LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w01 7/1 p. 4-6
  • Ko e Hā ke Ako Ai ʻa e Tohitapú?

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Ko e Hā ke Ako Ai ʻa e Tohitapú?
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2001
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Ko e Kī ki ha Moʻui Mohu ʻUhingá
  • ʻUhinga ʻo e Manavahē ki he ʻOtuá
  • Ngāue Fakataha ʻa e Manavaheé mo e ʻOfá
  • Fakatupulekina Ho Lotó ke Manavahē kia Sihova
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2001
  • Manavahē kia Sihova mo Fakahīkihikiʻi Hono Huafa Māʻoniʻoní
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1992
  • Ngaahi ʻAonga ʻo e Manavahē ki he ʻOtua Moʻoní
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1995
  • Manavahē kia Sihova pea Tauhi ʻEne Ngaahi Fekaú
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2001
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2001
w01 7/1 p. 4-6

Ko e Hā ke Ako Ai ʻa e Tohitapú?

KO BILL naʻe kei siʻi, longomoʻui, poto, pea ʻi ha tuʻunga lelei fakapaʻanga. Neongo ia, naʻe ʻikai te ne fiemālie. Naʻe ʻikai ha taumuʻa ʻo ʻene moʻuí, pea naʻe fakahohaʻasi lahi ia ʻe he meʻa ko iá. ʻI he feinga ke maʻu ha taumuʻa ʻi he moʻuí, naʻá ne sivisiviʻi ʻa e ngaahi lotu kehekehe, ka naʻe ʻikai te ne maʻu ʻa e meʻa naʻá ne kumi ki aí. ʻI he 1991 naʻá ne fetaulaki ai mo e taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻa ia naʻá ne tuku ʻiate ia ha tohi naʻe lāulea ai ki he meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohitapú fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻo e moʻuí. Naʻe fokotuʻutuʻu ha ako Tohitapu koeʻuhi ke lava ʻa Bill ʻo fakahanga ʻe ne tokangá ki he kaveingá ni pea pehē foki ki he niʻihi kehe.

ʻOku manatuʻi ʻe Bill: “Naʻe fai ʻemau ʻuluaki akó, pea koeʻuhi naʻa mau faʻa toutou lave ki he Tohitapú, naʻá ku ʻiloʻi ko e meʻa eni naʻá ku fekumi ki aí. Naʻe mātuʻaki fakafiefia ʻa e ngaahi tali ʻi he Tohitapú. ʻI he hili ʻa e ako ko iá, naʻá ku lele hake ki he ʻotu moʻungá, hū ki tuʻa mei heʻeku lolí, peá u kalanga leʻo-lahi ʻi he fiefia lahi. Naʻá ku loto-māfana ʻi he faifai ange peá u ʻilo ʻa e ngaahi tali ki heʻeku ngaahi fehuʻí.”

Ko e moʻoni, ʻoku ʻikai ke kalanga ʻi he fiefia ʻa e tokotaha kotoa pē ʻokú ne maʻu ʻa e moʻoni faka-Tohitapú. Neongo ia, ko e ʻilo ʻa e ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi mahuʻinga ki he moʻuí ko ha meʻa fakafiefia ia ʻoku hokosia ʻe he tokolahi. ʻOku nau ongoʻi hangē ko e tangata ʻi he pealapeli ʻa Sīsū ʻa ia naʻá ne ʻilo ha koloa mahuʻinga naʻe fufū ʻi ha ngoué. Naʻe pehē ʻe Sīsū: “ʻI heʻene fiefia ai ʻoku ne ʻalu ʻo fakatau atu ʻene meʻa kotoa, kae fakatau ʻaki ʻa e ngoue ko ia.”—Mātiu 13:44.

Ko e Kī ki ha Moʻui Mohu ʻUhingá

Naʻe fakalaulauloto ʻa Bill ki ha foʻi fehuʻi tefito, Ko e hā ʻa e taumuʻa ʻo e moʻuí? Ko e kau filōsefá, kau teolosiá, mo e kau faisaienisí kuo nau fāinga mo e foʻi fehuʻi ko iá ʻi he laui mileniume. Kuo hiki ʻe he faʻahinga tāutaha ʻa e ngaahi tohi taʻefaʻalaua ʻi he feinga ke tali iá. Kuo kulanoa ʻenau ngaahi feingá, pea kuo fakaʻosiʻaki ʻe he tokolahi ʻe ʻikai lava ke tali ʻa e foʻi fehuʻi ko iá. Ka, ʻoku ʻi ai ha tali. Neongo ʻoku loloto ʻa e talí, ʻoku ʻikai ke fihi ia. ʻOku fakamatalaʻi ia ʻi he Tohitapú. Ko e kī ki ha moʻui fiefia, mohu ʻuhingá ʻa eni: Kuo pau ke tau maʻu ha vahaʻangatae totonu mo Sihova, ko hotau Tokotaha-Fakatupú mo e Tamai fakahēvaní. ʻOku anga-fēfē ʻetau maʻu iá?

ʻOku ʻi ai ʻa e ongo tafaʻaki ʻe ua ʻoku hā ngali fepaki ʻi he ʻunuʻunu ofi ki he ʻOtuá. Ko e faʻahinga ʻoku nau fai iá ʻoku nau fakatou manavahē ʻiate ia mo ʻofa ʻiate ia. Tau lāulea angé ki ha ongo konga Tohitapu ʻokú na poupouʻi ʻa e fakamatala ko iá. Fuoloa atu ʻi he kuohilí, naʻe fai ai ʻe he poto ko Tuʻi Solomoné ha ako fakalelei fekauʻaki mo e faʻahinga ʻo e tangatá pea hiki ʻa e ngaahi meʻa naʻá ne ʻiló ʻi he tohi Tohitapu ʻa Koheletí. ʻI hono fakanounou ʻa e ngaahi meʻa naʻá ne sio ki aí, naʻá ne tohi: “Ke ke manavahe ki he Otua, bea ke fai ki he ene gaahi fekau: he oku katoa i he mea ni ae gaue totonu ae tagata.” (Koheleti 12:​13, PM, fakaʻītali ʻamautolu.) ʻI ha ngaahi senituli ki mui ai, ʻi hono ʻeke ange pe ko e hā ʻa e fekau lahi taha ʻi he Lao naʻe ʻoange kia Mōsesé, naʻe tali ʻe Sīsū: “Ke ke ofa kia Jihova ko ho Otua aki ho laumalie kotoa, mo hoo moui kotoa, mo ho loto kotoa.” (Mātiu 22:​37, PM, fakaʻītali ʻamautolu.) ʻOku hā ngali kehe kiate koe ʻa e totonu ke tau fakatou manavahē ki he ʻOtuá mo ʻofa kiate iá? Tau sivisiviʻi angé ʻa e mahuʻinga ʻo e manavaheé mo e ʻofá pea mo e founga ʻena ngāue fakataha ke fakatupu ai ha vahaʻangatae fakafiemālie mo e ʻOtuá.

ʻUhinga ʻo e Manavahē ki he ʻOtuá

Ko ha manavahē loto-ʻapasia ʻoku mātuʻaki fiemaʻu ia kapau ʻoku fiemaʻu ke tau lotu ʻi he tuʻunga fakahōifua ki he ʻOtuá. ʻOku pehē ʻe Tohitapú: “Koe manavahe kia Jihova koe kamataaga ia oe boto.” (Sāme 111:​10, PM) Naʻe tohi ʻa e ʻapositolo ko Paulá: “Tau hokohoko atu ke maʻu ʻa e ʻofa maʻataʻatā, fakafou ʻi he meʻa ko iá te tau lava ʻo fai ai ʻi he fakahōifua ʻa e ngāue toputapu ki he ʻOtuá fakataha mo e manavahē fakaʻotua pea mo e tailiili.” (Hepelu 12:​28, NW) ʻI he founga meimei tatau, ko ha ʻāngelo ʻi he loto langí naʻe mamata ki ai ʻa e ʻapositolo ko Sioné ʻi he vīsoné naʻe kamata ʻa ʻene fanongonongo ʻa e ongoongo leleí ʻaki ʻa e ngaahi lea: “Mou manavahē ki he ʻOtua, pea tuku kololia kiate ia.”—Fakahā 14:​6, 7.

Ko e manavahē ko eni ki he ʻOtuá, ʻoku mātuʻaki fiemaʻu ia ki ha moʻui mohu ʻuhinga, ʻoku ʻikai tatau ia mo e ongoʻi manavasiʻi ʻikai ke leleí. Te tau ongoʻi manavasiʻi nai kapau ʻoku fakamanamanaʻi kitautolu ʻe ha tokotaha faihia anga-fakamamahi mo fakatuʻutāmaki. Ka ko e manavahē ki he ʻOtuá—pe manavahē fakaʻotuá—ko e tailiili pea mo e ʻapasia loloto ki he Tokotaha-Fakatupú. ʻOku toe kau ki ai ʻa e manavahē totonu ki hono taʻefakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá koeʻuhi ko ia ʻa e Fakamaau Taupotú pea mo e Māfimafi-Aoniú, ʻa ia ʻokú ne maʻu fakatouʻosi ʻa e mālohi pea mo e mafai ke tautea ʻa e faʻahinga ʻoku talangataʻá.

Ngāue Fakataha ʻa e Manavaheé mo e ʻOfá

Neongo ia, ʻoku ʻikai fiemaʻu ʻe Sihova ʻa e kakaí ke nau tauhi ia koeʻuhi pē ko ʻenau tailiili kiate iá. Ko Sihová ʻoku ʻiloa ia ko ha ʻOtua ʻo e ʻofa. Naʻe ueʻi ʻa e ʻapositolo ko Sioné ke ne tohi: “Ko e ʻOtua ko e ʻOfa.” (1 Sione 4:8) Kuo feangainga mātuʻaki anga-ʻofa ʻa Sihova ko e ʻOtuá mo e faʻahinga ʻo e tangatá, pea ʻokú ne fiemaʻu ʻa e kakaí ke nau tali ia ʻaki ʻenau ʻofa ange kiate ia. Ko ia ai, ʻoku anga-fēfē ʻa e fehoanaki ʻa e ʻofa peheé mo e manavahē fakaʻotuá? ʻOku fehokotaki moʻoni ʻa e uá ni. Naʻe tohi ʻa e tokotaha-tohi-sāmé: “Ko e fekoekoeʻi mo Sihová ʻoku ʻanautolu ia ʻoku manavahē kiate iá.”—Sāme 25:​14, NW.

Fakakaukau angé pē ki he ongoʻi ʻo e ʻapasia mo e tailiili ʻoku maʻu ʻe ha kiʻi tama ki haʻane tamai mālohi mo poto. ʻI he taimi tatau, ʻoku tali ʻe ha kiʻi tama pehē ʻa e ʻofa ʻa e tamaí. ʻE falala ʻa e kiʻi tamá ki he tamaí pea hanga kiate ia ki ha tataki, ʻo tuipau ʻe ʻomai ʻe heʻene tatakí ʻa e ngaahi ʻaonga. ʻI he tuʻunga meimei tatau, kapau ʻoku tau ʻofa mo manavahē kia Sihova, te tau talangofua ki heʻene tatakí, pea ʻe ʻaonga ʻa e meʻá ni kiate kitautolu. Fakatokangaʻi ʻa e meʻa naʻe folofolaʻaki ʻe Sihova fekauʻaki mo e kau ʻIsilelí: “Amujiaage e au kuo iate kinautolu ha loto behe, ke nau manavahe kiate au, bea tauhi mau ai be a eku gaahi fekau, koeuhi ke hoko ai ae lelei kiate kinautolu, bea ki he e nau fanau o taegata!”—Teutalonome 5:​29, PM.

ʻIo, ko e manavahē fakaʻotuá ʻoku taki atu ia ʻikai ki he pōpula ka ki he tauʻatāina, ʻikai ki he mamahi ka ki he fiefia. Naʻe kikite ʻa ʻAisea fekauʻaki mo Sīsū: “ʻE ʻi ai ʻa e fiefia ʻiate ia ʻi he manavahē kia Sihová.” (Aisea 11:​3, NW) Pea naʻe tohi ʻa e tokotaha-tohi-sāmé: “Oku monuia ae tagata oku ne manavahe kia Jihova, mo ne fiefia lahi i he ene gaahi fekau.”—Sāme 112:​1, PM.

ʻOku hā mahino, ʻe ʻikai lava ke tau manavahē ki he ʻOtuá pe ʻofa kiate ia ʻo kapau ʻoku ʻikai te tau ʻiloʻi ia. Ko e ʻuhinga ia ʻoku mātuʻaki mahuʻinga ai ha ako ʻo e Tohitapú. Ko ha ako pehē ʻokú ne tokoniʻi kitautolu ke mahinoʻi ʻa e ʻulungaanga ʻo e ʻOtuá pea ke hoko ai ʻo ʻiloʻi ʻa e fakapotopoto ʻo e muimui ki heʻene tatakí. ʻI heʻetau ʻunuʻunu ke ofi ange ki he ʻOtuá, ʻoku tau saiʻia ke fai hono finangaló pea ʻoku ueʻi ai kitautolu ke tauhi ʻene ngaahi fekaú, ʻi he ʻiloʻi te nau ʻomai ʻa e ʻaonga kiate kitautolu.—1 Sione 5:3.

Ko ha meʻa fakafiefia ia ke ʻiloʻi ʻokú te ʻi he hala totonu ʻi he moʻuí. ʻOku hoko moʻoni eni ʻia Bill, ʻa ia naʻe lave ki ai ʻi he kamatá. Naʻá ne pehē ki muí ni: “ʻI he taʻu ʻe hiva kuo mahili atu talu mei heʻeku ʻuluaki ako Tohitapú, kuo tupulaki ʻa hoku vahaʻangatae mo Sihová. Ko e muʻaki fakahaaʻi mālohi ʻo e fiefia naʻá ku ongoʻí kuo tupulekina ia ki ha founga fakafiefia moʻoni ʻi he moʻuí. ʻOku ou maʻu ha vakai fakatuʻamelie hokohoko atu ʻi he moʻuí. ʻOku fakafonuʻaki hoku ngaahi ʻahó ʻa e ngāue mohu ʻuhinga, ʻo ʻikai ʻaki ha kumi taumuʻavalea ki he fiefiá. Kuo hoko ʻa Sihova ko ha tokotaha moʻoni kiate au, pea ʻoku ou ʻiloʻi ʻokú ne mahuʻingaʻia moʻoni ʻi haʻaku lelei.”

ʻI he kupu hoko maí, te tau lāulea lahi ange ai ki he founga ʻo hono ʻomai ʻe he ʻiloʻi ʻo Sihová ʻa e fiefia mo e ngaahi ʻaonga ki he faʻahinga ʻoku nau ngāueʻaki ia ʻi heʻenau moʻuí.

[Fakamatala ʻi he peesi 5]

Ko e ʻunuʻunu ofi ki he ʻOtuá ʻoku ʻuhinga iá ʻoku tau fakatou ʻofa kiate ia mo manavahē kiate ia

[Fakatātā ʻi he peesi 6]

Naʻe fiefia ʻa Sīsū ʻi he manavahē kia Sihová

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share