E Ola te Muna a Ieova
Manatu Tāua Mai te Tusi ko Mataio
A TE tino muamua ke tusi ne ia se tala fakaofoofogia e uiga ki te olaga mo te galuega talai a Iesu, ko Mataio—se taugasoa pili o Iesu Keliso kae se tino ao lafoga muamua. Ne tusi muamua tena tala i te ‵gana Epelu kae ne ‵fuli fakamuli ki te ‵gana Eleni. Kāti ne oti te tusiga o te Tala ‵Lei a Mataio i te 41 T.A. kae ne fai mo fai se sokoga i te vaega o te Tusi Tapu i te ‵gana Epelu mo tena vaega i te ‵gana Eleni.
E mautinoa eiloa me ne tusi te tala tenei mō tino Iutaia, kae ne fakaasi mai i te Tala ‵Lei fakaotia loto tenei me i a Iesu ko te Mesia telā ne folafola mai, te Tama a te Atua. Ka fakamalosi aka eiloa te ‵tou fakatuanaki ki te Atua tonu, tena Tama, mo Ana folafolaga mai te ‵saga tonu atu ki te fekau i ei.—Epelu 4:12.
“KO PILI MAI TE MALO O TE LAGI”
Ne faka‵mafa mai ne Mataio te mataupu e uiga ki te Malo mo akoakoga a Iesu, e tiga eiloa ne seki fakasolo mai ne ia a mea ne ‵tupu i te lotou fakasologa tonu. E pelā mo te mea tenei, e tiga eiloa ne fai ne Iesu tena Lauga i Luga i te Mauga kāti i te kogāloto o tena galuega, ne fakamatala muamua mai ne ia te mea tenā i tena tusi.
I te faiga o tena galuega talai i Kalilaia, ne fai ne Iesu a vavega, tuku atu a fakatonuga e uiga ki te faiga o te galuega talai ki ana apositolo e toko 12, taku fakamasei atu a Falesaio, kae fai atu a tala fakatusa e uiga ki te Malo. Mai konā ne tiakina ei ne ia a Kalilaia kae fanatu “ki Iutaia, i te suā feitu o te vaitafe ko te Iolitana.” (Mataio 19:1) I te lotou auala, ne fai atu ei a Iesu ki ana soko: ‘A tatou e olo ki Ielusalema, ko fakasala ei au te Tama a te Tagata ki te mate, kae i te tolu o aso ka toe fakatu aka ei au.’—Mataio 20:18, 19.
Tali ki Fesili Faka-te-Tusi Tapu:
3:16—I te auala fea ne ‘matala ei te lagi’ i te taimi ne papatiso ei a Iesu? E foliga mai i te mea tenei me ne masaua ne Iesu a tena olaga mua i te lagi.
5:21, 22—E mata, e masei atu te fakaasi atu o te ita i lō te ita fakamoemoe? Ne fakailoa mai ne Iesu me i te tino telā e ita fakamoemoe ki tena taina ko fai ne ia se agasala matagā. Kae ko te fakaasi atu o te ita mai te fai atu o pati ma‵sei e silia atu te matagā i mua o te fono telā e maluga atu i te fono fakamasino o te fenua.
5:48—E mata, e mafai eiloa o “katoatoa te ‵lei otou amio, e pelā mo te otou Tamana telā i te lagi”? Ao, i te auala e tasi. Ne faipati a Iesu i konei ki te mataupu e uiga ki te alofa, kae ne fai atu ki tino fakalogo‵logo ke fakaakoako ki te Atua kae fai te lotou a‵lofa ke ‵lei katoatoa io me ke katoatoa. (Mataio 5:43-47) Pefea? Mai te fakalauefa atu ke aofia i ei olotou fili.
7:16—Ne a “fua” e matea ei te lotu tonu? E aofia i fuataga konei a mea e uke atu i lō ‵tou amioga fua. E aofia foki i ei a ‵tou talitonuga—ko akoakoga kolā e ‵piki ‵mau tatou ki ei.
10:34-38—E mata, e ‵losi atu ki te fekau faka-te-Tusi Tapu e uiga ki te mavae‵vae o kāiga? Ikai loa. I lō te fai penā, e fakamāfua aka a mavae‵vaega ne mea e fai ne tino o te kāiga kolā e se tali‵tonu. E mafai o fakaiku aka ne latou ke ‵teke atu ki te lotu Kelisiano tonu, ko māfua mai i ei a mavae‵vaega i te kāiga.—Luka 12:51-53.
11:2-6—Kafai ko leva ne iloa ne Ioane i a Iesu ko te Mesia ona ko te lagonaga ne ia o te leo o te taliaga a te Atua, kaia ne fesili atu ei a ia me e mata, a Iesu ko te tino telā “ka vau”? Kāti ne fesili atu fua a Ioane ke maua mai eiloa se fakatalitonuga mai i a Iesu. E se gata i ei, ne manako foki a Ioane ke iloa ne ia me e isi aka foki “se isi tino” ka vau i te malosi o te Malo telā ka fakataunu ne ia a fakamoemoega katoa o tino Iutaia. Ne fakaasi mai i te tali a Iesu me e seai se isi tino ka vau mai i ana tua.
19:28—Se a te mea e fakaata mai ne “matakāiga e sefulu lua o Isalaelu” kolā ka fakamasinogina? E se fakaata mai ne latou a matakāiga e 12 o te Isalaelu faka-te-agaga. (Kalatia 6:16; Fakaasiga 7:4-8) A apositolo kolā ne faipati ki ei a Iesu ne fai mo fai ne vaega o te Isalaelu faka-te-agaga, e se fakamasino ne latou a tino i ei. Ne fai ne Iesu se ‘feagaiga ki a latou e uiga ki te Malo’ kae ne ‵tau o fai latou “mo malo o faitaulaga . . . ki te ‵tou Atua.” (Luka 22:28-30; Fakaasiga 5:10) A latou kolā i loto i te Isalaelu faka-te-agaga “ka fakamasino ne latou a te lalolagi.” (1 Kolinito 6:2) Tela la, a “matakāiga e sefulu lua o Isalaelu,” kolā e fakamasino ne latou kolā e ‵nofo i luga i nofoga fakamasino i te lagi, e fakaata mai i ei te lalolagi o tino katoa kolā e ‵nofo i tua o te potukau o faitaulaga faka-te-agaga kae kolā ne fakaata mai ne matakāiga e 12 o Isalaelu i te Aso o te Faka‵maga.—Levitiko, mataupu e 16.
Akoakoga mō Tatou:
4:1-10. E fakaasi mai i te tala tenei i a Satani se tino tonu eiloa kae e se se uiga masei fua. E fakaaogā ne ia a “manakoga agasala, ko mea e matea ne tino kae ma‵nako ki ei, mo mea katoa i te lalolagi nei kolā e fakamata‵mata ki ei a tino” ke fakaosooso ei tatou. E ui i ei, ka fesoasoani mai eiloa te fakaaogāga o fakatakitakiga fakavae faka-te-Tusi Tapu ke tumau tatou i te fakamaoni ki te Atua.—1 Ioane 2:16.
5:1–7:29. Ke iloa ne koe ou manakoga faka-te-agaga. Tausi te filemu. ‵Teke atu a mafaufauga ma‵sei. Tausi ki au pati e fai. Kafai e ‵talo koe, ke fakamuamua ne koe a mea faka-te-agaga i lō mea faka-te-foitino. Ke maukoloa koe i mua o te Atua. Ke muamua o ‵sala atu ki te Malo mo te amiotonu o te Atua. Ke mo a e fakamasino atu. Fai te loto o te Atua. Ko tafaga te uke o mea aogā e maua mai te Lauga i Luga i te Mauga!
9:37, 38. E ‵tau o fetaui ‵tou mea e fai mo te ‵tou fakatagi ki te Tino e a ia te fatoaga, “ke uga mai se kau faigaluega e tai tokouke atu o fakaputu te saito,” mai te ga‵lue mo te loto finafinau i te galuega ko te faiga o soko.—Mataio 28:19, 20.
10:32, 33. E se ‵tau lele o ma‵taku tatou o fai‵pati atu e uiga ki ‵tou talitonuga.
13:51, 52. A te malamalama i muna‵tonu e uiga ki te Malo e aumai foki i ei te tiute ke akoako atu a nisi tino ke malamalama latou i ei.
14:12, 13, 23. E aogā a taimi e nofo tokotasi ei ke mafaufau ‵loto ki mea aogā mo te faiga o ‵talo.—Maleko 6:46; Luka 6:12.
17:20. E manakogina te fakatuanaki ko te mea ke mafai o manumalo tatou i fakalavelave e pelā me ne mauga kolā e fakalavelave mai ki te ‵tou fesokotakiga mo te Atua. E se ‵tau eiloa o fakata‵mala tatou i te atiakega mo te fakamalosiakaga o te ‵tou fakatuanaki ki a Ieova mo ana folafolaga.—Maleko 11:23; Luka 17:6.
18:1-4; 20:20-28. Ne fai ne te tulaga se ‵lei katoatoa mo talitonuga fakalotu kolā ne fakatāua i ei a tulaga ma‵luga ke fakatāua ne soko o Iesu te fia takutakua. E ‵tau o ati aka ne tatou te loto maulalo e pelā me se puipuiga ki ‵tou manakoga agasala kae fakatumau se kilokiloga ‵lei e uiga ki tauliaga mo tiute i loto i te fakapotopotoga.
KA “FAKASATAULO . . . TE TAMA A TE TAGATA”
Ne fanatu a Iesu ki Ielusalema i luga “i te asini,” i a Nisani 9, 33 T.A. (Mataio 21:5) I te suā aso, ne fanatu a ia ki te faletapu kae faka‵ma ne ia mai tino fai pisinisi. I a Nisani 11, ne akoako atu a ia i te faletapu, taku fakamasei atu a faiakoga o te tulafono mo Falesaio, kae fakamuli ifo ne tuku atu ne ia ki ana soko te ‘fakailoga o tena toe fakatasi mai mo te gataga o te olaga masei tenei.’ (Mataio 24:3) I te aso mai tua ifo i ei, ne fai atu a ia ki a latou: “Ko iloa ne koutou e toe lua mai aso kae fai te Paseka, ko fakasataulo ei au te Tama a te Tagata.”—Mataio 26:1, 2.
Nisani 14. I te otiga o te Fakamanatuga muamua o tena mate telā ko pili mai, ne fakalata ei a Iesu, puke fakapagota, fakamasino, kae fakasataulo. Ne toetu aka a ia mai te mate i te tolu o aso. A koituai o fanaka ki te lagi, ne fakatonu atu a Iesu telā ne toe fakatu aka ki ana soko: “Tela la, olo atu koutou ki fenua katoa ke fai a tino i ei mo oku soko.”—Mataio 28:19.
Tali ki Fesili Faka-te-Tusi Tapu:
22:3, 4, 9—Ne fai atu anafea a ‵kamiga e tolu ki te ‵kaiga o te fakaipoipoga? A te ‵kamiga muamua ke fakamaopoopo mai a Kelisiano fakaekegina ne fai i te taimi ne kamata ei te talaiga a Iesu mo ana soko i te 29 T.A., ke oko ki te 33 T.A. Ne fai a te lua o ‵kamiga i te taimi ne ‵ligi ifo ei te agaga tapu i te Penitekoso 33 T.A. ki te 36 T.A. A ‵kamiga e lua konā ne fai fua ki tino Iutaia, io me ko tino fakaa‵tea kolā ne ‵fuli ki te lotu Iutaia mo tino Samalia. Kae ko te tolu o ‵kamiga ne fai atu ki tino i loto i auala i tua o te fa‵kai, kolā ko tino e seki pilitome mai Fenua Fakaa‵tea, kae ne kamata i te 36 T.A. i te ‵fuliga o te ofisa o te kautau a Loma ko Konelio ke oko mai eiloa ki ‵tou aso nei.
23:15—Kaia e sili atu ei te “malaia i Kena” o se tino telā e ‵fuli mai ki te lotu Iutaia i lō Falesaio? Kāti ko leva ne fai ne nisi tino kolā ne ‵fuli mai ne agasala matagā. Mai te ‵fuli atu ki te lotu fia amiotonu a Falesaio, ne ‵fuli atu ei latou ki se mea telā e masei atu, kāti ne silia atu te lotou fia amio‵tonu i lō olotou faiakoga ma‵sei. Tela la, ne masei atu te lotou tulaga i ‘Kena’ i lō Falesaio Iutaia.
27:3-5—Se a te mea ne fanoanoa ki ei a Iuta? E seai se mea e fakaasi mai me i te fanoanoa o Iuta ko te salamo tonu. I lō te ‵sala atu ki te fakamagaloga a te Atua, ne fakaasi atu ne ia tena mea ‵se ki te faitaulaga sili mo toeaina ma‵tua. I te faiga o te agasala telā e iku atu ki “te mate,” ne māfatia tonu eiloa te loto o Iuta. (1 Ioane 5:16) Ne fakaoso tena fanoanoa ona ko te seai o sena fakamoemoega.
Akoakoga mō Tatou:
21:28-31. A te mea telā e fakatāua ne Ieova ko te fai ne tatou o tena loto. E pelā me se fakaakoakoga, e ‵tau o ga‵lue tatou mo te loto finafinau i te talaiatuga o te Malo mo te faiga o soko.—Mataio 24:14; 28:19, 20.
22:37-39. Ko oko loa i te manino ‵lei o tulafono ‵lasi e lua konā e uiga ki mea katoa kolā e manako ki ei te Atua ke fai ne ana tino tapuaki!
[Ata i te itulau e 31]
© 2003 BiblePlaces.com
[Ata i te itulau e 31]
E mata, e galue koe mo te loto finafinau i te galuega ko te ‵katiga o saito?
[Ata i te itulau e 31]
Ne faka‵mafa mai ne Mataio te mataupu e uiga ki te Malo