“A A Tama A Kula Phambheni Ka Yehovha”

1, 2. A swilo a swi tshamise ku yini nkama Samuwele a nga tlhangana ni xitshungu xa Israyele, naswona hi mhaka muni a a fanele a va yendla va txintxa?

SAMUWELE a a xi txuvukisisa kahle xitshungu. Phela Vayisrayele a va tlhanganile ka doropa la Jiligali na va rhambiwile hi wanuna lweyi wa ku tshembeka lweyi a a tirha tanihi muprofeta ni muyavanyisi ku ringana malembe ya manyingi. A ku li hi wheti ya Maio kumbe Junho hi ku ya hi kalendariyu la swoswi naswona a djandza se a li sungulile. Leswi a swi li masin’wini a swi wupfile naswona a swi lunghekile leswaku swi tshoveliwa. A xitshungu a xo zwee! Se Samuwele a a ta swi kotisa ku yini ku khumba timbilu ta vanhu lava?

² Vanhu a va nga swi twisisi leswaku leswi va nga swi yendla a swi bihe ku fikela kwini. Vona a va sindzisile swaku va lava hosi leyi nga munhu swaku yi va fuma. A va nga swi twisisi swaku hi ku yendla leswo, a va kombise ku kala va nga xi hloniphi Xikwembu xa vona Yehovha ni muprofeta wa xona. Ku vula ntiyiso hi ku yendla leswo a va yala Yehovha hi ku kongoma. Vona a va nga ha mu lavi swaku a va Hosi ya vona. Se i mpsini leswi Samuwele a a ta swi yendla swaku va kota ku txintxa?

3, 4. a) Hi mhaka muni Samuwele a vulavule hi nkama lowu na a ha li jovhem? b) Hi mhaka muni xikombiso xa lipfumelo xa Samuwele xi hi pfuna namuntlha?

³ Samuwele a byele xitshungu a ku: “Mina se ni gugile.” Phela misisi ya yena ya ku basa a yi yendla leswaku marito ya yena ma va ni ntikelo. Samuwele a tlhele a ku: “Ni mi rhangelile ku sukela na na ha li djaha anze namuntlha.” (1 Sa. 11:14, 15; 12:2) Hambileswi se a a gugile, Samuwele a a nga swi khohlwanga leswi a nga swi yendla na wa ha li jovhem. Phela a wa ha swi khumbuka hinkwaswu leswi a nga swi hanya. Swiboho leswi a nga swi yendla na wa li jovhem swi yendle swaku a va munhu wa lipfumelo la ku tiya a tlhela a tinyiketela hi ku helela ka Yehovha Xikwembu xa yena.

⁴ Phela swi lave leswaku Samuwele a tiyisa lipfumelo la yena a tlhela a tama a li kombisa hambileswi a a hanya ni vanhu lava a va nga kombisi lipfumelo ni va ku kala va nga tshembeki. Ninamuntlha a swi vevuki kuva hi kombisa wumunhu lelo hikusa hi hanya ka misava leyi vanhu va kona va kalaka va nga na lipfumelo naswona va nga ni mahanyelo ya ku biha. (Lerha Luka 18:8.) A hi voneni leswi hi nga swi djondzaka ka Samuwele ku sukela na a ha li mutsongo.

“A A Tirhela Yehovha . . . Hambileswi A A Li Xidjahana”

5, 6. Hi mhaka muni ndlela leyi Samuwele a nga kulisiwa hi yona a yi hambanile ni ya vana van’wani, naswona hi mhaka muni vapsali va yena a va tiyiseka leswaku Samuwele a a ta hlayiseka aXilo?

⁵ Ndlela leyi Samuwele a nga kula hi yona a yi hambanile hintamu ni ya vana van’wani. Nkama a nga tshikisiwa ku yan’wa swi nga yendleka na a ni kolomuyani ka malembe manharhu kumbe ku tlulanyana, a sungule ku tirha ka tabernakela ya ku kwetsima ya Yehovha leyi a yi kumeka aXilo kolomuyani ka 30 wa makilometru ku suka kaya ka yena aRama. Vapsali va yena Ana na Elkana, a va mu nyikelile leswaku a tirhela Yehovha hi ndlela ya ku hlawuleka ku nga ku va Munaziri wutomi la yena hinkwalu.a Ku nga va leswaku vapsali va Samuwele a va nga ha mu rhandzi naswona a va mu tsukulile?

⁶ Nada! Phela vona a va swi tiva swaku n’wana wa vona a a ta hlayisiwa kahle aXilo naswona a hi kanakani swaku Muprista Wamukulu Eli minkama hinkwayu a a ta tiyiseka swaku Samuwele wa hlayiseka ngopfungopfu leswi a a tirha na yena. Naswona a ku li ni vavasati va vanyingi lava a va yendla mintirho yin’wani ka tabernakela funtshi a va tirhisana kahle. — Eks. 38:8; Vay. 11:34-40.

7, 8. a) Vapsali va Samuwele a va yendla yini swaku va mu tiyisa lembe ni lembe? b) I mpsini leswi vapsali va nga swi djondzaka ka xikombiso xa Ana na Elkana?

⁷ Ana na Elkana a va zanga va mu khohlwile n’wana wa vona wa matevula lweyi a va mu rhandza hintamu, hikusa ku psaliwa ka yena a ku li nhlamulu ya xikhongelo. Ana a a kombelile n’wana ka Xikwembu a tlhela a tshembisa leswaku a a ta mu nyikela ka xona leswaku a xi yendlela ntirho wa ku kwetsima wutomi la yena hinkwalu. Se lembe ni lembe loko Ana a ya pfuxela Samuwele a a mu fambela ni mpahla leyi yena a nga yi rhunga leswaku a tirha hi yona ka tabernakela. Phela xidjahana lexiyani a xi swi rhandza hintamu ku pfuxeliwa hi vapsali va xona. Ha tiyiseka leswaku Samuwele a tame a wu yendla kahle ntirho wa yena ka tabernakela. Vapsali va yena a va mu tiyisa va tlhela va mu kongomisa funtshi a va mu khumbukisa swaku a ku li nkateko wawukulu hintamu ku tirhela Yehovha ka ndhawu liyani ya ku hlawuleka.

⁸ Namuntlha vapsali va nga djondza swilo swa swinyingi ka Ana na Elkana. Phela swi tolovelekile swaku vapsali nkama lowu va wundlaka vana va karhateka hi ku lava leswaku vana va vona va va ni swilo swa swinyingi kambe va nga va djondzisi hi Yehovha leswaku va va ni wunghanu la ku tiya na yena. Kambe vapsali va Samuwele a va rhangisa ku tirhela Yehovha ka wutomi la vona. Leswo swi yendle swaku n’wana wa vona Samuwele a kula a va wanuna wa lipfumelo. — Lerha Swivuriso 22:6.

9, 10. a) Tlhamusela leswi tabernakela a li tshamise xiswona ni leswi Samuwele a a titwisa xiswona hi ndhawu liyani ya ku kwetsima. (Vona ntlhamuselo.) b) Hi yihi mintirho yin’wani leyi swi nga ha yendleka Samuwele a a yi yendla, naswona majovhem namuntlha ma nga xi tekelelisa ku yini xikombiso xa yena?

⁹ Nkama Samuwele na a ya a kula, hi nga mu pimisa na a rhendzelekela ka maganga ya Xilo! Na a li kohala henhla loko a txuvuka doropa ni nkova lowu a wu li ndzhaku ka doropa lolelo, swi nga yendleka mbilu ya yena a yi tsaka swinene hi ku vona tabernakela la Yehovha. Tabernakela leli a li kwetsima.b A li yakiwile hi ku kongomisiwa hi Moxe ka 400 wa malembe lawa a ma hundzile naswona a ku li yona ntsena ndhawu ya wugandzeli la ntiyiso la Yehovha amisaveni hinkwayu.

¹⁰ Phela Samuwele a a li rhandza hintamu tabernakela. Ka marito ya yena lawa a nga ma tsala hi ku famba ka nkama a te: “Samuwele a a tirhela Yehovha na a yambale efodi leli a li yendliwe hi panu hambileswi a wa ha li xidjahatana.” (1 Sa. 2:18) Swi tikomba a mpahla leyi Samuwele a a yambala yona ku nga xikhantxwani xa ku kala mavoko, a yi kombisa swaku Samuwele a a pfuneta vaprista ka ntirho lowu a wu yendliwa ka tabernakela. Hambileswi Samuwele a a nga li wa ndjangu wa vaprista, a a ni mintirho yin’wani leyi a yi patsa ku pfula swipfalu swa tabernakela nimixo a tlhela a pfuneta Eli lweyi se a a gugile. Hambileswi a a wu rhandza hintamu ntirho wa yena, hi ku famba ka nkama a sungule ku karhateka. Phela a ku ni swilo swa ku biha leswi a swi yendleka ka yindlo ya Yehovha.

A Tame A Va Ni Mahanyelo Yamanene Hambileswi Van’wani A Va Yendla Swa Ku Biha

11, 12. a) Hi xini xihoxo xaxikulu lexi Hofini na Feniyasi a va xi yendla? b) Hi lini wubihi ni wukanganyisi leli Hofini na Feniyasi a va li yendla ndzeni ka tabernakela? (Vona ni ntlhamuselo.)

¹¹ Na wa ha li mutsongo hintamu, Samuwele a a vona swilo swa ku biha ni swa ku nyenyetsa na swi yendleka ka tabernakela. Eli a a ni vana vambirhi ku nga Hofini na Feniyasi. Loko Bibele li vulavula hi vona li li: “Vana va Eli a va yendla swilo swa ku biha, a va nga mu hloniphi Yehovha.” (1 Sa. 2:12) Phela marito lawa ma fambisana hikusa Hofini na Feniyasi a va yendla swilo swa ku biha funtshi a va nga pfuni nchumu hikusa a va nga mu hloniphi Yehovha. Vona a va nga yi hloniphi minawu ya mahanyelo ni minkongomiso ya ku lulama ya Yehovha. Leswo swi yendle leswaku va yendla swidjoho swin’wani.

¹² A Nawu wa Xikwembu a wu nga djikadjiki loko wu vulavula hi mintirho ya vaprista ni ndlela leyi a va fanele va nyikela hi yona magandzelo ka tabernakela. Phela leswo a swi twisiseka hikusa magandzelo lawayani a ma nyimela lulamiselo la Xikwembu la ku rivaleliwa swidjoho leswaku Yehovha a ta vona vanhu na va basile naswona a va katekisa a tlhela a va kongomisa. Kambe Hofini na Feniyasi a va xengetela vaprista lavan’wani swaku na vona va nga ma nyiki lisima magandzelo lawa a ma nyikeliwa.c

13, 14. a) Vanhu va timbilu tatinene a va titwisa ku yini hi mhaka ya wubihi leli a li yendliwa ndzeni ka tabernakela? b) I mpsini leswi kombisaka swaku Eli a a nga li muprista wamunene naswona a a nga li papayi wa kahle?

¹³ Pimisa hi Samuwele na a vona swilo swa ku biha leswi a swi yendleka atabernakeleni na ku nga na munhu lweyi a a yendla nchumu swaku a swi lulamisa! I vanhu vangaki lava Samuwele a nga va vona lava a va li swisiwana, lava a va tiveka hansi, a va hluphiwa na va ya tabernakeleni na va nyimela leswaku va ta kuma ntshembo va tlhela va tiyisiwa, kambe va nga muka makaya ka vona na va godolile na va danisiwile? Samuwele a titwise ku yini nkama a nga tiva swaku Hofini na Feniyasi a va nga yi hloniphi minawu ya Yehovha ya mahanyelo hi ku famba masangu ni vavasati van’wani lava a va tirha tabernakeleni? (1 Sa. 2:22) Swi nga yendleka Samuwele a a nyimele swaku Eli a yendla xan’wanchumu hi swona.

¹⁴ Eli a ku li yena lweyi a a fanele a lulamisa xikarhatu lexi a xi yendleka siku ni siku ndzeni ka tabernakela. Leswi a a li muprista wamukulu a a ni mfanelo ya ku lulamisa hinkwaswu leswi a swi yendleka ka tabernakela. Leswi a a li mupsali a a ni mfanelo ya ku laya vana va yena hikusa leswi a va swi yendla a swi nga ta yendla swaku ku hlupheka vona ntsena kambe ni vanhu va vanyingi atikweni. Se Eli a nga vanga muprista wamunene naswona a nga vanga mupsali wamunene. Yena a yo laya vana va yena hi ndlela ya ku vevuka. (Lerha 1 Samuwele 2:23-25.) Kambe a a fanele a va laye hi ndlela ya ku vava hikusa swidjoho leswi a va swi yendla, a swi va yendla va faneliwa hi lifu!

15. Hi lini rungula la lisima hintamu leli Yehovha a nga li byela Eli naswona ndjangu wa yena wu yendle yini?

¹⁵ Phela xiyimu xi ye xi biha hintamu lakaku Yehovha a rhumele muprofeta ka Eli lweyi vito la yena li kalaka li nga humeleli ka Bibele na a ni rungula la wuyavanyisi. Yehovha a vutise Eli a ku: “Hi mhaka muni u tshamela ku hlonipha vana va wena ku tlula mina.” Hi mhaka leyo Yehovha a vule leswaku vana va yena a va ta fa hi siku lin’we naswona a ndjangu wa Eli a wu ta hlupheka hintamu wu tlhela wu luzekeliwa hi nkateko wa ku va vaprista. Ku nga va leswaku marito ya Yehovha ma yendle leswaku ndjangu lowuyani wu txintxa mahanyelo ya wona? Bibele li kombisa leswaku a wu zanga wu swi yendlile leswo. — 1 Sa. 2:27–3:1.

16. a) Hi djondza yini ka ndlela leyi Samuwele a a kula hi yona ni leswi a a wu yendlisa xiswona ntirho wa yena? b) U pimisa leswaku leswi Bibele li swi vulaka hi Samuwele swa tsakisa? Tlhamusela.

¹⁶ A wukanganyisi hinkwalu leli a li yendliwa ndzeni ka tabernakela li mu khumbise ku yini Samuwele? Loko hi djondza hi mhaka leyi ya ku biha, hi kuma mhaka ya ku tsakisa ya leswi Samuwele a a kulisa xiswona ni leswi a a wu yendlisa xiswona ntirho wa yena. Khumbuka swaku 1 Samuwele 2:18, yi vula swaku a “a tirhela Yehovha hambileswi a a li xidjahana” hi ndlela ya ku tshembeka. Hambi hi nkama lowu a wa ha li mutsongo Samuwele a a rhangisa ku tirhela Yehovha ka wutomi la yena. Ka ndzimana 21 ku kombisiwa swaku “Samuwele lweyi a a li mufana a a tama a kula phambheni ka Yehovha.” Nkama lowu a a ya a kula a wunghanu la yena ni Papayi wa yena wa le tilweni a li ya li tiya swinene. Phela loko hinkwerhu hi li ni wunghanu la ku tiya na Yehovha ku fana ni leli, li nga hi vhikela ka swilo swa ku biha.

17, 18. a) Majovhem lawa ma nga Vakreste ma nga xi tekelelisa ku yini xikombiso xa Samuwele loko ma hanya ni vanhu lava nga ni mahanyelo ya ku biha? b) I mpsini leswi kombisaka swaku Samuwele a yendle xiboho xaxinene?

¹⁷ A swi ta va swi mu vevukelile Samuwele ku pimisa leswaku leswi muprista wamukulu ni vana va yena a va tshamela ku djoha, na yena a a ta yendla swa ku fana. Kambe mahanyelo ya ku biha ya vanhu van’wani, ku patsa ni ya lava rhangelaka a ma fanelanga ma hi nyika swivangelo swaku hi djoha. Majovhem ya manyingi lawa ma nga Vakreste ma tekelela xikombiso xa Samuwele ni ku tama ma “kula phambheni ka Yehovha” hi ku lwela ku tiyisa wunghanu la wona na yena, hambiloko vanhu van’wani lava tshamaka na wona va nga li swikombiso swaswinene.

¹⁸ Samuwele a pfunekise ku yini hileswi a kalaka a nga tekelelanga mahanyelo ya ku biha? Bibele li li: “Hi nkama wolowo, Samuwele lweyi a a li xidjahana a a tama a kula na a rhandziwa hi Yehovha ni hi vanhu.” (1 Sa. 2:26) Samuwele a a rhandziwa swinene hi vanhu lava a va tirhela Yehovha, funtshi na yena Yehovha a a mu rhandza hintamu Samuwele hileswi a a tshembeka. Phela Samuwele a a tiyiseka leswaku Xikwembu a xi ta helisa wubihi hinkwalu leli a li yendleka aXilo, kambe swi nga yendleka a a tivutisa swaku swi ta yendleka siku muni swoleswo. Ka wusiku lin’wani a yi kumile nhlamulu.

“Vulavula, Hikusa Mina Mutirheli Wa Wena Na Ku Twa”

19, 20. a) Tlhamusela leswi nga yendlekela Samuwele ka wusiku lin’wani na a li ka tabernakela. b) Samuwele a mu khomise ku yini Eli, naswona a swi tivise ku yini swaku i mani lweyi a a vulavula na yena?

¹⁹ A li li kusuhi ni ku xa kambe a ka ha phumile, naswona gezi a li nga se timiwa ka tabernakela. Na ka ha yo zwee, Samuwele a twe munhu na a mu vitana. A a pimisa swaku a a vitaniwa hi Eli hikusa se a a gugile naswona a a nga ha voni kahle. Samuwele a pfukile “a tsutsuma” a ya ka Eli. Wa xi pimisa xidjahana lexiyani na xi tsutsuma hi minkondzo xi ya ka Eli xi ya mu vutisa swaku xi nga mu pfuna hi yini. Swa tsakisa ku tiva swaku Samuwele a a ni xihlonipho funtshi a a kombisa wunene. Hambileswi Eli a a yendle swidjoho kambe a wa ha li muprista wamukulu wa Yehovha. — 1 Sa. 3:2-5.

²⁰ Samuwele a pfuxe Eli a ku: “Hi mina lweyi, hikusa u ni vitanile.” Kambe Eli a mu byele swaku a a nga mu vitananga ni swaku a a tlheli a ya yetlela. Kambe ku tlhele ku yendleka swa ku fana ka makhambi mambirhi. Hi wugamu, Eli a swi tsumbulile leswi a swi yendleka. Phela se a ku hundza nkama wa ku leha na Yehovha a nga vulavuli ni vanhu va yena hi ku tirhisa swivono kumbe hi ku tirhisa vaprofeta. Funtshi swa vevuka ku twisisa swaku hi mhaka muni. Eli a a swi tiva swaku i Yehovha lweyi a a vulavula. Kambe ka khambi leli a a vulavula ni xidjahana lexi. Eli a byele Samuwele swaku a tlhela a ya yetlela, kambe a mu byelile leswi a a fanele a hlamulisa xiswona loko Yehovha a tlhela a vulavula. Samuwele a swi yingisile leswi Eli a nga mu byela swona, se nkama a nga twa rito na li ku: “Samuwele, Samuwele!” Yena a te: “Vulavula, hikusa mina mutirheli wa wena na ku twa.” — 1 Sa. 3:1, 5-10.

21. Hi nga li twisa ku yini rito la Yehovha namuntlha, naswona hi mhaka muni swi li swa lisima ku yendla leswo?

²¹ Hi wugamu Yehovha se a a ni munhu aXilo lweyi a a mu yingisa ku nga Samuwele, naswona yena a yendle leswo wutomi la yena hinkwalu. Se wena ke, indjhe u ta yendla swa ku fana? Phela a swi lavi hi za hi twa rito la Yehovha hi ndlela ya singita, kambe hi nga twa rito la Yena loko hi djondza Bibele. Naswona nkama hi yaka hi yingisa Yehovha, lipfumelo la hina li ta ya li tiya ku fana ni leswi nga yendleka ka Samuwele.

22, 23. a) Li hetisekise ku yini wuprofeta leli Samuwele a a chava ku li byela Eli? b) Hi mhaka muni a ndhuma ya Samuwele yi ye yi tiviwa?

²² Phela wusiku leliyani li ve la lisima hintamu ka wutomi la Samuwele, hikusa ku sukela kolanu, a sungule ku tiva Yehovha hi ndlela ya ku hlawuleka, a tlhela a va muprofeta wa yena ni muvulavuleli wa yena. A ku sunguleni a xidjahana lexi a xi chava ku byela Eli leswi Yehovha a nga xi byela swona, hikusa a ku li rungula la wugamu leli a li kombisa swaku hinkwaswu leswi Yehovha a nga swi profeta hi ndjangu wa Eli a swi ta hetiseka. Kambe Samuwele a tiye nhlana a nga chavi, na yena Eli hi ku tiveka hansi a swi yamukelile leswi a nga byeliwa swona. Loko se ku hundze nkamanyana, hinkwaswu leswi Yehovha a nga swi vula swi hetisekile. Vayisrayele va lwe nyimpi ni Vafilista, Hofini na Feniyasi va dlayiwile hi siku lin’we, na yena Eli a file hi siku lolelo nkama a nga tiva swaku a Areka ya Yehovha a yi tekiwile. — 1 Sa. 3:10-18; 4:1-18.

²³ Kambe a ndhuma ya Samuwele ya ku va muprofeta wa ku tshembeka yi ye yi tiviwa. A Bibele li li: “Yehovha a va na yena,” naswona a a hetisisa hinkwaswu leswi a a swi profeta. — Lerha 1 Samuwele 3:19.

“Samuwele A Khongela Ka Yehovha”

24. Hi ku famba ka nkama, i mpsini leswi Vayisrayele va nga swi kombela naswona hi mhaka muni a ku li xidjoho xaxikulu?

²⁴ Ku nga va leswaku Vayisrayele va tekelele xikombiso xa Samuwele hi ku va va yendla hinkwaswu leswaku va va ni wunghanu la ku tiya na Yehovha va tlhela va va ni lipfumelo ka yena? A va swi yendlanga leswo. Hi ku famba ka nkama va vule leswaku a va nga ha swi lavi ku rhangeliwa hi muprofeta, kambe ku fana ni matiko laman’wani a va lava hosi leyi nga munhu leswaku yi va fuma. Hi ku kongomisiwa hi Yehovha, Samuwele a yendle leswi Vayisrayele va nga swi kombela, kambe a va kombe leswaku hi ku va va yendle leswo a va mu djohele hintamu Yehovha. Funtshi a va kombisa leswaku a va nga ha swi lavi ku fumiwa hi Yehovha hi ku kongoma. Hi mhaka leyo, Samuwele a rhambe vanhu hinkwavu swaku va ya tlhangana aJiligali.

25, 26. A Jiligali, muprofeta Samuwele lweyi se a a gugile a swi kotise ku yini ku pfuna vanhu kuva va vona swaku a va mu djohele hintamu Yehovha?

²⁵ A hi tlheleninyana ka nkama lowu wa ku karhata, nkama Samuwele a nga vulavula ni Vayisrayele aJiligali. Ka ndhawu liyani, Samuwele lweyi se a a gugile a khumbukise Vayisrayele swaku a a tshembekile ka Yehovha ni swaku minkama hinkwayu a a mu yingisa. Se Samuwele a game “a khongela ka Yehovha” a kombela leswaku a tilo li duma. — 1 Sa. 12:17, 18.

²⁶ Tilo li duma? Swi kotekise ku yini swoleswo? Phela a ku li nkama wa djandza naswona swilo swoleswo a swi nga se tshama swi yendleka. Loko ku li swaku a ku ni lava a va kanakana leswaku leswi Samuwele a nga swi kombela a swi ta yendleka, va hantle va swi tsumbula swaku a vo tikanganyisa. Swa kola na kola ku sungule ku mphuma. Xidzedze a xi tshovetela a trigu amasin’wini naswona ku twale xingwalangwandza se mpfula yi sungula ku na. Se i mpsini leswi vanhu va nga swi yendla? Bibele li li: “Vanhu hinkwavu va mu hlonipha hintamu Yehovha na Samuwele.” Phela Vayisrayele va swi vonile swaku a va mu djohele hintamu Yehovha. — 1 Sa. 12:18, 19.

27. Yehovha a va vonisa ku yini lava tekelelaka lipfumelo la Samuwele?

²⁷ Yehovha Xikwembu xa Samuwele, a swi kotile ku khumba timbilu ta vanhu lavayani va ku kala va nga yingisi. Samuwele a kombise lipfumelo ka Xikwembu xa yena ku sukela na wa ha li jovhem anze a ya guga. Naswona Yehovha a mu katekisile hi mhaka ya swoleswo. Phela Yehovha a nga txintxanga, vanhu hinkwavu lava nga ni lipfumelo la ku fana ni la Samuwele wa va katekisa.