LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI yaWatchtower
LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI
yaWatchtower
Chitonga (Zimbabwe)
  • BBAYIBBELE
  • MABBUKU
  • MISWAANGANO
  • mwbr20 May map. 1-7
  • Aajanika Makani aaKabbuku Kamuswaangano waBuumi Amulimu Wesu

Vidiyo njulikuyanda tiijaniki pe

Utulekelele, kulizyachitika vidiyo niyalikuyanda kujula

  • Aajanika Makani aaKabbuku Kamuswaangano waBuumi Amulimu Wesu
  • Ajanika Makani aKabbuku Kabuumi Amulimu Wesu—2020
  • Tutwe tuniini
  • MAY 4-10
  • MAY 11-17
  • MAY 18-24
  • MAY 25-31
Ajanika Makani aKabbuku Kabuumi Amulimu Wesu—2020
mwbr20 May map. 1-7

Aajanika Makani aaKabbuku Kamuswaangano waBuumi Amulimu Wesu

MAY 4-10

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | MATALIKILO 36-37

“Josefa Wakachitilwa Bbivwe”

w14 8/1 12-13

“Amuswiilile Ciloto Eeci”

Bbayibbele lisandula kuti: “Ibanabokwabo nobakabona kuti bausyi balamuyanda kwiinda mbabo boonse, bakamusulaika alimwi tiibakacili kwaambaula kabotu anguwe.” (Matalikilo 37:4) Tulakonzya kuzimvwisisisya zyakali kupa kuti bananyina bamuchitile bbivwe Josefa, pesi nzibakazoochita teezyakali kabotu pe. (Tusimpi 14:30; 27:4) Wakali wachitila uumwi na muntu bbivwe akaambo kakuti wachitilwa chintu nchwaalikulangilila kuti chichitilwe nduwe? Kuti kakuli boobo, yeeya atala abananyina baJosefa. Bbivwe lyakapa kuti bachite zintu zyakazoopa kuti balisole kunembo. Chikozyano chabo chiyiisya maKristu boonse kuti beelede ‘kubotelwa abaabo babotelwa.’—Baroma 12:15.

Josefa wakazibona kuti bananyina teebakali kumuyanda pe. Wakali kulisisa na jansi lyakwe bbotu naakali kubaamwi abananyina? Kulakonzeka kuti wakali kuyeeya kuchita oobo. Jakkobo wakasuma jansi eeli katondeezya mbaakali kumuyanda Josefa. Josefa wakali kuyanda kubotezya wisi, nkinkaako wakali kulizwaata jansi eelyo. Chikozyano chakwe chilabeleka nikuba mazubaano. Nikuba kuti Taata wakujulu tasaluuli pe, pesi chimwi chiindi ulakonzya kutondeezya kuti ulaandaba loko abakombi bakwe basyomeka. Alubo, ulangilila kuti bakombi bakwe bakkale kabasiyene abantu bali munyika eeyi izwide bubi. Mbuli jansi lyaJosefa bbotu, nzila njibalijataayo maKristu ipa kuti basiyane abamwi bantu. Nkinkaako, nzila njitulijataayo ipa kuti bantu batuchitile bbivwe. (1 Petro 4:4) MuKristu weelede kulisisa na kuti mukombi waLeza? Peepe, weelede kuchita mbuli Josefa wakatasisa jansi lyakwe.—Luka 11:33.

w14 8/1 13 ¶2-4

“Amuswiilile Ciloto Eeci”

Ziloto zyakali kuzwa kuli Jehova Leza. Ziloto eezi zyakali atala azintu zyakali kuyoozuzikizigwa kunembo alubo Leza wakaziyubunwida Josefa kayanda kuti ababuzye mulumbe wakali mukati. Muliimwi nzila, Josefa wakachita mbuli mbubakali kuchita bapolofita bachiindi nibakali kutola mulumbe waLeza amulumbe walubeta kubantu bakatali kumuswiilila.

Munzila yabupampu Josefa wakabuzya bananyina kuti: “Amuswiilile ciloto eeci ncindalota.” Bananyina bakachimvwisisisya chiloto eecho pesi teebakachiyanda pe. Bakamusandula kuti: “Sena masimpe uyoolibikka kuba mwami wesu alimwi akutweendelezya?” Magwalo atondeezya kuti: “Bakajana kaambo kambi kakumusulaikila akaambo kaziloto zyakwe alimwi azintu nzyaakaamba.” Alubo chiindi Josefa naakaamba chiloto chakwe chabili kuli wisi akubananyina, bakayindilila kumuzonda. Bbayibbele lyaamba kuti: “Bausyi bakamukalalila akumwaambila kuti: ‘Ino caamba nzi ciloto cako eeci? Sena mebo abanyoko abanabokwanu mubwini tuyooboola akukukotamina ansi?’” Nikuba boobo, Jakkobo wakazumanana kwaayeeya makani aaya. NguJehova na wakali kwaambuula aJosefa?—Matalikilo 37:6, 8, 10, 11.

Josefa teengwakasaanguna naakuti wamamanino kubuzigwa kuti aambe mulumbe wazintu zyakali kuyoochitika kunembo wakatali kutambulika kubantu alubo wakali kukonzya kuzoopa kuti apenzegwe. Jesu nguumuntu wakapenzegwa loko kwiinda bamwi alubo wakabuzya batobeli bakwe kuti: “Ikuti bakandipenzya mebo, bayoomupenzya andinywe.” (Johane 15:20) Makristu boonse balakonzya kwiiya zyiingi kulusyomo achibindi nchakalaacho Josefa.

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

it-1 678

Edomu

(Edomu) [Kusalala], Bana Edomu (Bana Edomu).

Edomu ndizina lyachibili ndyaakawuzikwa Esawu, mumbilenyina waJakkobo. (Mtl 36:1) Wakawuzikwa zina eeli akaambo kakuuzya bupati bwakwe akaambo kamusinza uusalala. (Mtl 25:30-34) Chiindi Esawu naakazyalwa wakali kusalala pyu. (Mtl 25:25) Alubo kubusena nkwaakazookkala abana bakwe, nyika yakkoona yakali aamubala uusalala.

it-1 561-562

Kulangania

Chiindi simpongo naakali kwaamba kuti, wakali kuyoolanga matanga aalubono, wakali kutondeezya kuti wakali kulangania kabotu lubono oolo. Wakali kusyomezya munikazi walubono oolo kuti wakali kuyoolusanina akubaachoonzyo chakuti taakwe nilwabbigwa pe pesi kuti lwabbigwa simpongo nguwe wakali kubbadala. Nikuba boobo, munaalubono taakali kukonzya kumupa mulandu simpongo kuti kwachitika zintu nzyatakonzyi kulesya mbuli kuti lubono lwaligwa aabanyama bamusokwe. Kuti atajaninwi aamulandu simpongo wakeelede kumupa bumboni butondeezya kuti choonzyo munyama ooyo waligwa aamunyama wamusokwe. Chiindi munaalubono naakali kubona kuti bumboni oobu mbwachoonzyo taakali kumupa mulandu pe simpongo.

Malayilile aaya akali kubeleka nikuba mumpuli, muchikozyano mwana mupati wakali aamulimu wakulangania banike bakwe. Nkinkaako, tulakonzya kuzimvwisisisya kuti nkamboonzi Rubbeni naakakataazikana chiindi bananyina nibakali kuyanda kujaya Josefa mbuli mbukwaambidwe muli Matalikilo 37:18-30. “Wakati: ‘Tutamujayi pe.’ . . . ‘Mutatili bulowa. . . . mutamucisi pe.’ Makanze aakwe akali aakumuvwuna kulimbabo kutegwa amujole kuli bausyi.” Alubo chiindi Rubbeni naakabona kuti Josefa taakachiliwo pe, wakazwa moyo zyakuti “wakazapula zisani zyakwe” alubo wakati: “Mwana tako! Ino mebo ndilacita buti lino?” Rubbeni wakaamba majwi aaya nkaambo wakalizi kuti nguwe wakali kuyoopegwa mulandu akaambo kakusweeka kwaJosefa. Kuti batajaninwi mulandu, bananyina bakaba aamuzeezo wakwaamba kuti Josefa waligwa aamunyama wamusokwe. Bakazichita eezi kwiinda mukunika jansi lyaJosefa muganzi lyampongo. Alubo bakabweza jansi eelyo akulitola kuli wisi kuti bukabe bumboni, Jakkobo taakwe naakamupa mulandu pe Rubbeni nkaambo naakabona jansi eeli wakaba aachoonzyo chakuti Josefa wajayigwa.—Mtl 37:31-33.

MAY 11-17

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | MATALIKILO 38-39

“Jehova Taakamulekelezya Pe Josefa”

w14 11/1 12 ¶4-5

“Ino Inga Ndacitila Nzi Cibi Cipati Cili Boobu?”

“Lino Josefa wakatolwa ku Egepita mpoonya muna Egepita wazina lya Potifara mupati wababelesi ba Farao, nkokuti silutwe wabalindizi wakamuula kubana Isimayeli balo ibakamutola kooko.” (Matalikilo 39:1) Majwi aaya aalembedwe muBbayibbele atugwasya kubona mbaakali kulimvwa Josefa chiindi naakawuzigwa kachibili. Wakali waba muntu uutakwe mbabede. Tulakonzya kuyeeyela katubwene Josefa kayobutobela simalelaakwe mupya, mupati wankuta yamuEgepita kayoobwiinda mumadolopo aazwide basimabbizinesi kayobuya kumuunzi wakwe mupya.

Josefa wakali kukkala kayeeya kulimbabo. Wakakomenena mumpuli yakatali kukkala aandawu iimwi alubo mpuli eeyi yakali kukkala mumatente akaambo kakuti bakali kulonga-longa nibakali kuyanduula machezezyo aamatanga aambelele zyabo. Naakasika kuEgepita, wakabona kuti bantu bakanotede mbuli Potifara bakali aamaanda mabotu, aayebeka aapentedwe. Basikulanga-langa makani aachiindi bakaamba kuti, kuEgepita kwakali maanda mabotu, mayaadi akaliyakilidwe kakuli misamu yamyeenzule naakuti muunzwide amalambwa aakutilila misamu yakali kubyalwa. Amwi maanda akazyungulukidwe aamisamu yagreen kakuli kutete kuchitila kuti kube kawuwo katontolela, maanda aayo akali aamawindo mapati aanjizya luuwo, twaanda twiingi ang’anda yakulida mpati kuswaanizya amaanda aababelesi.

w14 11/1 14-15

“Ino Inga Ndacitila Nzi Cibi Cipati Cili Boobu?”

Taakwe zyiingi nzituzi pe atala ambaakabede majele aachiindi kuEgepita. Basikulanga-langa makani aachiindi nibakayinka kumajele aaya bakajana ziyako luzutu zyakali zyamajele aakali kuyakilwa munyika. Josefa wakazoopandulula mbaakabede majele aayo abbala lyakuti “mucilindi.” Bbala eeli litondeezya kuti mumajele aaya mwakali mudima alubo teekwakalikwe bulangilizi pe. (Matalikilo 40:15, makani aamunsi) Bbuku lyaIntembauzyo litondeezya kuti bakazooyindilila kumupenzya Josefa, lyaamba kuti: “Bakaanga maulu aakwe muziliba, nsingo yakwe bakainjizya munsimbi.” (Intembauzyo 105:17, 18) Chimwi chiindi basungwa bakuEgepita bakali kwaangwa maboko kusule, bamwi bakali kwaangwa aansimbi munsingo. Amuyeeyele Josefa kali kupenzegwa munzila eeyi kakuli taakwe chibi nchaakachita.

Josefa wakakkala kwachiindi chilamfu kali muchiimo eechi. Bbayibbele lyaamba kuti Josefa “wakazumanana kukkala muntolongo.” Wakakkala kwaminyaka myiingi kali muchiimo chichisa oobu. Alubo taakazi pe kuti wakali kuzoowangununwa lili. Mbukunga Josefa wakali kuyobubona mazuba kayobuvula kali muchiimo eechi, wakalimvwa katachikwe bulangilizi na?

Bbayibbele litupa nsandulo iiwumbulizya, lyaamba kuti: “Jehova wakali aa Josefa alimwi wakazumanana kumutondezya luyando lutamani.” (Matalikilo 39:21) Majele, maanda aamunyika naakuti nsimbi tazikonzyi kukachizya Jehova kuti abatondeezye luyando lwakwe lutamani bakombi bakwe. (Baroma 8:38, 39) Tulakonzya kubona Josefa kalookubuzya Wisi wakuJulu, Jehova kazizwa aansi aamoyo zintu zyakali kumukataazya kwiinda munkombyo ambaakajana luumuno lwamumizeezo luzwa kuli “Leza siluumbulizyo loonse.” (2 Bakorinto 1:3, 4; Bafilipi 4:6, 7) Niinzi chimbi Jehova nchaakachitila Josefa? Bbayibbele lyaamba kuti wakapa kuti “ajane luzyalo mumeso aamupati wantolongo.”

w14 11/1 15 ¶2

“Ino Inga Ndacitila Nzi Cibi Cipati Cili Boobu?”

Bbayibbele litupa nsandulo iiwumbulizya, lyaamba kuti: “Jehova wakali aa Josefa alimwi wakazumanana kumutondezya luyando lutamani.” (Matalikilo 39:21) Majele, maanda aamunyika naakuti nsimbi tazikonzyi kukachizya Jehova kuti abatondeezye luyando lwakwe lutamani bakombi bakwe. (Baroma 8:38, 39) Tulakonzya kubona Josefa kalookubuzya Wisi wakuJulu, Jehova kazizwa aansi aamoyo zintu zyakali kumukataazya kwiinda munkombyo ambaakajana luumuno lwamumizeezo luzwa kuli “Leza siluumbulizyo loonse.” (2 Bakorinto 1:3, 4; Bafilipi 4:6, 7) Niinzi chimbi Jehova nchaakachitila Josefa? Bbayibbele lyaamba kuti wakapa kuti “ajane luzyalo mumeso aamupati wantolongo.”

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

it-2 555

Onani

(Oʹnani) [lyaamba kuti “nguzu zyakuzyala; manguzu”].

Mwana waJuda wachibili ngwakazyala aamwanakazi wakuKkenani mwana musimbi waShuwa. (Mtl 38:2-4; 1Mk 2:3) Ere naakajayigwa aaJehova akaambo kakuchita zintu zibi, Juda wakabuzya mwanaakwe Onani kuti akwate Tamara mwanakazi waEre. Kaansinga bakazyala mwana, mwana ooyo taakali kuyooyitwa kuti mwana waOnani pe alubo mwana ooyo nguwe wakeelede kupegwa lukono lwawisi Ere nkaambo nguwe wakali mutaanzi kuzyalwa. Pesi kuti mwana ooyo taazyalwa, Onani nguwe wakali kuyoobweza lukono oolo. Chiindi Onani naakali koonana aaTamara wakali “kutila bwaalumi bwakwe ansi” kutali kuti amuminsye. Nzyaakachita Onani taakali kusaanisya zizo zyakuzyazya pe nkaambo Bbayibbele lyaamba kuti, “naakali koona amukaintu wamunyina” wakali kutila bwaalumi bwakwe ansi. Kulakonzeka kuti Onani wakali kuzichitila aachaali kuti ataminsyi Tamara. Kutaswiilila wisi, kuba aabbivwe akusofwaazya mabambe aaLeza aalukwatano nkwaakachita Onani, kwakapa kuti Jehova amujaye katakwe mwana.—Mtl 38:6-10; 46:12; My 26:19.

w04 1/15 30 ¶4-5

Mibuzyo Yabasikubala

Juda wakabisya nkaambo taakachizuzikizya pe chisyomezyo chakuti wakali kuyoopa Tamara mwanaakwe Sela kuti amukwate. Juda wakoonana aamwanakazi ngwaakali kuyeeyela kuti ndiwuule. Nzyaakachita zyakali kukazyania aamabambe aaJehova aakuti mwaalumi wakeelede koonana aabanakwe luzutu. (Matalikilo 2:24) Pesi kwaamba choonzyo, Juda taakoonana aawuule pe. Pesi wakachita zintu zyakeelede kuchitwa aamwanaakwe Sela alubo wakazyala bana bali mumulawu.

Nikuba Tamara, taakachita bwaamu pe chiindi naakoonana aaJuda. Mambile ngaakazyala Tamara teebakali bana bamusokwe pe. Chiindi Bbowazi wakuBbetelehemu wakakwata Rute muna Mowabbu, baalu bakuBbetelehemu bakaamba zintu zibotu atala aPerezi mwana waTamara. Bakabuzya Bbowazi kuti: “Ŋanda yako aibe mbuli ŋanda ya Perezi, ooyo Tamara ngwaakazyala kuli Juda, kwiinda mubana aabo Jehova mbayookupa kuzwa kumusimbi ooyu.” (Rute 4:12) Alubo Perezi ulaakati kabantu bali muzyalani lyaJesu Kristu.—Matayo 1:1-3; Luka 3:23-33.

MAY 18-24

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | MATALIKILO 40-41

“Jehova Wakamuvuna Josefa”

w15 2/1 14 ¶4-5

“Sena tali Leza uupandulula ziloto?”

Nikuba kuti sikutola zyakunywa kumwaami wakamuluba Josefa pesi Jehova taakwe naakamuluba pe. Bumwi busiku, Faro wakalota ziloto zitalubiki pe. Chakusaanguna, mwaami wakabona ng’ombe zineneede zili 7 kazizwa muMulonga waNayile, alubo wakabona zimbi zili 7 zikotede. Ng’ombe zikotede zyakamena ng’ombe zineneede. Mukuya kwachiindi, Faro wakalota chisiko chamayila, aachisiko nchicheecho kwakazwa mitwe yamayila ili 7 mibotu. Kuzwa waawo, kwakazwa mitwe yamayila iimbi iili 7 yakanyanide mpawo yakamena mayila mabotu. Faro wakabuka kakataazikane atala aziloto eezi, nkinkaako wakayita baalumi boonse basongo abapayizi bamasalamusi kuti bazoomupandulwide nzinzyaamba ziloto eezi. Pesi boonse bakakachilwa. (Matalikilo 41:1-8) Tatuzi pe kuti ziloto eezi zyakabagambya na naakuti zyakapa kuti batamvwanani. Pesi nchituzi nchakuti, lyakamuleka lyakamujisi Faro nkaambo taakazi pe kuti ulazijana kuli nsandulo yaziloto eezi.

Kumamanino, sikutola zyakunywa kumwaami wakazoomuyeeya Josefa. Moyo wakwe wakamupa mulandu, alubo wakabuzya Faro atala amwaalumi musongo wakali mujele, wakali wamupandulwida ziloto zyakwe asikupeka zinkwa kwaminyaka iili 2 yakali yayinda. Chakufwambaana, Faro wakaangununa Josefa mujele.—Matalikilo 41:9-13.

w15 2/1 14-15

“Sena tali Leza uupandulula ziloto?”

Jehova uyanda bantu balibombya alubo basyomeka, nzizyo zyakapa kuti Jehova agwasye Josefa kupandulula ziloto zyakakachilwa aabaalumi basongo abapayizi. Josefa wakapandulula kuti ziloto zyaFaro zyakali aabupanduluzi bukozyenie. Kwiinda mukwiindulula makani aaya, Jehova wakali kutondeezya kuti makani aaya “waasinizya” akuti akali kuyoozuzikizigwa chachoonzyo. Ng’ombe zineneede amayila mabotu zyakali kwiiminina minyaka iili 7 yachakulya chiingi muEgepita alubo ng’ombe zikotede amayila aanyanide zyakali kwiiminina minyaka iili 7 yanzala. Nzala yakali kuyoozemba aakasisi muchisi choonse.—Matalikilo 41:25-32.

w15 2/1 15 ¶3

“Sena tali Leza uupandulula ziloto?”

Faro wakachizuzikizya chisyomezyo chakwe. Josefa wakazwaata zigogo zibotu. Faro wakamupa necklace yangolida anweenwe mbotu, wakamutansika aankalaki yabwaami kuti ayendelezye chisi choonse. (Matalikilo 41:42-44) Mukulaba kwaliso, Josefa wakazwa mujele akuyookkala kung’anda yamwaami. Wakoona ng’onzi mbotu alubo wakaba sikutobela Faro mubwaami. Zilaantanganana kuti Jehova Leza wakamulongezya Josefa akaambo kakusyomeka kwakwe. Jehova wakali kukubona kutajatwa kabotu Josefa nkwaakali kuswaana kwaminyaka myiingi. Jehova wakabambulula mapenzi aaJosefa munzila yeelede aachiindi chakwe cheelede. Jehova taakabambulula mapenzi aaJosefa luzutu pesi wakafutula chisi chalsrayeli. Tulabona kuti wakazichita biyeni muchiiyo chitobela.

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

w15 11/1 9 ¶1-3

Mwalizi Na?

Nkamboonzi Josefa naakaligela chiindi naakali kuyanda kuyoobona Faro?

Kweendelana anzilwaamba lugwalo lwaMatalikilo, Faro wakabuzya Josefa musungwa wachiHebrayo kuti afwambaane azoomupandulwide ziloto zyakali kumukataazya. Aachiindi eechi Josefa wakali waba aaminyaka myiingi kali mujele. Nikuba kuti Faro wakali kumuyanda chakufwambaana, Josefa wakalipa chiindi chakuti aligele. (Matalikilo 39:20-23; 41:1, 14) Kulakonzeka kuti mulembi wamakani aaya wakaamba nzyaakachita Josefa katondeezya kuti Josefa wakalizizi ziyanza zyabantu bakuEgepita.

Bantu biingi chiindi bakali kuvuba zilezu kuswaanizya amaHebrayo. Bbuku litegwa McClintock and Strong’s Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature lyakaamba kuti, “kusiyana abamwi bantu, chisi chaEgepita nchicho achilikke chakali aabantu bakatali kuvuba zilezu.”

Chiindi kwakali kugelwa zilezu luzutu na? Magazini iitegwa Biblical Archaeology Review yaamba kuti kweendelana achiyanza chabantu bakuEgepita, muntu wakali kwiinka kuli Faro wakeelede kulibamba kabotu mbuli mbaakali kuchita kaya kutempele. Nkinkaako, kulakonzeka kuti nzizyo zyakapa kuti Josefa agele masusu kumutwe aamubili.

w09 11/15 28 ¶14

Bakombi baLeza Beelede Kutondeezya Buntu Bulikabotu

14 Bazyali bakali kukomba Leza muchiindi chaBbayibbele bakali kuyiisya bana babo kuti kabalemeka. Amubone nzila Abrahamu njaakambuulaayo amwanaakwe Izaka muli Matalikilo 22:7. Lwaano lwaJosefa lutondeezya kuti bazyali bakwe bakamuyiisya munzila iilikabotu. Nikuba naakali mujele wakali kubajata munzila iilikabotu basungwanyina. (Matl. 40:8, 14) Nzila njaakambuulaayo aFaro yakali kutondeezya kuti wakayiisigwa kulemeka bantu balupati-pati.—Matl. 41:16, 33, 34.

MAY 25-31

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | MATALIKILO 42-43

“Josefa Wakalinyona”

w15 5/1 13 ¶5

“Ndiiminina Leza Na?”

Kutegwani atala aJosefa? Wakabukaakubaziba bananyina kabachili kule. Chiindi naakababona kabaliikumukotamina, wakayeeya zintu zyakachitika kachili muniini. Bbayibbele lyaamba kuti: “Mpoonya aawo Josefa wakayeeya ziloto nzyaakalotede” kachili muniini. Ziloto eezyo zyakali kutondeezya chiindi bananyina nibakali kuzoomukotamina. Nzizyo loko zyakachitika. (Matalikilo 37:2, 5-9; 42:7, 9) Josefa wakali kunoochita biyeni? Kubakumbata na naakuti kubabweedezya?

w15 5/1 14 ¶1

“Ndiiminina Leza Na?”

Kulakonzeka kuti tunaswaanana aachiimo chili boobu pe. Nikuba boobo, mumpuli mulakonzya kuba kutamvwanana. Kuti twaba muchiimo chili boobo, chiindi chiingi nga twachita zintu ziyandwa aamyoyo yesu iitamaninide. Pesi tweelede kutobelezya chikozyano chaJosefa akweezya kuba aamaboneno aaLeza chiindi nikwaba kutamvwanana mumpuli. (Tusimpi 14:12) Tutalubi kuti zintu ziyandikana loko, nkuba aaluumuno abamumpuli akuti tukkale katuli aabweenzuma bulikabotu aJehova aMwanaakwe.—Matayo 10:37.

w15 5/1 14 ¶2

“Ndiiminina Leza Na?”

Josefa wakabelesya nzila zisiyene-siyene naakali kusunka bananyina kuti azibe zyakali mumyoyo yabo. Wakasaanguna kubakalalila kabelesya sikutolekela kalikubatamikizya kuti bakali kuza kukulanga-langa nyika yabo. Kuti balikwabilile bananyina, bakaamba atala ampuli yabo akumubuzya kuti kuli mwanike wabo wakasyeede kung’anda. Josefa wakeezya kusisa kubotelwa nkwakabaako chiindi naakamvwa kuti mwanikaakwe uchipona. Kuzwa waawo, wakajana nzila yakubasunka. Wakaamba kuti: “Mboobu mbomutiisunkwe,” mpawo wakababuzya kuti uyanda kubona mwanikaabo wakasyeede kung’anda. Kuzwa waawo, wakabazumizya kuti babweede bakeete mwanikaabo pesi umwi wabananyina wakeelede kusyaala kasungidwe.—Matalikilo 42:9-20.

it-2 108 ¶4

Josefa

Zintu zyakachitika zyakapa kuti bananyina baJosefa bayeeyele kuti masunko ngibakali kuswaana chakali chisubulo chizwa kuli Leza akaambo kakuti bakawuzya Josefa kuti akabe muzike. Bakasaanguna kwaambuula atala ankani eeyi kunembo lyaJosefa pesi teebakamuzibide pe. Naakamvwa kuti balikulipa mulandu bananyina, Josefa wakazwa aalimbabo akutalika kulila. Naakabweeda wakababuzya kuti ulabikka Simeyoni mujele kusikila bamwi bakeete mwanikaabo wakasyeede.—Mtl 42:21-24.

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

it-2 795

Rubbeni

Rubbeni wakatondeezya kuti wakali aabuntu bubotu chiindi naakabuzya bananyina kuti bawaalile Josefa mumulindi kutali kuti bamujaye. Makanze aakwe akali aakuti abweede chakusisikizya kuti akamugwisye mumulindi. (Mtl 37:18-30) Nikwakayinda minyaka iili20, bananyina nibakabejelezegwa kuti baza kuzoolanga-langa nyika yakuEgepita bakayeeya kuti bakaswaana sunko eeli aakaambo kakuti bakawuzya Josefa mpawo Rubbeni wakabayeezya kuti bakakaka kumuswiilila chiindi naakababuzya kuti batajayi Josefa. (Mtl 42:9-14, 21, 22) Chiindi Jakkobo naakakaka kuti bayinke aaBbenjamini nibakali kubweeda kuEgepita, Rubbeni nguwe lubo wakasanga bana bakwe kuchitila kuti wisi amusyome, wakati: “Ikuti nditakamupilusyi kulindinywe [Bbenjamini], mukabajaye bana bangu basankwa bobilo.”—Mtl 42:37.

w04 1/15 29 ¶1

Makani Aazwa Mubbuku lyaMatalikilo—II

43:32—Nkamboonzi bantu bakuEgepita nikwali kubasesemya kulya aamaHebrayo? Kulakonzeka kuti bantu bakali kusaluulana akaambo kakuti banjila zikombelo zisiyene akuti bakali kulipa akaambo kamubala wabo. Bantu bakuEgepita bakali kusesemwa kuti babona beembezi. (Matalikilo 46:34) Nkamboonzi? Kulakonzeka kuti beembezi bakali kulangilwaansi kuEgepita. Alubo kulakonzeka kuti kwakali nyika nche yakulima nkinkaako, bantu bakuEgepita bakali kubasampawula bantu bakali kuyanduula nyika yakuchezezya lubono lwabo.

    Mabbuku Ajanika MuChitonga (Zimbabwe) (2013-2025)
    Zwa
    Njila
    • Chitonga (Zimbabwe)
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njila
    Share