Valoaga Kolā ne Taunu ‵Tonu

Ne sau‵tala muamua tatou ki te tala o Croesus telā ne faka‵se ne te faifeau o Delphi, kae ne iku atu ki te takavale i lima o te tupu o Pelesia. Kae i te suā feitu, e maua eiloa i te Tusi Tapu a valoaga fakaofoofogia kolā e aofia i ei te tupu o Pelesia kolā ne taunu ‵tonu eiloa a fakamatalaga liki‵liki e uiga ki ei.

Kāti i se 200 tausaga mai mua—mai mua atu eiloa a koi tuai o fanau te tupu—ne fakaasi mai ne te pelofeta Epelu ko Isaia me i te igoa o te tupu tenā ko Kulesa kae ne fakamatala mai foki i ei a te auala ka fakatakavale ei ne tou tagata a te fakai malosi tenei ko Papelonia.

Isaia 44:24, 27, 28: “Konei a pati ne fai mai ne Ieova, . . . ‘te Atua telā e fai atu ki vai ‵poko, “‵Miti aka, kae ka faka‵masa ne au ou vaitafe katoa”; ko te Atua telā e fai atu e uiga ki a Kulesa, “A ia ko taku tausi mamoe, kae ka fai katoatoa ne ia a mea katoa e loto au ki ei”; ko te Atua telā e fai atu e uiga ki Ielusalema, “Ka toe faite aka a ia,” kae e uiga ki te faletapu, “Ka fakatakato tou fakavae.”’”

E ‵tusa mo fakamatalaga a te tino tusitala Eleni ko Herodotus, ne faka‵tafe kea‵tea ne te kautau a Kulesa a vai o te Vaitafe ko te Eufilate telā e ‵tafe atu ki loto i te fakai o Papelonia. A te aofaga ne fai ne Kulesa ne fakafaigofie i ei ki tena kautau ke ulu atu ki loto i te fakai mai te sa‵sale atu i luga i te takele papa o te vaitafe. I te otiga ne fakatakavale ne latou te fakai, ne fakasaoloto ei ne Kulesa a tino Iutaia kolā ne puke fakapagota ki Papelonia ke toe ‵foki o toe fakafou te lotou fakai ko Ielusalema, telā ne fakamasei i se 70 tausaga mai mua atu.

Isaia 45:1: “Konei a pati a Ieova ne fai mai ki tena tino fakaekegina, ki a Kulesa, telā e o ia te lima fakaatamai ne puke au ki ei ke fakatakavale a atufenua i ana mua, ke ave kea‵tea a meatau a tupu, ke ‵tala i ana mua a mataloa kolā e taki lua olotou feitu, ko te mea ke se ‵pono a mataloa o ‵pui o te fakai.”

Ne ulu atu a tino Pelesia ki loto i mataloa ‵lasi e lua o te ‵pui o te fakai, kolā ne tuku faka‵sau atu fua ke ma‵tala. Moi ne iloa ne tino Papelonia a te palani a Kulesa ne fai, ne mafai eiloa ne latou o ‵pono a mataloa o te ‵pui kolā e ‵tala atu ki te feitu o te vaitafe. Kae ona la ko te mea ne ma‵tala a mataloa, ne tuku faka‵sau atu eiloa te fakai ki te fili.

A te valoaga fakaofoofogia tenei se tasi o valoaga mai i valoaga i te Tusi Tapu telā ne taunu tonu eiloa.a E se pelā mo mea e ‵valo mai ne tāgata, mai i olotou atua ‵se, kae ko valoaga faka-te-Tusi Tapu ne māfua mai i te Tino telā ne fai mai: “Ne ‵valo ne au te mea ka tupu mai te kamataga, mo mea kolā e seki fai ne au mai i aso mua eiloa.”—Isaia 46:10.

Ko te Atua tonu fua, telā ko Ieova tena igoa, e mafai o fai mai penā. Tenei te uiga tonu o te igoa tenā, “Kafai Eiloa ne Au so se Mea e ‵Tau o Fai.” E fakasino atu eiloa ki te mafai o iloa kae fakamafulifuli ne ia a mea ka ‵tupu i aso mai mua ke fetaui ‵lei mo tena loto. E fakatalitonu mai a ia ki a tatou me e mafai eiloa ne ia o fakataunu a mea katoa kolā ko oti ne tauto mai ne ia ki a tatou me ka fai eiloa ne ia.

VALOAGA KOLĀ NE FAKATAUNU I ASO NEI

E mata, e fia iloa ne koe a valoaga mai i te Tusi Tapu kolā e fakasino eiloa ki ‵tou aso nei? I se 2,000 tausaga ko ‵teka, ne fakaasi mai i te Tusi Tapu me i “taimi faiga‵ta” ka oko mai i “aso fakaoti.” Aso fakaoti o te a? E se fakauiga i ei ki te lalolagi io me ki tino, kae ki mea faiga‵ta, fakalavelave, mo logo‵maega kolā ne pokotia i ei a tino mō se fia afe o tausaga. Ke onoono aka tatou ki ne nāi valoaga kolā e fakamailoga ki ei a “aso fakaoti.”

2 Timoteo 3:1-5: “I aso fakaoti. . . , [a] tino ka a‵lofa fua ki a latou eiloa, fia‵fai ki tupe, fai‵pati fakamata‵mata, fakamaua‵luga, muna ma‵sei, e se faka‵logo ki mātua, e se loto fakafetai, e se fakamaoni, seai se alofa masani, e se lotoma‵lie ki so se feagaiga, e gutu fatu‵fatu, e seai se loto pulea, e amio fakasaua, e se fia‵fia ki te aga‵lei, e faitogafiti, e ma‵keke olotou ulu, e ‵fonu i te fakamatamata, e va‵lea ki fakafiafiaga i lō te a‵lofa ki te Atua, e foliga mai me e fakamaoni latou ki te Atua kae e fakafiti ne latou tena ‵mana; ‵kalo kea‵tea mai i tino konei.”

E a, e mata, e talitonu koe me i vaegā faifaiga konei ko gasolo aka loa o lavea faka‵lei atu i tino i aso nei? E mata, ko maina koe i te pogai ko sikomia tatou ne tino kolā e fakatāua ne latou a latou eiloa, tino kolā e fia‵fai tupe, kae fai eiloa olotou mea mo te fakamata‵mata? E mata, ko oti ne lavea ne koe a tino kolā e ma‵nako ki mea e uke mai nisi tino, kae e se talia ne latou a manatu mai nisi tino? E mautinoa eiloa me ko oti foki ne lavea ne koe a te salalau atu o te sē faka‵logo o tama‵liki ki olotou mātua mo tino foki ko fia‵fia malosi atu ki fakafiafiaga i lō te a‵lofa o latou ki te Atua. Kae ko gasolo aka eiloa o ma‵sei a mea e ‵tupu i aso takitasi.

Mataio 24:6, 7: “Ka ‵logo koutou i taua mo tala o taua. . . . Me ka fai taua te suā atufenua ki te suā atufenua mo te suā malo ki te suā malo.”

I nisi koga, ko oti ne matemate ne latou a te aofaki o tino ne ‵mate i taua mo nisi kinauga talu mai i te 1914, ko silia atu mo te 100 miliona, se aofaki telā e lasi fakafia atu i te aofaki o tino i fenua e uke. Mafaufau aka ki loimata, te fanoanoa mo te logo‵mae kolā ne lipoti mai. E mata, ko oti ne tauloto ne fenua e uke a olotou mea ‵se kae taumafai ke fakagata a taua?

Mataio 24:7: “Kae ka oko mai a oge meakai.”

Ne fai mai ne te Polokalame o Mea Tau Mea‵kai penei: “I se lalolagi telā e mafai o maua mai i ei a mea‵kai kolā e lava ke fagai ki ei a tino, e 815 miliona—se tokotasi mai i te toko iva—e fano o moe i aso takitasi e aunoa mo se mea i te tinae. E se gata i ei—se tokotasi mai i te tokotolu—e logo‵mae i te masaki telā e māfua mai i te seai ne mea‵kai.” Ne tuku taumate ne latou me nofo loa pelā ki se tolu miliona o tama‵liki e ‵mate atu i tausaga takitasi ona ko te fia ‵kai.

Luka 21:11: “Ka isi ne mafuie fakama‵taku.”

I tausaga takitasi, e nofo pelā ki se 50,000 o mafuie e ‵poko sāle kae e mafai loa o lagona ne tino a mafuie konei. E nofo pelā ki se 100 o mafuie mai i mafuie konei ne fakama‵sei atu ki fale, kae e tasi foki o mafuie fakamataku ‵ki e mafai o poko fakatasi i tausaga takitasi. Mai i te 1975 ki te 2000, ne tuku taumate aka ne latou me nofo loa pelā ki se 471,000 ola o tino ne ‵galo atu ona ko mafuie.

Mataio 24:14: “Kae ko te tala ‵lei tenei o te Malo ka talai atu ki te lalolagi nofoaki kātoa mo fai se molimau ki atufenua katoa, ko oko mai i ei te gataga.”

A Molimau a Ieova, kolā ko silia atu mo te valu  miliona, e talai ne latou a te tala ‵lei o te Malo o te Atua i fenua e silia atu mo te 240 i te lalolagi kātoa. Ne folafola atu ne latou a te tala ‵lei tenei i fakai ‵lasi mo tamā fakai, i togāvao, mo mauga. E fakaasi mai i te valoaga tenā me kafai e oti te galuega tenei e ‵tusa mo te loto o te Atua, “ko oko mai i ei a te gataga.” Kae se a te uiga o te mea tenā? E fakauiga eiloa ki te gataga o pulega a tāgata mo te kamataga o se pulega fou—te pulega o te Malo o te Atua. Kae ne a la a folafolaga ka mafai o fakataunu ‵tonu mai lalo i te pulega a te Malo o te Atua? Tumau i te faitau ke maua ne koe a tali ki ei.