BIBLIYOTEKA KA INTERNETI la Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA KA INTERNETI
xiChangana (Moçambique)
  • BIBELE
  • MABUKU
  • MINTLHANGANU
  • mwbr25 Julho pp 1-16
  • Mareferensiya Ya Xibukwana Xa Mintlhanganu Ya Mahanyelo Ni Ntirho

Aku na vhidiyu lihlawuliweke.

Hivaleli, aswikotekanga kuchaya vhidiyu.

  • Mareferensiya Ya Xibukwana Xa Mintlhanganu Ya Mahanyelo Ni Ntirho
  • Mareferensiya Ya Xibukwana Xa Mintlhanganu Ya Mahanyelo Ni Ntirhu — 2025
  • Swihlokwana
  • 7 KU YA KA 13 KA JULHO
  • 14 KU YA KA 20 KA JULHO
  • 21 KU YA KA 27 KA JULHO
  • 28 KA JULHO KU YA KA 3 KA AGOSTO
  • 4 KU YA KA 10 KA AGOSTO
  • 11 KU YA KA 17 KA AGOSTO
  • 18 KU YA KA 24 KA AGOSTO
  • 25 KU YA KA 31 KA AGOSTO
Mareferensiya Ya Xibukwana Xa Mintlhanganu Ya Mahanyelo Ni Ntirhu — 2025
mwbr25 Julho pp 1-16

Mareferensiya Ya Xibukwana Xa Mintlhanganu Ya Mahanyelo Ni Ntirho

© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

7 KU YA KA 13 KA JULHO

XUMA XI NGA KA RITO LA XIKWEMBU SWIVURISO 21

Leswi Nga Ku Pfunaka Swaku U Tsaka Ka Wukati La Wena

Murindzi-TS 15/10/03 paj. 4 par. 5

Yendla Swiboho Hi Wutlharhi

Ku yendla swiboho hi magugu a hi wutlharhi. Swivuriso 21:5 yi li: “Maplanu ya lava tirhaka hi matimba ma pfuna hikakunene, kambe hinkwavu lava nga ni magugu va ta va swisiwana.” Hi xikombiso, majovhem mambirhi lawa ma rhandzanaka ma fanele ma tinyika nkama wa ku yenela leswaku ma yendla xiboho xa leswaku ma ta chada xikan’we kumbe nada; kambe loko mo kala ma nga swi yendli leswo ku nga yendleka leswi nga vuliwa hi muhambi mun’wani wa mateyatru wa munghiza wa século 18, lweyi a vitaniwaka William Congreve. Yena a te: “Lava va tsutsumelaka ku chada va gama va tilaya wutomi la vona hinkwalu.”

Khindlimuka!-TS 07/08 paj. 7 par. 2

U Nga Yendla Yini Swaku Mi Tsaka Ka Wukati La N’wina?

Tiveki hansi. Bibele li li: ‘U nga yendli nchumu hi ku phikizana kumbe hi ku tibyela, kambe tiveki hansi u teka van’wani va li va lisima ku tlula wena.’ (Vafilipiya 2:3) Lava nga chada, minkama ya yinyingi va holova hi mhaka ya ku tibyela; mun’wani ni mun’wani a kokela tlhelo la yena, handle ka ku tiveka hansi a zama ku lulamisa xikarhatu lexi nga kona. Se loko ku tshuka ku va ni xikarhatu ka wukati la n’wina, zama ku tiveka hansi ku tlula ku zama ku tiva swaku i mani a nga ni nandzu.

Murindzi-TS 15/09/06 paj. 28 par. 13

“Tsaka Hi Nsati Lweyi U Nga Mu Teka Na Wa Ha Li Djaha”

13 Ku nga va leswaku mi kumana ni swikarhatu swaswikulu andjangwini wa n’wina? Phela swi lava swaku nuna na nsati va tikarhata swinene swaku va lulamisa swikarhatu leswi va kumanaka na swona andjangwini. Hi xikombiso, swi nga yendleka mi nga ha vulavulisani kahle, naswona leswo swi yendla leswaku ndjangu wa n’wina wu nga ha tsaki. (Swivuriso 12:18) Hilani hi nga swi vona hi kona ka nhlokomhaka leyi nga hundza, leswo swi nga ha yendla swaku wukati la n’wina li hahluka. Bibele li li: “Swa yampsa ku tshama amananga ku tlula ku tshama ni wansati wa ku holovisana lweyi a nyenyentsanaka.” (Swivuriso 21:19) Loko u li wansati, tivutisi u ku: ‘Ku nga va leswaku mahanyelo ya mina ma yendla swaku nuna wa mina a nga swi naveli ku tshama na mina?’ Loko Bibele li vulavula hi vavanuna lava nga chada li li: “N’wina vavanuna, tamani mi rhandza vasati va n’wina naswona mi nga va kwateli ku tlula mpimu.” (Vakolosa 3:19) Loko u li wanuna andjangwini tivutisi leswi: ‘Ku nga va leswaku a ni na mhaka ni nsati wa mina, naswona a ni mu kombi swaku ni ni mhaka na yena lakaku a za a lavetela munhu mun’wani wa ku mu byela leswi a titwisaka xiswona?’ I ntiyiso swaku wuntunga la swa masangu i xidjoho xaxikulu, naswona a swi twali kuva munhu a tinyimelela hi leswi a nga yendla wuntunga la swa masangu. Kambe loko mi nga lulamisi timhaka andjangwini swi nga ha yendla swaku mun’we wa n’wina a yendla wuntunga la swa masangu.

Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu

Murindzi-TS 15/01/05 paj. 17 par. 9

Wuprofeta Leli Vulavulaka Hi Mfumu Wa Xikwembu La Hetiseka

9 Yesu namuntlha a nga ha li wanuna lweyi a nga tshama henhla ka ximbongolwani, kambe i Hosi leyi nga ni matimba swinene. Bibele li vulavula hi Yesu na a li ka kavhalu, naswona loko li vulavula hi munhu lweyi a fambaka hi kavhalu li va li fanekisela nyimpi. (Swivuriso 21:31) Nhlawutelo 6:2 yi li: “Loko ni txuvuka, ni vona kavhalu la ku basa naswona lweyi a a tshame henhla ka lona a a khome ligubu; se a nyikiwa harhi kutani a huma a ya hlula valala va yena.” Mupisalema Davhida loko a vulavula hi Yesu a te: “Yehovha a ta tlakusa nhonga ya wena ya wuhosi swaku u nga fumi aSiyoni ntsena, a ku: ‘Famba u ya fuma xikarhi ka valala va wena.’” — Tipisalema 110:2.

HISEKELA NTIRHO WA KU CHUMAYELA

Nhlokomhaka 54 ya Swivutiso Leswi Vanhu Va Tolovelaka Ku Swi Vutisa

Timboni Ta Yehovha Ti Li Vonisa Ku Yini Divhorsiyu?

Hina Timboni ta Yehovha hi nyima ni leswi Bibele li swi vulaka hi muchadu ni divhorsiyu. I Xikwembu lexi nga yendla wukati naswona xi nyimela swaku muchadu wu tshama hi masiku ni masiku. Bibele lo pfumela ntsena swaku vanhu vambirhi lava nga chada xikan’we va yendla divhorsiyu loko mun’we a yendle wuntunga la swa masangu, swa ku fana ni ku mbuyeta. — Matewu 19:5, 6, 9.

Indjhe Timboni ta Yehovha ta va pfuna lava kumanaka ni swikarhatu ka wukati la vona?

Ina, ti va pfuna hi tindlela ta ku hambanahambana:

• Mabuku ya hina. Marevhixta, mabuku ni mavhidiyo ya hina ma ni swilo leswi nga pfunaka lava nga chada, swi tlhela swi pfuna lava kumanaka ni swikarhatu ka wukati la vona. Hi xikombiso, vona tinhlokomhaka leti nge: “Ku Namarhela Xihlambanyo Xa Wena eVukatini,” “Ndlela Yo Rivalela” ni leyi nge “Endlani Leswaku Mi Tlhela Mi Tshembana” (hi Xitsonga).

• Mintlhanganu. Ka mintlhanganu ya bandla, masembleya ni makongresu ku djondzisiwa swilo leswi nga ka Bibele leswi nga pfunaka lava nga chada.

• Madoda. Vavanuna lava va nga ha pfuna nuna na nsati lava nga ni swikarhatu ka wukati la vona. Va va komba swilo leswi nga ka Bibele leswi nga va pfunaka, swa ku fana ni leswi nga ka Vaefeza 5:22-25.

Indjhe i madoda lawa ma pfumelelaka Mboni leswaku yi yendla divhorsiyu?

A hi swona leswo. Hambiloko madoda ma pfuna lava nga chada, a ma fanelanga ma va byela xiboho lexi va faneleke va xi yendla. (Vagalatiya 6:5) Kambe loko munhu a yendla divhorsiyu la ku kala li nga pfumeleliwi hi Bibele, a nga fanelanga a tlhela a chada. — 1 Timotiya 3:1, 5, 12.

Timboni ta Yehovha ti ku vonisa ku yini ku hambana ka lava nga chada?

Bibele li vula swaku lava nga chada va fanele va tshama xikan’we hambiloko swilo swi nga fambi kahle ka muchadu wa vona. (1 Vakorinto 7:10-16) Swikarhatu swa swinyingi leswi lava nga chada va kumanaka na swona, va nga swi kota ku swi lulamisa loko va khongela swi sukela mbilwini, va tirhisa leswi Bibele li swi vulaka va tlhela va kombana lirhandzu. — 1 Vakorinto 13:4-8; Vagalatiya 5:22.

Kambe ku ni swiyimu swa ku karhata hintamu leswi nga yendlaka swaku Mukreste a swi vona swi yampsa kuva a hambana ni lweyi a nga chada na yena, kambe na a nga divhorsiyari. Hi xikombiso:

• Loko wanuna a nga swi lavi ku hlayisa ndjangu wa yena. — 1 Timotiya 5:8.

• Loko nuna kumbe nsati a tshamela ku ba lweyi a nga chada na yena. — Tipisalema 11:5.

• Loko nuna kumbe nsati a tsimbisa lweyi a nga chada na yena swaku a tirhela Xikwembu. Hi xikombiso, nuna kumbe nsati a nga ha sindzisa lweyi a nga chada na yena swaku a nga xi yingisi Xikwembu. Loko leswo swi yendleka, lweyi a sindzisiwaka a nga ha langa ku hambana ni lweyi a nga chada na yena leswaku a tama a “yingisa Xikwembu lexi nga Hosi ku tlula vanhu.” — Mintirho 5:29.

14 KU YA KA 20 KA JULHO

XUMA XI NGA KA RITO LA XIKWEMBU SWIVURISO 22

Leswi Nga Ku Pfunaka Ku Wundla Vana Va Wena

Murindzi 10/20 paj. 27 par. 7

Vana Va Wena Va Ta Swi Kota Ku Tirhela Yehovha Loko Se Va Kulile?

7 Loko u chadile funtshi u navela ku va ni vana, tivutisi leswi: ‘Ni munhu wa ku tiveka hansi, ni rhandza Yehovha ni tlhela ni rhandza ku djondza Bibele? Leswi ni nga tshamisa xiswona Yehovha a nga ni langa swaku ni hlayisa a n’wana?’ (Pis. 127:3, 4) Loko se u li mupsali, tivutisi leswi: ‘Na va djondzisa vana va mina lisima la ku tirha hintamu?’ (Ekl. 3:12, 13) ‘Na yentxa hinkwaswu swaku ni vhikela vana va mina ka swilo swa ku biha leswi nga kona ka misava ya Sathana?’ (Swi. 22:3) A swi nge koteki ku vhikela vana va wena ka swilo hinkwaswu leswi va nga ha kumanaka na swona. Kambe u nga va pfuna va tiva leswi va nga swi yentxaka loko va kumana ni swikarhatu awuton’wini, hi ku tama u va djondzisa hi lirhandzu hi ku tirhisa Rito la Xikwembu. (Lerha Swivuriso 2:1-6.) Hi xikombiso, loko xaka li tshika ku tirhela Yehovha, pfuna n’wana wa wena a vona lisima la ku tama a tshembeka ka Yehovha. (Pis. 31:23) Kumbe loko mi feliwa hi lweyi mi mu rhandzaka, pfuna vana va wena ku vona swaku Bibele li nga mi pfunisa ku yini ku tiyisela ka leswi nga yentxeka. — 2 Kor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

Murindzi 12/19 paj. 26 mapar. 17-19

Djondzisani Vana Va N’wina Kurhandza Yehovha

17 Sungula kuva djondzisa na vahali vatsongo. Swi kahle hintamu kuva vapsali va djondzisa vana va vona na vahali vatsongo. (Swi. 22:6) Swoswi ahi voneni xikombiso xa Timotiya lweyi hi kufamba ka nkama anga tirha na mupostola Pawulo. Ewunice mamani wa Timotiya, na Loyisi vhovho wa yena va sungule kumu djondzisa “kusukela vutsongwanini.” — 2 Tim. 1:5; 3:15.

18 Vatekani van’wana vale Costa do Marfim kunga Jean-Claude na Peace, va kote kudjondzisa 6 wa vana kuva va rhandza Yehovha ni kumu tirhela. Vaswi kotise kuyini? Va tekelele xikombiso xa Ewunice na Loyisi. Va li: “Hiva djondzise Rito la Xikwembu navaha li vatsongo, hi tekeli kusungula kuva djondzisa navahaku psaliwa.” — Det. 6:6, 7.

19 Swi vula yini kudjondzisa vana va wena marito ya Yehovha “hi ku phindaphinda”? Swi vula kuva djondzisa ni kuva khumbukisa nkama ni nkama. Kuva va yendla leswo, vapsali va fanele va heta nkama wotala siku ni siku nava ni vana va vona. Minkama yin’wana vapsali swingahava tikela kudjondzisa nchumu xa xin’we ka vana. Kambe vapsali va fanele va lwela kuteka ntirho lowu na kuli mukhandlu wa kupfuna vana va vona kutwisisa Rito la Xikwembu va tlhela va li tirhisa.

Murindzi-TS 01/04/06 paj. 9 par. 5

Vapsali, Vanani Xikombiso Xaxinene Ka Vana Va N’wina

Vana a va na xiperiyensiya naswona minkama ya yinyingi va tolovela ku kala va nga va yingisi vapsali va vona. (Genesa 8:21) Se i yini leswi vapsali va nga swi yendlaka ka xiyimu lexo? Buku la Swivuriso 22:15 li li: “A wuphunta li le mbilwini ya mufana, kambe nhonga ya ku laya yi ta li susa li ya kule na yena.” Vanhu van’wani va vula leswaku ku va mupsali a kwapa n’wana wa yena o mu mahela mona, kambe leswo a swi fambisani ni leswi Bibele li swi vulaka, hikusa Bibele li lwisana na wona mona ni ku va yendlela swilo swa ku biha van’wani. I ntiyiso swaku ka Bibele rito leli nge “nhonga” li nga ha vula ku ba munhu, kambe li tlhela li fanekisela ntirho lowu vapsali va nga na wona wa ku laya vana va vona hi lirhandzu. — Vaheberu 12:7-11.

Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu

Murindzi 08/21 paj. 22 par. 11

Tsaka Hi Ntirho Lowu U Wu Yentxelaka Yehovha

11 Loko hi tirha hi mbilu ya hina hinkwayu ka ntirho wun’wana ni wun’wana lowu hi nga na wona ka nhlengeletanu ya Yehovha, hi ta tsaka. Se “chumayela rito la Xikwembu hi ku hiseka” u tlhela u tirhisana kahle ni bandla la wena. (Mint. 18:5; Heb. 10:24, 25) Yana mintlhanganwini na u lunghiselelile u tlhela u nyikela tinhlamulu leti nga ta pfuna van’wana. Yi yentxe kahle mintirho kumbe madixkursu lawa u nyikiwaka wona ka mintlhanganu ya xikarhi ka vhiki. Loko madoda ma ku kombela swaku u yentxa mintirho abandleni, yi yentxi hi nkama u tlhela u zama ku yi yentxa kahle. A wu fanelanga u pimisa swaku wo luza nkama loko u yentxa mintirho leyi va ku nyikaka yona, kambe yi tshiki yi ku pfuna swaku u yampsisa wumunhu la wena ni leswi u kotaka ku swi yentxa. (Swi. 22:29) Phela loko u tama u tinyikela swaku Yehovha a ku tirhisa, u ta kulisa wunghanu la wena na yena u tlhela u yi yentxa kahle mintirho leyi a ku nyikaka yona funtshi u ta tsaka. (Gal. 6:4) Naswona a wu nga ta vaviseka loko u vona van’wana va kuma mintirho leyi u swi navelaka hintamu ku va na yona. — Rom. 12:15; Gal. 5:26.

HISEKELA NTIRHO WA KU CHUMAYELA

Nhlokomhaka 100 ya Swivutiso Swa Majovhem

Ni Nga Yendla Yini Loko Ni Nga Va Yingisanga Vapsali Va Mina?

Amindjangwini hinkwayu ku ni minawu. Hi xikombiso, ku nga ha vekiwa nawu wa nkama lowu munhu a faneleke a fika hi wona kaya, nkama lowu a nga ta wu heta na a tirhisa telefoni ni ndlela leyi a faneleke a tikhoma hi yona.

A hi nge ku ni nawu lowu u kalaka u nga wu yingisanga. I ntiyiso swaku a wu nge swi txintxi leswi nga yendleka, kambe ku ni leswi u nga swi yendlaka swaku mhaka yi nga yi yi kula. Nhlokomhaka leyi yi ta ku pfuna ku vona swaku u nga swi yendlisa ku yini leswo.

Leswi u kalaka u nga fanelanga u swi yendla

• Loko u wonhe nchumu naswona vapsali va wena va nga swi tsumbuli, ku nga va swaku u fanele u yendla hinkwaswu leswaku u swi fihla kuva swi nga tsumbuliwi hi munhu?

• Loko vapsali va wena se va swi tsumbulile ke, ku nga va leswaku u fanele u tinyimelela kumbe u zama ku lumbeta van’wani hi mhaka leswi u nga swi yendla?

Ku yendla leswo a hi swinene. Hi mhaka muni? Hikusa ku fihla leswi u nga swi yendla u tlhela u tinyimelela a swi kombisi ku wupfa. Leswo swi to yendla vapsali va wena va pimisa swaku wa ha li xin’wanani naswona wa ha choteliwa hi swilo swa swinyingi swa ku swi djondza awuton’wini.

“Ku hemba a swi sizi, hikusa vapsali va wena va ta wu tsumbula ntiyiso. Se loko va wu tsumbula swilo swi ta ku bavela, ku tlula loko a wu yo va byela ntiyiso.” — Diana.

U nga yampsisa

• Pfumela swaku u phazamile. Bibele li li: “Lweyi a fihlaka swidjoho swa yena a swi nga ta mu fambela kahle.” (Swivuriso 28:13) Vapsali va wena a va nyimelanga swaku u nga phazami, kambe va nyimele swaku u tshembeka minkama hinkwayu.

“Loko u vulavula ntiyiso swi nga ha yendleka vapsali va wena va ku vevukisela wutomi. Loko u va byela leswi nga yendleka, va nga ha ya va ku tshemba.” — Olivia.

• Kombela rivalelo. Bibele li li: “Tivekeni hansi”. (1 Pedru 5:5) Ku tiveka hansi swi ta ku pfuna swaku u kombela ku rivaleliwa loko u phazamile, handle ka ku tshamela ku tinyimelela ka leswi u nga swi yendla.

“Ku va munhu a tshamela ku tinyimelela ka swilo swa ku biha leswi a nga swi yendla, swi nga yendla swaku lipfalu la yena li tlanyala. Naswona hi ku famba ka nkama swi ta yendla swaku a nga ha titwi nandzu loko a yendla swilo swa ku biha.” — Heather.

• U nga baleki ku khatisiwa. Bibele li li: “Yingisani loko mi layiwa.” (Swivuriso 8:33) U nga tshameli ku tikhalakhala, pfumela loko vapsali va wena va ku khatisa.

“Loko u tshamela ku khala, u to ya u tikisa swilo. Swa yampsa u pfumela ku khatisiwa ku tlula ku karhateka hi leswi u nga swi luza.” — Jason.

• Lwela swaku vapsali va wena va tlhela va ku tshemba. Bibele li li: ‘Hlivilani wumunhu la khale leli fambisanaka ni leswi a mi hanyisa xiswona khale’. (Vaefeza 4:22) Zama ku yendla swiboho swaswinene leswaku vapsali va wena va tlhela va ku tshemba.

“Loko u nga phindhi leswi u nga swi yendla u tlhela u yendla swiboho swaswinene, hi ku famba ka nkama vapsali va wena va ta tlhela va ku tshemba.” — Karen.

LESWI U NGA SWI YENDLAKA: Yendla hinkwaswu leswi nga matimbeni ya wena leswaku u kombisa leswaku u munhu wa ku tshembeka. Leswo swi ta pfuna vapsali va wena leswaku va tlhela va ku tshemba. Hi xikombiso, loko ku li swaku vapsali va wena va ku vekele nkama wa ku nghena kaya, yendla swa ku tlula leswi va nga ku kombela swona. U nga ha ligara u va byela swaku u le kusuhi ni ku fika kaya hambiloko u nge se biwa hi nkama. Loko u yendla leswo, vapsali va wena va ta swi vona leswaku va nga tlhela va ku tshemba.

Leswi majovhem man’wani ma swi vulaka

“Loko u fihlela vapsali va wena leswi u nga swi yendla, u ta va na wo hemba. Hambi swo hlwela, hi wugamu vapsali va wena va ta swi tsumbula leswi u nga swi yendla funtshi loko va swi tsumbula swi ta ku bavela hintamu ku tlula loko a wu yo va byela ntiyiso.” — Darius.

“Loko u lumbeta van’wani hi swihoxo swa wena, swi tikomba ingi a wu wupfanga naswona a wu swi koti ku pfumela swihoxo swa wena. Loko vapsali va hina va vona swaku a hi swi koti ku pfumela swihoxo swa hina hi tlhela hi kombela ku rivaleliwa, swi nga yendla swaku va nga ha hi tshembi.” — Sierra.

Leswi hi nga swi djondza: Ni Nga Yendla Yini Loko Ni Nga Va Yingisanga Vapsali Va Mina?

• Pfumela swaku u phazamile. Vapsali va wena a va nyimelanga swaku u nga phazami, kambe va nyimele swaku u va munhu wa ku tshembeka.

• Kombela rivalelo. Tiveki hansi u kombela swaku vapsali va wena va ku rivalela naswona u nga zami ku tinyimelela.

• Pfumela loko va ku khatisa. U nga yali loko vapsali va wena va ku khatisa hi leswi u nga swi yendla.

• Lwela swaku vapsali va wena va tlhela va ku tshemba. Loko vapsali va wena va vona swaku wa zama ku yendla swiboho swaswinene ka wutomi la wena, va ta tlhela va ku tshemba.

21 KU YA KA 27 KA JULHO

XUMA XI NGA KA RITO LA XIKWEMBU SWIVURISO 23

Leswi Nga Ku Pfunaka Loko U Phuza Byala

Murindzi-TS 01/12/04 paj. 19 mapar. 5-6

Ringanisela Loko U Phuza Byala

5 Vanhu lava phuzaka byala va fanele va tivonela swaku va nga dakwi. Vanhu van’wani a swi tikombi swaku va dakwile hambiloko va nwa byala la linyingi; vona va pimisa swaku leswo swi kahle, kambe vo tihembela. (Yeremiya 17:9) Hambiloko swi nga tikombi swaku a dakwile loko a phuza, hi ku famba ka nkama swi nga ha mu yendla a dependera hi ku phuza byala, a va ‘xikarawa xa vhinyu’. (Tito 2:3) Ku va munhu a va xidakwa swi yendleka hi kutsongokutsongo. Mutsali mun’wani Caroline Knapp a li: “Swi nga ha ku nghena hi kutsongokutsongo.” Kambe ku va munhu a kukutlela byala swi nga ha mu dlaya.

6 Vona leswi Yesu a nga swi hlaya: “Tivoneleni swaku timbilu ta n’wina ti nga tshuki ti tikeliwa hi ku dla ngopfu, ku phuza ngopfu ni ku vilela hi swa wutomi, se siku lelo li fika na mi nga li nyimelanga ku fana ni ntlhamu. Hikusa li ta wela hinkwavu lava tshamaka misaveni.” (Luka 21:34, 35) Hambiloko munhu a nga dakwi loko a phuza, a nga ha khudzehela ni ku va ni wulolo ka wutomi la yena ni ka ku tiyisa wunghanu la yena na Yehovha. Se ku nga yendleka yini loko siku la Yehovha lo fika na u li ka xiyimu lexo?

Perspicaz vol. 1 paj. 304

Ku Dakwa

Bibele la tsimbisa ku phuza ku tlula mpimu. Bibele li kombisa swaku a hi swinene kuva munhu a phuza a za a dakwa. Mutsali wa buku la Swivuriso a vulavula hi swilo swa ku biha leswi yendlekaka hi ku va munhu a phuza ku tlula mpimu, leswi siyensiya na lona li tiyisekisaka swaku swa yendleka. Yena a tsale leswi: “I vamani lava nga ni khombo? I vamani lava karhatekaka? I vamani lava nga ni timholovo? I vamani lava vilelaka? I vamani lava nga ni swilondza na ku nga na xivangelo? I vamani lava kalaka va nga voni kahle? Hi lava hetaka nkama wa wunyingi na va phuza vhinyu; lava lavetelaka vhinyu leli nga patsiwa ni swin’wani. U nga li txuvuki vhinyu la ku pshuka loko li phatima ka kopo na li yehla, hikusa hi wugamu li luma ku fana ni nyoka, funtshi li humesa vhenenu ku fana ni nyoka. Matihlo ya wena ma ta vona minchumu ya ku kala yi nga tolovelekanga naswona mbilu ya wena yi ta vulavula swa ku huma ndleleni.” — Swiv 23:29-33; Hos 4:11; Mat 15:18, 19.

Leswi munhu lweyi a tshamelaka ku dakwa a titwisaka xiswona swa tlhamuseliwa ka tindzimana leti landzelaka, tona ti li: “Kutani u ta fana ni munhu lweyi a nga yetlela xikarhi ka lwandle [munhu lweyi a tshamelaka ku dakwa a fana ni munhu lweyi a nga xikarhi ka lwandle lweyi a mbombomelaka naswona magamu ya swona i ku kala a nga ha twi nchumu], ku fana ni munhu lweyi a nga yetlela henhla ka mhandzi ya maseyila ya boti [ku fana ni leswi munhu lweyi a yetlelaka ka mhandzi ya maseyila a tshamelaka ku twa boti na li biwa hi magandlati, na yena munhu lweyi a tshamelaka ku phuza ku tlula mpimu a veka wutomi la yena nghozini, naswona a nga ha humeleliwa hi nghozi, a vabya, a lwa ni van’wani kumbe swin’wani]. U ta ku: ‘Va ni bile kambe a ni twanga nchumu. Va ni bile kambe a na ha swi khumbuki [munhu lweyi a tshamelaka ku dakwa minkama yin’wani a vulavula yexe naswona a nga swi voni leswi yendlekaka matlhelweni ka yena]. Kasi ni ta pfuka nkama muni? Ni lava kopo yin’wani [munhu lweyi a tshamelaka ku dakwa swi lava a yetlela nkama wa ku leha swaku byala li hangalaka, naswona loko a pfuka a lavetela byala lin’wani leswaku a tlhela a dakwa, a hanyisa swoleswo].’” Munhu lweyi a phuzaka ku tlula mpimu a heta male ya yena hinkwayu hi ku phuza byala, se leswo swi yendla leswaku a tshama na a li xisiwana, naswona a ku na munhu lweyi a mu tshembaka funtshi a nga tholiwi leswaku a tirha. — Swiv 23:20, 21, 34, 35.

Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu

Murindzi-TS 01/11/04 paj. 31 par. 2

Swivutiso Swa Valerhi

Ku va munhu a kulukile hintamu a swi vuli swona swaku a dla ngopfu. Munhu a nga ha va a kulukile hileswi a vabyaka kumbe hileswi a nga tekelela maxaka ya yena. Hi fanele hi khumbuka swaku ku hambana ni munhu wa ku kuluka hintamu, munhu wa ku dla ngopfu o tilangela ku dla na a nga pimeli, kuve lweyi wa ku kuluka hintamu hi lweyi a nga ni gordura la linyingi ka muzimbha wa yena. Phela ku va munhu a kulukile a swi vuli swona swaku a dla ngopfu hikusa va kona vanhu va ku lala lava dlaka ngopfu. Naswona mavonelo ya leswaku munhu a kulukile kumbe a lalile swi ya hi swaku a tshama kwini.

28 KA JULHO KU YA KA 3 KA AGOSTO

XUMA XI NGA KA RITO LA XIKWEMBU SWIVURISO 24

Lexi Nga Ku Pfunaka Swaku U Tiya Loko U Kumana Ni Swikarhatu

Perspicaz vol. 2 paj. 643 par. 2

Ku Hluphiwa

Vakreste va wu nyimele hintamu nkama lowu Xikwembu xi nga ta va hakela hi mhaka leswi va tiyiselaka. Loko a vulavula hi mhaka leyi, Yesu a te: “Va tsaka lava hluphiwaka hi mhaka ya swa ku lulama, hikusa Mfumu wa matilo i wa vona.” (Mat 5:10) Ku tiva swaku lava nga fa va ta pfuxiwa ni ku mu tiva kahle Lweyi a hi tshembisaka leswo, swa hi tiyisa swinene. Swi hi nyika ntamu wa ku tama hi tshembeka ka Yehovha hambiloko valala va hina va hi chavisela kumbe va lava ku hi dlaya. Leswi Yesu a nga hi fela a hi swi chavi ku fa. (Heb 2:14, 15) Phela ku tshama na hi pimisa hi ntshembo lowu hi nga na wona wa ku pfuxiwa ka vafi swi hi pfuna hintamu swaku hi nga tshiki ku tshembeka ka Yehovha hambiloko ho hluphiwa kandjhani. Bibele li li: ‘Tamani mi pimisa ku fana na Kreste Yesu, lweyi . . . a [nga] tiveka hansi, a yingisa anze a ya fa, a fa ka mhandzi ya nxaniso.’ (Filp 2:5-8) “Hi mhaka ya ku tsaka loku a ku vekiwe phambheni ka yena [Yesu] a tiyisele mhandzi ya nxaniso, a nga vanga ni mhaka loko a danisiwa”. — Heb 12:2; vona ni 2Ko 12:10; 2Tes 1:4; 1Pe 2:21-23.

Murindzi-TS 15/12/09 paj. 18 mapar. 12-13

Hi Nga Swi Kotisa Ku Yini Ku Tama Hi Tsaka Ka Minkama Ya Ku Karhata?

12 Swivuriso 24:10 yi li: “Loko u hela ntamu hi nkama wa mahlomulu, matimba ya wena ma ta va matsongo.” Kasi Swivuriso 15:13 yi li: “Mbilu leyi vavaka yi heta munhu ntamu.” Vakreste van’wani va xukuvala swinene lakaku va nga ha swi koti ku lerha Bibele siku ni siku ni ku pimisa hi leswi va swi lerhaka. Hambi hi swikhongelo vo swi yendlela nawu ntsena, swi nga sukeli mbilwini. Naswona Vakreste volavo va nga ha tshama voxe va tihambanisa ni Vakreste van’wani. Loko Mukreste a yendla leswo a nga ha tivavisa hintamu. — Swiv. 18:1, 14.

13 Ku pimisa hi swilo swaswinene swi nga hi pfuna leswaku hi tsaka ka wutomi la hina. Davhida a vule leswi ka Tipisalema 40:8: “Ni tsakisiwa hi ku yendla ku rhandza ka wena Xikwembu xa mina”. Leswo swi kombisa swaku hambiloko hi tshuka hi humeleliwa hi swilo swa ku biha, hi nga swi kota ku tama hi tsaka loko hi tama hi yendla swilo leswi nga ta tiyisa wunghanu la hina na Yehovha. Yehovha a vula swaku xin’wani lexi nga hi pfunaka kuva hi tsaka i ku lerha Bibele ni ku tlhela hi hamba mapexkiza. (Ps. 1:1, 2; Yak. 1:25) Ku djondza Bibele ni ku ya mintlhanganwini swi nga hi pfuna kuva hi twa “marito ya ku tsakisa” lawa ma nga hi tiyisaka ka nkama wa swikarhatu. — Swiv. 12:25; 16:24.

Murindzi 12/20 paj. 15

Swivutiso Swa Valerhi

Swivuriso 24:16 yi li: “Hikusa lweyi wa ku lulama hambi o wa ka 7, a ta tlhela a pfuka”. Ingava leswaku ndzimana leyi yi lava ku vula swaku Xikwembu xa mu rivalela munhu lweyi a xi djohelaka nkama ni nkama?

A hi swona leswi ndzimana leyi yi lavaka ku vula swona. Ku hambana ni leswo, ndzimana leyi yi vulavula hi munhu lweyi a kumanaka ni swikarhatu swa ku hambana hambana kambe a swi tiyiselaka.

Se swilo leswi hinkwaswu swi hi pfuna ku vona swaku Swivuriso 24:16 a yi vulavuli hi xidjoho, kambe yi vulavula hi ku va munhu a kumana ni swikarhatu nkama ni nkama. Ka masiku lawa hi hanyaka ka wona, munhu wa ku lulama a nga ha vabya, a hluphiwa hi mfumu hi mhaka lipfumelo la yena kumbe a kumana ni swikarhatu swin’wana. Kambe a kholwa swaku Yehovha a ta mu tiyisa a tlhela a mu pfuna ku lwisana ni swikarhatu swa yena. Hikakunene, swilo swi va fambela kahle vanhu va Xikwembu hambiloko va hluphiwa. Hi mhaka muni? Hi mhaka “Yehovha a tiyisa hinkwavu lava waka, a wololoxa hinkwavu lava nga korhama.” — Pis. 41:1-3; 145:14-19.

Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu

Murindzi-TS 15/10/09 paj. 12

Swivutiso Swa Valerhi

Ka minkama ya Bibele, loko wanuna a navela ku chada kumbe ku va ni ndjangu a swi lava a tiyendla swivutiso swa ku fana ni leswi: ‘Indjhe ni nga swi kota ku hlayisa nsati wa mina kumbe vana lava ni nga ha vaka na vona?’ Na a nge se chada, a swi lava wanuna a va ni ntirho, wa ku fana ni ku rima masimu. Hi mhaka leyo, Bibele li li: “Lulamisela ntirho wa wena naswona lunghiselela leswi lavekaka masin’wini; se u gama u yaka yindlo ya wena.” Indjhe marito lawa ma tirha namuntlha?

Ina. Loko wanuna a navela ku chada swi lava a tilulamisela kuva a yendla xiboho lexi. Swi lava a tirha. A ngo tirha ntsena swaku a hlayisa ndjangu wa yena kambe a fanele a tlhela a wu pfuna swaku wu va ni lipfumelo la ku tiya. Rito la Xikwembu li vula swaku munhu lweyi a kalaka a nga hlayisi ndjangu wa yena a tlhela a wu pfuna swaku wu tsaka ni ku tlhela wu tiyisa wunghanu la wona na Yehovha, a bihile ku tlula wanuna lweyi a kalaka a nga na lipfumelo. (1 Tm. 5:8) Loko u tilulamisela ku va ni ndjangu u fanele u tivutisa leswi: ‘Ni ta swi kota ku tirha leswaku ni wundla ndjangu? Ni swi lunghekelile ku va nhloko ya ndjangu? Na swi twisisa leswaku ni fanele ni wundla ndjangu wa mina, ni djondza ni nsati wa mina ni vana va mina Bibele?’ Phela swilo leswi hi swona leswi Yehovha a swi nyimelaka ka nhloko ya ndjangu. — Det. 6:6-8; Efe. 6:4.

Loko djaha li lavetela ntombhi ya ku chada na yona li fanele li pimisa kahle hi marito lawa ma nga ka Swivuriso 24:27. Kambe a hi djaha ntsena, na yona ntombhi yi fanele yi tivutisa swaku indjhe yi lunghekile ku va nsati wamunene kumbe mamani. Funtshi nuna na nsati lava nga chada, loko ku li swaku va navela ku va ni vana, va fanele va tivutisa kumbe va lunghekile ku va vapsali vavanene ke. (Luk. 14:28) Phela ku landza leswi Bibele li swi vulaka hi wukati swa pfuna hintamu; swi pfuna leswaku ndjangu wu tsaka wu tlhela wu tipumbela swikarhatu.

4 KU YA KA 10 KA AGOSTO

XUMA XI NGA KA RITO LA XIKWEMBU SWIVURISO 25

Matshinya Ya Minawu Lama Nga Hi Pfunaka Ku Vulavula Hi Ndlela Yayinene

Murindzi-TS 15/12/15 paj. 18 mapar. 6-7

Tiyisa Van’wani Hi Leswi U Swi Vulaka

6 Swivuriso 25:11 yi hi pfuna ku vona lisima la ku vulavula hi nkama wawunene, yona yi li: “Rito leli vuliwaka hi nkama wa kona li fana ni maçã ya woru lama nga ka swibya swa prata.” Phela maçã ya woru hi woxe ma sasekile, kambe loko ma vekiwa ka xibya xa prata ma ya ma saseka hintamu. Swa fana ni leswi hi swi vulaka, loko hi swi vula hi nkama wawunene swi yendla swaku lava swi twaka va swi tsakela va tlhela va pfuneka hi swona. Se hi nga swi yendlisa ku yini leswo?

7 Minkama yin’wani, swi nga ha yendleka munhu lweyi a nga xukuvala a lava ku twa marito ya hina leswaku a tlhela a tsaka, kambe loko hi ma vula hi nkama wa ku a hi wunene, a ma nga ta pfuna hi nchumu. (Lerha Swivuriso 15:23.) Hi xikombiso, hi Março wa 2011 ku ve ni ku tsekatseka ka misava ku tlhela ku va ni tshunami aJapão. Swilo swoleswo swi yendle leswaku ku tlula 15.000 wa vanhu va fa. Ni Timboni ta Yehovha ti luze swilo swa tona hi mhaka ya tinghozi leti, hambileswo ti vone ku li nkama wawunene wa ku tirhisa Bibele swaku ti chavelela lava nga feliwa. Kambe leswi vanhu va vanyingi aJapão va nga ka wukhongeli la Xibuda, naswona va kalaka va nga tivi swilo swinyingi hi Bibele, vamakwerhu va vone swaku lowu a wu nga li nkama wawunene wa ku bula na vona hi ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi, kambe va sungule ku va chavelela ni ku va tlhamusela hi ku tirhisa Bibele swaku hi mhaka muni vanhu va ku kala va nga na nandzu va humeleliwa hi swilo swa ku biha swa ku fana ni leswi.

Murindzi-TS 15/12/15 mapaj. 20-21 mapar. 15-16

Tiyisa Van’wani Hi Leswi U Swi Vulaka

15 Ndlela leyi hi vulavulaka hi yona i ya lisima hintamu. Nkama lowu Yesu a a djondzisa vanhu ka doropa la Nazareta, ka sinagoga, vanhu lava a a va djondzisa “va sungule ku vulavula swaswinene hi yena ni ku hlamalisiwa hi leswi a a swi vula.” (Luk. 4:22) Ku vulavula hi ndlela yayinene swi nga yendla leswaku vanhu lava hi vulavulaka na vona va tsakela leswi hi swi vulaka va tlhela va swi yamukela. (Swiv. 25:15) Se hi nga tekelela Yesu hi ku hlonipha vanhu lava hi vulavulaka na vona, hi va twela wusiwana hi tlhela hi pimisa hi leswi va titwisaka xiswona. Hi swoleswo Yesu a nga swi yendla. Nkama a nga vona minzamu leyi xitshungu a xi yi yendla leswaku xi mu yingisela, a xi twele wusiwana se “a sungula ku xi djondzisa minchumu ya yinyingi.” (Mar. 6:34) Hambi hi nkama lowu va nga mu rhuketela, Yesu a nga zanga a va tlhelisela hi ku vulavula swilo swa ku biha. — 1 Pe. 2:23.

16 Ku vulavula hi ku rhula ni hi lirhandzu swi nga ha hi karhatela, ngopfungopfu loko munhu wa kona a li munhu lweyi hi nga mu tolovela hintamu, wa ku fana ni munhu wa ndjangu wa hina kumbe munghanu wa hina wamukulu. Ka swiyimu leswi, hi nga ha titwa na hi chunsekile ku vula xin’wani ni xin’wani lexi hi xi pimisaka. Hambileswi vadjondzisiwa va Yesu a va li vanghanu vavakulu va yena, Yesu a a vulavula na vona hi ndlela ya ku rhula ni hi xihlonipho. Nkama vadjondzisiwa va Yesu a va tshamela ku phikizana hi swaku i mani wamukulu, hi ndlela ya ku rhula Yesu a va djondzisile hi ku tirhisa xikombiso xa xin’wanani. (Mar. 9:33-37) Na wona madoda ma nga tekelela xikombiso xa Yesu hi ku nyikela switsundzuxu “hi ndlela ya ku rhula.” — Gal. 6:1.

Murindzi-TS 01/04/95 paj. 17 par. 8

Pfuna Van’wani Swaku Va Rhandza Ku Chumayela

8 Xikombiso xa hina xaxinene xi nga pfuna van’wani leswaku na vona va navela ku mu tirhela Yehovha. Yesu a swi yendlile leswo ka lava a va mu yingisela. Phela yena a a wu rhandza ntirho wa ku chumayela naswona a a wu rhangisa ka wutomi la yena. Hi leswo swi nga yendla swaku a za a vula swaku ntirho wa ku chumayela a wu fana ni swakudla ka yena. (Yohani 4:34; Varoma 11:13) Ku hiseka ka Yesu a ku yendla swaku ni van’wani va navela ku tirhela Yehovha. Wena ke, u nga swi kota ku pfuna van’wani swaku na vona va wu navela ntirho wa ku chumayela? Ina, u nga swi yendla leswo, hi ku va kontarela swilo swaswinene leswi se u nga swi kuma nkama na u chumayela, kambe tivoneli leswaku u nga tibyeli. Nkama lowu u rhambaka van’wani swaku u tirha na vona, pimisa hi tindlela leti nga va pfunaka leswaku na vona va navela ku chumayela mahungu ya ku tsakisa ya Mfumu wa Xikwembu. — Swivuriso 25:25.

Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu

Perspicaz vol. 1 paj. 397

Ku Rhula

Lexi nga hi pfunaka leswaku hi va vanhu va ku rhula, i lipfumelo. Phela munhu wa ku rhula a nga pfumeleli nchumu kumbe munhu a mu yendla a nga tikhomi. Kambe lexi yendlaka swaku vanhu va nga tikhomi, hileswi va kalaka va nga titshembi, va nga na lipfumelo, va nga na ntshembo funtshi va nga ni xikwatisana. Buku la Swivuriso 25:28 li vulavula hi leswi nga yendlekaka loko munhu a nga tikhomi. Lona li li: “Munhu lweyi a kalaka a nga swi koti ku tikhoma loko a kwatile, a fana ni doropa leli muru wa kona wu nga diliziwa.” Leswi nge loko hi nga tikhomi swi ta hi vevukela ku ngheniwa hi mimpimiso ya ku biha hi tlhela hi yendla swilo na hi nga rhanganga hi ku pimisa.

HISEKELA NTIRHO WA KU CHUMAYELA

Nhlokomhaka 23 ya Swivutiso Swa Majovhem

U Nga Yendla Yini Loko Va Ku Hleva?

Tikambeli: Mahlevo

1. Loko u tsumbula swaku ku ni lweyi a ku hlevaka, wa swi kota ku huma ka swona?

Ina

Swa ni karhatela

Nada

2. Loko u tsumbula swaku ku ni lweyi a ku hlevaka, wa swi kota ku bula na yena na u rhulile swaku mi lulamisa mhaka ya kona?

Ina

Swa ni karhatela

Nada

3. Loko u tsumbula swaku ku ni lweyi a ku hlevaka kuve ku ni swihundla leswi u swi tivaka hi munhu wa kona, ku nga va swaku wa tikhoma, u nga mu hlevi swaku u hakelisa?

Ina

Swa ni karhatela

Nada

Loko yin’we ya tinhlamulu ta wena ku ve “swa ni karhatela” kumbe “nada,” nhlokomhaka leyi yi ta ku pfuna ku vona leswi u nga swi yendlaka loko va ku hleva.

Hi mhaka muni swi vava ku hleviwa?

Vanhu van’wani va vulavula swilo swa ku biha hintamu hi van’wani leswaku va va wonha vito. Kambe hambiloko leswi va nga hi hleva hi swona swi nga tati nkombe, minkama hinkwayu swa vava, ngopfungopfu loko lweyi a nga vulavula hi swona ku li munghanu wa hina. — Tipisalema 55:12-14.

“Ni vaviseke hintamu nkama ni nga tsumbula swaku munghanu wa mina a ni hlevile a vula swaku a ni na mhaka ni munhu funtshi ni tilavela swa mina ntsena. Phela a ni nga swi twisisi swaku hi mhaka muni a yendle leswo.” — Ashley.

Ntiyiso: Ku nga na mhaka swaku lweyi a hi hlevaka i munghanu wa hina kumbe nada, minkama hinkwayu a swi nga ta hi tsakisa ku tiva swaku ku ni lweyi a nga hi hleva.

Mahungu ya ku kala ma nga tsakisi: A wu nge va pfaleli vanhu kuva va vulavula hi wena

Vanhu va vulavula hi van’wani hi swivangelo swa swinyingi, swa ku fana ni leswi:

Ku va va tsakela vanhu van’wani. Hinkwerhu ha swi rhandza ku bula ni vanhu van’wani naswona minkama yin’wani hi vulavula hi van’wani. Ku vula ntiyiso, hambi hi Bibele a li hi tsimbisi ku vulavula hi vanhu van’wani kuva hi kombisa swaku hi ni mhaka na vona. — Vafilipiya 2:4.

“Mabulu ma tsakisa loko hi vulavula hi vanhu van’wani!” — Bianca.

“Ni fanele ni pfumela leswaku na swi rhandza ku tiva leswi vanhu van’wani va swi yendlaka ni ku vulavula hi swona ni van’wani. A ni swi tivi swaku hi mhaka muni, kambe swa ni tsakisa.” — Katie.

Ku navela ku vulavula hi swa nyuwani. Ka minkama ya Bibele a ku ni vanhu lava “xa vona a ku li ku hungata ntsena hi ku byelana timhaka kumbe ku yingisela timhaka le ta ha ku humelelaka.” (Mintirho 17:21) Ninamuntlha ku ni vanhu lava nga tshamisa swoleswo!

“Minkama yin’wani loko ku nga na swa nyuwani swa ku vulavula hi swona, vanhu van’wani va lavetela xa ku xi vula.” — Joanna.

Ku kala ku titshemba. Bibele li vula swaku a hi fanelanga hi tifananisa ni vanhu van’wani. (Vagalatiya 6:4) Kambe xa ku biha xa kona, hileswaku van’wani va vulavula ku biha hi vanhu van’wani hileswi va kalaka va nga titshembi.

“Hi ntolovelo mahlevo ma kombisa leswi lweyi a hlevaka a nga tshamisa xiswona. Minkama ya yinyingi ma nga ha kombisa swaku wa mu kweleta lweyi a mu hlevaka, naswona a mu hleva leswaku a tivona na a yampsa ku mu tlula.” — Phil.

Ntiyiso: Hambiloko u nga swi rhandzi, vanhu a va nga ta tshika ku vulavula hi vanhu van’wani funtshi minkama yin’wani va ta vulavula hi wena.

Mahungu ya ku tsakisa: U nga swi kota ku tikhoma

I ntiyiso leswaku u nge swi koti ku yendla swaku vanhu van’wani va nga vulavuli hi wena, kambe ku ni leswi u nga swi yendlaka. Loko u twa swaku ku ni lava nga vulavula hi wena, zama ku yendla leswi:

1: Huma ka swona. Minkama ya yinyingi loko vanhu va ku hleva, nchumu xa ku yampsa lexi u nga xi yendlaka i ku huma ka swona, u nga swi landzeleli, ngopfungopfu loko mhaka ya kona yi nga li yikulu hintamu. Yendla leswi Bibele li swi vulaka. Lona li li: “U nga hantliseli ku kwata”. — Ekleziyaxta 7:9.

“Khambi lin’wani va ni lumbetile va vula leswaku ku ni djaha leli a ni namorara na lona. Phela djaha la kona ni ku li tiva a ni nga li tivi; swi patse ni ku ni hlekisa nkama ni nga swi twa funtshi ni vhele ni huma ka swona.” — Elise.

“Lexi nga ku pfunaka loko va ku hleva i ku va ni ndhuma yayinene. Phela loko u ni ndhuma yayinene, hambiloko vanhu vo vulavula swa ku biha hi wena, vanhu va vanyingi a va nga ta kholwa, hikusa mahanyelo ya wena ma ta swi kombisa swaku leswi va swi vulaka a hi ntiyiso.” — Allison.

Leswi u nga swi yendlaka: Tsala 1) leswi va nga swi vula hi wena, 2) leswi u nga titwisa swona. Loko se u pimise kahle hi mhaka leyi, swi nga ha yendleka u langa ku huma ka swona. — Tipisalema 4:4.

2: Vulavula ni lweyi a nga sungula mahlevo. Minkama yin’wani u nga ha vona swaku swa yampsa kuva u vulavula ni lweyi a nga sungula mahlevo, hikusa leswi a nga ku hleva hi swona i swikulu.

“Ku vulavula ni lava nga ku hleva swi nga ha yendla swaku va swi vona swaku loko va hleva munhu, hi wugamu a ta swi tsumbula. Naswona xa ku tsakisa hileswaku swi nga yendla swaku mhaka ya kona yi nga kuli, funtshi swi nga yendleka swi ku pfuna kuva u lulamisa mhaka yoleyo.” — Elise.

Kambe na u nge se famba u ya vulavula ni lweyi a nga sungula mahlevo, rhanga hi ku pimisa hi matshinya ya minawu ya Bibele ni swivutiso leswi landzelaka:

• “I wuphunta funtshi swa danisa, loko munhu a hlamula na a nge se twa mhaka hinkwayu.” (Swivuriso 18:13) ‘Indjhe ni tiva mhaka hinkwayu? Ku nga va leswaku munhu lweyi a nga ni kontarela mhaka leyi, a yi twisise kahle?’

• “Munhu mun’wani ni mun’wani a a hantliseli ku yingisa, a hlwela ku vulavula, a hlwela ku kwata”. (Yakobe 1:19) ‘Indjhe lowu i nkama wawunene wa ku ya vulavula na yena? Ni ta swi kota ku tikhoma, ni vulavula hi ndlela ya ku rhula? Kumbe a swi ta yampsa loko a no nyimanyana swaku ni ya vulavula na yena hi nkama wun’wani?’

• “Hinkwaswu leswi mi lavaka swaku van’wani va mi yendlela swona, na n’wina mi fanele mi va yendlela.” (Matewu 7:12) ‘Loko a ko va mina ni nga mu hleva, a ni ta navela swaku a vulavulisa ku yini na mina? A ni ta navela swaku a vulavula na mina na ni li ka xiyimu xa ku tshamisa ku yini? I marito ya ku tshamisa ku yini lawa a ni ta lava swaku a ma tirhisa?’

Leswi u nga swi yendlaka: Loko u lava ku ya vulavula ni munhu lweyi a nga ku kwatisa, sungula hi ku tsala leswi u lavaka ku mu byela swona. Loko se ku hundze vhiki lin’we kumbe mambirhi, tlhela u swi lerha u vona leswi u nga swi yampsisaka, se u ya vulavula ni vapsali va wena kumbe munghanu wa ku wupfa hi leswi u lavaka ku swi vula u tlhela u mu kombela swaku a ku pfuna hi mavonelo.

Ntiyiso: Ku fana ni swilo swa swinyingi ka wutomi la wena, a wu nge swi koti ku langa leswi vanhu va nga ta swi vula hi wena, kambe u nga langa leswi u nga ta swi yendla loko vanhu va vulavula hi wena.

LESWI MAJOVHEM MAN’WANI MA SWI VULAKA

“Mhaka leyi va ku hlevaka hi yona minkama yin’wani i yikulu, kambe minkama yin’wani a yi tati nkombe. Se loko ku li mhaka yayitsongo vhela u huma ka yona; kambe loko ku li mhaka yayikulu leyi nga chimisaka ndhuma ya wena u nga ha swi vona swi li kahle kuva u ya vulavula ni lweyi a nga ma sungula mahlevo wolawo.” — Brianna.

“Loko va vulavula swa ku biha hi wena u nga va tlheliseli, hikusa loko u yendla leswo u ta va na u va yendlela swilo leswi wena u kalaka u nga swi rhandzi.” — Olivia.

11 KU YA KA 17 KA AGOSTO

XUMA XI NGA KA RITO LA XIKWEMBU SWIVURISO 26

Fambela Kule Ni Swiphunta

Perspicaz vol. 1 paj. 485 par. 6

Mpfula

Tinguva. Tinguva leti a ti tolovelekile ka Tiko la Xitshembiso a ku li malanga, ku nga nkama wa ku kala wu nga na timpfula ni wuxika, ku nga nkama wa timpfula. (Vona Ps 32:4; Lis 2:11, ntlhamuselo.) Ku sukela xikarhi ka Abril ku ya xikarhi ka Outubro timpfula a ti kala, se vanhu a va londzola nkama wolowo swaku va tshovela. Buku la Swivuriso 26:1 li kombisa swaku a timpfula a ti nga laveki loko i li nkama wa ku tshovela. (Vona 1Sa 12:17-19.) Hi wuxika, mpfula a yi nga tshameli ku na funtshi masiku man’wani ni marhefu a ma nga voneki, se loko ku tshuka ku na mpfula a swi yendla swaku ku titimela hintamu. (Ezr 10:9, 13) Hi nkama wolowo vanhu a va lava ndhawu ya ku kufumela swaku va tivhikela ka xirhami. — Esa 4:6; 25:4; 32:2; Yob 24:8.

Murindzi-TS 01/10/87 paj. 19 par. 12

Ku Pfumela Ku Layiwa Swa Pfuna

12 Hi ku ya hi Swivuriso 26:3, ku ni vanhu lava swi karhataka ku va laya hikusa va tiwomise tinhloko. Ndzimana leyi yi li: “Xisephu i xa kavhalu, tomu i la mbongolo, kasi a nhonga i ya nhlana wa swiphunta.” Minkama ya yinyingi Vayisrayele a va tshika ku mu yingisa Yehovha; se hi mhaka leyo, Yehovha a a pfumelela swaku va fumiwa hi vanhu lava a va va tisela swikarhatu swa swinyingi hi mhaka ya wuphunta la vona. Tipisalema 107:11-13 yi li: “A va li yingisanga rito la Xikwembu; a va xi yingisanga xitsundzuxu xa Lweyi A Nga Tlakuka. Se a va xixile hi ku va tshika va hlupheka; va tigumulile va wa ku nga na wa ku va pfuna. Kutani va sungula ku kombela Yehovha swaku a va pfuna ka mahlomulu ya vona; a va phulile ka swikarhatu swa vona.” Kambe ku ni vanhu van’wani lava kalaka va nga na murhi, hikusa va tama va tiwomisa nhloko hambiloko se va layiwile. Loko Swivuriso 29:1 yi vulavula hi vanhu volavo yi li: “Munhu lweyi a tiwomisaka nhloko loko se a layiwile makhambi ya manyingi, a ta helisiwa hi ku hantlisa.”

Perspicaz vol. 1 paj. 580 par. 2

Ku Tivavisa

Ntlhamuselo wa xivuriso. Hosi Solomoni a te: “Lweyi a byelaka timhaka xiphunta a fana ni munhu lweyi a titsemaka minenge a gama a tivavisa.” Ndzimana leyi yi swi kombisa kahle swaku ku tshemba xiphunta a swi pfuni nchumu. Hi xikombiso, loko munhu o kombela xiphunta swaku xi mu yendlela ntirho, swo fana ni loko a tiwonhela ntirho wa yena hi yexe hikusa xiphunta a xi nga ta wu yendla hi ndlela yayinene ntirho wolowo. — Swiv 26:6.

Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu

Perspicaz vol. 2 paj. 1140

Xiphunta

Loko buku la Swivuriso 26:4 li ku a hi fanelanga hi ‘hlamula xiphunta hi ku ya hi wuphunta la xona,’ li lava ku vula swaku a hi fanelanga hi nyima ni mavonelo ya xona kumbe hi yendla leswi xiphunta xi swi yendlaka, hikusa na hina hi ta va hi tiyendla swiphunta hi nkama wolowo. Kasi loko buku la Swivuriso 26:5 li ku hi fanele hi “hlamula xiphunta hi ku ya hi wuphunta la xona,” li lava ku vula swaku loko se hi swi yingisele kahle leswi xiphunta xi swi vulaka, hi fanele hi xi komba swaku leswi xi swi pimisaka swi hoxile hi tlhela hi swi basisa kahle swaku a mavonelo ya xona hi wugamu ma ta xi yisa xikheleni.

18 KU YA KA 24 KA AGOSTO

XUMA XI NGA KA RITO LA XIKWEMBU SWIVURISO 27

Ku Va Ni Vanghanu Va Ntiyiso Swa Pfuna

Murindzi 09/19 paj. 5 par. 12

Yehovha Ava Teka Va Li va Lisima Lava Tivekaka Hansi

12 Munhu lweyi a tivekaka hansi wa tsaka loko a layiwa. Pimisa hi leswi: Ahinge u le minhlanganwini, loko se u bule ni vamakwerhu votala, makwerhu mun’wani aku kokela atlhelweni ivi akubyela swaku ku ni swakudla swinga khwekela ka matinyu ya wena. Aswi kanakanisi swaku awuta dana. Kambe awutamu khensa hileswi angaku byela. Kuvula ntiyiso, awuta tsaka loko akuve ni wa kuhantla aku byela. Hi kufanana, hi fanele hi tiveka hansi ni kukhensa loko makwerhu wokarhi ahi laya hi nkama lowu faneleke. Kutani, makwerhu yelweyo hintamu teka a li munghanu wa hina kungali nala. — Lerha Swivuriso 27:5, 6; Gal. 4:16.

Perspicaz vol. 2 paj. 1215 par. 5

Vhizinyu

Buku la Swivuriso li hi pfuna leswaku hi tshemba vavhizinyu ni vanghanu va hina va ku tshembeka lava nga hi pfunaka loko ku humelela swikarhatu. Hi xikombiso, Swivuriso 27:10 yi li: “U nga mu khohlwi munghanu wa wena kumbe munghanu wa papayi wa wena, naswona u nga ngheni kaya ka makwenu wa wena hi siku leli u nga humeleliwa hi khombo; wa yampsa vhizinyu lweyi a nga kusuhi ku tlula makwenu lweyi a nga kule.” Swi tikomba ingaku mutsali wa buku leli a a lava ku hi pfuna kuva hi va nyika lisima hintamu vavhizinyu ni vanghanu va hina lava nga kusuhi na hina, lava nga swi kotaka ku hi pfuna loko hi kumana ni swikarhatu ku tlula makwenu kumbe xaka lin’wani leli nga kule, leli swi nga yendlekaka li nga swi koti ku ta li ta hi pfuna.

Murindzi 09/23 paj. 9 par. 7

Wena Jovhem, U Lava Swaku Wutomi La Wena Li Tshamisa Ku Yini?

7 A xikombiso xa Yehowaxi xi hi pfuna ku vona swaku i swa lisima ku va hi va langa kahle vanghanu va hina. Se loko u langa vanghanu wa wena, langa vanhu lava va mu rhandzaka Yehovha, lava va lwelaka ku tsakisa mbilu ya yena. Funtshi u nga langi ntsena lava va nga majovhem ku fana na wena. Khumbuka swaku hambi Yoyada a a li mukulu hintamu ka Yehowaxi kambe a va li vanghanu. Loko swi ta ka vanhu lava u va langaka swaku va va vanghanu va wena, tivutisi leswi: ‘Indjhe vona va ni pfuna swaku ni mu rhandza Yehovha? Va ni pfuna swaku ni yingisa minawu ya Yehovha? Va wu hisekela ntirho wa ku chumayela? Va yi hlonipha minawu ya Yehovha? Loko ni tshuka ni phazama ni yendla nchumu xa ku a hi xona, va tiya va ni byela swaku ni phazamile, kumbe minkama hinkwayu va ni byela minchumu leyi ni tsakisaka, leyi mina ni yi rhandzaka ke?’ (Swi. 27:5, 6, 17) Loko vanghanu va wena va nga mu rhandzi Yehovha, huma ka vona. Kambe loko ku li vanhu lava va mu rhandzaka Yehovha, womawoma na vona, hikusa minkama hinkwayu va ta ku pfuna. — Swi. 13:20.

Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu

Murindzi 06/23 paj. 4 par. 8

Madoda — Tekelelani Xikombiso Xa Gidiyoni

8 Yisa ku dzuneka ka Yehovha. Nkama lowu va nga mu khensa hileswi a nga ponisa tiko la Israyele ka Vamidiyani, Gidiyoni a yise ku dzuneka ka Yehovha. (Vaava. 8:22, 23) Se madoda ma nga xi tekelelisa ku yini xikombiso xa Gidiyoni? Na wona ma fanele ma yisa ku dzuneka ka Yehovha hi hinkwaswu leswi wona ma kotaka ku swi yendla. (1 Kor. 4:6, 7) Hi xikombiso, loko makwerhu a tshinelela doda a li tlangela hileswi li kotaka ku djondzisa kahle, li fanele li byela makwerhu swaku a hi matimba ya lona kambe i matimba ya Yehovha, ni leswaku leswi li nga swi djondzisa a hi mimpimiso ya lona kambe i hinkwaswu leswi kumekaka ka Rito la Xikwembu, ni leswaku kuva li kota ku djondzisa hi ndlela liyani a hi swaku lo tiva hintamu, kambe hi mhaka trenamentu leli li li yamukelaka hi ka Yehovha. Minkama yin’wani swi nga ha lava leswaku madoda ma nyima ma tikambela kuva ma vona swaku indjhe a ma yendli swilo leswaku ma voniwa hi vanhu ke? Hi xikombiso, vona leswi nga yendlekela doda lin’wani leli vitaniwaka Timothy. Lona a la ha li ku vekiwa swaku li va doda funtshi a li swi rhandza ku veka madixkursu lawa ma yaka ka vanhu hinkwavu. Lona li li: “A ni lulamisela swingheniso swa ku hisa, ni swikombiso leswi a swi ni tipontu ta tinyingi leti a ni ti tlhamusela. Hi mhaka ya leswo, loko ni gama ku veka dixkursu la mina, vamakwerhu a va ni khensa swinene. Lexi vavisaka, hileswaku a ni veka madixkursu hi ndlela leyo leswaku ni voniwa, leswaku vamakwerhu va tsakela mina ku nga li kuva va tsakela Bibele kumbe kuva va khensa Yehovha.” Hi ku famba ka nkama, Timothy a swi vonile leswaku a a fanele a txintxa madjondzisela ya yena leswaku a nga lweli ku lava ku voniwa hi vamakwerhu. (Swi. 27:21) Se, kuva a yendle leswo swi mu pfunise ku yini? Yena a li: “Swoswi loko ni veka dixkursu, loko vamakwerhu va ni tela va khensa hintamu leswi dixkursu la mina li nga va pfunisa xiswona kuva va hlula xikarhatu lexi a va li na xona, ndzingo lowu a va kumana na wona kumbe leswi dixkursu li nga va pfunisa xiswona kuva va va vanghanu vavakulu va Yehovha. Ku vona swaku vamakwerhu a va tlangeli mina, kambe va tlangela leswi dixkursu li nga va pfunisa xiswona, swi ni yendla ni tsaka.”

HISEKELA NTIRHO WA KU CHUMAYELA

Nhlokomhaka 75 ya Swivutiso Swa Majovhem

Ni Nga Yendla Yini Loko Munghanu Wa Mina A Ni Kwatisile?

Leswi u faneleke u swi tiva

• A ku na vanghanu lava kalaka va nga na swikarhatu. Leswi vanghanu va wena, hambi hi vanghanu va wena vavakulu va kalaka va nga hetisekanga siku lin’wani va ta vula kumbe ku yendla nchumu lexi nga ta ku kwatisa. Ku vula ntiyiso, na wena a wu hetisekanga. Se tivutisi: ‘Indjhe a ni se tshama ni vula kumbe ku yendla nchumu lexi nga kwatisa vanhu van’wani?’ — Yakobe 3:2.

• U nga ha kwatisiwa hi leswi u swi vonaka ka interneti. Hi xikombiso, jovhem lin’wani leli vitaniwaka David li li: “U nga ha vona mafoto lawa munghanu wa wena a nga ma veka ka interneti na a li ka fexta, se u sungula ku kukumuka, u kwata, u tivutisa u ku: ‘Hi mhaka muni a ni minyile?’”

• U nga swi kota ku hlula mapimiselo lawo.

Leswi u nga swi yendlaka

Tikambeli. Bibele li li: “U nga hantliseli ku kwata, hikusa leswo swi yendliwa hi swiphunta.” — Ekleziyaxta 7:9.

“Minkama yin’wani u nga ha tsumbula leswaku leswi nga ku kwatisa a swi nga li swa nchumu.” — Alyssa.

Pimisa hi leswi: Indjhe u ni xikwatisana? Swi ngo yini u tikarhatela ku va lehisela mbilu van’wani? — Ekleziyaxta 7:21, 22.

Pimisa hi leswi yendlekaka loko hi rivalela. Bibele li li: ‘Swi sasekile . . . ku tshika xihoxo xi hundza.’ — Swivuriso 19:11.

“Hambiloko va ku kwatisile hintamu, i swinene kuva u rivalela. Loko u yendla leswo a wu nga ta tshamela ku pimisa hi leswi nga yendleka, naswona munhu lweyi a nga ku kwatisa a nga ta tshamela ku titwa nandzu. Loko u rivalelile, zama ku kala u nga ha swi khumbuki.” — Mallory.

Pimisa hi leswi: Indjhe leswi nga yendleka i mhaka yayikulu? Ni nga mu rivalela leswaku hi tama hi hanyisana hi ku rhula? — Vakolosa 3:13.

Tiveki ka ndhawu ya munghanu wa wena. Bibele li li: ‘U nga pimisi hi leswi pfunaka wena ntsena, kambe pimisela van’wani.’ — Vafilipiya 2:4.

“Loko vanghanu va hloniphana va tlhela va rhandzana, va yendla hinkwaswu leswi va nga swi kotaka leswaku va lulamisa timhaka hi xihantla, hikusa a va swi lavi swaku wunghanu la vona li hela.” — Nicole.

Pimisa hi leswi: U nga nyimanyana, u pimisa hi leswi munghanu wa wena a titwisaka xiswona? — Vafilipiya 2:3.

Leswi hi nga swi djondza: Ku rivalela van’wani i swa lisima hintamu, naswona a swi nga ta ku pfuna swoswi ntsena, kambe swi ta ku pfuna ni ka nkama lowu taka. Se swi ngo yini u sungula swoswi ku djondzela ku rivalela van’wani?

Leswi majovhem man’wani ma swi vulaka

“A swi bohi swaku hi tshamela ku bula hi xin’wani ni xin’wani lexi hi kwatisaka. Loko hi kota ku rivalela hi huma ka swona i swinene, phela leswo swi ta hi pfuna ku va ni vanghanu ku tlula ku khomelela xihoxo xin’wani ni xin’wani.” — Kiana.

“Ni tolovela ku tivutisa ni ku: ‘Indjhe swa twala kuva ni luza munghanu hi mhaka leswi nga yendleka?’ Minkama ya yinyingi nhlamulu ya xivutiso lexo i ihim.” — Treigh.

25 KU YA KA 31 KA AGOSTO

XUMA XI NGA KA RITO LA XIKWEMBU SWIVURISO 28

Ku Hambana Ka Va Ku Lulama Ni Va Ku Biha

Murindzi-TS 15/05/93 paj. 26 par. 2

Indjhe Wa Mu Yingisa Hi Ku Helela Yehovha?

Buku la swivuriso 28:1 li li: “Lava ku lulama a va chavi nchumu ku fana ni nghonyama.” Marito lawa ma twala hikusa lava ku lulama va ni lipfumelo la ku tiya, va li tshemba hi ku helela Rito la Xikwembu funtshi va tama va tirhela Yehovha hambiloko wutomi la vona li li nghozini.

Perspicaz vol. 1 paj. 814 par. 2

Ku Twisisa

Lava tshikaka ku yingisa Yehovha. Vanhu lava welaka ka swidjoho va sungula hi ku kala va nga ha yi nyiki lisima minawu ya Yehovha nkama va yendlaka swiboho kumbe maplanu ya leswi va nga ta swi yendla ka wutomi la vona. (Yob 34:27) Vanhu volavo va pfumela ku kanganyisiwa hi mbilu ya vona hi ku kala va nga yi yingisi minawu leyi taka hi ka Yehovha. (Ps 36:1-4) Ka wutomi la vona va yendla swilo hi ku ya hi mavonelo ya vanhu, ku nga li ya Xikwembu. (Esa 29:13, 14) Va sungula ku tinyimelela ka swilo swa ku biha leswi va swi yendlaka va tlhela va ya va yendla swilo swa ku biha, swa wuphunta ingaku hiloko Yehovha Xikwembu a nga swi voni leswi va swi yendlaka, naswona va pimisa swaku minawu leyi Yehovha a hi nyikaka yona a yi twisiseki. (Swiv 10:23; Ps 94:4-10; Esa 29:15, 16; Yer 10:21) Phela swo fana ni loko vanhu volavo va ku: ‘“Yehovha a nga kona,” funtshi a nga na mhaka ni leswi hi swi yendlaka.’ (Ps 14:1-3) Phela vanhu lava kalaka va nga yi yingisi minawu leyi taka hi ka Yehovha, a va swi koti ku hambanisa swaswinene ni swa ku biha naswona a va swi koti ku yendla swiboho swa wutlharhi ka wutomi la vona. — Swiv 28:5.

Perspicaz vol. 1 paj. 1237 par. 1

Ku Tshembeka

Munhu wa ku tshembeka hi lweyi a nga ni lipfumelo la ku tiya ka Yehovha, a mu tshemba, a tlhela a tshemba swaku a ni matimba ya ku ponisa. (Ps 25:21) Yehovha a tshembisa swaku hinkwavu lava tshembekaka ka yena va tlhela va mu yingisa, a ta va vhikela. (Swiv 2:6-8; 10:29; Ps 41:12) Phela munhu lweyi a tikarhatelaka ku tshembeka ka Yehovha a tlhela a yendla ku rhandza ka Yena, a ni wutomi la ku tsakisa funtshi wa swi tiva swaku a hanyela yini. (Ps 26:1-3; Swiv 11:5; 28:18) Yobo a swi vonile swaku minkama yin’wani vanhu va ku tshembeka va hluphiwa hi vanhu va ku biha, funtshi hambiloko munhu a tshembekile wa fa ku fana ni leswi vanhu va ku biha va faka. Kambe xa ku tsakisa hi leswaku Yehovha a hi tiyisekisa swaku ka nkama lowu taka a ta hakela munhu wa ku tshembeka hi ku mu nyika wutomi la ku tsakisa, ku nga wutomi la ku kala li nga heli. (Yob 9:20-22; Ps 37:18, 19, 37; 84:11; Swiv 28:10) Phela ku fana ni leswi nga yendlekela Yobo, lexi xi yendlaka munhu a hlonipheka a hi leswi a nga ganya, kambe hi leswi a tshembekaka. (Swiv 19:1; 28:6) Vana lava nga ni vapsali lava tshembekaka ka Yehovha, va fanele va tsaka hintamu (Swiv 20:7), hikusa va hloniphiwa hileswi vapsali va vona va nga swikombiso swaswinene, ni hileswi va nga ni vito lalinene.

Lavetela Xuma Ka Rito La Xikwembu

Murindzi-TS 01/12/01 paj. 11 par. 3

Tivoneli Swaku U Nga Djoheli Yehovha

Ku titshemba ku tlula mpimu. Ku tala ka vanhu lava nga biwa hi mavabyi ya mbilu swa kola na kola, a va tibyela swaku lihanyu la vona li kahle funtshi a va nga tshameli ku tikambela kuva va vona swaku mbilu ya vona yi kahle kumbe nada. Se ku nga ha yendleka swa ku fana ni ka Vakreste. Loko Mukreste se a ni nkama wa wunyingi na a tirhela Yehovha, a nga ha tibyela swaku a ku na nchumu lexi nga mu phazamisaka. Swi nga yendleka a nga ha tikambeli kuva a vona swaku lipfumelo la yena li ndjhani, funtshi hi wugamu a nga ha wela ka xidjoho. Se swi kahle kuva hi nga titshembi ku tlula mpimu kambe hi khumbuka leswi Pawulo a nga hi basopisa swona ka 1 Vakorinto 10:12. Yena a te: “Lweyi a pimisaka swaku a nyimile a a tivoneli swaku a nga wi.” Se lexi nga hi pfunaka i ku va hi khumbuka swaku a ku na munhu wa ku hetiseka hi tlhela hi tshamela ku tikambela kuva hi vona swaku lipfumelo la hina li ndjhani. — Swivuriso 28:14.

    Mabuku ya xiChangana (2003-2025)
    Huma
    Nghena
    • xiChangana (Moçambique)
    • Rhumela
    • Hlawula
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Minawu ya Matirhiselo
    • Nawu wa Xihundla
    • Seta Swa Xihundla
    • JW.ORG
    • Nghena
    Rhumela