Vakriste Va Ntiyiso I Vachumayeri Va Mfumo
“Kutani Evangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—MATEWU 24:14.
1, 2. (a) Hikwalaho ka yini mahungu ya Mfumo sweswi ma fanele ku twarisiwa emisaveni hinkwayo? (b) I swivutiso swihi leswi mbhoni yin’wana ni yin’wana ya Yehova yi faneleke ku swi vutisa?
XI HUWELELA MFUMO WA YEHOVA. Sweswo ku vile xikongomelo-nkulu xa magazini lowu hi malembe ya makumekume. Entiyisweni, i xiphemu xa vito ra wona leri nga ni mfanelo. Naswona i swa nkoka leswaku mahungu ya Mfumo ya twarisiwa emisaveni hinkwayo sweswi. Hikwalaho ka yini? Hikokwalaho ka leswi Yesu Kriste a swi vuleke endzhaku ka ku vulavula hi timhaka tin’wana leti vumbaka “xikombiso” xa “vukona” byakwe lebyi nga vonekiki ni makumu ya mafambiselo lawa. Yesu u te: “Mahungu Lamanene ya mfumo ma ta huweleriwa emisaveni hinkwayo tanihi vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo. Kutani ke makumu ma ta fika.”—Matewu 24:3, 14, The Jerusalem Bible.
2 Namuntlha, hakunene “makumu” ma tshinele. Kutani ke, mbhoni yin’wana ni yin’wana ya Yehova leyi tinyiketeke yi nga ha vutisa kahle yi ku: Xana ndzi titwisa ku yini hi ntirho wa ku chumayela hi ta Mfumo? Xana ndzi hlanganyela eka wona nkarhi na nkarhi? Naswona vutirheli bya mina byi endliwa hi vutshila ni ku hiseka xana?
Xileriso Xa Ku Chumayela
3. Marito ya Yesu lama rhekhodiweke eka Matewu 5:14-16 ma kombisa yini mayelana ni valandzeri vakwe?
3 Ku hava Mukriste wa ntiyiso loyi hakunene a nga papalataka ntirho lowu katekisiweke wa ku twarisa “mahungu lamanene” eka van’wana. Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “N’wina mi ku vonakala ka misava. Muti lowu akiweke entshaveni a wu fihleki. Naswona, a va lumeki rivoni ku ri khubumeta hi xirhundzu, kambe va ri veka ehenhla, kutani ri voninga hinkwavo lava nge ndlwini. Ku vonakala ka n’wina a ku voninge vanhu hi mukhuva wolowo, leswaku va ta vona mintirho ya n’wina leyo saseka, va dzunisa Tata wa n’wina la nge matilweni.” (Matewu 5:14-16) Sweswo swi kombise leswaku vadyondzisiwa va Yesu a va ta va vachumayeri va Mfumo.
4. I yini leswi vuriweke hi ta muhuweleri lonkulu wa Mfumo ke?
4 Malunghana ni muchumayeri lonkulu wa Mfumo, ku vuriwile va ku: “Tanihi leswi Hosi ya hina yi chumayeleke mfumo Yi yile emahlweni . . . yi lunghiselela ni ku kondletela Vutirheli bya yona . . . yi sungule vutirheli bya vuprofeta . . . nakona yi endla leswaku hinkwavo lava va Khume na vambirhi ni lava va Khu-nkombo va hlanganyela na vona. Loko yi ri karhi yi chumayela hi ta mfumo lowu taka ni xivumbeko xa ‘swikombiso,’ Yi va rhumele emahlweni ka Yona ni rungula leri fanaka ni matimba lama fanaka. Hi dyondzo yo hlamarisa leyi nyikelaka vuxokoxoko, . . . Enkarhini wolowo yi va lunghiselele swikhundla swa ku tshembiwa loku tlakukeke leswi a va ta swi nyikiwa endzhaku.”—A Church History, hi Milo Mahan.
5. Malunghana ni ku chumayeriwa ka Mfumo, i yini leswi Yesu a swi endleke?
5 Yesu u nyikerile dyondzo leyinene eka vaapostola va yena ni vadyondzisiwa va 70 lava a va rhumeke. (Luka 6:12-16; 10:1-22) Ku tlula kwalaho, Muvekeri wa hina wa ntila hi yexe “a famba hi miti ni swimitana a ri karhi a vula Rito, a twarisa Evangeli ya Mfumo wa Xikwembu.” Kun’we na yena a ku ri ni vaapostola ni vavasati van’wana “lava a va pfuna Yesu ni vadyondzisiwa hi leswi a va ri na swona.” (Luka 8:1-3) Ina, Yesu a ri muhuweleri la chivirikaka wa mahungu lamanene naswona u teke magoza yo sungula nhlengeletano ya ku chumayela Mfumo.
6. Loko a nga si tlhandlukela etilweni, xana i xileriso muni lexi Yesu a xi nyikeke valandzeri va yena ke?
6 Endzhaku ka vutirheli bya malembe manharhu ni xiphemu, Yesu u hetile pfhumba rakwe ra la misaveni. Kambe loko a nga si tlhandlukela etilweni, u nyike valandzeri va yena xileriso lexi: “Yanani . . . mi ya hundzula vamatiko hinkwavo leswaku va va vadyondzisiwa va mina, mi va khuvula hi vito ra Tatana, ni ra N’wana, ni ra Moya lowo Kwetsima, mi va dyondzisa ku hlayisa hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona; kutani vonani, ndzi na n’wina masiku hinkwawo, ku ko ku hela misava.” (Matewu 28:19, 20) Hakunene, a va ta va vachumayeri va Mfumo.
7. Hambi leswi vadyondzisiwa va Yesu eku sunguleni a va pfumala vutivi lebyinene hi ta Mfumo, hikwalaho ka yini a va ta swi kota ku va timbhoni ta yena?
7 Loko Yesu a ri kusuhi ni ku suka emisaveni, vadyondzisiwa va yena va n’wi vutisa va ku: “Hosi, xana u ta pfuxa mfumo wa Israyele enkarhini wolowo ke?” Eku hlamuleni a va byela a ku: “A swi mi fanelanga ku tiva tinguva, hambi yi ri minkarhi leyi Tatana a nga tihlawulela yona hi vukulukumba bya yena.” Hambi leswi vadyondzisiwa manuku a va pfumala vutivi lebyinene mayelana ni Mfumo, Yesu u swi kotile ku va rhuma ku va vahuweleri va wona, hikuva a va ta va ni mpfuno lowu va wu lavaka leswaku va hetisisa ntirho wa vona. “Kambe mi ta nyikiwa matimba, siku Moya lowo Kwetsima wu taka ehenhla ka n’wina,” Yesu u engeterile a ku, “kutani mi ta va timbhoni ta mina kwala Yerusalema, ne tikweni hinkwaro ra Yudiya, ni ra Samariya, ni ku ya fika emakun’wini ya misava.” (Mintirho 1:6-8) Ehansi ka nkongomiso wa moya lowo kwetsima, eku heteleleni vadyondzisiwa va Yesu a va ta swi vona leswaku Mfumo wu ta va hulumendhe ya le tilweni. (Yohane 16:12, 13) Naswona hi ku famba ka nkarhi timhaka ta Mfumo wolowo a ti ta twarisiwa “ku ya fika emakun’wini ya misava.”
8. Xana ntirho wo chumayela wa lembe xidzana ro sungula a wu kateka hi ndlela yihi ke?
8 Timbhoni toleto ti endle ntirho wa tona kahle swinene. Kavula, Yehova a ri na vona, naswona va kume nseketelo wa Yesu Kriste la kwetsimisiweke. (Mintirho 8:1-8; 11:19-21) A swi hlamarisi leswi ku sukela hi 60 ku ya eka 61 C.E. muapostola Pawulo a swi koteke ku vula leswaku “mahungu lamanene” ana se a ma ‘chumayeriwile eka swivumbiwa hinkwaswo leswi nge hansi ka tilo’!—Vakolosa 1:23.
9. Hi laha swi xiyiweke ha kona laha, hi wihi ntirho lowukulu wa bandlha ra Vukriste xana?
9 Malunghana ni ntirho wa ku veka vumbhoni, ku tsariwile leswi: “Ku huweleriwa ka mahungu lamanene . . . a hi wun’wana wa mintirho leyo tala leyi Kereke ya T[estamente] L[eyintshwa] yi yi endlaka, kambe i ntirho wa yona lowukulu, wa nkoka. . . . Xiya, [eka Mintirho 1:8] Yesu a a nga te mi ta ndzi vekela vumbhoni, kumbe, mi ta veka vumbhoni eka mina, kambe, mi ta va timbhoni ta mina. Laha ku tirhisiwa ka riendli ‘ku va’ ku na ntikelo lowu faneleke ku tekiwa hi xitalo na hi ku tiyiseka ka xiviri. Rito leri [hi Xigriki] a ri vuli ntsena leswi Kereke yi nga ta swi endla, kambe leswi Kereke yi nga ta va swona, . . . Kereke ya Yesu Kriste i . . . huvo leyi vekaka vumbhoni.” (Pentecost and the Missionary Witness of the Church, hi Harry R. Boer, matluka 110-14) Ina, ku veka vumbhoni i ntirho lowukulu wa bandlha ra ntiyiso ra Vukriste.
Hi Ku Rhandza Ka Xikwembu
10, 11. (a) Kahle-kahle, vahuweleri va Mfumo va lembe xidzana ro sungula a va lunghiseleriwe njhani? (b) Xana ku endleke yini loko ku humelerile swiyimo leswintshwa?
10 Vahuweleri va Mfumo va lembe xidzana ro sungula va amukerile vukongomisi bya huvo leyi fumaka. Vakulu lava endzelaka mabandlha lava a va tirha endzeni ka nhlengeletano, ni le mintirhweni ya bandlha a va seketeriwa hi valanguteri ni malandza ya vutirheli. (Mintirho 15:1, 2, 22-36; Vafilipiya 1:1) Kambe i yini lexi endlekeke loko ku humelela swiyimo leswintshwa?
11 Ee, xiya leswi endlekeke endzhakunyana ka Pentekosta ya 33 C.E. Vayuda lava a va vulavula Xigriki va sungurile ku dzumadzumela Vayuda lava a va vulavula Xiheveru “va ku tinoni ta ka vona ta tsoniwa loko ku phakiwa swa siku na siku.” Ku lulamisa xiphiqo lexi, vaapostola va hlawurile “vavanuna va 7” leswaku va khathalela ku phameriwa loku ka swakudya. (Mintirho 6:1-8) Malunghana ni leswi ha hlaya: “Eku sunguleni, ku vilela ka leswaku swakudya swa siku na siku a swi tsoniwa van’wana, hi laha hi tivaka ha kona, hi swona leswi lava ‘nkombo’ va hlawuleriweke swona, kambe, kavula, mintirho yin’wana a yi ta tlhandlekeriwa loko yi humelela, hikuva hambi leswi milawu ya ripfumelo lerintshwa a yi nga hundzuki, mikhuva ni tindlela ta maendlelo, leyi leswi a swi fanele swi endliwa ni ku engeteriwa ha yona hi ndlela leyinene, swi tshikeriwe vutlhari ni ntokoto wa tinxaka leti tlhandlamaka . . . Ku cinca-ncinca ni ku antswisiwa ka timhaka leti nga riki ta nkoka . . . swa vonaka eka nhlengeletano yihi na yihi leyikulu.”—Hours With the Bible, New Testament Series, vholumo II, hi Cunningham Geikie.
12. (a) I yini lexi vangeleke ku ya emahlweni ka Vuknste byo sungula? (b) Xana valandzeri va Yesu va vuriwile Vakriste kwihi naswona hi ndlela yihi ke?
12 Ku tiseketela lokukulu hi Xikwembu, kun’we ni “vutlhari ni ntokoto” wa huvo leyi fumaka, swi vangile ku ya emahlweni ka Vukriste byo sungula. Kunene swilo a swi endleka hi ku rhandza ka Xikwembu. Hi xikombiso, valandzeri vo sungula va Yesu a va ri va “Ndlela ya Hosi.” (Mintirho 9:1, 2) Kambe kwalomuya ka va-44 C.E. eAntiyoka, Siriya, “hi vuleteri bya Xikwembu vadyondzisiwa va sungurile ku vuriwa Vakriste.” (Mintirho 11:26, NW) Leri i vito leri nyikeriweke hi Xikwembu leri va ri amukeleke hi ku anghwetla.—1 Petro 4:16.a
13. Tanihi leswi Timbhoni ta Yehova sweswi ti tirhisaka tindlela ta manguva lawa to hangalasa mahungu, i yini leswi Vakriste vo sungula va swi tirhiseke entirhweni wa vona wo chumayela hi ta Mfumo?
13 Exikarhi ka Vakriste lavaya vo sungula, swiendlakalo swin’wana a swi fambisiwa hi ku rhandza ka Xikwembu. Hi xikombiso, tanihi leswi Timbhoni ta Yehova sweswi ti tirhisaka tindlela ta manguva lawa to hangalasa mahungu, xisweswo Vakriste vo sungula va tikarhaterile ku tirhisa matsalwa—mpfuno wa xiviri entirhweni wa vona wa ku hiseka wo chumayela Mfumo. Emhakeni leyi, C. C. McCown u tsarile: “Tibuku ta vukhongeri ta Vakriste, Testamente ya Khale ni matsalwa lamantshwa . . . a swi nga ri swihungato swa van’wankumi. Vanhu va migingiriko va mabindzu a va lava leswi swi nga va pfunaka ebukwini. Vona kun’we ni varhumiwa lava hisekaka va Vukriste a va lava ku swi kota ku tiyisa mhaka hi tsalwa leri kumbe leriya hi xihatla, handle ko pfula-pfula maphepha yo tala.”—The Biblical Archaeologist Reader, tluka 261.
14. Vaapostola va Yesu a va hisekela ku chumayela ehansi ka swiyimo swihi?
14 Ku swi “kota ku tiyisa mhaka hi tsalwa leri kumbe leriya hi xihatla” a swi ri swa ntikelo swinene hikwalaho ka tindlela to chumayela Mfumo leti a ti tirhisiwa hi Vakriste vo sungula. Hi ku famba ka nkarhi, kavula, va vekile vumbhoni eka vanhu hi xitshuketa, tanihi leswi Timbhoni ta Yehova ti talaka ku swi endla namuntlha. Ehenhleni ka leswi va te: “Yin’wana ya timhaka leti tolovelekeke ta ku chumayela ka vaapostola a ku ri mukhuva wa kona wa xitshuketa. Muapostola a a nga yimeli nkarhi wo hlawuleka. Xiendlakalo xakwe ntsena lexi vuriweke hi lexi fanaka ni xa Pawulo loko a yisiwa emahlweni ka Felikisi, mufumi la nga ni vuhosi tanihi mubohiwa ku ya tihlavutela ni ku hlamula mhaka ya ku tluriwa ka milawu. A nga pfumali minkarhi, kambe a yi kuma ekhotsweni, endleleni, ni le mutini lowu a nga etlelaka kona ni vusiku. . . . A swi vona leswaku mahungu yakwe ngopfu-ngopfu a ya ri ya mindyangu ya vanhu, hambi leswi hi mpimo lowu fanaka a tiyimiserile ku ma byela ntshungu. A ntshunxekela ku vulavula ni vayingiseri vahi na vahi. A nga xi rivalanga xikombiso xa Kriste, [loyi] vutumbelo byakwe a byi ri emakupakupeni ya magondzo lama nga ni ritshuri, kumbe ntsendzele lowu taleke hi vanhu, kumbe ribuwa ra Galeliya ya Vayuda leri nga ni maribye . . . [Vaapostola] a va rivalanga leswaku loko a ha ri na vona khale u va nyikile swileriso leswi hlawulekeke ehenhleni ka tindlela leti antswaka to chumayela tidyondzo takwe, ni ku tiyisa tidyondzo leti to sungula hi tin’wana, naswona, emahlweninyana ka ku tlhandluka kakwe, u va kombe misava tanihi nsimu ya vona ni xivumbiwa xin’wana ni xin’wana tanihi muyingiseri wa vona.”—History of the Christian Church, hi John F. Hurst, vholumo I, tluka 96.
‘Hi Yindlu Na Yindlu’
15. Xana vaapostola a va wu endlisa ku yini ntirho wo chumayela emasikwini lama landzeleke Pentekosta ya 33 C.E.?
15 Emasikwini lama landzeleke Pentekosta ya 33 C.E., vadyondzisiwa va Yesu ana se a va ri karhi va tirhisa ndlela leyinene yo chumayela “mahungu lamanene.” Endzhaku ka loko vaapostola lava xanisiweke va soriwile hikwalaho ka vito ra Yesu Kriste, va endle yini xana? Ee, “masiku hinkwawo, a va nga rhuteli ku dyondzisa ni ku twarisa Evangeli eTempeleni ne mindyangwini ya vanhu, va ku: ‘Mesiya, hi yena Yesu’”! (Mintirho 5:41, 42) Ina, vaapostola va vekile vumbhoni hi yindlu na yindlu.
16. Xana i ntirho muni wa ku chumayela lowu Pawulo a wu dyondziseke vakulu va le Efesa?
16 Endzhakunyana, muapostola Pawulo u swi kotile ku tsundzuxa vakulu lava vekiweke lava humaka aEfesa a ku: “A ndzi mi fihlelangi nchumu wa leswi swi fanelaka ku mi pfuna, ndzi ri karhi ndzi mi tivisa Rito ni ku mi dyondzisa erivaleni ni le mindyangwini ya n’wina. Ndzi tsundzuxile swinene Vayuda ni Vagriki ku hundzukela eka Xikwembu ni ku pfumela eka Hosi ya hina Yesu.” (Mintirho 20:20, 21) Pawulo a nga vulanga swona leswaku a dyondzisa vakulu lava hlawuriweke emindyangwini ya vona. Kambe a dyondzisa Vayuda ni Vagriki lava nga pfumeriki hi ta ku hundzukela eka Yehova Xikwembu ni ku pfumela eka Yesu Kriste. Handle ko tilumaluma, Pawulo u tlhele a dyondzisa vakulu volavo ndlela yo veka vumbhoni hi yindlu na yindlu.
17. Xana vadyondzi vo hambana-hambana va te yini hi ta vutirheli bya Pawulo bya yindlu na yindlu aEfesa ke?
17 Malunghana ni vutirheli bya muapostola aEfesa, ku vuriwe leswi: “Mukhuva lowu tolovelekeke wa Pawulo a ku ri ku tirha ntirho wakwe wo tihanyisa ku sukela loko ri tlhava ku fika hi 11 a.m. (Mintirho 20:34-35) enkarhini lowu ha wona Tirano a heteke ku dyondzisa kakwe; manuku ku sukela hi 11 a.m. ku ya fika hi 4 p.m. a a chumayela eholweni, a khoma minhlangano ni vapfuni lava nga kona ni ku va nyikela tinkulumo ta le tlheIweni, a lunghiselela maendzo yo ya endzeni ka tiko; manuku eku heteleleni a pfuxa ku vulavurisana ka vuevhangeli ka yindlu na yindlu loku sukeleke hi 4 p.m. ku kondza byi sikula (Mintirho 20:20-21, 31).” (A. E. Bailey) Vadyondzi van’wana va te: “A nga aneriseki hi ku nyikela tinkulumo ntsena enhlengeletanweni, ni ku hangalasa switirho swin’wana, kambe hi ku hiseka u landzelerile ntirho wakwe lowukulu etlhelweni, hi yindlu na yindlu, ivi hi ku olova a nghenisa ntiyiso wa tilo evuentweni bya timbilu ta Vaefesa.” (A. A. Livermore) “Erivaleni na hi yindlu na yindlu, emutini ni le tikweni hinkwaro, u chumayerile mahungu lamanene.” (E. M. Blaiklock) “Hi leswi faneleke ku xiyiwa leswaku muchumayeri lonkulu wa vachumayeri u chumayerile hi yindlu na yindlu nakona a nga endlanga maendzo ya yena ya va maendzo ya xinghana ntsena.”—A. T. Robertson.
18. (a) Hikwalaho ka yini u nga vulaka leswaku ku na xisekelo lexi tiyeke xa Matsalwa xa vutirheli bya yindlu na yindlu bya Timbhoni ta Yehova? (b) Tanihi Yesu ni vadyondzisiwa vakwe vo sungula, xana Timbhoni ta Yehova ti chumayela mahungu ya Mfumo kwihi naswona hi ndlela yihi ke?
18 Ku veka vumbhoni hi yindlu na yindlu a swi endliwa hi vaapostola va Yesu hi 33 C.E. A ku ri xiphemu xa vutirheli bya Pawulo aEfesa naswona handle ko kanakana ni kun’wana. Kutani ku na xisekelo lexi tiyeke xa Matsalwa xa vutirheli bya yindlu na yindlu bya Timbhoni ta Yehova. Naswona leswi i ntiyiso hi tindlela tin’wana leti hambaneke leti va ti tirhiseke eku hangalaseni ka mahungu ya Mfumo. Hi laha ku tsakisaka, Cyclopedia ya McClintock na Strong yi ri: “Hosi ya hina ni vaapostola va yona va kumile ndhawu yo chumayela kwihi na kwihi laha vanhu va nga hlengeletanaka kona. Entshaveni, etimbuweni ta malwandle ni ta milambu, emitsendzeleni, etindlwini ta vanhu, erikupakupeni ra Tempele, esinagogeni ya Vayuda, ni le tindhawini tin’wana to hambana-hambana a va kumeka leswaku va huwelela mahungu lamanene.” (Vholumo VIII, tluka 483) Tanihi Yesu ni vadyondzisiwa vakwe vo sungula, Timbhoni ta Yehova ti chumayela mahungu ya Mfumo “emitsendzeleni, etindlwini ta vanhu, . . . ni le tindhawini tin’wana to hambana-hambana.” Hi xikombiso, va hlanganyela entirhweni wa le mitsendzeleni wa timagazini (va tirhisa magazini lowu ni munghana wa wona wa Awake!) naswona va tiveka hi tindlela leti hlawulekeke hikwalaho ka ku veka ka vona vumbhoni hi yindlu na yindlu.
19. Xana makungu ma bohisiwa ku yini ehenhleni ka tindlela to chumayela leti sweswi ti tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehova?
19 Swivumbeko swa masungulo swa vutirheli lebyi sweswi byi tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehova swi sunguriwe hi lembe xidzana ro sungula, naswona, ehandle ka leswi, i swinene leswaku Huvo leyi Fumaka ya namuntlha ya Vakriste lava totiweke yi boha makungu leswaku hi tihi tindlela to chumayela leti fanelaka nkarhi lowu. Makungu yo tano ma nga seketeriwanyana hi “vutlhari ni ntokoto” wa vavanuna lava. Hambi swi ri tano, ngopfu-ngopfu va boha makungu tanihi leswi huvo leyi fumaka ya lembe xidzana ro sungula ya Vukriste yi endliseke swona. Vuleteri ni vukongomisi bya Xikwembu bya moya wa xona lowo kwetsima swa laveka eku khongeleni, ni vurhangeri bya Matsalwa bya landzeriwa loko ku kambisisiwa leswaku hi tihi tindlela to chumayela leti fanelaka swinene ‘emasikwini lawa ya makumu.’—2 Timotiya 3:1; Mintirho 15:23, 28.
20. (a) Hikwalaho ka yini hi nga tiyisekaka leswaku Xikwembu xi tsakela tindlela to chumayela leti ti tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehova? (b) Xana i malangutelo wahi lawa malandza hinkwawo ya Yehova ma faneleke ku va na wona hi ntirho wa ku chumayela hi ta Mfumo ke?
20 Swi le rivaleni leswaku tindlela to chumayela leti tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehova hi leti lawuriwaka hi Xikwembu, hikuva Xikwembu xi endle leswaku matshalatshala lawa ya humelela ni ku kateka swinene. (Swivuriso 10:22) Mintshungu yi amukela vugandzeri bya ntiyiso ivi yi tatisa valandzeri lava totiweke va Yesu tanihi xiphemu xa nhlengeletano yi ri yoxe leyi dzunisaka vito lero kwetsima ra Yehova ni ku twarisa mahungu lamanene ya Mfumo lowu tlhomiweke wa le matilweni handle ka ku chava. Onge malandza hinkwawo ya Yehova hikwalaho ma nga hambeta ma tikarhata entirhweni wo endla vadyondzisiwa leswi mafambiselo lawa ya tshinelelaka makumu ya wona. Leswi hi fanele ku swi endla hi ku tshembeka, hikuva Vakriste va ntiyiso handle ko tilumaluma i vachumayeri va Mfumo.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Vona tluka 316 ra Aid to Bible Understanding, leyi humesiweke hi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
U Twisisa Njhani?
◻ Hikwalaho ka yini mahungu ya Mfumo sweswi ya fanele ku twarisiwa emisaveni hinkwayo?
◻ Hi wihi ntirho lowukulu wa Vakriste hinkwavo va ntiyiso xana?
◻ Hikwalaho ka yini ku nga vuriwaka leswaku exikarhi ka malandza ya Yehova swilo swi endleka hi ku rhandza ka Xikwembu?
◻ Ntirho wa ku chumayela hi yindlu na yindlu wa Timbhoni ta Yehova wu na xisekelo xihi lexi tiyeke?
[Xifaniso eka tluka 9]
Xana u veka vumbhoni nkarhi na nkarhi hi yindlu na yindlu? Vaapostola vo sungula va Yesu va swi endlile. Pawulo muhuweleri wo chivirika wa Mfumo u endle tano na yena