CHIIYO 47
Mbutukonzya Kwiinkilila Kunembo Kuyandana
“Atwiinkilile kunembo kuyandana, nkaambo luyando luzwa kuli Leza.”—1 JOH. 4:7.
LWIIMBO 109 Amuyandane Kapati Kuzwa Ansi Aamoyo
ZITAYIIGWEa
1-2. (a) Nkamboonzi mwaapostoli Pawulu naakaamba kuti luyando mbubo buntu “bupati”? (b) Njiili mibuzyo njitutalange-lange muchiiyo eechi?
CHIINDI mwaapostoli Pawulu naakali kwaambuula atala alusyomo, bulangilizi aluyando wakazoojinsya aamajwi aakuti: “Chipati kwiinda zyoonse eezi, nduyando.” (1 Kor. 13:13) Nkamboonzi Pawulu naakaamba oobo? Nkaambo muchiindi chilikunembo takukayandikani kuti tukabe aalusyomo naakuti kuba aabulangilizi muzisyomezyo zyaLeza zili atala anyika mpya, nkaambo zisyomezyo zyoonse eezi zinooli zyazuzikizigwa. Pesi kuyooyandikana kuti tukakkale katuyanda Jehova abantu. Nisimpe, luyando lwesu luyooyinkilila kunembo kusikila kukabe kutamani.
2 Mbukunga chiindi choonse tweelede kutondeezya bamwi luyando, muchiiyo eechi tulasandula mibuzyo iitatu. Wakusaanguna, nkamboonzi nitweelede kuyandana? Wachibili, nga tulatondeezya biyeni kuti tulayandana? Wachitatu, niinzi nzitweelede kuchita kuti twiinkilile kunembo katuyandana?
NKAMBOONZI NITWEELEDE KUYANDANA?
3. Ntuutuli twaambo tupa kuti tuyandane?
3 Nkamboonzi nikuyandikana kuti tuyandane? Kamwi kaambo nkakuti, luyando lupa kuti bantu bazibe kuti tuli maKkristu bakasimpe. Jesu wakabuzya basikwiiya bakwe kuti: “Bantu boonse bazooziba kuti muli basikwiiya bangu, kuti kamuli aaluyando aakati kanu.” (Joh. 13:35) Mukuyungizya, kuyandana kupa kuti tukkale katujisini. Mwaapostoli Pawulu wakaamba kuti luyando “nchaanzyo chimaninide chakujatana.” (Kol. 3:14) Nikuba oobo, kuli kamwi kaambo kayandikana loko kapa kuti tuyandane. Mwaapostoli Johane wakalembela bakombinyina kuti: “Kufumbwa muntu uuyanda Leza, weelede kuyanda mukombinyina.” (1 Joh. 4:21) Kuti katuyandana nga tulikutondeezya kuti tulamuyanda Leza.
4-5. Amba chikozyano chitondeezya mbukweendelana kuyanda Leza abakombima.
4 Kuyanda Leza kweendelana biyeni akuyanda bakwesu abachizi? Kuti tusandule mubuzyo ooyu, atulange moyo wesu mbuunjililana azimwi zipanzi zyamubili. Chiindi dokotela nakujata kuboko kayanda kumvwa kuuma kwansinga kuti kulaanguzu na naakuti pe, dokotela ulakonzya kujana aamwi makani atala achiimo chamoyo wesu. Kujana twachibelesya biyeni chikozyano eechi kunkani eeyi yaluyando?
5 Mbuli dokotela mbakonzya kujana makani atala achiimo chamoyo wesu kwiinda mukumvwa kuuma kwansinga, andiswe tulakonzya kujana aamwi makani aali atala abweenzuma mbubusimide aLeza kwiinda mukulanga mbutubayanda bamwi. Kuti twabona kuti luyando lwesu abakombima luyabutontola, nchitondeezyo chakuti luyando lwesu aLeza luyabutontola. Pesi kuti twayinkilila kunembo kuyanda bakombima, nchitondezyo chakuti luyando lwesu aLeza lulisimide.
6. Nkamboonzi nitweelede kubambulula kuti twabona kuti tatuchibatondeezyi luyando bakwesu abachizi mbuli mbutwakali kuchita chiindi? (1 Johane 4:7-9, 11)
6 Kuti twabona kuti tatuchibayandi loko pe bakombima mbuli mbutwakali kuchita chiindi, tweelede kubambulula. Nkamboonzi? Nkaambo anguwe Jehova nga tatuchimuyandi mbuli mbutwakali kuchita chiindi. Mwaapostoli Johane wakakabikka aantanganana kaambo aaka chiindi naakalemba kuti: “Muntu uutayandi mukombinyina ngwabwene, takonzyi pe kuyanda Leza ngwatanabona.” (1 Joh. 4:20) Twiiyaanzi? Jehova ulabotelwa kuti “katuyandana.”—Bala 1 Johane 4:7-9, 11.
NGA TULATONDEEZYA BIYENI KUTI TULAYANDANA?
7-8. Nziizili nzila mutukonzya kutondeezya kuti tulayandana?
7 Kwaziindi zyiingi, muJwi lyaLeza tujana mulawu wakuti ‘tuyandane.’ (Joh. 15:12, 17; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Pet. 1:22; 1 Joh. 4:11) Nikuba oobo, luyando mbuntu buli mumyoyo yesu naakuti mbuntu bwamuntu wamukati alubo taakwe muntu pe uukonzya kubona myoyo yesu. Nkinkaako, kujana twachita biyeni kuti bamwi bantu babone kuti tulayandana? Tulakonzya kuzitondeezya eezi kwiinda muzintu nzitwaambuula anzituchita.
8 Kuli nzila zyiingi mutukonzya kutondeezya kuti tulabayanda bakwesu abachizi. Nzezi zimwi zikozyano: “Amwaambilane zyamasimpe umwi amweenzinyina.” (Zek. 8:16) “Mubambe luumuno aakati kanu.” (Mk. 9:50) “Kumakani aakulemekana, amube kunembo.” (Rom. 12:10) “Amutambulane.” (Rom. 15:7) “Amwiinkilile kunembo . . . kamulekelelana.” (Kol. 3:13) “Amwiinkilile kunembo kunyampuzyania mikuli iilema.” (Gal. 6:2) “Amwiinkilile kunembo kuumbulizyania.” (1 Tes. 4:18) “Amwiinkilile kunembo . . . kuyakana.” (1 Tes. 5:11) “Amukombelane.”—Jak. 5:16.
Nga tulamugwasya biyeni mukombima uuli mumapenzi? (Langa palagilafu 7-9)
9. Nkamboonzi kuumbulizya bamwi niili nzila iiyandikana yakubatondeezya luyando? (Langa pikicha.)
9 Lino atubone imwi nzila mutukonzya kutondeezya kuti tulayandana yaambwa mupalagilafu yayinda. Tulalanga-langa malayilile ngaakaamba Pawulu aakuti: “Amwiinkilile kunembo kuumbulizyania.” Nkamboonzi kuumbulizya bamwi niili nzila iiyandikana yakubatondeezya luyando? Kweendelana aalimwi bbuku lipandulula Bbayibbili, bbala ndyaakabelesya Pawulu lyakuti “kuumbulizyania” lyaamba “kwiimikila aamuntu ooyo kulikumusungwaazya chiindi nali muchiimo chiyumu.” Kuti twamuumbulizya mukombima uuli muchiimo chiyumu, ngatulikumugwasya kuti alisimye akuti ayinkilile kunembo kweenda munzila iitola kubuumi. Chiindi choonse nitugwasya mukwesu naakuti muchizi, nga tuli kumutondeezya luyando lwabuzyalwama.—2 Kor. 7:6, 7, 13.
10. Kweetelela bamwi akubawumbulizya kunjililana biyeni?
10 Kweetelela bamwi akubawumbulizya kuli mpukunjililana. Kunjililana biyeni? Lweetelelo lupa kuti tuumbulizye bamwi akuti tubagwasye chiindi nibali mumapenzi. Nkinkaako, tusaanguna aakubeetelela mpawo twazoobawumbulizya. Pawulu wakaamba kuti lweetelelo lupa kuti Jehova atuumbulizye. Wakaamba kuti Jehova “[nguTaata] silweetelelo lupati, Leza siluumbulizyo loonse.” (2 Kor. 1:3) Muvesi eeyi, Pawulu wakabelesya majwi aakuti “silweetelelo lupati” kapandulula Jehova mbabeetelela bantu. Nkinkaako, Leza waambwa kuti Taata naakuti Kasawu kalweetelelo lupati akaambo kakuti ubeetelela loko bantu. Alubo lweetelelo oolo lupa kuti atuumbulizye “mumapenzi eesu woonse.” (2 Kor. 1:4) Mbuli maanzi manono aamukasawu mbaakatalusya aabo bali aanyota, Jehova ulabakatalusya akubawumbulizya aabo bakataazikene. Nga tulamutobelezya biyeni Jehova munkani yakweetelela bamwi akubawumbulizya? Imwi nzila mutukonzya kuchita oobo nkwiinda mukubeleka changuzu kuti tube aabuntu bupa kuti tuumbulizye bamwi. Mbuubuli buntu oobo?
11. Kweendelana alugwalo lwa Bakkolose 3:12 a 1 Petro 3:8, mbuubuli buntu mbutweelede kubelekela kuchitila kuti twiinkilile kunembo kuumbulizya bamwi?
11 Niinzi chikonzya kutugwasya kuti twiinkilile kunembo kuba aaluyando lutugwasya kuti “tukkale katumbulizyania” buzuba abuzuba? Tweelede kubelekela kuba aabuntu buli mbuli, lweetelelo, luyando lwabuzyalwama aluzyalo. (Bala Bakkolose 3:12; 1 Petro 3:8.) Buntu oobu butugwasya biyeni? Chiindi nituba aalweetelelo abumwi buntu bweendelana aalweetelelo, tulaba aachiyandisyo chakugwasya bamwi bali mumapenzi. Mbuli mbaakaamba Jesu, “mulomo waambuula zintu zizwide mumoyo. Muntu mubotu ugwisya zintu zibotu kuzwa mubunoti bwakwe bubotu.” (Mt. 12:34, 35) Kuumbulizya bakombima bali mumapenzi ninzila iiyandikana yakubatondeezya luyando.
NIINZI NZITWEELEDE KUCHITA KUTI TWIINKILILE KUNEMBO KUYANDANA?
12. (a) Nkamboonzi nitweelede kukkala katuyanda bakombima? (b) Nguuli mubuzyo ngutuyanda kulanga-langa?
12 Toonse “tuyanda kwiinkilila kunembo katuyandana.” (1 Joh. 4:7) Nikuba oobo, kulayandikana kuti tukkale katuyeeya nchenjezyo yaJesu yakuti, “luyando lwabantu biingi luzootontola.” (Mt. 24:12) Jesu taakali kwaamba kuti luyando lwabasikwiiya bakwe biingi lwakali kuyootontola. Pesi tweelede kukkala katuyeeya nchenjezyo eeyi kuchitila kuti tutapambanisigwi aabantu bali munyika eeyi mbi batakwe luyando. Katuchili amuzeezo ooyu, atulange-lange mubuzyo uuyandikana wakuti: Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tuzibe kuti luyando ndutulaalo abakombima luchisimide na?
13. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tubone kuti luyando lwesu abakombima luchisimide na?
13 Imwi nzila iikonzya kutugwasya kuti tuzibe kuti luyando lwesu abakombima luchisimide na, nkulangala-langa mbutuchita muzyiimo zisiyene-siyene mubuumi. (2 Kor. 8:8) Chimwi chiimo chili oobo chakaambwa aamwaapostoli Petro, wakati: “Kwiinda zintu zyoonse, amuyandane loko, nkaambo luyando luvumba zibi zyiingi.” (1 Pet. 4:8) Chiindi nitubona zintu nzibapambanisya bamwi akutamaninina kwabo kulakonzya kutugwasya kubona kuti luyando lwesu ambabo luchisimide na.
14. Kweendelana alugwalo lwa 1 Petro 4:8, tweelede kuba aaluyando luli biyeni? Amba chikozyano.
14 Atwaalange-lange lubo majwi ngaakalemba mwaapostoli Petro. Majwi aakusaanguna aamuvesi 8 apandulula luyando ndutweelede kubaalo, tweelede “kuyandana loko.” Bbala ndyaakabelesya Petro lyakuti “loko” mubufwiifwi lyaamba “kutalamuka.” Mamanino aavesi 8 apandulula mpindu zibawo kuti twayandana loko. Kuyandana loko kupa kuti tuvumbe zibi zyabakwesu abachizi. Tulakonzya kuzikozyanisya oobu: Atuteedi twajata luyando mumaboko, twalutalamuna mbuli mulembo uutalamuka mpawo twawudonsa kuti utajali chibi chimwi kupela pesi kuti ujale “zibi zyiingi kapati.” Kuvumba ninzila yakwaamba kuti tulekelele. Mbuli mulembo uutalamuka mbuukonzya kuvumba aali doti, luyando luvumba zintu nzibapambanisya bamwi akaambo kakutamaninina kwabo.
15. Kubayanda loko bakwesu abachizi kupa kuti tuchiteenzi chiindi nibatubisizya? (Bakkolose 3:13)
15 Kuti twabayanda loko bamwi tulakonzya kubalekelela nibapambanisya nikuba kakuli kuyumu kuchita oobo. (Bala Bakkolose 3:13.) Kuti twabalekelela bamwi nga tulikutondeezya kuti tuli aaluyando akuti tuyanda kubotezya Jehova. Niinzi zimwi zikonzya kutugwasya kuti tutalangi zintu nzibapambanisya bamwi?
Mbuli mbutuseva mapikicha aalikabotu akugwisya atali kabotu nzizyo nzitweelede kuchita akubakombima, tweelede kuyeeya zintu zibotu mpawo tugwisye zintu zibi nzibakatuchitila (Langa palagilafu 16-17)
16-17. Niinzi zimwi zikonzya kutugwasya kuti tubalekelele bamwi nibatubisizya? Amba chikozyano. (Langa pikicha.)
16 Langa zintu zibotu nzibachita bakombinyokwe kutali nzibapambanisya. Atubelesye chikozyano. Atuteedi ulikupaati abamwi bakwesu abachizi. Kamuli kupaati eeyo, mulikubotelwa loko mpawo niyamana mwabweza mapikicha. Wabweza mapikicha miingi kuchitila kuti usale mabotu. Niinzi nzukonzya kuchita kuti muliimwi pikicha umwi mukwesu waangide manganda? Ulayidilita pikicha eeyo akaambo kakuti kulaamwi mapikicha mukwesu ooyo mwazwide kalikumwemwetela.
17 Tuseva mapikicha mabotu mufooni kuchitila kuti tuzooyeeye ziindi zibotu nzitwakalaazyo abakombima. Munzila iikozyenie, umwi mukwesu naakuti muchizi ulakonzya kuchita naakuti kwaamba chimwi chintu chitali kabotu. Niinzi nzitweelede kuchita kuzintu eezyo zinga zyaba mumizeezo yesu? Tweelede kuzigwisya mbuli mbutwayinoochita kumapikicha aatazwide kabotu. (Tus. 19:11; Ef. 4:32) Tweelede kugwisya zintu zitali kabotu mumizeezo yesu nzitwakapambanisigilwa aamukombima. Kuzwa waawo, tukkale katuyeeya ziindi zibotu mputwakali kubotelwa amukombima ooyo.
ZINTU ZIBOTU NZIZYO NZYEELEDE KUBA MUMIZEEZO YESU
18. Ntuutuli twaambo tuyandikana loko ntutwayiya muchiiyo eechi atala ankani yaluyando?
18 Nkamboonzi nitweelede kwiinkilila kunembo katuyandana? Mbuli mbutwabona, kuti katubayanda bakombima nga tulikutondeezya kuti tulamuyanda Jehova. Kujana twachita biyeni kuti tutondeezye kuti tulabayanda bakombima? Imwi nzila mutukonzya kuchita oobo nkwiinda mukubawumbulizya. Tulakonzya “kuumbulizyania” kuti katuli aalweetelelo. Kujana twachita biyeni kuti twiinkilile kunembo katuyandana? Nkwiinda mukubeleka changuzu kuti tubalekelele bakombima chiindi nibalubizya nikuba kakuli kuyumu kuchita oobo.
19. Nkamboonzi nitweelede kubayanda loko bakwesu abachizi kapati mazubaano?
19 Nkamboonzi nikuyandikana loko mazubaano kuti tuyandane abakombima? Petro wakaamba kamwi kaambo naakati: “Mamanino aazintu zyoonse aswena aafwiifwi. Nkinkaako, . . . amuyandane loko.” (1 Pet. 4:7, 8) Mbukunga mamanino aanyika eeyi abaafwiifwi, niinzi nzitulangilila? Kalikwaamba atala abatobeli bakwe, Jesu wakaamba kuti: “Muzoozondwa aazisi zyoonse akaambo kazina lyangu.” (Mt. 24:9) Tweelede kukkala katujisini nikuba kuti bamwi balatuzonda. Kuti twachita oobo, Saatani zilamuloka nkumba akaambo kakuti takonzyi pe kutwaanzaania, nga tulijisini nkaambo luyando “nchaanzyo chimaninide chakujatana.”—Kol. 3:14; Flp. 2:1, 2.
LWIIMBO 130 Kamulekelelana
a Kuyandikana loko lino kuti tubatondeezye luyando bakwesu abachizi kwiinda chiindi. Nkamboonzi, alubo nga tulatondeezya biyeni kuti tulabayanda bakombima kazizwa aansi aamoyo?