A Byele Xikwembu Hinkwaswu Leswi A Swi Li Mbilwini

1, 2. a) Hi mhaka muni Ana a a nga tsakanga hambileswi a a lunghisela liyendzo? b) Hi nga djondza yini ka xitoriya xa Ana?

ANA a a lava ku khohlwa swikarhatu swa yena hinkwaswu, hi mhaka leyo a a khomekile hi ku lunghiselela liyendzo. Phela a ku li nkama wa ku tsakisa. Lembe ni lembe, nuna wa yena Elkana a a yendza ni ndjangu wa yena swaku va ya gandzela Xikwembu ka tabernakela aXilo. Yehovha a a lava leswaku nkama wolowo wu va wa ku tsakisa hintamu. (Lerha Deteronoma 16:15.) A hi kanakani swaku ku sukela na wa ha li mutsongo, Ana a a swi rhandza hintamu ku va kona ka mafexta wolawo. Kambe a swilo se a swi txintxile ka malembe lawa ya wugamu.

² Ana a a rhandziwa hintamu hi nuna wa yena, kambe nuna wa yena a a ni nsati mun’wani lweyi a a vitaniwa Penina. A swi tikomba ingaku a xikongomelo xa Penina ka wutomi a ku li ku hlupha Ana, naswona hi ndlela ya ku karhi, Penina a swi kotile ku yendla swaku hambi hi swiyendlakalo leswiyani swa lembe ni lembe swi va nkama wa ku karhata ka Ana. A swi yendlise ku yini leswo? Naswona xa lisima hintamu, lipfumelo leli Ana a a li na lona ka Yehovha li mu pfunise ku yini swaku a lwisana ni swikarhatu leswi a swi tikomba swi nga lulamiseki? Loko swi ku na wena u kumana ni swikarhatu leswi ku hetelaka ntsaku, swi nga yendleka a xitoriya xa Ana xi ku tiyisa.

“U Kwatisiwa Hi Yini?”

3, 4. Hi swini swikarhatu swimbirhi leswi Ana a a li na swona, naswona hi mhaka muni a swi mu karhatela ku lwisana na swona?

³ Bibele li vulavula hi swikarhatu swimbirhi swaswikulu leswi Ana a a kumana na swona. Xa ku sungula a a ta swi kota ku xi lulamisa, kambe lexi xa wumbirhi a a nga ta kota ku yendla nchumu swaku a xi lulamisa. Phela nuna wa Ana a a chade ni wansati mun’wani, naswona wansati yelweyo a a mu nyenya hintamu Ana. Xin’wani hileswaku Ana a a nga psali. Phela ka wansati lweyi a lavaka vana, a xiyimu lexo xi karhata hintamu kambe ka nkama wa Ana a swi karhata ku tlula mpimu. Hikusa vanhu hinkwavu a va nyimela swaku wansati a va ni vana leswaku xib’ongo xa ndjangu xi nga fi. Phela kuva wansati a nga psali a swi danisa swinene.

⁴ Swi nga yendleka Ana, a a tava a swi kotile ku tiyiselela xiyimu lexi loko a a nga hluphiwi hi Penina. Phela ku teka vasati vambirhi kumbe ku tlula, swi vanga swikarhatu, ku holovisana, ni ku nyenyana. Leswo a swi hambanile ni nawu lowu Yehovha a a wu vekile ka jardim la Edeni wa leswaku wanuna a a fanele a chada ni wansati mun’we. (Gen. 2:24) Hi ku ya hi Bibele, ku teka vasati vambirhi kumbe ku tlula a hi swinene naswona ndjangu wa Elkana wu swi kombisa kahle leswo.

5. Hi mhaka muni Penina a a lava swaku Ana a hlupheka, naswona a a swi kotisa ku yini ku mu yendla a twa ku vava?

⁵ Ana a a rhandziwa hintamu hi nuna wa yena Elkana ku tlula Penina. A xitoriya xa Vayuda, xi vula leswaku Elkana a rhange a chada na Ana, se a gama a chada na Penina. Ku nga na mhaka swaku swi yendlekise ku yini, leswi hi swi tivaka hi leswaku Penina a a kweleta Ana, naswona minkama hinkwayu a a lava ndlela ya ku mu hlupha. Phela lexi Penina a a mu tlula hi xona Ana, hileswaku yena a a psala. Penina a ve ni vana va vanyingi naswona loko a psala n’wana a a ya a tibyela. Handle ka ku mu twela wusiwana Ana a tlhela a mu tiyisa, Penina a wo mu hlupha. A Bibele li vula swaku Penina a a danisa Ana “swaku a mu kwatisa”. (1 Sa. 1:6) Yena a a yendla leswo hi maxivomu swaku a twisa Ana ku vava naswona a a swi kota.

6, 7. a) Hambileswi Elkana a nga zama ku tiyisa Ana, hi mhaka muni swi nga yendleka Ana a nga mu byelanga leswi a swi maheka? b) Ku nga va swaku kuva Ana a nga psali a swi kombisa swaku Yehovha a a nga mu yamukeli? Tlhamusela. (Vona ntlhamuselo.)

⁶ Swi tikomba ingaku Penina a a rhandza ku hlupha Ana nkama lowu a va yendza va ya Xilo swaku va ya gandzela Yehovha lembe ni lembe. Ka mayendzo wolawo, Elkana a a nyika “vana hinkwavu va madjaha ni va tintombhi” va Penina swilo leswi a va ta nyikela hi swona magandzelo ka Yehovha. Kambe leswi a a mu rhandza hintamu Ana, a a mu nyika swilo swa ku hlawuleka swaku a ya nyikela hi swona ka Yehovha. Leswi Penina a a kweleta Ana, nkama ni nkama a a tshamela ku mu poyilela hileswi a a nga psali. Leswo swi yendle swaku Ana a za a sungula ku rila a tlhela a tsukula ni ku dla. Elkana a swi vonile swaku nsati wa yena lweyi a a mu rhandza swinene a a karhatekile funtshi hambi hi ku dla a a nga swi lavi, se a zame ku mu tiyisa. A mu vutisile a ku: “U rilela yini Ana? Kasi a wu dli hi mhaka muni? U kwatisiwa hi yini? A ni yampsi mina ku tlula 10 wa vana va madjaha?”— 1 Sa. 1:4-8.

⁷ Elkana a swi vonile swaku Ana a a kwatisiwa hileswi a a nga psali. Naswona ha tiyiseka leswaku Ana a a tsaka hi ku vona swaku nuna wa yena a mu komba lirhandzu.a Kambe Elkana a nga zanga a vulavula hi swilo swa ku biha leswi Penina a a swi yendla, naswona Bibele li vula swaku na yena Ana a nga zanga a byela nuna wa yena leswi a swi yendleka. Swi nga yendleka Ana a pimise leswaku loko o mangalela Penina a xiyimu a xi to ya xi biha. Ku nga va leswaku Elkana a a ta yendla nchumu leswaku a lulamisa xikarhatu lexi? Indjhe Penina a a nga to ya a mu hlupha hintamu Ana, a tlhela a yendla swaku vana va yena ni vatirhi va yena na vona va mu nyenya? Phela Ana a a ta titwa na a nga pfuni nchumu ka ndjangu wa yena.

8. Loko hi kumana ni swikarhatu kumbe hi nga kombiwi wululami, hi mhaka muni swi tiyisa ku tiva swaku Yehovha i Xikwembu xa wululami?

⁸ Ku nga na mhaka swaku Elkana a a swi tiva kumbe a a nga swi tivi leswi Penina a a swi yendlela Ana, kambe Yehovha Xikwembu a a swi tiva hinkwaswu. Ka Bibele a tsale hinkwaswu leswi nga yendleka, leswi nga basopisaka lava nyenyaka van’wani kumbe va nga ni wukwele. Naswona vanhu va ku rhula va ku fana na Ana, va nga tiyisiwa hi ku tiva swaku Xikwembu xa wululami xi lulamisa swilo hinkwaswu hi nkama wa xona ni hi ndlela leyi xi yi lavaka. (Lerha Deteronoma 32:4.) Ha tiyiseka swaku Ana a a swi tiva leswo, hikusa a ye ka Yehovha a ya kombela ku pfuniwa.

“A A Nga Ha Karhatekanga”

9. Hi nga djondza yini ka leswi Ana a a tinyimisele ku ya aXilo, hambileswi a a swi tiva swaku Penina a a ta mu hlupha?

⁹ Nimpundzu swinene, ndjangu hinkwawu a wu khomekile. Phela hinkwavu ku patsa ni swivanani a va tilunghiselela leswaku va yendza. Leswaku va ya fika aXilo, a va fanele va famba mpfhuka wa ku tlula 30 wa makilometru naswona a va fanele va tsemakanya hi ka ndhawu ya tintshava leyi a yi kumeka Efrayimi.b Phela liyendzo leli a li ta teka siku lin’we kumbe mambirhi loko va famba hi minenge. Hambileswi Ana a a swi tiva swaku Penina a a ta mu hlupha, a nga zanga a sala kaya. Hi ku yendla leswo a va vekele xikombiso xaxinene vanhu hinkwavu lava tirhelaka Yehovha namuntlha. A hi fanelanga hi pfumelela leswaku mahanyelo ya ku biha ya vanhu van’wani ma hi yendla hi nga ha mu tirheli Yehovha, hikusa leswo swi ta yendla leswaku hi nga ha yi kumi minkateko leyi yi hi pfunaka swaku hi tama hi tiyisela.

10, 11. a) Hi mhaka muni Ana a ye ka tabernakela nkama swi nga koteka? b) Ana a yi pfulise ku yini mbilu ya yena ka Papayi wa yena Yehovha?

¹⁰ Loko se va fambe siku hinkwalu ka switaratu leswi a swi tale hi tintshava, a ndjangu lowu wu fike wu humula ka xigangani lexi a xi rhendzeliwe hi tintshava a kusuhi ni Xilo. Wa mu pimisa Ana na a pimisa hi leswi a a ta swi byela Yehovha ka xikhongelo xa yena? Nkama lowu va nga fika aXilo va tshame leswaku va dla. Nkama lowu swi nga koteka, Ana a tihambanisile na vona leswaku a ya ka tabernakela la Yehovha. Muprista Wamukulu Eli, a a tshame kusuhi ni xipfalu kambe Ana a a karhateka ntsena hi ku lava ku vulavula ni Xikwembu xa yena. Ka tabernakela, Ana a a tiyiseka leswaku a a ta twiwa hambiloko a ku nga na munhu lweyi a ta twisisa leswi a a titwisa xiswona kambe a a tiyiseka swaku Papayi wa yena wa le matilweni a a ta mu twisisa. Ana a khumbuke swilo hinkwaswu swa ku biha leswi a a kumana na swona, a gama a sungula ku rila.

¹¹ Na a rhurhumela hintamu, Ana a khongele ka Yehovha hi le mbilwini. Nomo wa yena a wu rhurhumela nkama lowu a a pimisa hi marito yamanene ya ku phofula ku vava loko a a ku twa. Yena a yendle xikhongelo xa ku leha hintamu, a pfula mbilu ya yena ka Papayi wa yena Yehovha. Kambe a yendle swa ku tlula ku kombela swaku Yehovha a mu nyika leswi a a swi lava hintamu ku nga ku kuma n’wana. Ana a a nga lavi ku katekisiwa hi Xikwembu ntsena, kambe a a lava ni ku xi nyika xanchumu. Se a yendle xitshembiso xa leswaku loko o psala n’wana a a ta mu nyikela ka Yehovha swaku a mu tirhela wutomi la yena hinkwalu.— 1 Sa. 1:9-11.

12. Xikombiso xa Ana xi hi komba leswaku hi fanele hi khumbuka yini hi xikhongelo?

¹² Ana a va vekele xikombiso xaxinene vanhu hinkwavu lava tirhelaka Yehovha loko swi ta ka mhaka ya xikhongelo. Phela Yehovha hi lirhandzu a rhamba hinkwavu lava mu tirhelaka swaku va khongela ka yena, va mu byela hinkwaswu leswi nga ka timbilu ta vona, va mu byela leswi va karhataka na va nga chavi nchumu ku fana ni leswi n’wana a a ta swi yendla ka papayi wa yena lweyi a mu rhandzaka. (Lerha Tipisalema 62:8; 1 Vatesalonika 5:17.) Mupostolo Pedru hi ku kongomisiwa hi moya wa ku kwetsima, a tsale marito lawa ma hi tiyisaka swinene a te: “Mi txukumetela ku vilela ka n’wina hinkwaku ka xona, hikusa xi ni mhaka na n’wina.”— 1 Ped. 5:7.

13, 14. a) Eli a swi kombisise ku yini swaku a a ni magugu, hi ku yavanyisa Ana hi ndlela ya ku biha? b) Ana a hi vekelise ku yini xikombiso xa lipfumelo ka ndlela leyi a nga mu hlamula hi yona Eli?

¹³ Phela vanhu, a va na kona ku twisisa loku Yehovha a nga na kona. Nkama lowu Ana na a rila a tlhela a khongela, ku twakale rito leli nga mu chavisa. A ku li rito la Eli Muprista Wamukulu lweyi a a txuvukisela Ana. Yena a te: “U ta tshama u dakwile anze siku muni? Tshika ku phuza vhinyu.” Eli a a swi vona swaku nomo wa Ana ni muzimbha wa yena, a swi rhurhumela hintamu ni swaku a a karhatekile swinene. Kambe handle ka ku mu vutisa swaku ko yendleka yini, a tsutsumele ku vula swaku a a yo dakwa.— 1 Sa. 1:12-14.

¹⁴ Pimisa hi ndlela leyi swi nga vaka swi mu vave hi yona Ana lweyi a a li ka xiyimu xa ku karhata ku va a lumbetiwa hi wanuna lweyi a a ni ntirho wa lisima hintamu ka tabernakela. Phela Ana a hi vekele xikombiso xin’wani xa lipfumelo. A nga pfumelanga swaku ku kala ku hetiseka ka vanhu van’wani ku khumba ndlela leyi a a mu gandzela hi yona Yehovha. Yena a hlamule Eli hi ndlela yayinene a tlhela a tlhamusela leswi a swi yendleka. Se loko Eli a swi vonile swaku a a phazamile, kumbexana hi rito la ku rhula a te: “Famba hi ku rhula, Xikwembu xa Israyele a xi ku nyike leswi u nga swi kombela.”— 1 Sa. 1:15-17.

15, 16. a) Ana a titwise ku yini loko se a pfulele mbilu ya yena Yehovha a tlhela a mu gandzela ka tabernakela? b) Hi nga mu tekelelisa ku yini Ana loko hi lwisana ni swikarhatu leswi hi hetelaka ntsaku?

¹⁵ Ana a titwise ku yini nkama a nga pfula mbilu ya yena ka Yehovha a tlhela a mu gandzela ka tabernakela? Bibele li li: “Se Ana a famba a ya dla naswona a a nga ha karhatekanga.” (1 Sa. 1:18) Bibele lin’wani loko li hundzuluxela ndzimana leyi, li li: “Kara la yena a li tlhantlhekile.” Ana se a a pepile. A swi fana ni loko Yehovha Papayi wa yena wa le tilweni, a mu rhulile xidjumba xaxikulu ka makatla ya yena. (Lerha Tipisalema 55:22.) Phela a ku na xikarhatu lexi nga tsandzaka Yehovha ku xi lulamisa.

¹⁶ Loko hi kumana ni swikarhatu leswi hi hetelaka ntsaku, hi nga tekelela xikombiso xa Ana, hi ku vulavula na hi chunsekile ni lweyi Bibele li mu vitanaka “Mutwi wa xikhongelo”. (Ps. 65:2) Loko hi yendla leswo hi lipfumelo, handle ka ku hi titwa na hi nga tsakanga hi mhaka ya swikarhatu swa hina hi ta va ni “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka ku twisisa hinkwaku.”— Filp. 4:6, 7.

“A Ku Na Ribye La Ku Fana Na Wena Xikwembu Xa Hina”

17, 18. a) Elkana a swi kombisise ku yini swaku a a seketela xitshembiso lexi Ana a nga xi yendla? b) I mpsini leswi Penina a a nga ha swi koti ku swi yendla?

¹⁷ Hi siku leli nga landzela nimixo, Ana a tlhele a ya ka tabernakela ni nuna wa yena Elkana, swi nga yendleka a mu byele hi xitshembiso lexi a a xi yendlele Xikwembu. Hikusa hi ku ya hi Nawu wa Moxe, wanuna a a ni mfanelo ya ku helisa xitshembiso lexi nga yendliwa hi nsati wa yena, na a nga pfumeleliwanga hi yena. (Tin. 30:10-15) Kambe wanuna lwiyani wa ku tshembeka, a nga xi helisanga xitshembiso xa nsati wa yena, handle ka leswo yena na Ana va gandzele Yehovha xikan’we ka tabernakela na va nga se tlhelela kaya ka vona.

¹⁸ Se Penina a swi tsumbule siku muni swaku a nga ha swi koti ku kwatisa Ana? Bibele a li hi byeli. Kambe marito lawa ma nge “a a nga ha karhatekanga” ma kombisa leswaku Ana se a a tshama na a tsakile. Phela Penina a vhele a swi vona swaku leswi a a swi yendla a swi nga ha mu karhati Ana, naswona Bibele a la ha tlheli li vulavula hi Penina.

19. Hi wini nkateko lowu Ana a nga wu kuma, naswona a swi kombisise ku yini swaku a nga mu khohlwanga lweyi a nga mu katekisa?

¹⁹ A nkama wu ye wu famba, naswona ku rhula loku Ana a a li na kona ku txintxe ku va ntsaku wawukulu. Phela Ana se a a ni nyimba kambe a nga mu khohlwanga lweyi a a mu katekisile. Nkama a nga psala n’wana a mu chule swaku i Samuwele leswi vulaka “vito la Xikwembu”. Swi nga yendleka a mu nyike vito leli na a khumbuka leswi a nga swi yendla nkama a nga vitana vito la Xikwembu. Ka lembe lelo, Ana a nga fambanga na Elkana ni ndjangu wa yena ka liyendzo la ku ya aXilo kambe a tshame kaya ku ringana malembe manharhu anze n’wana wa yena a tshika ku yan’wa. Hi wugamu a tilunghiselelile ka siku leli a a ta hambana ni n’wana wa yena hi lona.

20. Ana na Elkana va xi hetisise ku yini xitshembiso lexi a va xi yendlele Yehovha?

²⁰ Ana a swi mu vevukelanga ku hambana ni n’wana wa yena. Yena a a swi tiva swaku Samuwele a a ta hlayisiwa kahle aXilo swi nga yendleka hi vavasati van’wani lava a va tirha ka tabernakela, kambe yena a wa ha li mutsongo hintamu. Phela a ku na mamani lweyi a tsakelaka ku hambana ni n’wana wa yena wamutsongo. Hambileswo, Ana na Elkana va nyikele n’wana wa vona ku nga li hi ku sindziseka kambe hi mbilu ya ku khensa. Vona va nyikele magandzelo ka Yehovha, va teka Samuwele va mu nyikela ka Eli va tlhela va mu khumbukisa hi xitshembiso lexi Ana a a xi yendlile ka malembe lawa ma nga hundza.

21. Xikhongelo lexi Ana a nga xi yendla, xi swi kombisisa ku yini leswaku a a ni lipfumelo la ku tiya? (Vona ni kwadru leli nge: “Swikhongelo Swimbirhi Swa Xipesiyali.”)

²¹ Ana a game a yendla xikhongelo xa lisima lexi Yehovha a nga xi vona na swi fanela swaku xi tsaliwa ka Rito la yena ku nga Bibele. Loko u lerha marito ya yena lawa ma nga tsaliwa ka 1 Samuwele 2:1-10, u ta vona swaku marito man’wani ni man’wani ma kombisa leswaku Ana a a li ni lipfumelo la ku tiya ka Yehovha. Ana a khense Yehovha hileswi a nga tirhisa matimba ya yena hi ndlela ya ku hlamalisa, a tlhela a danisa lava tibyelaka, a katekisa lava xanisiwaka, lweyi a helisaka a tlhela a ponisa wutomi. A tlhele a khensa Papayi wa yena Yehovha hileswi a kwetsimaka, a mu khensa hi wululami la yena ni ku tshembeka ka yena. Hinkwaswu leswo swi yendle Ana a za a vula leswi: “A ku na ribye la ku fana na wena Xikwembu xa hina.” Phela hi nga mu tshemba Yehovha hi ku helela, naswona yena a nga txintxi funtshi i ndhawu ya ku tumbela ka yona ka hinkwavu lava va xanisiwaka lava va lavaka ku pfuniwa hi yena.

22, 23. a) I yini lexi hi tiyisekisaka swaku Samuwele a kule na a swi tiva swaku vapsali va yena a va mu rhandza? b) Yehovha a mu katekisise ku yini Ana?

²² Ha tiyiseka swaku Samuwele a ve ni nkateko wawukulu wa ku va ni mamani lweyi a nga ni lipfumelo la ku tiya ka Yehovha. Hambileswi Samuwele a a mu xuva mamani wa yena, a nga zanga a titwa na a khohlwiwile. Lembe ni lembe loko Ana a yendza a ya Xilo a a mu tekela mpahla leyi a a ta yi yambala loko a yendla ntirho ka tabernakela. Phela mpahla leyi Ana a a yi rhunga a yi kombisa swaku a a mu rhandza n’wana wa yena funtshi a a ni mhaka na yena. (Lerha 1 Samuwele 2:19.) Hi nga pimisa leswi a a tsakise xiswona Ana nkama lowu a a mu dlokisa mpahla a tlhela a mu byela marito ya lirhandzu lawa ma tiyisaka na a mu lunghisalunghisa. Samuwele a katekisiwe hintamu hi ku va ni mamani wa ku tshamisa xileswi, naswona nkama a nga kula a ve nkateko wawukulu ka vapsali va yena ni ka tiko hinkwalu la Israyele.

²³ Yehovha a nga mu khohlwanga Ana, yena a mu katekisile hi ku yendla swaku a tlhela a va ni 5 wa vana. (1 Sa. 2:21) Kambe swi nga yendleka nkateko wawukulu lowu Ana a nga wu kuma, ku ve wunghanu ni Papayi wa yena Yehovha. Naswona wunghanu lolelo a li ya li kula hi ku famba ka nkama. Onge ku nga yendleka leswi fanaka ka wena, nkama u tekelelaka lipfumelo leli Ana a nga li kombisa.