NDZIMA 21
A Lwisane Ni Ku Chava Ni Ku Kanakana
1-3. I mpsini leswi Pedru a nga swi vona ka siku leli a li tale hi swilo swa ku hlamalisa naswona i yini leswi a nga swi vona ka wusiku lolelo?
PEDRU a a tluta boti hi ntamu wa yena hinkwawu niwusiku, a game a vona nchumu xa ku phatimanyana ka tlhelo la wuxeni. Ku nga va leswaku ku phatima koloko a ku kombisa swaku se a li ya ku xeni? Phela a nhlana ni makatla ya Pedru a swi vava hintamu hikusa se a a ni mawora ya manyingi na a tluta boti. A moya lowu a wu ba, a wu tlakusa ni misisi ya yena wu tlhela wu yendla swaku lwandle la Galileya li kwata hintamu. A magandlati lawa a ma ba boti leli a va phasa hi lona tihlampfi a ma yendla swaku Pedru a cheleteliwa hi mati ya ku titimela. Kambe hambileswo a tame a tluta.
2 Pedru ni vanghanu va yena a va ha li ku famba, kambe Yesu a a sale yexe kusuhi ni lwandle. Hi siku leliyani, Pedru ni vanghanu va yena va vone Yesu na a phamela vanhu va vanyingi lava a va twa ndlala hi ndlela ya singita, naswona a tirhise mapawu yamatsongo ni tihlampfi tatitsongo. Vanhu a va lava ku yendla Yesu a va hosi ya vona kambe a nga pfumelanga, hikusa a a nga lavi ku tipeta ka swa politika naswona a a tinyimisele ku yendla hinkwaswu leswaku a pfuna vadjondzisiwa va yena swaku na vona va nga tingheniseli ka swa politika. Hambileswi a wa ha li ku baleka vanhu lavayani, Yesu a byele vadjondzisiwa va yena swaku va khwela ka boti va ya ka tlhelo lelin’wani la nambu kuve yena a sale a khwela ka ntshava leswaku a ya khongela na a li yexe. — Mar. 6:35-45; lerha Yohani 6:14-17.
3 Vadjondzisiwa va nghene ndzeni ka boti na n’weti yi talile naswona se a yi vonekela hi ka tlhelo la wupeladlambu. Kambe va yo fambanyana makilometru ma nga li mangaki. Leswi a va karhalile hintamu ni leswi a ku ni guwa la magandlati ku tlhela ku ba moya swinene a swi va karhatela hambi hi ku bula. Swi nga ha yendleka Pedru a a li ku pimiseni hi swilo leswi nga humelela.
Ka malembe mambirhi Pedru a a djondze swinyingi ka Yesu, kambe a wa ha fanele a djondza swin’wani
4. I yini lexi yendlaka swaku Pedru a va xikombiso xaxinene lexi hi faneleke hi xi tekelela?
4 A ku ni swa swinyingi leswi a a ta pimisa hi swona. Ka malembe mambirhi lawa ma nga hundza, Pedru a a tive Yesu wa le Nazareta. Pedru a a djondze swa ku tala, kambe a ka ha ni swin’wani leswi a a fanele a swi djondza. Ku tinyimisela ka yena ka ku lwisana ni swikarhatu swa ku fana ni ku kanakana ni ku chava, ku yendla swaku a va xikombiso xaxinene lexi hi faneleke hi xi tekelela. A hi voneni swaku hi mhaka muni.
“Hi Kume Mesiya”!
5, 6. Wutomi la Pedru a li tshamise ku yini?
5 Pedru a a nga ta li khohlwa siku leli a nga tiva Yesu hi lona. Makwavu wa yena Andre a mu byele mahungu ya ku hlamalisa. Yena a te: “Hi kume Mesiya.” Marito lawa, ma yendle swaku wutomi la Pedru li sungula ku txintxa, funtshi a li nga ha ta tlhela li fana ni la khale. — Yoh. 1:41.
6 Pedru a a tshama Kapernawume, ku nga doropa leli kumekaka ka tlhelo la norte la mati ya ku kala munyu ya Lwandle la Galileya. Yena na Andre a va tirha xikan’we na Yakobe na Yohani, vana va Zebedewu ka ntirho wa ku phasa tihlampfi. Pedru a a tshama ni nsati wa yena, mamani wa nsati wa yena ni makwavu wa yena Andre. A swi lava leswaku a tirha hi matimba swinene ka ntirho wa ku phasa tihlampfi leswaku a wundla ndjangu wa yena. Hi nga va pimisa wusikuwusiku na va yendla ntirho wolowo wa ku karhata swinene, na va hoxa maredi ya vona xikarhi ka maboti mambirhi, se va ma koka naswona na va hlengeleta tihlampfi leti va nga ti phasa. Naswona hi nga va pimisa loko se li xile, na va hambanisa leti tatinene ta kona va gama va ti xavisa, na va lunghisa maredi va tlhela va ma basisa.
7. I mpsini leswi Pedru a nga swi twa hi Yesu naswona hi mhaka muni swi mu tsakisile?
7 Bibele li vula swaku Andre a ve mudjondzisiwa wa Yohani Mutsakamisi. Naswona ha tiyiseka swaku Pedru a a swi yingisela kahle hinkwaswu leswi makwavu wa yena a a swi vula hi rungula la Yohani. Siku lin’wani Andre a vone Yohani na a xungeta Yesu wa le Nazareta a ku: “Vonani Xinyempfani xa Xikwembu!” Andre a vhele a va mulandzeli wa Yesu hi ku hantlisa, naswona a ye a ya byela Pedru mhaka ya ku tsakisa ya leswaku Mesiya a fikile! (Yoh. 1:35-40) Ndzhaku ka loko Adamu na Evha va nga yingisanga ka jardim la Edeni, ka 4.000 wa malembe lawa se a ma hundzile, Yehovha a tshembise leswaku a ku ta va ni munhu wa lisima hintamu lweyi a a ta nyika vanhu hinkwavu ntshembo wa ntiyiso. (Gen. 3:15) Phela Andre se a a mu tiva Muponisi yelweyo, ku nga Mesiya. Hi ku hantlisa Pedru na yena a yile a ya tiva Yesu.
8. Vito leli Yesu a nga nyika Pedru li vula yini naswona hi mhaka muni vanyingi va nga nyimi ni vito lelo?
8 Ku fikela siku leliyani, Pedru a wa ha tiviwa na a li Simoni kumbe Simiyoni, kambe Yesu a mu txuvukile a gama a vula leswi: “‘Wena u Simoni n’wana wa Yohani, u ta vitaniwa Khefasi’ (ku nga vito leli loko li hundzuluxeliwa ku nga Pedru).” (Yoh. 1:42) “Khefasi” i rito leli vulaka “ribye”. Marito ya Yesu a ma li wuprofeta, yena a a profeta swaku Pedru a a ta fana ni ribye, a a ta va xikombiso xaxinene xa ku tshembeka xikarhi ka valandzeli va Kreste. Indjhe Pedru a a tivona hi ndlela leyo? Nada. Hambi hi valerhi van’wani va Tievhangeli a va kholwi swaku Pedru a a fana ni ribye. Van’wani loko va lerha mhaka leyi vulavulaka hi Pedru, va vula swaku Pedru a a nga nyimi na a tiyile, a a nga khomeleli ka nchumu xin’we naswona a a txintxa mavonelo swa kola na kola.
9. I mpsini leswi Yehovha ni N’wana wa yena va swi vonaka ka hina, naswona hi mhaka muni u pimisa swaku hi fanele hi yi tshemba ndlela leyi va hi vonaka hi yona?
9 I ntiyiso swaku Pedru a a ni swihoxo swa ku tala, naswona Yesu a a swi tiva. Ku fana ni Papayi wa yena Yehovha lweyi minkama hinkwayu a vonaka swilo swaswinene ka hina, Yesu na yena a a swi tiva swaku Pedru a a ni wumunhu lalinene naswona yena a a lava ku mu pfuna swaku a li kombisa. Namuntlha Yehovha ni N’wana wa yena va vona swilo swaswinene ka hina, kambe swi nga ha hi karhatela ku kholwa swaku ku ni swaswinene leswi va swi vonaka ka hina. Kambe hi fanele hi yi tshemba ndlela leyi vona va hi vonaka hi yona ni ku tlhela hi pfumela ku djondzisiwa hi vona ku fana ni leswi Pedru a nga swi yendla. — Lerha 1 Yohani 3:19, 20.
“U Nga Chavi”
10. I mpsini leswi nga ha yendlekaka Pedru a swi vonile, kambe a tlhelele ka yini?
10 Swi nga yendleka ku ringana nkama wa ku karhi, Pedru a fambe na Yesu ka liyendzo la ku chumayela. Hi mhaka leyo, swi nga yendleka Pedru a li vonile singita la ku sungula la Yesu, ku nga ku txintxa mati ma va vhinyu ka fexta la muchadu aKana. Xa lisima hintamu hi leswaku Pedru a ma twile mahungu ya ku tsakisa lawa ma nyikanaka ntshembo lawa Yesu a a ma chumayela hi Mfumu wa Xikwembu. Hambileswo, Pedru a sindziseke ku tshika Yesu se a tlhelela ka ntirho wa yena wa ku phasa tihlampfi. Ndzhaku ka tiwheti, Pedru a tlhele a tlhangana na Yesu naswona ka khambi leli, Yesu a rhambe Pedru leswaku a mu landzela wutomi la yena hinkwalu.
11, 12. a) A wusiku la ntirho la Pedru li ve ndjhani? b) Nkama a nga twa Yesu, hi swihi swivutiso leswi swi nga ha yendleka a a li na swona?
11 Pedru a ve ni wusiku la ku karhata ka ntirho wa yena wa ku phasa tihlampfi. Phela a vaphasi lavan’wani va tihlampfi se a va pete maredi ya vona matini minkama ya yinyingi kambe a va nga phasi nchumu. Ha tiyiseka swaku Pedru a tirhise xiperiyensiya lexi a a li na xona ni hinkwaswu leswi a a kota ku swi yendla ka ntirho wa ku phasa tihlampfi leswaku a zama ku kuma lomu tihlampfi a ti dlela kona ka matlhelo hinkwawu ya nambu. A hi kanakani swaku ku ve ni minkama leyi yena ku patsa ni vaphasi lavan’wani va tihlampfi a va swi lava hintamu ku kuma tihlampfi ta tinyingi ka mati lawa a ma dungekile kumbe ku tiyendla ti nghena ka maredi. Kambe i ntiyiso swaku ku pimisa hi ndlela leyo, a swi to ya swi mu karhata hintamu Pedru. Phela ka yena, a ntirho wa ku phasa tihlampfi a ku nga li ku hundzisa nkama hikusa a ku ni vanhu lava a va dependera hi yena. Hi wugamu, Pedru a hume matini na a nga phasanga nchumu kambe hambileswo a a fanele a hlampsa maredi. Se nkama lowu Yesu a nga mu tshinelela, Pedru a a khomekile hintamu.
Pedru a a nga karhali hi ku yingisela Yesu loko a chumayela hi Mfumu wa Xikwembu
12 A xitshungu xi sungule ku talela Yesu hileswi a xi lava ku yingisela rito la yena. Leswi a a pfumala ndhawu ni leswi a a sungula ku taleliwa, Yesu a nghene ka boti la Pedru a mu kombela leswaku a li nghenisanyana matini. A xitshungu a xi swi kota ku li twa kahle rito la Yesu hileswi a a li matini. A vhele a sungula ku xi djondzisa. Pedru a swi yingisele kahle leswi a a djondzisiwa swona ku fana ni xitshungu lexiyani, yena a a nga kolwi hi ku yingisela Yesu loko a chumayela hi ta Mfumu wa Xikwembu. Phela a ku li lunghelo ku tirha xikan’we na Kreste ka ku chumayela rungula la ntshembo ka tiko leliyani. Kambe indjhe Pedru a a ta swi kota ku yendla leswo? A a ta wu hlayisisa ku yini ndjangu wa yena? Swi nga yendleka Pedru a wa ha pimisa hi leswi nga mu yendlekela ka wusiku leli nga hundza. — Luk. 5:1-3.
13, 14. Hi lini singita leli Yesu a nga li yendlela Pedru naswona Pedru a titwise ku yini?
13 Nkama lowu Yesu a nga gama ku djondzisa, a byele Pedru a ku: “Yanani lani ku nga yenta, mi peta maredi ya n’wina leswaku mi ta phasa.” Kambe Pedru a a kanakana, a te: “Mudjondzisi, hi tirhe wusiku hinkwalu kambe a hi phasanga nchumu, kambe ni ta peta hi ku vula ka wena.” Pedru a wa ha li ku gama ku hlampsa maredi naswona a a nga ha swi lavi ku tlhela a ma peta matini. Yena a a swi tiva swaku hi nkama wolowo, a tihlampfi a ti nga ha kumeki, kambe a yendle leswi Yesu a nga mu kombela swona. Se a vitane vaphasi lavan’wani leswaku va va landza. — Luk. 5:4, 5.
14 Nkama Pedru a nga koka maredi a kume leswaku a ma peza hintamu. Phela swi mu hlamalisile ku vona leswo, se a koke maredi hi matimba ya yena hinkwawu naswona a tsumbule leswaku a ma yo tala hi tihlampfi ta tinyingi. A kombele ni lavan’wani lava a va li ka boti lin’wani leswaku va ta mu pfuna. Nkama va nga fika va tsumbule swaku tihlampfi letiyani a ti li tinyingi hintamu naswona a ti nga ta yenela ka boti lin’we. Se va tate maboti hamambirhi kambe tihlampfi a ti li tinyingi hintamu lakaku maboti ma sungule ku mbombomela hi mhaka leswi a ti peza. Pedru a hlamalile hintamu swinene. Se a a tshame a vona Yesu na a yendla singita, kambe singita leli a li li la lisima hintamu ka yena. Phela a vone munhu lweyi a a swi kota hambi hi ku yendla swaku tihlampfi ti nghena ka maredi. Pedru a sungule ku chava, a gama a khizama phambheni ka Yesu a mu byela a ku: “U nga ni tshineleli wena Hosi, hikusa ni mudjohi.” Phela Pedru a a swi vona swi nga mu faneli kuva a va ni munhu lweyi a a tirhisa matimba ya Xikwembu hi ndlela liyani. — Lerha Luka 5:6-9.
“U nga ni tshineleli wena Hosi”
15. Yesu a mu djondzisise ku yini Pedru swaku a a nga fanelanga a kanakana kumbe ku chava?
15 Hi lirhandzu, Yesu a te: “U nga chavi. Ku sukela swoswi u ta phasa vanhu.” (Luk. 5:10, 11) A ku nga ha li nkama wa leswaku Pedru a kanakana kumbe a chava. Loko ku li leswaku a a kanakana hi swaku a ta tihlayisisa ku yini, kumbe a a chava hi mhaka ya swihoxo kumbe ku tsandzeka loku a a ta kumana na kona, a a nga fanelanga a pimisa hi leswo. Yesu a a ni ntirho wa wunyingi lowu a a fanele a wu yendla, lowu a wu ta txintxa swilo amisaveni. Yena a a tirhela Xikwembu lexi ‘rivalelaka hi mbilu hinkwayu’. (Esa. 55:7) Yehovha a a ta pfuna Pedru swaku a hlayisa ndjangu wa yena a tlhela a hetisisa ntirho wa ku chumayela. — Mat. 6:33.
16. Pedru, Yakobe na Yohani va yendle yini hi xirhambu lexi Yesu a nga va nyika xona naswona hi mhaka muni leswi va nga swi yendla ku ve xiboho xaxinene?
16 Hi ku hantlisa, Pedru a vhele a yendla leswi Yesu a nga mu byela swona ku fana ni leswi nga yendliwa hi Yakobe na Yohani. ‘Vona va humese maboti ya vona handle, se va tshika hinkwaswu leswi a va swi yendla va mu landzela.’ (Luk. 5:11) Pedru a kombise lipfumelo ka Yesu ni ka Lweyi a nga mu rhuma, phela lexo ku ve xiboho xaxinene lexi a nga xi yendla. Vakreste hinkwavu lava namuntlha va hlulaka ku kanakana ni ku chava swaku va nghenela ntirho wa Yehovha, va kombisa leswaku va ni lipfumelo ka Yehovha funtshi lipfumelo lolelo a li nga ta tshuka li va yendla va daniseka. — Ps. 22:4, 5.
“Hi Mhaka Muni U Kanakana?”
17. I mpsini leswi Pedru a a fanele a swi khumbuka ka malembe mambirhi lawa a nga ma hanya na Yesu?
17 Se a ku hundze kolomu ka malembe mambirhi na Pedru a tive Yesu. Swoswi a a li ka boti la yena ka Lwandle la Galileya niwusiku funtshi a ku ni xidzedze, hilani hi nga swi vona hi kona a ku sunguleni ka ndzima leyi. A hi swi tivi swaku a a pimisa hi yini kambe a a ni swa ku tala leswi a a ta swi khumbuka. A vone Yesu na a hanyisa mamani wa nsati wa yena, a veka Dixkursu ka Ntshava, naswona nkama ni nkama hi ku tirhisa tidjondzo ni mintirho ya ku hlamalisa a a kombisa swaku a a li Mesiya lweyi a nga langiwa hi Yehovha. Loko tiwheti ti ya ti hundza, a swihoxo swa Pedru, ku chava ni ku kanakana a swi ya swi pumbeka. Phela Pedru a langiwile leswaku a va mun’we wa 12 wa vapostolo va Yesu, hambileswo Pedru a a nga se ku hlula hi ku helela a ku chava ni ku kanakana.
18, 19. a) Tlhamusela leswi Pedru a nga swi vona ka Lwandle la Galileya. b) Yesu a xi hlamulise ku yini xikombelo xa Pedru?
18 Nimpundzu swinene, kolomuyani ka ma 3 wora, Pedru a tshikile ku tluta, se a wololoka. Hi le kulenyana, henhla ka mati a ku voneka nchumu lexi a xi timexamexa. Ku nga va leswaku a ku li khuvi la magandlati leli a li phatimisiwa hi n’weti? Ihim. A ku li nchumu lexi a xi nyimile xi tiya. Phela a ku li munhu naswona munhu wa kona a a li ku fambeni a henhla ka mati. Nkama na a li kusuhi na vona, swi tikomba ingaku a a lava ku va hundza. Vadjondzisiwa va chavile hintamu hikusa a va pimisa swaku a ku li xipoko. Wanuna yelweyo a game a va byela leswi: “Tiyani nhlana! Hi mina; mi nga chaveni!” Wanuna yelweyo a ku li Yesu! — Mat. 14:25-28.
19 Se Pedru a te: “Hosi, loko ku li wena hikakunene, ni byeli swaku ni famba henhla ka mati ni ta ka wena.” Phela ku sunguleni, Pedru a a nga chavi nchumu. Leswi a a tsakile hi ku vona singita leli la ku hlamalisa, Pedru a a lava ku tama a tiyisa lipfumelo la yena. Pedru a a lava ku famba henhla ka mati ku fana na Yesu. Se hi lirhandzu Yesu a mu vitanile. Pedru a hume ka boti, a nyima henhla ka mati lawa a ma kwatile hintamu. Pimisa hi leswi Pedru a nga titwisa xiswona nkama a nga vona swaku a henhla ka mati a ku tiyile naswona a a ta swi kota ku famba! Ha tiyiseka swaku a tsake hintamu nkama lowu a a famba a ya ka Yesu, kambe na swi nga se ya kwini, a tlhele a sungula ku chava. — Lerha Matewu 14:29.
“Nkama a nga txuvuka xidzedze, a sungule ku chava”
20. a) I yini lexi nga yendla swaku Pedru a chava naswona ku game ku yendleka yini? b) I mpsini leswi Yesu a nga swi djondzisa Pedru?
20 Pedru a a fanele a tama a txuvuka Yesu hikusa a ku li yena lweyi hi matimba ya Yehovha a a yendla swaku Pedru a famba henhla ka magandlati ya lwandle. Naswona yena a a yendla leswo hi mhaka ya lipfumelo leli Pedru a a li na lona, kambe Pedru a sungule ku chava. Bibele li li: “Nkama a nga txuvuka xidzedze, a sungule ku chava.” Nkama a nga txuvuka magandlati ya lwandle lawa a ma ba boti ma humesa khuvi, Pedru a chave hintamu. Swi nga yendleka a tipimisile na a mbombomela alwandle. Nkama lowu ku chava ka yena a ku yengeteleka, lipfumelo la yena a li ya li pumbeka. Phela wanuna lweyi a a nyikiwe vito leli nge Ribye hi mhaka ya leswi a a kota ku nyima a tiyile, a sungule ku mbombomela hi mhaka ya leswi lipfumelo la yena a li nga tiyanga kahle ku fana ni magandlati. Pedru a a swi tiva kahle ku hlambela, kambe ka nkama lowuyani a nga zanga a titshemba, yena a be nyandha a ku: “Hosi, ni ponisi!” Yesu a mu khome hi voko a mu koka. Hi nkama wolowuyani, Yesu a djondzise Pedru nchumu xa lisima hintamu hi ku mu vutisa a ku: “Wena wa lipfumelo lalitsongo, hi mhaka muni u kanakana?” — Mat. 14:30, 31.
21. Hi mhaka muni ku kanakana swi ni nghozi? Hi nga yendla yini swaku hi lwisana na kona?
21 Ku “kanakana” i matimba lawa ma nga hi wisaka. Loko hi ku pfumelela, a lipfumelo la hina li nga ha hola ni ku yendla leswaku a wunghanu la hina na Yehovha li nga tiyi. Hi fanele hi lwisana na kona. Hi nga swi yendlisa ku yini leswo? Loko hi tshamela ku pimisa hi swilo leswi nga hi hambanisaka na Yehovha ni N’wana wa yena, ku kanakana ka hina ku nga ya ku kula. Se loko hi tshamela ku pimisa hi leswi Yehovha ni N’wana wa yena va nga swi yendla ni leswi va ha tamaka va swi yendla ka vanhu lava va va rhandzaka, a hi nga ta pfumelela ku kanakana ku holisa lipfumelo la hina.
22. Hi mhaka muni swi yampsa ku tekelela lipfumelo la Pedru?
22 A xidzedze a xi ya xi pumbeka nkama lowu Pedru a a ya a landzela Yesu na va tlhelela ka boti. A Lwandle la Galileya li sungule ku rhula. Pedru ni vadjondzisiwa van’wani va byele Yesu va ku: “U N’wana wa Xikwembu hikakunene.” (Mat. 14:33) Loko li ya lixa, Pedru a a tsakile hintamu, hikusa ka wusiku leliyani a a swi kotile ku hlula ku kanakana ni ku chava. I ntiyiso swaku a swi lava Pedru a yendla minzamu yayikulu a za a fikelela ka ku va Mukreste wa ku fana ni ribye hi lani Yesu a nga vula hi kona. Kambe Pedru a a tinyimisele ku tama a kulisa wunghanu la yena na Yehovha. Indjhe na wena u tinyimisele ku yendla leswo? Phela loko u swi yendla leswo, u ta swi vona swaku swa yampsa ku tekelela lipfumelo la Pedru.