Xitoriya Xa Ndhambi Ya Nowa — I Ntiyiso Kumbe I Mavunhwa?
Nhlamulu ya Bibele
A Ndhambi ya Nowa yi ve kona hikakunene. Xikwembu xi tirhise Ndhambi leswaku xi helisa vanhu lava a va yendla swilo swa ku biha naswona xi byele Nowa leswaku a yaka ngalava leswaku a ponisa vanhu lava a va yendla swilo swaswinene a tlhela a ponisa ni swiharhi. (Genesa 6:11-20) Hi nga kholwa swaku hikakunene Ndhambi yi ve kona hikusa swi tsaliwile ka Bibele ku nga Rito la Xikwembu. — 2 Timotiya 3:16.
I Ntiyiso Kumbe I Mavunhwa?
Bibele li vula leswaku Nowa a ve kona hikakunene ni leswaku Ndhambi yi ve kona; a hi mavunhwa.
Vatsali Va Bibele A Va Kholwa Swaku Nowa A Ve Kona Hikakunene. Hi xikombiso, Ezra na Luka a va li vakambisisi lava va nga yendla mapexkiza ya manyingi. Naswona nkama va nga tsala hi vanhu lava a va lumba lixaka la Israyele, Nowa a ve mun’we wa vona. (1 Tikronika 1:4; Luka 3:36) Man’wani ya marito ya Yesu lawa ma nga tsaliwa hi Matewu na Luka a ma vulavula hi Ndhambi ya Nowa. — Matewu 24:37-39; Luka 17:26, 27.
Muprofeta Ezekiyele na mupostolo Pawulo va vulavule hi Nowa naswona va kombise leswaku a a li wanuna lweyi a nga ni lipfumelo, wamunene naswona lweyi hi nga tekelelaka xikombiso xa yena. (Ezekiyele 14:14, 20; Vaheberu 11:7) Indjhe vatsali va Bibele a va ta vula swaku hi fanele hi tekelela xikombiso xa munhu wa ku a nga tshamanga a va kona? Nada. A ku za vatsali va Bibele va vule leswaku hi fanele hi tekelela xikombiso xa Nowa, vavanuna ni vavasati lava va nga kombisa lipfumelo, hileswaku va ve kona hikakunene. — Vaheberu 12:1; Yakobe 5:17.
Bibele Li Vulavula Hi Swilo Swa Swinyingi Mayelana Ni Ndhambi Ya Nowa. Loko Bibele li vulavula hi Ndhambi ya Nowa, a li sunguli hi ku vula swaku “nkaringana wa nkaringana” hikusa a mhaka leyi a hi nkaringana. Lona li vulavula hi lembe, wheti, siku ni swilo swin’wani leswi swi fambisanaka ni Ndhambi leyi. (Genesa 7:11; 8:4, 13, 14) Lona li tlhela li vulavula hileswaku a ngalava leyi Nowa a nga yi yaka a yi gama kwini. (Genesa 6:15) Swilo hinkwaswu leswi swi kombisa swaku hikakunene a Ndhambi ya Nowa yi ve kona.
Hi Mhaka Muni Ku Ve Ni Ndhambi Ya Nowa?
Bibele li vula leswaku na ku nga se va ni ndhambi “swilo swa ku biha leswi a swi yendliwa hi vanhu a swi ya swi tala misaveni.” (Genesa 6:5) Bibele li tlhela li vula swaku “Xikwembu xa ntiyiso xi vona swaku misava yi wonhekile hi mahanyelo ya ku biha naswona yi tale hi ku lwa ni ku dlayana” ni wuntunga la swa masangu. — Genesa 6:11; Yuda 6, 7.
Bibele li vula swaku swinyingi swa swikarhatu leswi a swi li kona ka nkama lowuyani a swi vangiwa hi tintsumi ta ku biha leti ti nga suka atilweni ti ta lani misaveni leswaku ti ta famba masangu ni vavasati. A vana va tintsumi toleto lava a va li Manefilimi a va vangela vanhu swikarhatu va tlhela va va hlupha. (Genesa 6:1, 2, 4) Hi mhaka leyo, Xikwembu xi yendle xiboho xa ku helisa wubihi lani misaveni kambe xi siya ntsena vanhu vavanene. — Genesa 6:6, 7, 17.
Indjhe Vanhu A Va Swi Tiva Swaku Ndhambi A Yi Ta Fika?
Ina, a va swi tiva. Xikwembu xi byele Nowa leswi a swi ta yendleka naswona xi mu rhume leswaku a yaka ngalava swaku yena, ndjangu wa yena ni swiharhi va nghena leswaku va nga helisiwi hi Ndhambi. (Genesa 6:13, 14; 7:1-4) Nowa a byele vanhu ankameni wa yena leswaku a ku ta va ni Ndhambi leyi a yi ta helisa vanhu lava na va yendla swa ku biha kambe vanhu a va yingisanga. (2 Pedru 2:5) Bibele li li: “A va nga na mhaka ni nchumu anze Ndhambi yi fika yi va kukula hinkwavu.” — Matewu 24:37-39.
Ngalava Ya Nowa A Yi Tshamise Ku Yini?
A ngalava a yi fana ni kaxa lalikulu, leli a li lehe kolomu ka 133 wa mametru, yi yanama 22 wa mametru yi tlhela yi tlakuka 13 wa mametru. Yona a yi yendliwe hi timhandzi tatinene naswona a yi semendheliwe ndzeni ni le handle hi alikatrawu. Funtshi a yi ni ma andari manharhu ni makwartu ya manyingi. Ka tlhelo lin’we la ngalava a ku ni xipfalu, naswona swi tikomba a ku ni janela ka andari la wugamu. Naswona swi nga yendleka nkama va nga fulela ngalava, va tlakusenyana xikarhi leswaku mati ma nga hlengeletani. — Genesa 6:14-16.
Nowa A Hete Nkama Wa Ku Gama Kwini Leswaku A Yaka Ngalava?
A Bibele a li vuli hi ku kongoma leswaku Nowa a hete nkama wa ku gama kwini na a yaka ngalava. Kambe swi tikomba a hete malembe ya manyingi na a yendla leswo. Nowa a a ni 500 wa malembe nkama a nga va ni n’wana wa ku sungula naswona nkama ndhambi yi nga sungula, Nowa a a ni 600 wa malembe.a — Genesa 5:32; 7:6.
Nkama Xikwembu xi nga byela Nowa leswaku a yaka ngalava, vana va yena vanharhu se a va li vakulu naswona se a va chadile. Swi tikomba na leswo swi yendlekile na se ku hundze 50 kumbe 60 wa malembe na n’wana wa ku sungula wa Nowa se a psaliwile. (Genesa 6:14, 18) Leswo swi hi yendla hi twisisa swaku Nowa a hete 40 kumbe 50 wa malembe na a yaka ngalava.
a Vanhu va khale va ku fana na Nowa a va hanya malembe ya manyingi hintamu. Leswaku u vona swin’wani hi mhaka leyi, vona nhlokomhaka leyi nge “Xana Hakunene eMinkarhini Ya Bibele Vanhu A Va Hanya Malembe Yo Tala?” ka Murindzi wa 1 ka Dezembro wa 2010 (hi Xitsonga).