Ntsako Lowu Kumekaka Hi Vuxaka Lebyinene

“MBYANA leyi hanyaka yi tlula nghala le’yi feke.” (Eklesiasta 9:4) Eka maritonyana walawo, Hosi Solomon! wa khale u vule ntiyiso wa xisekelo wa leswaku vutomi i bya nkoka swinene ku tlula rifuwo kumbe tipakani tihi na tihi leti navelekaka leti hi nga tsakelaka ku ti fikelela. Handle ka vutomi, hi nga ka hi nga pfuneki hi nchumu xa swilo leswi. Ina, vutomi i bya nkoka loko hi lava ntsako.

Nchumu Lowu Antswaka “Ku Tlula Vutomi”

Hambi leswi vutomi byi nga bya nkoka, ku na nchumu wun’wana wo antswa. U nga ha ku: ‘Swa koteka sweswo xana? Ku nga va yini xa nkoka swinene ku tlula vutomi hi byoxe?’

Hosi Davhida wa Isryele ya khale u hi nyike nhlamulo. Loko a vulavula hi Muvumbi, Yehova Xikwembu, hi ku nkhensa lokukulu u te: “Hikuva tintšalo ta wena ti tlula ku hanya, Milomu ya mina yi ta ku twarisa.” (Psalma 63:3) Marito ya ku titwa ka Davhida ya komba leswaku muamukeli wa tintswalo ta Xikwembu, leswi tiseketeleke hi vuxaka lebyinene na yena, i swa nkoka swinene ku tlula vutomi hi byoxe. Hikwalaho ka yini leswi swi ri tano?

Lexi Endlaka Leswaku Vutomi Byi Va Kona

A hi nge u nyikiwile nyiko, nchumu lowu u wu rhandzaka swinene. I ntiyiso u ta tsaka ku amukela nyiko yoleyo ivi kumbexana u kuma ntsako lowukulu hi ku yi tirhisa. Kambe hakunene u ta va u nga kombisi ku tlangela loko u nga ehleketi hi munyiki wa nyiko leyi. Xana a ku nga ri vuxaka lebyikulu bya wena ni munyiki lebyi endleke leswaku a ku nyika nyiko? Loko vuxaka byebyo a byi nga ri kona, a ku nga ta va na nyiko hambi ku ri ku yi tsakela.

Swi tano ni hi vutomi. Hambi leswi byi nga bya nkoka, hi fanele ku tsundzuka laha vutomi bya hina byi humaka kona ni hi laha byi hlayisiweke ha kona. Kunene a hi byi sungulanga hi hexe, nakona hi nge swi koti ku byi hlayisa loko hi nga tiseketeli hi malunghiselelo hinkwawo lawa Yehova a ma endleke emisaveni. (Psalma 100:3; Mintirho 14:17) Mhaka ya leswaku ha hanya, na leswi handle ko tipfinyinga hi tsakelaka ku hanya hi mpimo wo karhi, i xikombiso xa tintswalo ta Muvumbi Lonkulu, Yehova Xikwembu. Xana a hi swi voni leswaku hikwalaho ka yini Hosi Davhida a vule hi mbilu hinkwayo leswaku ‘tintswalo ta Xikwembu ti tlula vutomi?’

Ku na xivangelo xin’wana xa leswaku hikwalaho ka yini ku va ni vuxaka lebyinene na Muvumbi swi ri swa nkoka swinene ku tlula vutomi hi byoxe—vumundzuku bya hina byi tiseketele hi byona. A hi voneni leswaku leswi swi tano hi ndlela yini.

Xana a wu pfumeli leswaku vutomi byi komile naswona byi tele ku kanakana? Munhu a nga tirha hi matimba malembe yo tala leswaku a ta fikelela pakani ya rifuwo leyi a vonaka yi ri ya ntikelo. Kambe, hi xihatla rifu ri n’wi tekela hinkwaswo leswi a swi kumile. Swi hi laha Hosi Solomoni a nga te: “Munhu o kuma yini hi ku karateka hikwaku ka yena, ni ku tšhiv̌irika ka mbilu ya yena loku a tikarataka ha kona e hansi ka dyambu? Hikuv̌a masiku hikwawo ya yena, hi la’ma nga ni mahlomulo, kutani ntiro hikwawo wa yena hi lo’wu nga ni tingana; hambi byi ri v̌usiku, mbilu ya yena a yi kumi ku wisa. Leŝi na ŝona, i v̌uhav̌a.”—Eklesiasta 2:22, 23; ringanisa 2:3-11.

Handle ka leswi, i xikongomelo xa Muvumbi wa hina wa rirhandzu leswaku hinkwavo lava n’wi rhandzaka no n’wi yingisa va ntshunxiwa eka gome ni vuhunguki lebyi nga tala masiku lawa. Yehova u hi tiyjsekisa hi xitshembiso lexi xo hlamarisa: “V̌a nga ka v̌a nga ha aki tindlu, leŝaku uṅwana a ta ṭhama kona, v̌a nga ka v̌a nga ha byari leŝaku uṅwana a ta dya, hikuv̌a masiku ya tiko ra mina ma ta ringana ni masiku ya miri, kutani v̌ahlawuriwa v̌a ta ṭakela ntiro wa mav̌oko ya v̌ona.”—Esaya 65:22.

Xana ku kombisiwa loku ka tintswalo ta Xikwembu a ku antswi ku tlula vutomi bya hina bya sweswi lebyi komeke ni lebyi byi nga tiyisekangiki? Ku va muamukeri wa tintswalo takwe, ina, ku hanya eka Mafambiselo wolawo Lamantshwa ni ku tsakela vutomi lebyi nga ni xikongomelo ni bya nkoka swi ta va pakani ya ntikelo. Ku twisisa ku langutela koloko ka ntsako, munhu u fanele ku kuma tintswalo ta Yehova sweswi kutani a hlayisa vuxaka lebyikulu na yena ni vanhu va yena.

Mhaka Ya Nkarhinyana Leyi Lwaka Ni Vuyelo Bya Nkarhi wo leha

Hi ku ya hi tinhla leti vuriweke laha henhla, kunene swi ta vula ku pfumala miehleketo ni vuphukuphuku eka hina ku tshama hi landzelela vutitivi, bya ndhuma, rifuwo, ntirho wa vutomi, swilo swa hava, ku hetisisa swa vumunhu, kumbe xin’wana na xin’wana lexi va nge i xa ntikelo eka mafambiselo lawa ya swilo. Hambi loko tipakani leti tona ti nga hoxangi, ku landzelela yin’wana ni yin’wana ya tona tanihi nchumu wa nkoka swinene hakunene swi nga ha hi vangela ku honisa vutihlamuleri bya hina eka Muvumbi wa hina. Eku heteleleni, hi nga lahlekeriwa hi ku amukeriwa hi yena ivi hi tsandzeka ku kuma “vutomi bya xiviri.”—1 Timotiya 6:19; Luka 9:24.

Ku teka ndlela yo tano swi nga fana ni muntshwa loyi a tshikeke xikolo ivi a ya ku tirheni tanihi mutirhi la nga hava vutshila leswaku a ta kuma mali yo yi tirhisa ntsena. A nga ha vona onge eku heteleleni u ntshunxeke eka milawu ya xikolo manuku wa tiphina. Kambe xana a nga ntlangi hi vuhlayiseki byakwe bya nkarhi wo leha hikwalaho ka mhaka ya nkarhinyana leyi kanakanisaka? Hi laha ku fanaka ke, xana munhu a nga pfumali vutlhari loko a honisa vuxaka bya yena na Muvumbi hi leswi a nga eku hlongoriseni ka pakani ya yena n’wini ke?

Hambi leswi hinkwerhu ka hina hi gingiritekaka, hakanyingi ha wu kuma nkarhi ni matimba yo endla swilo leswi hi swi vonaka swi ri swa nkoka swinene, a swi tano xana? Hikwalaho ke, hi ku twisisa ka ntumbuluko wa munhu lowu nga riki na xihoxo, Yesu u ba nhloko ya mhaka a ku: “Hikuva laha xuma xa wena xi nga kona, hi laha mbilu ya wena yi nga ta va kona na yona.”—Matewu 6:21.

Kutani i “xuma” xa njhani lexi u vekeke mbilu ya wena eka xona? Ku hatima ni ku vangama ka misava swi nga va leswi kokaka mahlo. Kambe ti vutise: Xana mimpfuno leyi ku vuriwaka leswaku yi kumeka eka swilo swo tano yi teka nkarhi wo tanihi kwihi? Xana yi tisa ntsako wa ntiyiso kumbe ntsako wa nkarhinyana ntsena, ku fana ni xidzidzirisi, swi siya nhlomulo hambi ya ri maxangu ke?

Endla Ku Hlawula Ka Vutlhari

Ku ni dyondzo ya nkoka leyi faneleke ku dyondziwa eka vanhu va nkarhi wa Lota. Yesu u te: “A va dya, va nwa, va xava ni ku xavisa, va byala, va aka tindlu.” Hi marito man’wana a va ri karhi va landzelela leswi a va swi vona swi ri swa nkoka, handle ko yisa mianakanyo eka leswi rhandziwaka hi Xikwembu. Hakelo a yi ri yihi? “Siku leri Lota a humeke eSodoma ha rona, ndzilo ni xivavula swi na hi le tilweni, swi va lovisa hinkwavo.” Manuku, ku pfuna hina, Yesu a tlhela a ku: “Swi ta va tano hi siku leri N’wana-wa-Munhu a nga ta humelela ha rona erivaleni.”—Luka 17:28-30.

Swikombiso hinkwaswo swi komba leswaku “siku rero” ri le nkarhini wa hina. Hikwalaho ka ku khathalela vuhlayiseki bya hina lebyi nga heriki, Yehova Xikwembu a ri karhi a humesa swirhambo leswi phindha-phindhaka hi Rito ra yena ni vanhu va yena lava hleriweke ematikweni hinkwawo. Xirhambo i ku va hi fularhela mintirho ya vutitivi ivi hi vuyelelana na Yena. Entiyisweni ku ta va vuphukuphuku eka hina ku tshika timhaka ta ximunhu ti teka nkarhi ni matimba ya hina hinkwawo, lerova hi tsandzeka ku amukela xirhambo lexi xa yena xa rirhandzu. Kambe hi laha muapostola Pawulo a swi vekeke ha kona, hi fanele ku xiyisisa xihatla xa minkarhi: “Vonani, nkarhi lowunene wa ku tsetseleriwa wu fikile, namuntlha hi rona siku ra ku ponisiwa.”—2 Vakorinto 5:20; 6:2.

Xana u ta va exikarhi ka lava nga katekisiwa hi ku langutela loku tsakisaka ka ku pona makumu ya mafambiselo ya sweswi layo biha ya swilo va ya eMafambiselweni Lamantshwa yo lulama ya xitshembiso xa Xikwembu? Sweswo swi tiseketele hi leswi u swi vonaka swi ri swa nkoka lowukulu evuton’wini bya wena sweswi ni leswi u swi endlaka hi ta ku kuma vuxaka lebyinene na Xikwembu. Hi wena u faneleke ku hlawula!

[Swifaniso eka tluka 5]

Loko u nkhensa munyiki . . .

. . . Ku vuriwa yini hi munyiki lonkulu, Yehova Xikwembu xana?