Xikwembu Xi Lava Swaku Vavasati Va Hloniphiwa Va Tlhela Va Nyikiwa Lisima

NKAMA na a li lani misaveni, Yesu a li kombisile hi ku helela wumunhu la Papayi wa yena ni leswi a yendlisaka xiswona minchumu. Yena a te: “Leswi ni swi yendlaka a ni yo swi sukela; kambe leswi ni mi byelaka swona ni djondzisiwe hi Papayi wa mina . . . nkama hinkwawu ni yendla leswi mu tsakisaka.” (Yohani 8:28, 29; Vakolosa 1:15) Ku pimisa hi leswi Yesu a a vulavulisa xiswona ni vavasati ni leswi a a va khomisa xiswona, swi nga hi pfuna ku vona leswi Xikwembu xi va vonisaka xiswona ni leswi xi lavaka hi va khomisa xiswona.

Hi ku ya hi leswi swi nga tsaliwa ka 4 wa mabuku ya Bibele lawa ma vulavulaka hi wutomi la Yesu nkama na a li lani misaveni, tintivi tin’wani ti kombisa swaku leswi Yesu a a va khomisa xiswona vavasati a swi hambanile hintamu ni leswi vanhu van’wani a va va khomisa xiswona hi nkama wa yena. A a swi yendlisa ku yini? Funtshi leswi a a swi djondzisa swi va pfunisa ku yini vavasati swaku va tsaka namuntlha?

Yesu A A Va Vonisa Ku Yini Vavasati

Yesu a a nga voni vavasati na va li vanhu lava va ngo tirhisiwa ku yendla swa masangu ntsena. Hi ku ya hi leswi varhangeli va Vayuda a va swi vonisa xiswona, munhu a a to vulavula ni wansati ntsena swaku va yendla swa masangu. Leswi a va voniwa tani hi vanhu lava va nga yendlaka vavanuna va navela ku yendla swa masangu, vavasati a va nga pfumeleliwi ku vulavula ni vavanuna ka ndhawu leyi ku nga tala hi vanhu kumbe ku huma na va nga timbhonyanga nhloko. Kambe Yesu a byele vavanuna swaku va tikhoma va tlhela va hlonipha vavasati, ku nga li ku tihambanisa na vona. — Matewu 5:28.

Yesu a tlhele a ku: “Lweyi a tshikaka nsati wa yena a gama a chada mun’wani, o mbuyeta naswona a djohela nsati wa yena.” (Marka 10:11, 12) Hi ku vula leswo, Yesu a a tiyisa mhaka ya leswaku wanuna a nga fanelanga a divhorsiyara ni nsati wa yena “hi nchumu xin’wani ni xin’wani”. (Matewu 19:3, 9) Djondzo ya ku loko wanuna a mbuyeta a djohela nsati wa yena, a yi nga tolovelekanga ka Vayuda va vanyingi hikusa varabi a va djondzisa vanhu swaku wanuna a nga mbuyeti, i wansati ntsena a kalaka a nga tshembeki. Ntlhamuselo wun’wani wa Bibele wu vula leswi hi mhaka leyi: “Leswi Yesu a nga veka nawu lowu fanaka ka wanuna ni ka wansati, swi yendla swaku wansati a hloniphiwa.”

Leswi Yesu a nga swi djondzisa swi pfunisa ku yini namuntlha? Ka mabandla ya Timboni ta Yehovha, vavasati va tlhangana xikan’we ni vavanuna na va nga chavi nchumu. Naswona a va chavi swaku va nga tshuka va yendliwa minchumu ya ku kala yi nga li yinene, hikusa vavanuna lava nga Vakreste va vona ‘vavasati vavakulu ku fana ni vamamani va vona, va hlonipha tintombhi ku fana ni vamakwenu va vona va xisati.’ — 1 Timotiya 5:2.

Yesu a a tinyika nkama wa ku djondzisa vavasati. Ku hambana ni tidjondzo leti a ti li kona ta varabi, leti a ti yendla vavasati va nga tivi nchumu, Yesu a djondzise vavasati ni ku va yendla va nga chavi ku vulavula. Siku lin’wani Yesu a pfune Mariya hi ku mu komba swaku na yena a a fanele a djondzisiwa, naswona ntirho wa yena a ku nga li ku yendla mintirho ya le kaya ntsena. (Luka 10:38-42) Marta makwavu wa Mariya na yena a pfunekile hi djondzo ya Yesu. Leswo swa tikomba ka leswi a nga vulavulisa xiswona loko makwavu wa yena Lazaru a file. — Yohani 11:21-27.

Yesu a a ni mhaka ni leswi vavasati a va pimisa swona. Hi nkama wa yena, vavasati va vanyingi va Vayuda a va kholwa swaku leswaku va tsaka a va fanele va kuma n’wana wa wanuna, naswona loko swi koteka a a fanele a va muprofeta. Nkama wansati mun’wani a nge te: “Wa tsaka wansati lweyi a nga ku psala,” Yesu a tirhise nkama wolowo swaku a mu byela nchumu xa lisima. (Luka 11:27, 28) Hi ku kombisa swaku ku va munghanu wa Xikwembu hi swona swa lisima hintamu, Yesu a vule nchumu xa lisima hintamu lexi a xi tlula leswi vavasati a va vonisiwa xiswona. — Yohani 8:32.

Leswi Yesu a nga swi djondzisa swi pfunisa ku yini namuntlha? Vamakwerhu lava va djondzisaka bandleni, va ti yamukela tinhlamulu ta vamakwerhu vaxisati a mintlhanganwini. Naswona va va hlonipha vamakwerhu vaxisati lava va nga vanghanu va Yehovha, va tlhela “va djondzisa swaswinene” ni ku va xikombiso xaxinene. (Tito 2:3) Nakambe va tlhela va tshemba vamakwerhu lava vaxisati swaku va chumayela mahungu ya ku tsakisa ya Mfumu wa Xikwembu. — Tipisalema 68:11; vona kwadru leli nge “Mupostolo Pawulo A Tsimbise Vavasati Ku Vulavula?” ka pajina 9.

Yesu a a ni mhaka ni vavasati. Ka minkama ya Bibele, a vana vavasati a va nga voniwi va li va lisima hintamu ku fana ni vavanuna. Buku la minawu ya Xiyuda leli li vitaniwaka Talmud li nyima ni vonelo lelo loko li ku: “Wa tsaka lweyi a nga ni vana vavanuna, naswona mbuyangwana lweyi a nga ni vana vavasati.” Vapsali van’wani a va swi vona ku li ndzhwalu ku va ni vana vavasati, hikusa a va fanele va va lavela nuna va tlhela va va nyika tshomba, naswona a swi nga ta koteka swaku va va hlayisa loko se va gugile.

Yesu a kombise swaku wutomi la n’wana wa wanuna ni la n’wana wa wansati la fana, nkama a nga pfuxa n’wana wa Yayiro wa wansati, ku fana ni nkama a nga pfuxa djaha leli a li li n’wana wa wansati lweyi a a feliwe hi nuna ka doropa la Nayini. (Marka 5:35, 41, 42; Luka 7:11-15) Nkama a nga hanyisa wansati “lweyi se a a ni 18 wa malembe na a karhatiwa hi dimoni; [leli a li mu yendla] a korhama loko a famba,” Yesu a mu vitane hi “wansati . . . wa lixaka la Abrahamu,” ku nga marito lawa hi nga vulaka swaku a ma kumeki ka matsalwa ya Xiyuda. (Luka 13:10-16) Hi ku vula marito lawa, Yesu a a kombisa wunene naswona a a tlhela a kombisa swaku wa mu nyika lisima wansati lweyi ku fana ni vanhu van’wani. Ku nga li leswo ntsena, a kombise swaku wa li nyika lisima lipfumelo la yena. — Luka 19:9; Vagalatiya 3:7.

Leswi Yesu a nga swi djondzisa swi pfunisa ku yini namuntlha? Vanhu van’wani va Ásia va tolovela ku vula leswi: “Ku wundla n’wana wa wansati swi fana ni ku regara jardim la vhizinyu.” Vapsali va Vakreste lava va nga ni lirhandzu a va pimisi hi ndlela leyo, kambe va va hlayisa kahle vana va vona vavasati ni vavanuna. Va tikarhatela ku djondzisa vana va vona hinkwavu, ni ku tlhela va va hlayisa swaku va hanya kahle.

Yesu a a va tshemba vavasati. Ka matribunali ya Xiyuda, leswi wansati a a swi vula a swi fananisiwa ni leswi a swi ta vuliwa hi xikarawa. Ntivi yin’wani ya nkama wa vapostolo, leyi yi vitaniwaka Josephus yi te: “Vavasati a hi vanhu va ku tshembeka, hikusa a va tiyanga naswona va vulavula hintamu na va nga pimisanga.”

Kambe ku hambana ni leswo, Yesu a lange vavasati swaku va vulavula hi ku pfuxiwa ka yena. (Matewu 28:1, 8-10) Hambileswi vavasati lava va ku tshembeka va nga va kona nkama Yesu a nga dlayiwa a tlhela a lahliwa, vapostolo swi va karhatelile ku kholwa ka leswi va nga swi vula. (Matewu 27:55, 56, 61; Luka 24:10, 11) Hambileswo, ku va Yesu a rhange hi ku humelela ka vavasati nkama a nga pfuxiwa a kombise swaku vavasati a va li va lisima ka ku chumayela mahungu ya ku tsakisa ku fana ni vadjondzisiwa van’wani. — Mintirho 1:8, 14.

Leswi Yesu a nga swi djondzisa swi pfunisa ku yini namuntlha? Ka mabandla ya Timboni ta Yehovha, vavanuna lava va nga ni mintirho bandleni va ma yingisa mavonelo ya vavasati. Nakambe Vakreste lava va nga chada va “hlonipha” vasati va vona hi ku yingisa mavonelo ya vona. — 1 Pedru 3:7; Genesa 21:12.

Minawu Ya Bibele Yi Yendla Swaku Vavasati Va Tsaka

Loko vavanuna va tekelela Yesu, vavasati va hloniphiwa va tlhela va tsaka, ku nga leswi Xikwembu xi swi lavaka. (Genesa 1:27, 28) Vavanuna lava va nga Vakreste a va seketeli mavonelo lawa ma vulaka swaku vavanuna i va lisima ku tlula vavasati, kambe va pfumela ku kongomisiwa hi minawu ya Bibele leyi yi yendlaka swaku vona ni vasati va vona va tsaka. — Vaefeza 5:28, 29.

Nkama Yelena a nga sungula ku djondza Bibele a a hluphiwa hi nuna wa yena naswona a a tshama na a karhatekile hi mhaka swoleswo. Nuna wa yena a a kulele ka ndhawu leyi a swi tolovelekile swaku vavasati va sindzisiwa ku chada, va biwa, va tlhela va hluphiwa. Yelena a li: “Ku djondza Bibele swi ni nyike ntamu.” A tlhela a ku: “Ni twisise swaku ku ni munhu lweyi a ni rhandzaka hintamu naswona a ni nyika lisima a tlhela a ni hlayisa. Ni tlhele ni twisisa swaku loko nuna wa mina a wo djondza Bibele a a ta txintxa ndlela leyi a a ni vona hi yona.” Leswi Yelena a a swi navela swi yendlekile, nuna wa yena a sungule ku djondza Bibele ni Timboni ta Yehovha, a tlhela a tsakamisiwa. Yelena a li: “A ve xikombiso xaxinene xa ku tikhoma.” A tlhela a ku: “Hi djondze ku rivalelana swi suka mbilwini.” Yelena a swi vonise ku yini hinkwaswu leswi? A te: “Hikakunene minawu ya Bibele yi ni pfunile ku titwa na ni rhandziwa ni tlhela ni vhikeleka ka muchadu wa mina.” — Vakolosa 3:13, 18, 19.

Leswi swi nga yendlekela Yelena a swi yendlekelanga yena ntsena. Vavasati va vanyingi lava va nga Vakreste va tsakile ni vanuna va vona hikusa hinkwavu va tikarhatela ku tirhisa minawu ya Bibele hi muchadu. Loko va ni Vakreste van’wani va titwa na va hloniphiwa, va tiyisana naswona va tsaka. — Yohani 13:34, 35.

Vakreste hinkwavu, vavanuna ni vavasati va swi tiva swaku i vadjohi naswona a va hetisekanga, hi mhaka leyo va “vekiwe ka xiyimu xa ku kala xi nga pfuni nchumu”. Hambileswo, loko va tikarhatela ku va vanghanu va Xikwembu xa lirhandzu ku nga Yehovha, va ta “chunsiwa ka wukarawa la xidjoho ni lifu” naswona va ta tsaka hi ku kuma “chunseko wa ku hlamalisa wa vana va Xikwembu.” Lowu i ntshembo wa ku tsakisa hintamu ka vavanuna ni vavasati lava va hlayisiwaka hi Xikwembu. — Varoma 8:20, 21.