16:18

син — Петер һәм мин бу кыяда: Грек сүзе пе́трос ир җенес формасында «кыяташ кисәге; таш» дигән мәгънә йөртә. Монда ул Петер дигән исем — Гайсә Шимунга биргән исемнең грек формасы — буларак кулланыла (Ях 1:42). Бу сүзнең хатын-кыз җенес формасы пе́тра монда «кыя» дип белдерелә һәм ташлы нигез, кыяташ я таш өеме дигәнне аңлатырга мөмкин. Бу грек сүзе шулай ук Мт 7:24, 25; 27:60; Лк 6:48; 8:6; Рм 9:33; 1Кр 10:4; 1Пт 2:8 дә дә очрый. Шунысы ачык: Петер үзен Гайсә үзенең җыелышын төзиячәк кыя дип санамаган, чөнки ул 1Пт 2:4—8 дә Гайсә турында Аллаһы үзе сайлаган «нигезнең... почмак ташы» дип әйткән. Рәсүл Паул да Гайсәне «нигез» һәм «рухи кыя» дип атаган (1Кр 3:11; 10:4). Димәк, Гайсә, күрәсең, сүз уйнату кулланган; асылда, ул болай дигән: «Мин Петер, Кыяташ Кисәге, дип атаган Шимун, син Мәсихнең — мәсихче җыелышның нигезе булып хезмәт итәчәк „бу кыяның“ — чынлыкта кем икәнлеген аңладың».

җыелышымны: Бу экклеси́а дигән грек сүзенең беренче очравы. Ул ике грек сүзеннән: эк (мәгънәсе «-дан/-дән; эченнән») һәм кале́о (мәгънәсе «чакыру») сүзләреннән барлыкка килгән. Бу сүз берәр аерым максат я эшчәнлек өчен чакырылган халык төркемен аңлата. (Сүзлекне кара.) Бу контекстта Гайсә мәсихче җыелышның барлыкка килүен алдан әйтә. Бу җыелыш майланган мәсихчеләрдән тора; алардан, «тере ташлардан, рухи йорт салына» (1Пт 2:4, 5). Септуагинтада бу грек сүзе еш кына «җыелыш» дип тәрҗемә ителгән еврей сүзенең тиңдәш сүзе буларак кулланыла; «җыелыш», гадәттә, Аллаһының бөтен халкын күрсәтә (Кн 23:3; 31:30). Рс 7:38 дә Мисырдан чакырып алынган исраиллеләр «җыелыш» дип атала. Шул ук рәвешчә «караңгылыктан» чакырып алынган һәм «дөньядан сайлап алынган» мәсихчеләр «Аллаһының... җыелышын» тәшкил итә (1Пт 2:9; Ях 15:19; 1Кр 1:2).

Кабер: Грекча га́дес, ягъни кешеләрнең гомуми кабере. (Сүзлектән «Кабер» кара.) Изге Язмаларда үле кешеләр «үлем капкалары» (Зб 107:18) һәм «Кабер капкалары» эчендә диелә (Иш 38:10), ягъни алар үлем хакимлегенә дучар була. Гайсә Кабер җиңеләчәк дип вәгъдә итә. Башка сүзләр белән әйткәндә, үлеләр терелтелеп азат ителсен өчен, Кабер «капкалары» ачылачак. Гайсәнең терелтелүе бу вәгъдәнең һичшиксез үтәләчәген раслаган (Мт 16:21). Җыелышның нигезе аның әгъзаларын үлемнән азат итә алган Гайсә булганга, Кабер җыелышны җиңә я үзендә һәрвакыт тота алмый (Рс 2:31; Ач 1:18; 20:13, 14).