Mikhuva Ya Nkosi U Yi Languta Njhani?

EVURUNGURWINI hinkwabyo, rifu ri vile ntokoto lowu tolovelekeke wa vanhu. Kambe ku va ri humelele nkarhi wo leha a swi hungutanga gome leri rifu ri nga na rona eka lava va salaka va hanya. Ku tiva leswaku un’wana loyi a a ri xiphemu xa vutomi bya wena u file a swi hluleki ku vanga gome lerikulu, ni ku vaviseka hikwalaho ka ku lahlekeriwa.

Vukhongeri a byi fanele byi hunguta mangava lama tisiwaka hi rifu, kambe hakanyingi byi endla leswi hambaneke. Ematikweni man’wana ku vava loku tisiwaka hi rifu eka lava siyiweke ku hundzuriwa ku chava loko va byeriwa leswaku vatswari va vona ni maxaka lama feke kutani i mimoya leyi tirihiselaka leyi fanelaka ku tsakisiwa hi minkhuvo leyinene ya nkosi. Handle ka swona yi ta pukela lava hanyaka. Tlhandla-kambirhi, loko ndyangu wa Vukriste wu feriwile, ku nga ha va ni makungu lama ku hlangavetaniwaka na wona ehenhleni ka mikhuva ya ndhawu yoleyo, yo tanihi ku ambala swiambalo leswi hlawulekeke ni ku nghenela mihiva-hivani ya vukhongeri leyi van’wana va nga ha yi rindzelaka.

Yehova Xikwembu u tshembise leswaku siku rin’wana u ta susa ntokoto lowu dyisaka mbitsi wa rifu endyangwini wa vanhu. (Nhlavutelo 21:4) Kutani sweswi u hi nyikile Rito rakwe, Bibele, tanihi ‘rivoningo endleleni ya hina.’ (Psalma 119:105) Nkarhi na nkarhi loko hi ri eku kanakaneni hi ta leswinene leswi faneleke ku endliwa, Bibele yi hi komba ndlela leyi Xikwembu xi lavaka leswaku hi endla ha yona. (Esaya 30:21) A hi xiyeni vukongomisi lebyi yi byi nyikelaka ehenhleni ka madyisa-mbitsi yoloye wa khale, loko xaka ra hina ri fa.

Ku Rila Nkosi I Swinene

Hi laha ana se swi xiyiweke ha kona, i ntumbuluko ku va ni gome lerikulu loko un’wana loyi hi n’wi rhandzaka a fa. Kambe Vakriste va swi tiva leswaku ku ta va ni ku pfuka ka vafi. Kutani ke, a va vi na gome leri nga hava ntshembo, leri nga lawulekiki leri lava nga riki na ku langutela hakanyingi va ri kombisaka. (1 Vatesalonika 4:13) Rifu a ri tiyisi leswaku munhu u fambele makumu, hambi leswi swi vulaka sweswo swa xinkarhana.

Xisweswo, Abrabama ‘u bile nkosi wa Sara a n’wi rila’ loko a file. (Genesa 23:2) Isaka, n’wana wa yena, u lavile ‘ku chaveleriwa hi leswi ngi a feriwile hi mana wakwe.’ (Genesa 24:67) Gome ra vanghana ni maxaka hikwalaho ka Lazaro la feke a ri ri lerikulu lerova Yesu hi byakwe a kala a “rila.” (Yobane 11:35) I xiendlo xa rirhandzu leswaku vanghana va ndyangu lowu feriweke va wu endzela ni ku wu chavelela enkarhini wo tano wa nhlomulo.—Yohane 11:31.

Hambi swi ri tano, u ta xiya leswaku etimhakeni ta Matsalwa ta nkosi, ni ta ku chavelela lava feriweke, ku khongoteriwa ka mufi a ku vuriwi ni kan’we. Malandza ya Xikwembu a a ma swi tiva leswaku vafi va etlele, a va twi nchumu. (Yohane 11:11-14; Eklesiasta 9:5, 10) Vafi a va xaniseki loko va sukerile vutomi, naswona a va hundzuki mimoya leyi tirihiselaka, ya khombo. (Psalma 146:3, 4) Hikwalaho ke, vanhu va Yehova a va nga fanelanga ku an’wa swiendlo swa vamatiko lava va rhendzeleke leswi kombiseke malangutelo lama hoxeke hi vafi.—Deuteronoma 14:1; 18:10-12.

Na kona namuntlha, loko hi xiya swilo leswi hi ntolovelo swi endliwaka hikwalaho ka ‘ku xixima vafi,’ hi fanele ku kumisisa leswi mukhuva wolowo wu vulaka swona sweswi. Xana wu fambisana ni dyondzo leyi hoxeke kumbe vukholwa-hava byo karhi ke? Loko swi ri tano, swa fanela leswaku Mukriste a wu landzela xana?—Varhoma 13:12-14.

I Mikhuva Yihi Ya Nkosi Xana?

Exikarhi ka vanhu van’wana va misava, tinoni ni lava feriweke hi vasati va vona va languteriwa ku ambala swiambalo leswi hlawulekeke va tshama va ri karhi va rila, va ri ni swinawa-nawana swo tala leswi va tsonaka ntshunxeko, ku ringana lembe. Xana mukhuva lowu wu fambisana ni leswi pfumeriwaka hi Vakriste ke?

Hi ku twisiseka, Mukriste la siyiweke hi murhandziwa a nga ha vonaka a nga tikhathali ngopfu naswona a ri hava matimba hi nkarhinyana. (Ringanisa 2 Samuel 13:19; 2 Tihosi 6:30.) Kambe leswi swi hambana ngopfu ni ku ambala, nkarhi wo leha, maambalelo lawa emianakanyweni ya vanhu ma yelanaka ni mintshembo leyi nga riki ya Bibele hi ta vafi. Loko tinoni ta Vakriste ti arile ku landzela mikhuva yo tano, minkarhi yin’wana ti chavisiwile hi maxaka ni vaakelani lava vulaka leswaku va ta teriwa hi “khombo” kumbe leswaku “moya” wa wanuna la feke wu ta hlundzuka ivi wu va tisela khombo. Vanhu lava va vukholwa-hava nakambe va nga ha chava leswaku mpfula yi ta siveriwa, kumbe leswaku swa le masin’wini a swi nge vi na ntshovelo.

Noni yin’wana a yi yi landzelanga mikhuva leyi, leyi hi mhaka ya yona n’wana wa yena a vulavuleke a ku: “Moya wa tata wa mina a wu nge tshamiseki.” Endhawini yin’wana, hosi ya rixaka yi xungetile ku hlongola malandza hinkwawo ya Yehova exivandleni xexo! Vanhu van’wana kwalaho a va hlundzukile lerova va onhetela ndhawu ya minhlangano ya Vukriste hi tinsimbhi to hirimuxa (crowbars) ni swihloka. Nakambe eka ndhawu yin’wana, noni ya Mukriste yi hluvuriwile yi sala yi nga ambalanga nchumu kutani yi biwa hi tihanyi hi ntshilani (ximoko) hi maphorisa ya mfumoxivongo.

Hikwalaho ka yini tinoni leti ta Vukriste ti arile ku endla leswi vaakelani va swi rindzeleke eka tona? Kumbexana wena a wu voni nchumu xo biha hi ku fambisana ni mikhuva ya ndhawu leswaku u “xiximeka.” Kutani eka mikhuva yin’wana sweswo wu nga va ntiyiso. Kambe Mukriste a nga langutiwa njhani loko a hlanganyela eswiendlweni swa vugandzeri leswi endleriwaka ku miyeta “mimoya ya vakokwana”? Tsundzuka, lava hlanganyeleke eka mikhuva yo tano eminkarhini ya khale a a va nga pfumeleriwi ku tshama va ri xiphemu xa ndyangu wa Vaisrayele kumbe xa bandlha ro sungula ra Vukriste.—Deuteronoma 13:12-15; 18:9-13; 2 Vakorinto 6:14-18; 2 Yohane 9, 10.

Xiya swivangelo swin’wana swa leswi. Xo sungula, hi ku va ni xiphemu xo karhi eka mihiva-hivani yo tano, munhu u ta va a seketela, naswona entiyisweni, u ta va a kucetela vukhongeri lebyi nga riki bya Vukriste. A nga ha va a komba leswaku embilwini ya yena wa ha ri xiphemu xa vukhongeri bya mavunwa.—Nhlavutelo 18:4.

Emisaveni hinkwayo, Timbhoni ta Yehova ti tiviwa swinene hikwalaho ka ku dyondzisa Bibele. Ntiyiso wun’wana wa Bibele lowu ti wu tlakusaka hi leswaku vafi a va twi nchumu, futhi a va xaniseki etiheleni hambi ku ri ku tsendzeleka emisaveni ni ku vavisa vatukulu va vona. Bibele yi ri: “Kambe v̌afi a v̌a tiv̌i ntšhumu.” (Eklesiasta 9:5) Dyondzo leyi yi chavelerile madzana ya magidi. Xisweswo ke, vanhu etindhawini to tala kunene a va rindzeli leswaku Vakriste lava va hlanganyela eka mihiva-hivani leyi endleriwaka ku miyeta vafi.

Ku nga humelela yini manuku, loko Vakriste va ntiyiso, hikwalaho ka ntshikilelo wa maxaka ya vona kumbe vaakelani, va sungula ku landzela mikhuva ya nkosi leyi nga riki ya Vukriste? Xana vaakelani va nga ka va nga endli xiheri xa leswaku kumbexana Vakriste a va swi tshembi swinene leswi va swi chumayelaka ke? Va ku kumbexana va nga sindzisiwa ku ncica ni le ka swin’wana? I ntiyiso. Manuku ke, ntirho wo tala lowunene wu nga onhiwa, naswona vanhu va nga ha khunguvanyeka.—Matewu 18:6; 2 Vakorinto 6:3.

Hikwalaho ke, vakulu ni van’wana emabandlheni ya Timbhoni ta Yehova va seketela lava va ha ku feriwaka hi laha va nga kotaka ha kona. Va nyikela vuseketeri byihi na byihi lebyi lavekaka ku va pfuna ku yimela ntiyiso hi ku tiya loko va langutana ni ntshikilelo wihi na wihi wa ku landzela swiendlo leswi nga riki swa Vukriste.—Ringanisa 2 Vakorinto 1:3, 4.

Xana ku vuriwa yini loko hambi ku ri na mpfuno wo tano, Mukriste a sungula ku landzelela mikhuva ya nkosi leyi nga riki ya Vukriste? Vakulu va fanele ku endla hi musa. Muapostola Pawulo u leterile a ku: “Vamakwerhu, na loko un’wana a kumiwa a ri karhi a endla xihoxo, n’wina lava mi nga va Moya, n’wi vuyiseni hi moya wa musa.” (Vagalatiya 6:1) Mudyondzisiwa Yakobo wa engetela: “Vamakwerhu, loko un’wana wa n’wina a huma entiyisweni, kutani un’wanyana a n’wi vuyisela endleleni, tsundzukani leswi: Un’wana ni un’wana la vuyiselaka endleleni mudyohi loyi a a lahlekile, u ta ponisa moya wa munhu loyi eku feni, kutani u ta funengeta swidyoho leswo tala.”—Yakobo 5:19, 20.

I swinene ku tsundzuka leswaku Xikwembu hi xoxe ‘a xi lavi leswaku ni un’we a lova, kambe xi lava leswaku hinkwavo va ta eku hundzukeni.’ (2 Petro 3:9) Vakulu va ta sungula hi ku ringeta hi matimba ku vuyisa mudyohi. Hakanyingi handle ko kanakana ku ta kumiwa leswaku gome lerikulu leri hlanganeke ni ku chava vaakelani hi swona swi susumeteleke munhu la rilaka leswaku a teka goza leri hoxeke. Hi ntshembo, hi mpfuno wa musa, wa ntwelo-vusiwana, ku sukela kwalaho u ta ‘lulamisa tindlela ta milenge yakwe, leswaku xirho lexi lamaleke xi nga suleki, kambe xi hanyisiwa.’—Vaheveru 12:13.

Hambi swi ri tano, ku nga ku loko Mukriste a landzelela mikhuva ya nkosi leyi nga riki ya Vukriste kutani, hi ku ala mpfuno wa Vakriste-kulobye, a sihalala a famba hi ndlela leyi nga riki ya Vukriste, manuku xikan’we-kan’we vakulu va nga boheka ku endla swo karhi ku vona leswaku swiendlo swo tano a swi pfilunganyi vahlaleri kumbe ku tisa mikhuva yo biha ebandlheni ra Vukriste. Mani na mani la gandzelaka vakokwa wakwe a nga ha ri Mukriste wa ntiyiso, naswona ku fanele ku tekiwa magoza ya ku endla leswaku un’wana ni un’wana a vona mhaka leyi.—1 Vakorinto 5:13.

Minkateko Ya Vutshembeki

Vakriste vo tala va kume leswaku vutshembeki emhakeni leyi ya nkoka byi tisa vuyelo lebyinene. Edwina Apason, Mukriste wa xisati eSuriname, u rungula ntokoto wakwe: “Siku rin’wana, loko ndzi fambisa dyondzo ya Bibele, ndzi amukerile rungula leri tsemaka nhlana. Loko a ri karhi a hlanganyela eku kanetaneni ka le rivaleni, n’wana wa mina lonkulu wa mufana, loyi a a nga ri Mbhoni, u baleseriwile a fa. Ku lahlekeriwa loku ko vavisa ku khwexurile maxangu lamakulu, hikuva maxaka ya mina ma te: ‘Loko u nga landzeleli mikhuva ya nkosi, u hava ntwelo-vusiwana wa manana eka n’wana wa wena.’ Mukhuva wa kona a wu lava leswaku ndzi tsema misisi ya mina, ndzi funengeta nhloko ya mina hi duku ro basa (xikafu), ndzi ambala swiambalo swa nkosi hi tin’hweti to tala, ndzi famba hi ku nonoka, ndzi vulavulela ehansi hi rito ra mahlehleleti—hinkwaswo leswi ku ri ku komba vanhu ni ‘moya lowu vange i wa mufi’ leswaku hakunene ndza vaviseka. Kambe, loko a ndzi lo endla swilo leswi, kunene ku chumayela ka mina a ku ta va ka hava naswona a ndzi ta lahlekeriwa hi ripfalo ra mina leri baseke emahlweni ka Xikwembu.” Kutani ke, Edwina a nga hluriwanga.

Wanuna un’wana u vule leswaku hahani wakwe la feke a a n’wi endzela nkarhi ni nkarhi nivusiku. Xana u anakanye leswaku a a lava yini ke? U hlamurile a ku: “A lava ku endleriwa gandzelo eribuwini ra nambu.” A ku ta endleka yini loko gandzelo ri nga endliwanga ke? A ku ri ni nxungeto wa rifu. Loko a ha hanya, hahani loyi a ri munhu wa rirhandzu swinene. Kambe, endzhaku ka ku fa, u tekiwe tanihi la endlaka ku fana ni hosi ya lunya, leyi xungetaka. Xana loyi hakunene a nga va yena munhu yaluya ke? Hi ku anakanya ni ku tirhisa Matsalwa, wanuna loyi ni van’wana lava fanaka na yena va ntshunxiwile eku chaveni ka vafi. Vanhu lava va dyondze leswaku swivono, marito, ni swipuku i ntirho wa tintsumi leti weke, mademona.—Ringanisa 2 Vakorinto 11:3, 14; Vaefesa 6:12.

Malandza ya Yehova ya swi tiva leswaku loko ya tshama endleleni leyi a ma vekelaka yona, leswi eku heteleleni swi ta yisa eka nkateko wa vutomi lebyi nga heriki. (Esaya 30:21) Sathana nkarhi na nkarhi u tirhisa tindlela ta vutlhari ni ta vukanganyisi ku ringeta ku va phasa ni ku va hambukisa endleleni yoleyo. (1 Petro 5:8, 9) Wa swi xiya leswaku va nga ha va lava hlaselekaka hi ndlela leyi hlawulekeke loko va ba nkosi wa rifu ra murhandziwa. Hambi swi ri tano, Vakriste va tiyimisele ku va lava tshembekaka eka Yehova eka swilo hinkwaswo, ku nga khathariseki ntshikilelo wihi na wihi. Eka leswi, tanihi le timhakeni tin’wana, va fanele “ku yingisa Xikwembu ku tlula vanhu.” (Mintirho 5:29) Kutani va kombisa vuento bya ku tinyiketa ka vona eka Yehova Xikwembu, naswona va nga rindzela ku va hakela ka yena hi vutomi emafambiselweni yakwe lamantshwa laha rifu ni nkosi ‘swi nga ta va swi nga ha ri kona.’—Nhlavutelo 21:4.