔnɛ, vɔ waki l’akoka wa nsawola la nde, mbɔtɛmɔla ndo tshɔkwama oma le nde. Nde mɛtɛ aki “laadiko dia tshɛ.”

18 Diɔtɔnganelo dia dimɛna diaki lam’asawɔ la Nzambi sɔ diakalana etena kakayâsɛngiyaka Satana dia vɔ tɔmbɔkwɛ lowandji laki Jehowa. Koko ntatɛ oma ko 1914, Diolelo diaki Mɛsiya diekɔ lo tasale yema yema dia nɔngɔsɔla kâmɛ ndo diɔtɔnganelo diakalana sɔ. (Ɛf. 1:9, 10) L’edja k’Ɛlɔmbwɛlɔ ka Yeso k’ɛnɔnyi kinunu, akambo wa diambo weso ‘tatɛnyi’ ekotshamelo kawɔ polo ndo kakianɛ, wayokotshama ndoko onyake. L’ɔkɔngɔ diko, Ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ ‘kayokoma l’ekomelo’ katɔ. Kakɔna kayosalema nto oma lâsɔ? Kânga mbakandalongola “lowandji tshɛ l’olongo ndo la nkɛtɛ,” Yeso bu la lotamanya. Nde bu la kanyi ya mbɔsa dihole diaki Jehowa. L’okitshakitsha tshɛ, nde “ayokimɔ Diolelo le Nzambi She.” Nde ayokamba la dihole ndo la lowandji lande “dia lotombo la Nzambi She.”—Mat. 28:18; Flpɛ. 2:9-11.

19, 20. a) Ngande wayɛnya ambolami wa Diolelo diaki Nzambi ɔnɛ vɔ mɛtɛ nangaka nɛmbɛ lowandji la Jehowa? b) Naa elongamelo ka diambo katokongɛ la ntondo?

19 Oma lâsɔ, ambolami wa Diolelo wayokoma kokele. Vɔ wayokoyaka ɛnyɛlɔ kaki Yeso ndo wayongaka suke dia nɛmbɛ lowandji laki Jehowa l’okitshakitsha. Vɔ wayonga la waaso wa mɛnya nsaki kele la wɔ ka nsala dui sɔ lo ntshikala la kɔlamelo l’ohemba w’ekomelo. (Ɛny. 20:7-10) L’ɔkɔngɔ diko, atunyi tshɛ, mbuta ate ɛdiɛngɛ ndo anto wa kɔlɔ wayolanyema pondjo pondjo. Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wayonga la so l’etena kɛsɔ lee! Lam’ele Jehowa ayonga “laadiko dia tshɛ,” nkumbo kande ka l’andja w’otondo kayowotombolaka l’ɔnɛngɛnɔngɛnɔ tshɛ.—Adia Osambo 99:1-3.

20 Onde akambo wa diambo wayosala Diolelo dia Nzambi kotshutshuyaka dia wɛ ndeka mbidja yimba ndo mbidja welo wa salaka lolango la Nzambi? Shi wɛ koka mbewɔ awui wekola yimba wendana l’elongamelo ka kashi ndo ɛngɛnɔngɛnɔ wa tshenyitenyi washa andja waki Satana ɔnɛ? Onde wɛ ayokeketsha yɛdikɔ yayɛ ya ntetemala sukɛ lowandji laki Jehowa? Ɛnya oma l’etsha ayɛ dia wɛ ekɔ la nsaki ka salaka awui asɔ pondjo pondjo. Naka wɛ nsala ngasɔ, kete wɛ ayonga la diɛsɛ dia ndjonga la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’edja k’ɛnɔnyi kinunu ndo ndekana.

[Osato wa lo lɛkɛ 8]

[Osato wa lo lɛkɛ 11]

[Osato wa lo lɛkɛ 11]

[Esato wa lo lɛkɛ 11]

L’ekomelo ka lowandji lande l’ɛnɔnyi kinunu, Yeso ayokaloya Diolelo le She l’okitshakitsha tshɛ

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto