“Uzoomupa Manguzu”

1. Bakombi baJehova bachiindi bakali kwaajana kuli manguzu?

CHIINDI chiingi, Jwi lyaLeza lyaamba kuti bantu basyomeka bali aamanguzu. Pesi teechiindi choonse pe nibalimvwa kabali aamanguzu. Muchikozyano, aali zimwi ziindi, Mwaami Davida wakali kulimvwa kasimide naakuti “kuyuma mbuli cilundu,” pesi aali zimwi ziindi wakali ‘kuyoowa kapati.’ (Int. 30:7) Nikuba kuti Samisoni wakali aamanguzu aagambya ngaakali kujana akaambo kamuuya uusalala, wakalizi kuti ‘nguzu zyakwe zilamana alimwi inga waba mbuli bantu boonse’ kuti Leza taamupa manguzu. (Bab. 14:​5, 6; 16:17) Baalumi aaba basyomeka bakali aamanguzu nkaambo Jehova nguwe wakali kubapa.

2. Nkamboonzi mwaapostoli Pawulu naakaamba kuti aachiindi naakamanide manguzu, wakali aamanguzu? (2 Bakkorinte 12:​9, 10)

² Mwaapostoli Pawulu wakalizi kuti wakeelede kujana manguzu kuzwa kuli Jehova. (Bala 2 Bakkorinte 12:​9, 10.) Mbuli ndiswe toonse, Pawulu wakali aapenzi lyakuchiswa. (Gal. 4:​13, 14) Chimwi chiindi, kwakali kumuyumina kuchita zintu zilikabotu. (Rom. 7:​18, 19) Alubo chimwi chiindi wakali kukataazikana akuyoowela zyakali kuzoomuchitikila kunembo. (2 Kor. 1:​8, 9) Pesi Pawulu naakali kumana manguzu, wakali kujana manguzu. Biyeni? Jehova wakali kumupa manguzu aakuti alisimye.

3. Njiili mibuzyo njitutasandule muchiiyo eechi?

³ Jehova utusyomezya kutupa manguzu andiswe. (1 Pet. 5:10) Pesi tatukonzyi pe kujana manguzu aayo kuti teetwabweza ntaamu. Muchikozyano, injini ilakonzya kupa kuti moota yeende, pesi dilayiva weelede kulyata mafuta kuti moota yeende. Munzila iikozyenie, Jehova ulilibambilide kutupa manguzu pesi tweelede kubweza ntaamu kuti tugwasigwe amanguzu aayo. Niinzi Jehova nzyaakatupa kuti tube aamanguzu aakulisimya? Alubo niinzi nzitweelede kuchita kuti tujane manguzu aayo? Tulasandula mibuzyo eeyi kwiinda mukulanga-langa Jehova mbaakasimya bakombi bakwe batatu bamuBbayibbili baswaanizya mupolofita Jona, Mariya bayina aaJesu amwaapostoli Pawulu. Alubo tulabona Jehova mbalikusimya bakombi bakwe mazubaano munzila iikozyenie.

KUKOMBA AKUBALA KULATUSIMYA

4. Njiili nzila Jehova njabelesya kuti atupe manguzu?

⁴ Imwi nzila njitukonzya kubelesya kuti tujane manguzu kuzwa kuli Jehova nkukomba kulinguwe. Jehova usandula nkombyo zyesu kwiinda mukutupa “manguzu aayinda manguzu eesu.” (2 Kor. 4:7) Alubo kubala Jwi lyakwe akuyeeyesesya atala anzitubala kulakonzya kutusimya. (Int. 86:11) Mulumbe waJehova uuli muBbayibbili utupa ‘manguzu.’ (Heb. 4:12) Kuti wakomba kuli Jehova akubala Jwi lyakwe, ulajana manguzu aakugwasya kuti ulisimye, ulakkala kubotelwa alubo ulazwidilila kuchita mulimu wakwe. Atubone Jehova mbaakasimya mupolofita Jona.

5. Nkamboonzi mupolofita Jona naakeelede kugwasigwa kuti abe aachibindi?

⁵ Mupolofita Jona wakali kuyanda kugwasigwa kuti abe aachibindi. Wakayoowa kuchita mulimu ngwaakapedwe aaJehova mpawo wakachija. Jona wakasifwe akaambo kakuchija nkwaakachita alubo wakasijezye bantu mbaakalaabo mubwaato aguwo pati lyakali kubbubbula. Bantu mbaakalaabo nibakamuwaalila mumaanzi, Jona wakazoolibona kali mwida lyamuswi mupati. Jona wakali kumvwa biyeni? Wakali kubonaanga ulafwida mwida lyamuswi na? Wakali kubonaanga Jehova wamukaka na? Kweelede kuti Jona wakakataazikana loko.

6. Kweendelana alugwalo lwa Jona 2:​1, 2, 7, niinzi Jona nzyaakachita kuti ajane manguzu naakali mwida lyamuswi?

⁶ Niinzi nzyaakachita Jona kuti ajane manguzu naakali mwida lyamuswi? Wakakomba kuli Jehova. (Bala Jona 2:​1, 2, 7.) Nikuba kuti Jona taakaswiilila Jehova, wakachili aachoonzyo chakuti Jehova ulayiswiilila nkombyo yakwe nkaambo wakalibombya alubo wakasanduka. Alubo Jona wakayeeyesesya atala aMagwalo ngaakali wabala. Nkamboonzi nitukonzya kwaamba oobo? Akaambo kakuti nkombyo yakwe iili muli Jona chaandaano 2 ili aamajwi miingi aakozyenie amajwi aajanika muli Intembauzyo. (Muchikozyano, yezyanisya Jona 2:​2, 5 a Intembauzyo 69:1; 86:7.) Zilaantanganana kuti Jona wakalaazi magwalo aaya. Alubo kuyeeyesesya atala amagwalo aaya kwakapa kuti abe aachoonzyo chakuti Jehova wakali kuyoomugwasya. Jona wakazooba aanyika njumu alubo wakalilibambilide kutambula akuchita mulimu ngwaakazoopegwa.—Jon. 2:10–3:4.

7-8. Niinzi chakasimya umwi mukwesu wakuTaiwan chiindi naakali muchiimo chiyumu?

⁷ Chikozyano chaJona chilakonzya kutugwasya andiswe nitwaswaana masunko aasiyene-siyene. Muchikozyano, mukwesu wakuTaiwan uutegwa Zhiming ulaapenzi lyakuchiswa-chiswa.b Alubo ulikulisimya kukukazigwa aabamumpuli akaambo kalusyomo lwakwe. Zhiming ujana manguzu kwiinda mukukomba kuli Jehova akubala. Wakaamba kuti: “Chimwi chiindi nindiswaana mapenzi, nga ndakataazikana loko zyakati nga ndakachilwa kuti ndibatame kuchitila kuti ndibale Bbayibbili akuyanduulisisya.” Pesi Zhiming taleki pe kusyoma Jehova. Wakaamba kuti: “Chakusaanguna, ngandakomba kuli Jehova. Kuzwa waawo, ngandabikka ma-iyefoni mpawo ndaswiilizya miimbo eesu aaBwaami. Chimwi chiindi, ngandayimbila aansaansi kusikila ndabatama. Kuzwa waawo, nga ndasaanguna kubala.”

⁸ Kubala Bbayibbili akuyanduulisisya kali aalikke kwakagwasya Zhiming kuti alisimye. Muchikozyano, naakazwa kuku-opaletwa, umwi nesi wakamubuzya kuti wakeelede kubikkwa ganzi akaambo kakuti ganzi lyakwe lyakali lyacheya. Zhiming katana-opaletwa, mansiku aakali ayinda wakali wabala atala awumwi muchizi waka-opaletwa. Ganzi lyamuchizi ooyu lyakali lyacheya loko pesi taakazumina pe kubikkwa limbi ganzi. Nikuba oobo, muchizi ooyu wakazoopona. Zyakachitikila muchizi ooyu zyakasimya Zhiming kuti akkale kasyomeka.

9. Niinzi nzukonzya kuchita kuti masunko ngwaaswaana akumana manguzu? (Langa mapikicha.)

⁹ Chiindi nuswaana sunko, ngawakataazikana loko na zyakuti nga wakachilwa kukomba kuli Jehova? Naakuti ngawalimvwa kukatede zyakuti ngatuchiyandi pe kubala? Utalubi kuti Jehova ulachimvwisisisya chiimo chako munzila iimaninide. Nikuba kuti wakomba mumajwi mache biyo, Jehova ulakupa zintu nzuyanda kuti ulisimye. (Ef. 3:20) Kuti kakukuyumina kubala akukomba akaambo kakuchiswa, kulimvwa kukatede naakuti kukataazikene, ulakonzya kuswiilizya Bbayibbili lyakalekkoodwa naakuti mabbuku eesu akalekkoodwa. Alubo ulakonzya kugwasigwa kuti waswiilizya miimbo eesu naakuti kweebela mavidiyo aali ajw.org. Jehova ulakonzya kukusimya kuti wakomba kulinguwe akuyanduula nsandulo zyankombyo zyako muBbayibbili amuli zimwi zintu zyabukombi nzyatupede.

BAKOMBIMA BALAKONZYA KUTUSIMYA

10. Bakombima batusimya biyeni?

¹⁰ Jehova ulakonzya kubelesya bakombima kuti batusimye. Bakombima balakonzya ‘kutuumbulizya loko’ nitwaswaana sunko naakuti nitwayuminwa kuchita uumwi mulimu. (Kol. 4:​10, 11) Tuyanda kugwasigwa abeenzuma ikapati “muziindi zyamapenzi.” (Tus. 17:17) Kuti twamana manguzu, beenzuma balakonzya kutugwasya azintu zyakumubili, kutuumbulizya akutusungwaazya kuti twiinkilile kunembo katubelekela Jehova. Atubone Mariya, bayina aaJesu mbubakagwasigwa aabamwi.

11. Nkamboonzi Mariya naakali kuyandikana kuti ajane manguzu aakuti achite kuyanda kwaLeza?

¹¹ Mariya wakali kuyandikana manguzu aakuti achite kuyanda kwaJehova. Yeeyela mbaakalimvwa Mariya chiindi naakapegwa umwi mulimu muyumu angilozi iitegwa Gabbriyeli. Mariya taakakwetwe pe, pesi wakali kuzooba aada. Taakwe naakali aaluzibo pe atala akukomezya bana, pesi aachiindi eechi wakali kuzookomezya mwana mulombe wakali kuzooba Mesiya. Mbukunga Mariya taakwe muntu ngwakawonanaawe kuti abe aada, wakali kuzoozipandulula biyeni zyoonse eezi kumuntu wakali kuyanda kumukwata, Josefa?—Lk. 1:​26-33.

12. Kweendelana alugwalo lwa Lukka 1:​39-45, Mariya wakaajana kuli manguzu aakuti achite kuyanda kwaJehova?

¹² Mariya wakaajana kuli manguzu aakuti achite mulimu ooyu muyumu alubo wakatajayilikene pe? Wakayanduula lugwasyo kuzwa kuli bamwi. Muchikozyano, wakakumbila Gabbriyeli kuti amupe makani miingi aali atala amulimu ngwaakapegwa. (Lk. 1:34) Kakutanayinda chiindi, Mariya wakayinka “kunyika yazilundu, mumuunzi waJuda” kuti akaswaye bbululu wakwe Elizabbeti. Lweendo oolo lwakamugwasya loko. Elizabbeti wakalumbayizya Mariya alubo wakazulwidwa aaJehova kwaamba bupolofita busungwaazya bwakali atala amwana wakachili mwida lyaMariya. (Bala Lukka 1:​39-45.) Mariya wakaamba kuti Jehova “wachita milimu yanguzu akuboko kwakwe.” (Lk. 1:​46-51) Jehova wakasimya Mariya kabelesya Gabbriyeli aElizabbeti.

13. Muchizi wakuBolivia wakagwasigwa biyeni naakakumbila kugwasigwa aabakombinyina?

¹³ Mbuli Mariya, anduwe ulakonzya kujana lugwasyo kuzwa kubakombinyokwe. Muchizi wakuBolivia uutegwa Dasuri wakali kuyanda kugwasigwa kuti alisimye kubuyumu-yumu mbwaakalaabo. Wisi wakachiswa loko alubo teebakajana munsamu pe wakali kukonzya kumusilika. Wisi naakali muchibbadela, Dasuri wakali kuyanda kuchita zyoonse kuti amulanganie. (1 Tim. 5:4) Kuchita oobo teekwali kuuba pe. Muchizi Dasuri wakaamba kuti: “Chiindi chiingi, ndakali kulimvwa kanditachikonzyi pe kugwasya ndeende.” Wakakumbila kugwasigwa aabamwi na? Kumasaangunino, taakali kuyanda pe kugwasigwa aabamwi. Wakaamba kuti: “Teendakali kuyanda pe kumizya bakombima. Ndakali kulibuzya kuti ‘Jehova nguwe uundipa manguzu.’ Pesi ndakazoobona kuti kulyaanzaania aabamwi kwakali kupa kuti ndilwane mapenzi aangu aandikke.” (Tus. 18:1) Dasuri wakasala kubuzya beenzinyina chiimo chakwe. Wakati: “Tandikonzyi pe kupandulula mbubakandigwasya bakombima. Bakali kutola chakulya kuchibbadela alubo bakali kunduumbulizya kwiinda mukundibalila mavesi aamuBbayibbili. Zilabotezya kuziba kuti tatuli aatulikke pe. Tuli mumpuli yaJehova mpati iilibambilide kutugwasya, kulila andiswe akutusimya nitwaswaana mapenzi.”

14. Nkamboonzi nitweelede kutambula lugwasyo ndutupegwa aabaalu?

¹⁴ Imwi nzila Jehova njabelesya kutupa manguzu nkwiinda mukubelesya baalu. Baalu nzipo Jehova nzyabelesya kuti atusimye akutukatalusya. (Is. 32:​1, 2) Chiindi nukataazikene, buzya baalu zilikukukataazya. Utaleki pe kutambula lugwasyo ndubakupa. Jehova ulakonzya kukusimya kabelesya baalu.

BULANGILIZI BULAKONZYA KUKUSIMYA

15. Mbuubuli bulangilizi mbubalaabo maKkristu boonse?

¹⁵ Zisyomezyo zyamuBbayibbili zitupa bulangilizi amanguzu. (Rom. 4:​3, 18-20) Bamwi maKkristu bali aabulangilizi bwakuyoopona aanyika muparadayizi kukabe kutamani mpawo bamwi bali aabulangilizi bwakuyoopona kujulu kukabe kutamani. Bulangilizi mbutulaabo toonse butugwasya kuti tulisimye kumasunko ngituswaana, tukambawuke makani mabotu akuti tuchite milimu yesu njitulaayo mumbungano. (1 Tes. 1:3) Bulangilizi oobo mbubo bwakagwasya Pawulu.

16. Nkamboonzi mwaapostoli Pawulu naakali kuyanda kugwasigwa kuti ajane manguzu?

¹⁶ Pawulu wakali kuyanda kugwasigwa kuti ajane manguzu. Mulugwalo lwakusaanguna ndwaakalembela maKkristu bakuKkorinte, Pawulu wakalyeezyanisya aachibelesyo chabulongo chifwambaana kupwayika. Wakali ‘kusyanikizigwa,’ ‘kubula kuti ulachita biyeni,’ ‘kupenzegwa’ ‘akuzintilwa aansi.’ Chimwi chiindi, buumi bwakwe bwakali mungoozi. (2 Kor. 4:​8-10) Pawulu wakalemba majwi aaya kali mulweendo lwakwe lwabumishinali lwachitatu. Amwi aachiindi eechi, taakazi pe kuti kwakachili aamwi mapenzi mayumu. Naakachili mulweendo lwakwe, nkamu yabantu yakali kuyanda kumujaya, wakasungwa, wakafwidwa aabwaato kabali mulwizi alubo wakabikkwa mujele.

17. Kweendelana alugwalo lwa 2 Bakkorinte 4:​16-18, niinzi chakagwasya Pawulu kuti alisimye kumasunko ngaakali kuswaana?

¹⁷ Pawulu wakajana manguzu aakuti alisimye kwiinda mukuyeeyesesya atala abulangilizi bwakwe. (Bala 1 Bakkorinte 4:​16-18.) Wakabuzya maKkristu bakuKkorinte kuti, nikuba kuti mubili wakwe ‘wanyonyooka,’ teezyakali kumumana manguzu pe. Pawulu wakali kubikkila maanu kubulangilizi bwakwe. Bulangilizi bwakwe bwakuzoopona kukabe kutamani kali kujulu bwakali “kuvula” zyakuti mapenzi aakwe taakwe ambaakabede pe. Pawulu wakayeeyesesya atala abulangilizi oobo alubo eezi zyakapa kuti alimvwe kali ‘wabusilizigwa buzuba-abuzuba.’

18. Bulangilizi bulikumugwasya biyeni Tihomir ampuli yakwe?

¹⁸ Umwi mukwesu wakuBulgaria uutegwa Tihomir ulikugwasigwa loko abulangilizi mbwalaabo. Minyaka miche yayinda, mwanikaakwe Zdravko wakabbewuka mpawo wafwa. Kuzwa aachiindi eecho, Tihomir ulikukataazikana loko. Tihomir ampuli yakwe balikulisimya kwiinda mukuyeeyela mbukunoobede chiindi bantu nibanoobusigwa. Wakaamba kuti: “Nga twaambuula atala ankutuyooswaanana aaZdravko, chakulya nchituyoomujikila, bantu mbituyootamba kupobwe lyakusaanguna katuli aaZdravko azintu nzituyoomubuzya zyakasyaala kazichitika kumamanino.” Tihomir wakaamba kuti kuyeeyesesya atala abulangilizi mbubalaabo kulikumugwasya ampuli yakwe kuti bakkale kabalisimya akuti bakkale kabalindila Jehova kuti azoobusye mwanikaakwe achiindi cheelede.

19. Niinzi nzukonzya kuchita kuti ube aabulangilizi? (Langa pikicha.)

¹⁹ Niinzi nzukonzya kuchita kuti usimye bulangilizi bwako? Muchikozyano, kuti kuli aabulangilizi bwakuyoopona aanyika kukabe kutamani, bala makani aamuBbayibbili aali atala aParadayizi mpawo uyeeyesesye atala angawo. (Is. 25:8; 32:​16-18) Yeeyela mbubunoobede buumi munyika mpya. Libone kuliwo. Mbaani mbubwene? Ngaali miimbo ngulikumvwa? Ulikumvwa biyeni? Kuti uyungizye kubona mbubunoobede buumi munyika mpya, langa mapikicha mumabbuku eesu aatondeezya mbiinobede Paradayizi naakuti weebele miimbo aamavidiyo mbuli aakuti, Amweezyeezye Kuti Muli mu Paradaiso, Nyika Mpya Ilaafwaafwi naakuti Atuyeeye Mbubuyooba Buumi. Kuti twakkala katuyeeyesesya atala anyika mpya, mapenzi eesu alaba ‘aachiindi chifwiifwi alubo alaba mawuba.’ (2 Kor. 4:17) Bulangilizi mbwakupede Jehova, bulakonzya kukugwasya kuti ulisimye.

20. Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tulisimye chiindi nitumanide manguzu?

²⁰ Nikuba kuti twalimvwa katumanide manguzu, tutalubi kuti “Leza ngonguwe uutiitupe kuba anguzu.” (Int. 108:13) Jehova utupede zintu zitugwasya kuti tulisimye. Nkinkaako, kuti kuyanda kugwasigwa kuti uchite mulimu wako, ulisimye kumasunko nguswaana naakuti ukkale kubotelwa, komba kuli Jehova kazizwa aansi aamoyo alubo umukumbile kuti akuzulwide nubala Bbayibbili kuli aawulikke. Zumina kusungwaazigwa aabakombinyokwe. Kkala kuli aabulangilizi. Kuti wachita oobo, ‘ulasimisigwa amanguzu woonse kweendelana amanguzu [aaLeza] aagambya, kuchitila kuti ulisimye chakumaninina amoyo mulamfu akukondwa.’—Kol. 1:11.