Vunene Bya Yehova “eMasikwini Ya Makumu”

“Tanani, hi ta tlhandlukela nṭhav̌eni ya Yehova.”—ESAYA 2:3.

1, 2. (a) I khombo rihi lerikulu leri xungetaka vanhu namuntlha? (b) Xana varhangeri va misava va ri yini hi Armagedoni?

“EMASIKWINI YA MAKUMU.” Hikwalaho ka yini vuprofeta bya Bibele byi tirhisa marito lawa hi ku phindhaphindha? Swi nga va swi vula leswaku masiku ya vanhu ya pimiwile ni leswaku eku heteleleni misava ya hina ni vutomi hinkwabyo ehenhla ka yona swi ta herisiwa eka khombo ro karhi ra misava hinkwayo? Varhangeri va misava hakanyingi va vulavula hi ku tiyisa xiendlakalo xo tano.Hi xikombiso, eka nkonaniso wa televhixini hi January 13, 1985, Mutirheli wa le handle wa Moscow Andrei Gromyko u tsundzuxe vanhu va Soviet Union leswaku “khombo lerikulu, ni nxungeto lowukulu swi funengeta vanhu hinkwavo.” U engete a ku: “Xin’wana ni xin’wana lexi kotekaka xi fanele ku endleriwa ku susa nxungeto wolowo, leswaku Armagedoni leyi vanhu va yi chaveke hi malembe xidzana yo tala yi nga humeleli.”

² Hi makhamba yo hlayanyana. Presidente Ronald Reagan wa United State na yena u vulavule hi Armagedoni. Daily News ya le New York, ya October 30, 1983, yi n’wi tshahe tanihi loyi a nge: “Ndzi tlhelela eka vaprofeta va wena eka Testamente ya Khale ni swikombiso leswi hlamuselaka Armagedoni, naswona ndzi tikuma ndzi ri ku hlamaleni—loko hi ri rixaka leri nga ta vona sweswo swi humelela.” Sweswinyana, hi February 8, 1985, The Wall Street Journal yi vike yi ku: “Presidente Reagan u ri u anakanya ni ku vulavula hi Armagedoni, . . . kambe a nga yi lunghiseleri.”

3. (a) Kahle-kahle Armagedoni i yini? (b) Ku vuriwa yini loko va ku “emasikwini ya makumu”?

³ Ina, varhangeri va misava va vulavula hi Armagedoni. Kambe xana va swi xiya leswi rito rero ra Bibele ri swi vulaka? Nikatsongo, hikuva Armagedoni a hi ndzoviso lowu tisiwaka hi vanhu. I nyimpi ya Xikwembu ya hinkwako-nkwako leyi ha yona xona ni Hosi-kulobye, Yesu Kriste, va tisaka ku avanyisa ehenhla ka matiko layo biha ni vanhu vo biha. Yi chaputa ‘masiku ya makumu.’ (Daniel 10:14; Nhlavutelo 16:14, 16) Naswona i yini lexi hi faneleke ku xi twisisa hi ‘masiku ya makumu’? Tibibele tin’wana ti hundzuluxela xiga lexi tanihi “xiphemu xa le ndzhaku xa masiku,” “makumu ya masiku.” (Rotherham, Young) Marito ya Xiheveru lama hundzuluxeriweke hi mukhuva wolowo i ‘a·charithʹ hay·ya·mimʹ. Hi ku ya hi Theological Dictionary of the Old Testament, hakanyingi ya vula “Nkarhi wa Makumu,” a ya kombisi vumundzuku ntsena kambe ni “hi laha matimu ma nga ta hela ha kona, ku nga vuyelo bya wona.”

4. Xana “Nkarhi wa Makumu” wu ta chaputa njhani, naswona hi vuyelo byihi?

⁴ Hi malembe lama nga vaka 70, vanhu a va ri karhi va hanya ‘emakun’wini ya mafambiselo ya swilo,’ lama vhumbiweke hi Yesu eka Matewu 24:3-25:46. Nguva leyi, yi sungulaka hi 1914, i “Nkarhi wa Makumu” lowu eka wona swiendlakalo swi yaka mahlweni eku chaputeni ka swona. Sweswo swi ta va ‘enhlomulweni lowukulu’ laha nhlengeletano hinkwayo leyo biha ya Sathana yi nga ta herisiwa. (Matewu 24:21, 22) Vuyelo lebyinene ku ta va ku Iwela vito ra Yehova ro Kwetsima.—Ezekiel 38:16, 23.

Vunene Bya Yehova

5. I marito wahi yo khutaza lama kumekaka eka Hosea 3:5?

⁵ Yehova i Xikwembu xa ku khutaza. Mawaku marito yo nyanyula hi ndlela yo hlamarisa lawa a ma haxeke hinkwako hi Rito ra yena, Bibele leyo Kwetsima! Yan’wana ya marito yo tano ya kumeka eka Hosea 3:5, leyi eka Xinghezi yi nge: “Endzhaku ka sweswo vana va Israyele va ta vuya ivi kunene va lava Yehova Xikwembu xa vona, na Davhida hosi ya vona; naswona kunene va ta ta hi ku rhurhumela eka Yehova ni le vuneneni byakwe emasikwini ya makumu.”

6. Xana Israyele wa moya u hambane njhani na mintlawa ya Vujagana?

⁶ Masalela ya Israyele ya vuye hi le vuhlongeni bya Babilona hi 537 B.C.E. leswaku va tlhela va gandzela Yehova eYerusalema. Hi ku fanana manguva lawa, hi 1919 masalela lama totiweke ya Israyele wa moya ma ‘vuyile’ hi le vuhlongeni bya nhlengeletano ya Sathana, ‘va lava Yehova Xikwembu xa vona’ hi matimba. Va hambana swonghasi ni mintlawa ya vugwinehi ya Vujagana! Ku hava ni wun’we wa yona lowu lavaka ku teka Yehova tanihi “Xikwembu xa vona.” Ematshan’wini yo “lava Yehova,” va papalata ku tirhisa kun’wana ni kun’wana ka vito ra yena.

7. Xana vanhu va Yehova va dzunise vito ra yena hi ndlela yihi?

⁷ Eku sunguleni ka ‘masiku ya makumu,’ nkandziyiso wa January 1, 1926, wa Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi wu humese xihloko lexi tlhontlhaka lexi nge: “I Mani La Nga Ta Dzunisa Yehova?” Masalela lama hlengeletaneke ya Israyele wa moya ya hlamule xivutiso xexo hi vutshembeki, naswona hi 1931 va tsakele ku amukela vito leri nge Timbhoni ta Yehova. (Esaya 43:10, 12) Ku ta fika namuntlha va hambeta va rhangisa vito ra Yehova emahlweni ka vaaki va misava. Ina-ka, hi 1984 hi timiliyoni ta tikopi hi tindzimi to tala, va humesile broxara ya mivala leyi kokelaka leyi nge Vito Ra Xikwembu Leri Nga Ta Tshama Hi Masiku.

8, 9. (a) Swi vula yini ku ‘lava Davhida hosi ya vona’? (b) Hosi yi yimisiwe rini naswona kwihi? (c) Vanhu va Yehova va yi twisise njhani mhaka leyi?

⁸ Hambi swi ri tano, Hosiya nakambe u vhumbe leswaku vana lava va moya va ta “vuya ivi kunene va lava . . . Davhida hosi ya vona.” Israyele wa nyama a a nga ri na hosi ku sukela loko nxaxamelo wa vu-Davhida wu herisiwile hi 607 B.C.E. Sweswo swi sungule malembe ya 2 520 ya mfumo lowu lwisanaka ni Xikwembu—“minkarhi leyi vekiweke ya vamatiko,” kumbe Minkarhi ya Vamatiko. (Luka 21:24; Daniel 4:16) Kambe hi 1914, loko ku sungula ‘masiku ya makumu,’ Xikwembu xi yimisile Loyi Davhida a n’wi fanekiseleke—Yesu Kriste—tanihi Hosi eSiyoni, “Yerusalema wa le tilweni.”—Vaheveru 12:22; Psalma 2:6.

⁹ Vanhu va Yehova emisaveni leswi a va swi twisisanga hinkwaswo xikan’we-kan’we. Kambe, ku lava ka vona ka ‘Davhida hosi ya hina’ ku chapute loko Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi xa March 1, 1925 xi humesile xihloko lexi nge “Ku velekiwa ka Rixaka.” Leswi swi sungule xikombiso xo hetelela, lexi seketeriweke eka Nhlavutelo ndzima ya 12, xa leswaku Mfumo wa Yehova wa Vumesiya wu velekiwile ematilweni hi 1914 ni leswaku sweswi Kriste wa ‘fuma exikarhi ka valala va yena.’—Psalma 110:1, 2; 2:1-6.

10. (a) I vamani lava ‘taka hi ku rhurhumela eka Yehova,’ naswona hi ndlela yihi? (b) Hikwalaho ka yini “ku tšhav̌a Yehova” ku ri ka nkoka swinene namuntlha?

¹⁰ Masalela lama totiweke, ni hinkwavo lava tinyiketaka eka Yehova, va swi xiya hi ku enta swidyoho swa vona swa nkarhi lowu hundzeke. Hi ku titsongahata, va ‘chaverile eka Yehova,’ va kombela ku rivaleriwa swidyoho leswi hundzeke. Kutani sweswi leswi ‘masiku ya makumu’ ya yaka eku chaputeni ka wona, varhandzi va Yehova va languta hi vurhonwani lebyikulu leswaku va nga dyoheli Xikwembu ni milawu ya xona leyinene. Hi fanele ku hambeta hi “ta hi ku rhurhumela eka Yehova,” hi xanisa mimiri ya hina, leswaku hi ta ponela eMafambiselweni Lamantshwa ya Xikwembu. (1 Vakorinto 9:27) Hi fanele hi tsundzuka minkarhi hinkwayo leswaku “ku tšhav̌a Yehova i ku sungula ka v̌utlhari.”—Psalma 111:10.

11. (a) Yehova hi lonene etimhakeni tihi? (b) Hikwalaho ka yini hi fanele ku ‘ta hi ku rhurhumela evuneneni bya Yehova’?

¹¹ Hambi swi ri tano, hi nga ‘tisa ku yini hi ku rhurhumela eka vunene bya yena’? Yehova hi lonene hi ku hetiseka. Hi yena xikombiso xa mahanyelo lamanene ku tlurisa. U hetisekile eku hi nyikeni ka xin’wana ni xin’wana lexi hi xi lavaka. Xisweswo ke, hi nga vula hi tiyisekile tanihi laha Davhida a vuleke ha kona a ku: “Yehova i murisi wa mina, nḍi nga ka nḍi nga pfumari ntšhumu . . . kunene, ku kateka ni tintŝalo ŝi ta nḍi lanḍela hi masiku hikwawo ya ku hanya ka mina.” (Psalma 23:1-6) Sweswi, ni ku ya fika eku heleni ka ‘masiku ya makumu,’ hi fanele ‘ku ta hi ku rhurhumela evuneneni bya Yehova,’ hi tshemba leswaku swidyoho swa hina swi ta funengetiwa hi mhamba ya nkoka ya N’wana wa yena Yesu. (1 Yohane 2:1, 2) Hi ku nkhensa hi ri: “Yehova . . . ku kurile ŝonghasi e ku kateka ka wena lo’ku u v̌ekelaka la’v̌a ku tšhav̌aka.”—Psalma 31:17, 19.

12. (a) Hi nga byi tekelela njhani vunene bya Yehova? (b) Hikwalaho ka yini swi laveka leswaku hi endla tano?

¹² Loko misava ya Sathana yi mbombomela enhlangasini wa vubihi, a hi tekeleleni vunene bya Yehova hi ku tivisa mahungu lamanene ya Mfumo eka vaakelani va hina na hi ku kombisa timfanelo to chava Xikwembu evuton’wini bya hina. A hi hlakuleleni mihandzu ya moya hakunene, ku katsa ni vunene, exinakulobyeni xa hina hinkwaxo—emindyangwini ya hina, emabandlheni ya hina, ni le ku hlanganeni ka hina ni vanhu va misava. (Vagalatiya 5:22, 23; Psalma 119:65-68) Ku endla leswi i ka nkoka loko hi ta pona “emasikwini ya makumu.”

Xitsundzuxo Xa Vukulukumba

13. (a) I vamani namuntlha lava nga pfunekaka hi ku xiya vuprofeta bya nkarhi wa ku fa ka Yakobo? (b) I xitsundzuxo xihi lexi vuprofeta byebyo byi xi tameleke?

¹³ Malembe lama nga vaka 3 700 lama hundzeke, mupatriarka Yakobo (loyi nakambe a thyiweke Israyele) u nyike vuprofeta enkarhini wa ku fa ka yena. Loko a vulavula ni vana va yena va 12, tinhloko ta tinxaka ta Israyele, u te: “Hlengeletanani leswaku ndzi ta mi tivisa leswi nga ta mi humelela emasikivini ya makumu” Marito ya yena ya tirha namuntlha eka masalela ya Israyele wa moya ni ku tlulela eka vanghana va vona, “tinyimpfu tin’wana.” Ku hava ni un’we eka vona loyi a nga honisaka mimpimanyeto leyinene ya Yehova handle ko xupuriwa, tanihi laha Reubeni a endleke ha kona, hambi ku ri ku pfumelela swiyimo swa vukarhi ku fana ni leswiya swa Simoni na Levhi. Kambe, va fanele ku hlakulela timfanelo to fana ni xivindzi, ku tshemba Yehova, ni ku veka mihandzu, tanihi laha swi kombisiweke ha kona hi vana van’wana va Israyele.—Genesa 49:1, 3-7, 9, 18, 22; Yohane 10:16; ringanisa 2 Petro 1:8-11.a

14. Hi byihi vuprofeta byimbirhi lebyi yelanaka hi ta “Nkarhi wa Makumu” ngopfu-ngopfu byi nyikelaka xitsundzuxo eka “tinyimpfu tin’wana”?

¹⁴ Hambi swi ri tano, xitsundzuxo xo karhi xi nyikeriwe “tinyimpfu tin’wana” leti langutelaka ku pona “Nkarhi wa Makumu.” Leswi hi swi kuma swi vuriwile, tanihi ku kandziyisa, eka vuprofeta byimbirhi bya Bibele lebyi yelanaka, eka Esaya 2:2-5 na Mikea 4:1-5.

Ku Khitikanela Endlwini Ya Xikwembu

15. (a) Esaya 2:2 yi hetiseke hi ndlela yihi? (b) I ku hambana kwihi loku vanhu vo lulama va ku vonaka sweswi, naswona va endlisa ku yini?

¹⁵ Esaya 2:2 yi ri: “E mikarini ya makumo, ku ta humelela leŝaku nṭhav̌a ya yindlu ya [Yehova] yi ta vekiwa e nhlohlorini ya tinṭhava, yi tlakusiwa henhla ka ŝiṭunga, kutani matiko hinkwawo ma ta talela kona.” Ku ringana malembe lama tlulaka 50, ku sukela hi 1935, ‘swilo leswi tsakisaka leswi humaka hi le matikweni hinkwawo’ a swi ri karhi swi hlengeletana endlwini ya Yehova ya vugandzeri, ‘swi tata yindlu yoleyo hi ku kwetsima.’ Ku khitikana loku ku vonaka ku engeteleka leswi ‘masiku ya makumu’ ya tshinelaka eku chaputeni ka wona. Ntshava yo fanekisela ya Yehova ya vugandzeri lebyi tengeke yi ya yi vonaka swinene, leswaku vanhu vo lulama va ta vona leswi byi hambanisaka swona ni ‘matshuka’ ni ‘tintshava’ leswi phatlukeke swa misava ya Sathana ya vutifumi. Va ‘huma’ eka vukhongeri bya mavunwa ivi va tsutsumela entshaveni ya Yehova ya vugandzeri hi vunyingi.—Hagai 2:7; Nhlavutelo 18:2, 4, 5; Psalma 37:10, 11.

16. (a) I xirhambo xihi lexi lava lulameke va xi amukelaka sweswi? (b) Yehova u hetisisa xitshembiso xa yena xo “hatlisisa ŝilo” hi ndlela yihi?

¹⁶ Vanhu vo lulama va hlamula xirhambo xa Esaya 2:3 lexi nge: “Tanani, hi ta thandlukela nṭhav̌eni ya Yehova, e ndlwini ya Šikwembu ša Yakob; ši ta hi dyonḍisa tindlela ta šona, kutani hi ta famba e mitileni ya šona. Hikuv̌a nawu wu ta huma e Sion, ni rito ra Yehova ri ta huma e Yerusalem.” Yehova, ana se u hetisisa xitshembiso xa yena xa ku “hatlisisa ŝilo leŝi e mikarhini ya ŝona.” (Esaya 60:22) ‘Ntshungu lowukulu lowu engetelekaka . . . lowu humaka ematikweni hinkwawo’ wu hlengeletana evugandzerini bya Yehova. Eka vona lava ku khuvuriwile 138 540 hi 1982; 161 896 hi 1983; na 179 421 hi 1984. Va lava ku hlayiseka ‘emasikwini ya makumu.’—Nhlavutelo 7:9, 14.

17. (a) Xana Timbhoni letintshwa ti nga ku kombisa njhani ku tlangela vunene bya Yehova? (b) I milawu yihi leyi tiyeke leyi hinkwerhu ka hina hi faneleke ku yi hlayisa?

¹⁷ Timbhoni leti tintshwa ti tlangela vunene bya Yehova lebyi byi va tiseke eku vonakaleni ka ntiyiso, naswona hi ku chivirika va navela ku kombisa vunene eka van’wana. Va amukela dyondzo leyi Yehova a yi nyikelaka hi Rito ra yena ni nhlengeletano yakwe. Nawu wa Muxe a wu ri na ‘switshembiso’ swo tala, naswona Israyele a a fanele ku swi landzelela kahle. (Vona Eksoda 20:3-17.) Kambe milawu mimbirhi leyikulu ya Vakriste, hi laha yi vuriweke ha kona hi Yesu, i milawu leyi tiyeke yo ‘rhandza Yehova Xikwembu xa hina hi timbilu ta hina hinkwato, ni moya wa hina hinkwawo, ni ku anakanya ka hina hinkwako, ni ku rhandza vanhu-kulorhi, kukota loko hi tirhandza.’ (Marka 12:29-31) Hi vun’we, Timbhoni ta Yehova sweswi ti hlayisa “nawu” lowu Xikwembu xi wu rhumeleke wu huma ‘eYerusalema wa le tilweni,’ va tirhisa minsinya ya wona leyo lulama.

18. (a) I milawu ya njhani leyi hi faneleke ku yi landzelela? (b) Ku hlayisa milawu leyinene swi pfuna yini?

¹⁸ Hambi swi ri tano, leswi a swi vuli swona leswaku vanhu va Yehova a va fanelanga ku hlayisa milawu yihi na yihi. Muapostola Pawulo wa hi tsundzuxa: “Hinkwaswo a swi endliwe hi mukhuva lowo saseka, swi endliwa ni hi nawu.” (1 Vakorinto 14:40, NW Ref. Bi, xinyeletani) Milawu yi nga ri yingani yi nga laveka eTiholweni ta hina ta Mfumo, hi xikombiso, ku hlayisa mali eku tirhiseni ka gezi kumbe ku sivela vana lavatsongo ku tirhisa yindlu ya Xikwembu ya vugandzeri tanihi rivala ra mintlangu endzhaku ka tidyondzo. Tinhloko ta mindyangu ti nga boheka ku endla malunghiselelo yo hlayisa ku rhula, tanihi lunghiselelo ra nkarhi na nkarhi ra ndzimana ya siku na siku ya Bibele ekaya. Emindyangwini ya Bethele ku na milawu, yo fana ni leyi lavaka leswaku swirho swa ndyangu swi khavisa mahungu lamanene hi ku ambala ni ku lunghisa misisi hi xichavo. (1 Timotiya 2:9) “Tibuku” leti nga ta pfuriwa enkarhini wa ku Fuma ka Yesu ka Gidi ra malembe handle ko kanakana ti ta va ni milawu leyi nga ta pfuna vanhu. I swinene sweswi ku titoloveta ku hlayisa milawu leyi pfunaka leyi endleriweke ku rhula ni ku khathalela van’wana.—Nhlavutelo 20:12; 1 Vakorinto 10:24; Vafilipiya 2:3, 4.

Eka Misava Leyi Ya Vubihi

19, 20. (a) Vanhu va Yehova va wu tekisa ku yini nawu lowu nga eka Mikea 4:3? (b) Leswi swi va pfunisa ku yini “emasikwini ya makumu”?

¹⁹ Hi tsutsumela nkarhi lowu voko ra un’wana ni un’wana ri nga ta “tlakukela e henhla ka v̌oko ra warikwav̌o.” (Zakaria 14:13) Leswi misava yi nyanyaka ku homboloka ni vukarhi, xana vanhu va Yehova va endlisa ku yini? Va endla hi ku pfumelelana na Mikea 4:3, leyi nge: “Hi mabanga ya v̌ona v̌a ta fula ŝikomu, hi matlhari ya v̌ona v̌a ta

fula masikeri.” Timbhoni ta Yehova ti fularhela vukarhi byin’wana ni byin’wana. “Kutani a ku nga ha dyonḍisiwi ku Iwa.” Handle ko tilumaluma, leswi swi ta hambeta swi va pfuna “emasikwini ya makumu.” Ana se swi va pfunile.

²⁰ Hi xikombiso, loko magazini wa Xihondzo xo Rindza, xa July 15, 1983 wu kombisile leswaku swibalesa a hi swa Vakriste, Timbhoni ta Yehova ta le New Caledonia ti cukumetile swibalesa swa tona. Endzhakunyana ka sweswo, ntlawa wa le kusuhi wa tipolitiki wu fambe wu secha muti, wu hisa tindlu hinkwato leti wu kumeke swibalesa eka tona. Kambe ku hava tindlu ta Timbhoni leti onhiweke. Vukala-tlhelo lebyi tivekaka hakanyingi i xisirhelelo xo antswa, tanihi laha swi tikombeke swi ri ntiyiso eNorthern Ireland, Lebanon, Zimbabwe, ni le matikweni man’wana.

21. (a) I xirhambo xihi lexi hi faneleke ku xi amukela, naswona i ku tiyimisela kwihi loku hi fanelaka ku ku endla loko hi lava ku kateka hakunene? (b) Hi nga tiyisekisiwa njhani hi ku hlanganyela evuneneni bya Yehova?

²¹ Hi katekile loko hi hlamula xirhambo xa Esaya 2:5 lexi nge: “Tanani hi famba e ku v̌onakaleni ka Yehova.” Nakambe hi katekile hinkwerhu ka hina lava hi hlanganyelaka eku tiyimiseleni loku tiyeke loku vuriweke hi muprofeta Mikiya, loyi endzhaku ka loko a hlamuserile nsirhelelo wa paradeyisi ni ku rhula leswi nga kona exikarhi ka vanhu va Xikwembu, a yaka emahlweni a ku: “V̌amatiko hikwav̌o v̌a famba uṅwana ni uṅwana hi v̌ito ra Šikwembu ša yena, kambe hina, hi famba hi v̌ito ra Yehova, Šikwembu xa hina, hi mikari ni mikari.” Hakunene vunene bya Yehova byi ta kombisiwa hina hinkwerhu lava hi hambetaka hi hlangana hi ku rhula evugandzerini bya ntiyiso, leswaku hi ta pona “emasikwini ya makumu.”

[Nhlayo wa le hansi eka tluka 11]

Swivutiso Hi Nkatsakanyo

◻ U twisisa yini hi ku “emasikwini ya makumu”?

◻ Hi nga’ta hi ku rhurhumela eka Yehova ni le ka vunene bya yena’ hi ndlela yihi?

◻ I vuleteri byihi lebyi vuprofeta bya nkarhi wa ku fa ka Yakobo byi byi nyikelaka?

◻ I magoza wahi lama tiyeke lama hi nga ma tekaka ku pfumelelana na Esaya 2:2-5 na Mikea 4:1-5?

[Xifaniso eka tluka 10]

Hosiya u hi khutaza ku tekelela vunene bya Yehova

[Xifaniso eka tluka 11]

Yakobo u hlamusela timfanelo leti tsakisaka ni leti nga tsakisiki

[Xifaniso eka tluka 12]

Esaya u hi rhambela ku ‘famba eku vonakaleni’

[Xifaniso eka tluka 13]

Mikiya u hi khutaza ku ‘famba hi vito ra Yehova hi masiku’