LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w21 ʻEpeleli p. 26-29
  • “ʻOku Ou ʻOfa ʻi he Ngāue Fakafaifekaú he Taimí Ni!”

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • “ʻOku Ou ʻOfa ʻi he Ngāue Fakafaifekaú he Taimí Ni!”
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2021
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • NAʻE MOLE ʻEKU FIEFIÁ
  • KO HA LĒSONI TAʻEʻAMANEKINA KAE MAHUʻINGA
  • FAKAFOʻOU ʻEKU ʻOFA KI HE NGĀUE FAKAFAIFEKAÚ
  • NAʻÁ KU MAʻU HA HOA TĀIMUʻA TUʻULOA
  • NAʻE TĀPUAKIʻI LAHI ANGE KIMAUA ʻE SIHOVA
  • ʻIKAI LAVA KE U SIOLOTO ATU KI HA MOʻUI FAKAFIEFIA ANGE
  • Ko e Hā ʻOku Totonu Ai Ke Ke Lotú?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2000
  • “ʻE Sihova, Tuku Muʻa Ke U Tauhi Kiate Koe”
    ʻĀ Hake!—2007
  • Ko e Ngaahi Tāpuaki ʻo e Ngāue Fakafaifekau Tāimuʻá
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1997
  • Fiemaʻu​—Kau Tāimuʻa Tokoni ʻe Toko 100
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga—1997
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2021
w21 ʻEpeleli p. 26-29
Vanessa Vicini.

TALANOA KI HE MOʻUÍ

“ʻOku Ou ʻOfa ʻi he Ngāue Fakafaifekaú he Taimí Ni!”

FAKAMATALA FAI ʻE VANESSA VICINI

NAʻÁ KU tupu hake ʻi he kolo ʻuta ko Balclutha, ʻi he Motu Saute ʻo Nuʻu Silá. ʻI heʻeku kei siʻí, naʻá ku ongoʻi ofi kia Sihova pea naʻá ku saiʻia ke kau ʻi he moʻoní. Naʻá ku fiefia ke maʻu ʻa e ngaahi fakatahá, pea naʻe hoko ʻa e fakatahaʻangá ko ha feituʻu fakalotomāfana pea naʻá ku ongoʻi malu ai mo fiefia. Neongo naʻá ku mā, naʻá ku fiefia ke kau ʻi he ngāue fakafaifekaú ʻi he uike taki taha. Naʻe ʻikai ke u toumoua ke malanga ki hoku kaungāakó mo e niʻihi kehé. Naʻá ku laukauʻaki ʻa e hoko ko e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, pea ʻi heʻeku taʻu 11, naʻá ku fakatapui ai ʻeku moʻuí ki he ʻOtuá.

NAʻE MOLE ʻEKU FIEFIÁ

Ko e meʻa fakamamahí, ʻi heʻeku taʻu hongofulu tupú, naʻe kamata ke momoko hoku vahaʻangatae māfana mo Sihová. Naʻe hā ngali naʻe tauʻatāina kakato ange hoku ngaahi kaungāakó, pea naʻá ku fakakaukau naʻá ku tō mei ai. Naʻá ku ongoʻi mafasia ʻi he ngaahi lao ʻeku ongo mātuʻá mo e ngaahi tuʻunga faka-Kalisitiané, pea ko e ngāue fakalaumālié naʻe hā ngali faingataʻa. Neongo naʻe ʻikai ʻaupito ke u fehuʻia ʻa e ʻi ai ʻa Sihová, ka naʻe ʻikai ke u toe ongoʻi vāofi mo ia.

Neongo ia, naʻá ku fakaʻehiʻehi mei he hoko ʻo ʻikai longomoʻuí ʻaki ʻeku fai fakafatongia pē ʻa e ngāue kia Sihová. ʻI heʻeku ʻalu ʻo malangá, naʻe ʻikai ke u mateuteu, ko ia naʻá ku fāinga ke kamataʻi pe fai ha fetalanoaʻaki. Ko ia ai, naʻe ʻikai ke ola lelei mo fakafiefia ʻeku ngāue fakafaifekaú, ʻa ia naʻe ʻai ai ke toe kovi ange ʻa e tuʻungá. Naʻá ku ʻeke hifo, ‘ʻE lava fēfē ki ha taha ke ne fai ʻa e ngāué ni ʻi he uike ki he uike, māhina ki he māhina?’

ʻI heʻeku taʻu 17, naʻá ku holi mālohi ke tauʻatāina. Ko ia naʻá ku faʻo ʻeku kató, mavahe mei ʻapi pea hiki ki ʻAositelēlia. Naʻe faingataʻa ki heʻeku ongo mātuʻá ʻeku mavahé. Naʻá na hohaʻa, ka naʻá na fakakaukau te u kei tauhi maʻu pē ʻeku taimi-tēpile fakalaumālié.

ʻI ʻAositelēlia, naʻe toe hōloa ange hoku tuʻunga fakalaumālié. Naʻe tōmokosi ʻeku maʻu fakatahá. Naʻe tohoakiʻi au ki he toʻutupu naʻa mau tataú ʻo fiefia ke maʻu ʻa e fakatahá ʻi he pō ko eé kae inu mo tisikou ʻi he naitikalapú ʻi he pō hono hokó. ʻI he manatu ki aí, ʻoku ou ʻiloʻi naʻá ku vaʻe ʻe taha ʻi he moʻoní pea taha ʻi he māmaní, naʻe ʻikai ke u ongoʻi naʻá ku kau ki ha tafaʻaki.

KO HA LĒSONI TAʻEʻAMANEKINA KAE MAHUʻINGA

ʻI ha taʻu ʻe ua ki mui ai, naʻá ku fetaulaki mo ha tuofefine naʻe ʻikai ke ne ʻiloʻi naʻá ne ʻai au ke u kamata fakakaukau fekauʻaki mo e feituʻu ʻoku huʻu ki ai ʻeku moʻuí. Naʻá ku nofo ʻi ha ʻapi mo ha fanga tuofāfine teʻeki mali ʻe toko nima, pea naʻa mau fakaafeʻi ʻa e ʻovasia sēketí mo hono uaifí, ko Tamara, ke mau nofo ʻi ha uike. Lolotonga hono fai ʻe hono husepānití ha ngāue maʻá e fakatahaʻangá, naʻa mau fakamoleki ha taimi mo Tamara pea mau kakata fakataha. Naʻá ku saiʻia ai. Naʻá ne anga-fakatōkilalo ʻaupito mo anga-faingofua. Naʻá ku fiefia ke ʻiloʻi ko ha tokotaha mātuʻaki fakalaumālie ʻe lava ke ne anga-fakakata foki.

Naʻe mātuʻaki faivelenga ʻa Tamara. Ko ʻene ʻofa ki he moʻoní mo e ngāue fakafaifekaú naʻá ne tākiekina lelei au. Naʻá ne fiefia ke foaki hono lelei tahá kia Sihova, lolotonga ia naʻá ku mamahi ʻo fai fakafatongia pē ʻEne ngāué. Ko ʻene fakakaukau paú mo ʻene fiefia moʻoní naʻe maongo lahi ki heʻeku moʻuí. Naʻe tohoakiʻi au ʻe heʻene faʻifaʻitakiʻangá ki ha moʻoni Fakatohitapu mahuʻinga: ʻOku loto ʻa Sihova ke tau tauhi kotoa kiate ia “ʻi he nēkeneka” mo e “kaila fiefia.”​—Saame 100:2.

FAKAFOʻOU ʻEKU ʻOFA KI HE NGĀUE FAKAFAIFEKAÚ

Naʻá ku loto ke maʻu ʻa e fiefia tatau mo Tamara, ka ke maʻu ʻa e fiefia ko iá, naʻe fiemaʻu ke u fai ʻa e ngaahi liliu lalahi. Naʻe fiemaʻu ki ai ʻa e taimi, ka naʻá ku kamata pē ʻi he fanga kiʻi sitepu iiki. Naʻá ku teuteu ki he ngāue fakafaifekaú, pea tāimuʻa tokoni ʻi he taimi ʻe niʻihi. Naʻe tokoni eni ke fakasiʻisiʻi ʻeku manavasiʻí pea ongoʻi loto-maʻu ange. ʻI heʻeku toutou ngāueʻaki ʻa e Tohi Tapú ʻi he ngāue fakafaifekaú, naʻá ku hokosia ha ongoʻi fiemālie moʻoni. ʻIkai fuoloa naʻá ku tāimuʻa tokoni ʻi he māhina kotoa.

Naʻe kamata ke u kaungāmeʻa mo e faʻahinga mei he taʻumotuʻa kehekehe ʻa ia naʻa nau fakalakalaka ʻi he moʻoní pea fiefia ʻi he ngāue kia Sihová. Naʻe tokoni ʻenau faʻifaʻitakiʻanga leleí ke u toe sivisiviʻi ʻa e meʻa naʻá ku fakamuʻomuʻá pea fakaleleiʻi ʻeku taimi-tēpile fakalaumālié. Naʻe kamata ke u fiefia ange ʻi he ngāue fakafaifekaú, pea naʻe faai atu pē ʻo u tāimuʻa tuʻumaʻu. Ko e fuofua taimi ia hili ha ngaahi taʻu, naʻá ku ongoʻi tuʻu maʻu mo fiefia pea lata ʻi he fakatahaʻangá.

NAʻÁ KU MAʻU HA HOA TĀIMUʻA TUʻULOA

ʻI ha taʻu ʻe taha ki mui ai, naʻá ku fetaulaki mo Alex, ko ha tokotaha anga-lelei mo loto-moʻoni ʻa ia naʻá ne ʻofa kia Sihova mo e ngāue fakafaifekaú. Naʻá ne hoko ko ha sevāniti fakafaifekau peá ne tāimuʻa ʻi he taʻu ʻe ono. Naʻe toe ngāue foki ʻa Alex ʻi ha taimi ʻi he feituʻu naʻe lahi ange ai ʻa e fiemaʻú ʻi Malauī. Naʻá ne feohi ai mo e kau misinale naʻe maongo tuʻuloa kiate ia ʻenau faʻifaʻitakiʻangá pea fakalototoʻaʻi ia ke hokohoko atu ʻene hanganaki fakamuʻomuʻa ʻa e ngaahi meʻa ʻo e Puleʻangá.

ʻI he 2003, naʻá ku mali mo Alex, pea talu mei ai mo ʻema kau ki he ngāue fakafaifekau taimi-kakató. Kuó ma ako ʻa e ngaahi lēsoni fakaofo, pea kuo tāpuakiʻi kimaua ʻe Sihova ʻi he ngaahi founga taʻefaʻalaua.

NAʻE TĀPUAKIʻI LAHI ANGE KIMAUA ʻE SIHOVA

Ngāue ʻa Vanessa ʻi he ngāue fakamalangá mo ha kiʻi tuofefine fakalotofonua.

Ngāue ʻi he malaʻe malangá ʻi Gleno, Tīmoa-Lesitā

ʻI he 2009, naʻe fakaafeʻi kimaua ke ngāue ko ha ongo misinale ʻi Tīmoa-Lesitā, ko ha kiʻi motu ʻi he ʻotu motu ʻInitonēsiá. Naʻá ma ʻohovale, fiefia mo manavasiʻi ʻi he taimi tatau. Hili ha māhina ʻe nima mei ai, naʻá ma aʻu ki he kolomuʻá ko Dili.

Ko e hiki ko iá naʻe kau ki ai ʻa e ngaahi liliu lahi ʻi heʻema founga moʻuí. Naʻe pau ke ma feʻunuʻaki ki he anga fakafonua, lea, meʻakai mo e tuʻunga foʻou ʻo e nofó. ʻI he ngāue fakafaifekaú, naʻá ma faʻa fehangahangai ai mo e nunuʻa ʻo e masivá, ʻikai ha ako lelei mo e fakafeʻātungiá. Pea naʻá ma sio ki he tokolahi naʻa nau kei mamahi fakaesino mo fakaeongo mei he taú mo e fakamālohí.a

Naʻe fakalata ʻa e ngāue fakafaifekaú! Ko e fakatātaá, naʻá ku fetaulaki mo ha kiʻi taʻahine taʻu 13 ko Maria.b Naʻe mate ʻene faʻeé ʻi ha ngaahi taʻu siʻi ki muʻa ange, pea tātātaha ke ne sio ki heʻene tamaí. Hangē ko e fānau tokolahi ʻi hono toʻú, naʻe ʻikai ha taumuʻa ʻo e moʻui ʻa Maria. ʻOku ou manatuʻi ʻi he taimi ʻe taha naʻá ne tangi ʻi heʻene fakamatala mai ʻene ngaahi ongoʻí. Kae kehe, naʻe ʻikai ke u mahinoʻi ʻa e meʻa naʻá ne leaʻakí koeʻuhi naʻe teʻeki ke u poto lelei ʻi heʻene leá. Naʻá ku lotu kia Sihova, ʻo kole kiate ia ke tokoniʻi au ke fakalototoʻaʻi ia, pea naʻe kamata ke u lau ʻa e ngaahi veesi Tohi Tapu fakatupu langa hake kiate ia. ʻI he faai atu ʻa e ngaahi taʻú, naʻá ku sio ki hono liliu ʻe he moʻoní ʻa e fakakaukau, fōtunga mo e moʻui ʻa Maria. Naʻá ne papitaiso, pea ʻi he taimí ni ʻokú ne fakahoko pē ʻe ia ʻene ako Tohi Tapu. ʻI he ʻahó ni, ʻoku maʻu ʻe Maria ha fāmili fakalaumālie tokolahi peá ne ongoʻi ʻoku ʻofaʻi ia.

ʻOku tāpuakiʻi ʻe Sihova ʻa e ngāue ʻi Tīmoa-Lesitaá. Neongo ko e tokolahi taha ʻo e kau malangá naʻa nau toki papitaiso ʻi he taʻu ʻe hongofulu kuo maliu atú, ko e tokolahi ʻoku nau ngāue ko e kau tāimuʻa, kau sevāniti fakafaifekau pe kau mātuʻa. ʻOku ngāue ʻa e niʻihi ʻi he ʻōfisi liliu-lea tuʻu mavahé pea tokoni ʻi hono liliu ʻa e meʻakai fakalaumālié ki he ngaahi lea fakalotofonuá. Naʻá ku fiefia lahi ʻi he fanongo ki heʻenau hiva ʻi he ngaahi fakatahá, sio ki heʻenau malimalí pea vakai ki heʻenau tupulaki fakalaumālié.

Ko Vanessa, Alex mo ha tokoua fakalotofonua ʻe toko tolu ʻoku nau ngāueʻaki ʻa e paikí ke fononga ai ʻo tufaki ʻa e tohi fakaafe ki he Fakamanatú.

Mo Alex, fononga ki he feituʻu ngāue ʻoku teʻeki ke ngāueʻi ke tufa ʻa e tohi fakaafe ki he Fakamanatú

ʻIKAI LAVA KE U SIOLOTO ATU KI HA MOʻUI FAKAFIEFIA ANGE

Ko homa vāhenga-ngāue ʻi Tīmoa-Lesitā naʻe kehe ʻaupito ia mei he moʻui ʻi ʻAositelēliá, ka ʻoku ʻikai lava ke u sioloto atu ki ha moʻui fakafiefia ange ai. ʻI he taimi ʻe niʻihi, naʻá ma heka ʻi ha kiʻi pasi naʻe fonu ʻi he kakaí, fakataha mo e ika mōmoa mo e fokotuʻunga vesitapolo mei he māketí. ʻI he ʻaho ʻe niʻihi, te ma fakahoko ha ako Tohi Tapu ʻi ha kiʻi fale ʻaʻafu, naʻe faliki kelekele pea lele takai ai ʻa e fanga moá. Ka neongo ʻa e ngaahi polé, naʻá ku faʻa fakakaukau, ‘ʻOku fakalata eni!’

Ko Vanessa, Alex mo e niʻihi kehe ʻoku nau heka ʻi ha kiʻi pasi ʻoku fonu he kakai pea ʻoku tuʻu ʻa e tokoua ʻe toko tolu ʻi he matapaá.

Fononga ki he feituʻu ngāué

ʻI he manatu atu ki aí, ʻoku ou fakamālō ʻi hono fai ʻe heʻeku ongo mātuʻá hona lelei tahá ke akoʻi au ki he ngaahi founga ʻa Sihová pea poupouʻi au, naʻa mo e lolotonga ʻeku fāinga ʻi heʻeku taʻu hongofulu tupú. Kuo fakamoʻoniʻi ʻa e Palōveepi 22:6 ʻi hoku tuʻungá. ʻOku laukauʻaki ʻe heʻeku faʻeé mo ʻeku tamaí ʻa Alex mo au; ʻokú na fiefia ke sio ki hono ngāueʻaki kimaua ʻe Sihová. Kuó ma ngāue fakasēketi ʻi he feituʻu ngāue ʻi he vaʻa ʻAositalāsiá talu mei he 2016.

Hulu ʻa e vitiō Kēlepi mo Sōfiá ki he fānau fiefia ʻi Tīmoa-Lesitā

ʻOku faingataʻa ke tui naʻe ʻi ai ha taimi naʻá ku fai fakafatongia pē ai ʻa e ngāue fakamalangá. ʻOku ou ʻofa ʻi he ngāue fakafaifekaú he taimí ni! Kuó u ʻiloʻi neongo ʻa e ngaahi fetōʻaki ʻi he moʻuí, ko e fiefia moʻoní ʻoku haʻu pē ia mei he tauhi ʻaufuatō ki he ʻOtuá. Ko e moʻoni, ko e taʻu ʻe 18 ki muí ni ʻo ʻeku ngāue fakataha mo Alex kia Sihová ʻa e ngaahi taʻu fakafiefia taha ʻeku moʻuí. ʻOku ou mahinoʻi he taimí ni ʻa e moʻoni ʻo e meʻa naʻe leaʻaki ʻe he tokotaha-tohi-saame ko Tēvitá kia Sihova: “ʻE fiefia ʻa e faʻahinga kotoa ʻoku hūfanga kiate koé; te nau kalanga fiefia maʻu pē. . . . Pea ko e faʻahinga ʻoku ʻofa ki ho huafá te nau fiefia ʻiate koe.”​—Saame 5:11.

Ko Vanessa mo Alex ʻokú na fai ha ako Tohi Tapu ʻi tuʻa mo ha faʻē mo haʻane tama.

He fakafiefia ē ke ako Tohi Tapu mo e kakai anga-fakatōkilaló!

a Kamata ʻi he 1975, naʻe fai ha tau ʻi Tīmoa-Lesitā ʻi ha taʻu ʻe 20 nai ko e fāinga ki ha tauʻatāina fakapolitikale.

b Kuo liliu ʻa e hingoá.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share