Fakamoemoega—E Maua ne Koe i Fea?

KO SE galue tau itula kae foliga mai me ko masei. Kafai ko taumafai koe o faite, e uke a fakaikuga e ‵tau o fai ne koe. E uke a faka‵pulaga e uiga ki koga e mafai o faite ei a itula, kae fai mai latou katoa me e mafai ne latou o faite, kae e se fetaui a nisi fakamatalaga a latou. Kae e a māfai ko iloa aka ne koe me i tou tuakoi ko te ‵toe tagata poto eiloa telā ne faite ne ia te vaegā itula tenā i tausaga ko ‵teka? Kae e sili atu i ei, e a māfai ko iloa aka foki ne koe me e loto fiafia eiloa o fesoasoani atu ki a koe e aunoa mo se ‵togi. E foliga mai me ko kamata o iloa ne koe a te mea e ‵tau o fai, ne?

Nei la, ke faka‵pau aka tau itula ki te mea e mafai ne koe o fai ke maua te fakamoemoega. Kafai ko iloa ne koe me ko seai sou fakamoemoega—e pelā mo tino e tokouke, i aso faiga‵ta konei—tefea te koga ka ‵sala atu koe ki ei mō se fesoasoani? E tokouke a tino e fai mai me e mafai ne latou o faka‵lei aka te fakalavelave, kae ko manatu fesoasoani e uke konā, ko oko loa i te faka‵numi kae se fetaui ‵lei foki. Tela la, kaia e se fanatu ei koe ki te Tino telā ne faite ne ia a tino mo te malosi ke maua te fakamoemoega i te kamataga? E fai mai te Tusi Tapu “me i a ia e se ‵mao mai i a tatou taki tokotasi,” kae e sili atu foki tena loto fiafia ke fesoasoani mai.—Galuega 17:27; 1 Petelu 5:7.

Te Uiga ‵Loto o te Fakamoemoega

A te fakamatalaga i te Tusi Tapu e uiga ki te fakamoemoega e lauefa kae ‵loto atu i lō te uiga telā e fakaaoga sāle ne tokita, saienitisi, mo tokita o te mafaufau i aso nei. A te pati i te ‵gana mua telā ne fakaaoga i te Tusi Tapu kae ‵fuli ki te “fakamoemoega” ne fakauiga ki te faka‵tali mo te olioli kae fakamoemoe ki se mea ‵lei. A te ‵tonuga loa, e aofia i te fakamoemoega a vaega e lua. E aofia i ei a te manakoga mō se mea ‵lei, e pelā foki mo te fakavae ke talitonu me ka oko mai eiloa te mea ‵lei tenā. A te fakamoemoega telā e tuku mai i te Tusi Tapu e se ne mafaufauga sē ‵tonu fua. E isi se fakavae mautinoa ki te fakamatalaga mo fakamaoniga ‵tonu.

I te feitu tenei, e tai ‵pau a te fakamoemoega mo te fakatuanaki telā e fakavae ki fakamaoniga ‵tonu—kae e se ko te talitonu valea fua. (Epelu 11:1) Kae koi faka‵kese eiloa ne te Tusi Tapu a te fakatuanaki mo te fakamoemoega.—1 Kolinito 13:13.

Ke fai se fakatusaga: Kafai e fakamolemole atu koe ki sou taugasoa pele mō se fesoasoani, e mafai o fakamoemoe koe me ka fesoasoani atu a ia ki a koe. A te fakamoemoega o koe tenā se mea mautinoa, me e talitonu io me fakatuanaki koe ki tou taugasoa—e iloa ‵lei ne koe a ia kae ko oti ne lavea ne koe ana gasuesuega mo te atafai mo tena kaimalie i aso ko ‵teka. E tiga eiloa e ga‵lue tasi kae e isi foki se sokoga o tou fakatuanaki mo tou fakamoemoega, kae e tai ‵kese eiloa a uiga konā. E mafai pefea o maua ne koe se vaegā fakamoemoega penā ki te Atua?

Te Fakavae o te Fakamoemoega

A te Atua ko te pogai o te fakamoemoega tonu. I taimi o te Tusi Tapu, ne taku a Ieova me ko “te fakamoemoega o Isalaelu.” (Ielemia 14:8) A fakamoemoega mautinoa o ana tino, ne maua katoa mai i a ia; tela la, ne fai a ia mo fai te lotou fakamoemoega. A te vaegā fakamoemoega penā e se fakavae fua ki mafaufauga sē ‵tonu. Ne tuku atu ne te Atua ki a latou se fakavae mautinoa mō te fakamoemoega. I ana faifaiga ki a latou i te fia o senitenali, ne fakamaoni ne ia ki a latou me i ana folafolaga ne fakataunu eiloa. Ne fai atu a te lotou takitaki ko Iosua ki te kau Isalaelu: “Kae iloa ‵lei ne koutou . . . me e seai eiloa se pati e tasi mai tautoga ‵lei katoa ne fai atu ne Ieova te otou Atua ki a koutou e seki fakataunu.”—Iosua 23:14.

I te fia afe o tausaga mai tua ifo, koi lavea atu eiloa te ‵tonu o te fakataunuga o folafolaga konā. E ‵fonu eiloa te Tusi Tapu i folafolaga fakaofoofogia a te Atua, kae pelā foki mo tala ‵tonu i aso mua e uiga ki te lotou fakataunuga. Ne fakatalitonugina malosi ana folafolaga fakapelofeta, telā i nisi taimi ne tusi ki lalo e pelā me ko oti eiloa ne fakataunu i te taimi ne ‵valo mai ei.

Tenā te pogai e fakasino atu ei tatou ki te Tusi Tapu e pelā me se tusi o fakamoemoega. I te taimi e sukesuke ei koe ki tala o faifaiga a te Atua ki tino, ka momea aka faeloa te ma‵losi o pogai e ‵tau ei o fakamoe‵moe tatou ki a ia. Ne tusi mai te apositolo ko Paulo: “Me i mea katoa kolā ne tusi i aso mua ne tusi ke akoako ei tatou, me e auala i te ‵tou kufaki mo fakamafanafanaga mai i Tusitusiga Tapu, ko mafai ei o maua ne tatou a te fakamoemoega.”—Loma 15:4.

Se a te Fakamoemoega e Tuku Mai ne te Atua ki a Tatou?

Se a te ‵toe taimi sili e ma‵nako malosi ei tatou ki se fakamoemoega? E a, e se ko te taimi ko pili ei tatou o ‵mate? Kae mō tino e tokouke, i vaegā taimi penā, tenā loa te taimi—māfai ko galo atu se tino pele i te mate—e foliga mai me ko ‵galo katoa atu olotou fakamoemoega. E a, se a foki te mea e mafai ne tatou o fai i tafa o te mate? A te mate se mea telā e oko mai ki a tatou katoa. E se mafai ne tatou o ‵teke atu ki ei ki te se-gata-mai, kae e se maua foki ne tatou te malosi ke toe faka‵lei aka. E se tioa eiloa o taku te mate i te Tusi Tapu me ko “te ‵toe fili.”—1 Kolinito 15:26.

E mafai la pefea o maua ne tatou a te fakamoemoega māfai ko fe‵paki mo te mate? Ia, a te fuaiupu i te Tusi Tapu telā e taku i ei a te mate me ko te ‵toe fili e fai mai foki i ei me i te fili tenei “ka fakaseai atu.” A Ieova te Atua e malosi atu i te mate. Ko oti ne fakamaoni mai ne ia te mea tenā i nai taimi. E pefea la? Mai te ‵toe faka‵tuakaga o tino ‵mate. E fakamatala mai i te Tusi Tapu a taimi kese‵kese e iva kolā ne fakaaoga ne te Atua tena ‵mana ke toe faka‵tu mai i ei a tino ‵mate.

I se taimi fakaofoofogia e tasi, ne fakaaoga ne Ieova tena Tama, ko Iesu, ke toe fakatu mai ne ia tena taugasoa pele, ko Lasalo, telā ko oti ne mate i aso e fa. Ne seki fai ‵funa ne Iesu te mea tenei, kae ne fai ne ia i mua o se vaitino kolā ne maimoa atu.—Ioane 11:38-48, 53; 12:9, 10.

Kāti ko mafaufau koe, ‘Kaia ne toe faka‵tu mai ei a tino? E a, ne seki ga‵solo aka latou o ma‵tua kae ‵mate atu?’ Ao, tenā loa te mea ne tupu. Kae ona ko te ‵tonu o tala konā e uiga ki te faka‵tumaiga o tino ‵mate, pelā mo te tala tenei, ka se ma‵nako fua tatou ke toe ola mai a ‵tou tino pele; kae ko maua foki ne tatou a fakamaoniga ke tali‵tonu me ka toe ‵tu mai eiloa latou. I nisi tugapati, e maua ne tatou se fakamoemoega mautinoa.

Ne fai mai a Iesu: “Au ko te toetu mo te ola.” (Ioane 11:25) Ka tuku atu ne Ieova te ‵mana ki a ia ke faka‵tu aka ne ia a tino ‵mate i te lalolagi kātoa. Ne fai mai a Iesu: “Ka oko mai eiloa te itula e lagona ei ne tino katoa kolā e i loto i tanuga a tena leo [o Keliso] ko ulu mai ei ki tua.” (Ioane 5:28, 29) Ao, a latou katoa kolā ko ‵moe i tanuga e maua ne latou te fakamoemoega ke toe faka‵tu aka ki te ola i se lalolagi palataiso.

Ne fakamatala mai ne te pelofeta ko Isaia se ata fakaotia loto o te toe‵tuga: “A olotou foitino ka toe ola mai. A tino katoa kolā e ‵moe i olotou tanuga ka ala aka ki luga kae usu pese mo te fiafia. E pelā mo te sau telā e aumai ne ia te ola fou ki te lalolagi, e penā foki a tino kolā ko leva ne ‵mate.”—Isaia 26:19, Tusi Tapu, Tuvalu.

E a, e se fakamafanafana loto te mea tenā? Ko ‵nofo atu a tino ‵mate i te ‵toe koga tokagamalie, e pelā loa me se pepe e puipuigina i te moegatama o tena mātua. A te ‵tonuga loa, a latou kolā ko malō‵lo i tanuga, e tausi faka‵lei latou i se auala ‵lei katoatoa, i te mafaufau o te Atua Malosi Katoatoa, telā e se mafai o puli i a ia a mea. (Luka 20:37, 38) E se leva nei kae ka toe faka‵foki mai latou ki te ola kae ulu atu ki loto i se lalolagi fou, gali kae fakafiafia telā ka fakafetaui atu a tino i ei, e pelā eiloa mo se pepe fou telā e fakafetaui atu ki ei se kāiga alofa kae fakatali‵tali ki a ia. Tela la, e isi eiloa se fakamoemoega, ke oko foki eiloa ki taimi e fe‵paki tatou mo te mate.

Te Aoga o te Fakamoemoega ki a Koe

E akoako mai ne Paulo a mea e uke e uiga ki te tāua o te fakamoemoega. E fakasino atu a ia ki te fakamoemoega e pelā me se vaega tāua o te gatu tau faka-te-agaga—ko te puloutau. (1 Tesalonia 5:8) Se a te mea ne fakauiga a ia ki ei? Ia, i taimi o te Tusi Tapu, e masani sāle o pei ne se sotia se puloutau fiti mai luga o se laugatu io me se isi pulou kae fanatu ki te taua. Ona ko te puloutau tenā, a te ukega o matasana kolā e ‵poko i ei, e ‵to fua ki lalo i lō te tamate i ei se tino. Se a te manatu o Paulo? E pelā mo te puloutau e puipui ne ia te ulu, e puipui foki ne te fakamoemoega a te mafaufau, ko mafaufauga. Kafai e maua ne koe se fakamoemoega mautinoa e ‵tusa mo fuafuaga a te Atua, e filemu i ei tou mafaufau kae e se manavase io me loto mafatia māfai ko fe‵paki mo tulaga faiga‵ta. Ko oi i a tatou e se manako ki se vaegā puloutau penā?

Ne fakaaoga ne Paulo a te suā tala fakatusa manino mō te fakamoemoega telā e isi sena sokoga ki te loto o te Atua. Ne tusi mai a ia: “E fai te fakamoemoega tenei e pelā me se taula mō ‵tou ola, e mautinoa kae ‵mautakitaki.” (Epelu 6:19) Ona ko te uke o taimi ne sao ei a ia i vaka kasa, ne iloa ‵lei ne Paulo a te tāua o se taula. Kafai ko poko te afā, e masani sāle o tuku ifo ne kauvaka a te taula o te vaka. Kafai e ‵mautakitaki i te takele papa, e mafai ei o fesoasoani ki te taofiga o te vaka ko te mea ke se kasa kae ‵tuki mālō atu ki luga i kaupapa.

E penā foki loa, kafai e tuku mai ne folafolaga a te Atua ki a tatou se fakamoemoega “mautinoa kae ‵mautakitaki,” ka fesoasoani mai te fakamoemoega tenā ke mafai o kufaki tatou i taimi o afā o fakalavelave konei. E folafola mai a Ieova me ko pili o oko mai te taimi telā ka se toe logo‵mae ei a tino i taua, amioga solitulafono, te fanoanoa, kae ke oko foki eiloa ki te mate. (Onoono ki te pokisi i te itulau e 10.) A te puke ‵mau ki te fakamoemoega tenā, e mafai o fesoasoani mai ke uliuli faka‵lei ‵tou foe i loto i fakalavelave faiga‵ta kae maua i ei a te malosi e manakogina ke ola e ‵tusa mo tulaga o te Atua i lō te tosina atu ki kilokiloga ma‵sei kae matagā kolā ko salalau atu i te lalolagi i aso nei.

A te fakamoemoega telā e tuku mai ne Ieova e aofia tonu eiloa koe i ei. E manako a ia ke maua ne koe te olaga telā ne manako a ia ki ei mai te kamataga. E manako a ia “ke faka‵sao a vaegā tino katoa.” E pefea la? E ‵tau mo tino taki tokotasi o “iloa tonu ne latou a te munatonu.” (1 Timoteo 2:4) A tino kolā ne ‵lomi ne latou te mekesini tenei, e fakamalosi atu ki a koe ke taumafai ke maua a te iloaga fakaola tino tenei e uiga ki te munatonu i te Muna a te Atua. A te fakamoemoega telā ka tuku atu ne te Atua ki a koe, e sili fakafia atu i so se fakamoemoega e mafai o maua ne koe i te lalolagi tenei.

Ona ko te vaegā fakamoemoega tenā, ka se toe mafai o maua ne koe a lagonaga sē aoga me i te Atua e mafai o tuku atu ne ia te malosi e manakogina ke fakataunu so se fakamoemoega o koe telā e fetaui ‵lei mo tena loto. (2 Kolinito 4:7; Filipi 4:13) E a, e se tenā te vaegā fakamoemoega e manako koe ki ei? Tela la, kafai ko manako malosi koe ki se fakamoemoega kae ko leva ne ‵sala sāle atu koe ki ei, ke na loto malosi. Ko pili mai te fakamoemoega tenā. Kae e mafai eiloa o maua ne koe!

[Pokisi/Ata]

Pogai mō te Fakamoemoega

E mafai o fesoasoani atu a manatu faka-te-Tusi Tapu konei ke ati aka tou fakamoemoega:

◼ E folafola mai ne te Atua se olaga fakafiafia i aso mai mua.

E fai mai tena Muna me i te lalolagi kātoa ka fai mo fai se Palataiso kae ka ‵nofo i ei se kāiga fiafia kae fealofani.—Salamo 37:11, 29; Isaia 25:8; Fakaasiga 21:3, 4.

◼ E se mafai o loi te Atua.

E takalialia a ia ki vaega katoa o te loi. A Ieova e tapu kae ‵ma pakipaki katoatoa, tela la, e se mafai lele eiloa o loi a ia.—Faataoto 6:16-19; Isaia 6:2, 3; Tito 1:2; Epelu 6:18.

◼ E seai se tapula ki te ‵mana o te Atua.

Ko Ieova fua e malosi katoatoa. E seai se mea i te iunivesi e mafai o taofi aka ei a ia mai te fakataunuga o ana folafolaga.—Esoto 15:11; Isaia 40:25, 26.

◼ E manako te Atua ke ola koe ki te se-gata-mai.

—Ioane 3:16; 1 Timoteo 2:3, 4.

◼ E kilo mai te Atua ki a tatou mo se fakamoemoega.

E filifili ne ia ke saga tonu mai ki ‵tou uiga mo taumafaiga ‵lei, kae e se ko ‵tou mea ‵se mo ‵tou vāivāiga. (Salamo 103:12-14; 130:3; Epelu 6:10) E fakamoemoe a ia ke fai ne tatou a te mea ‵lei, kae ka fiafia a ia māfai e fai tatou penā.—Faataoto 27:11.

◼ E folafola mai te Atua me ka fesoasoani atu a ia ke fakataunu ou fakamoemoega faka-te-agaga.

E se ‵tau lele loa o maua ne ana tavini a lagonaga sē aoga. E tuku mai ne te Atua mo te kaimalie tena agaga tapu, ko te ‵toe malosi sili, ke fesoasoani mai ki a tatou.—Filipi 4:13.

◼ E se mafai eiloa o ‵se a te fakamoemoe ki te Atua.

E mautinoa kae fakatalitonugina katoatoa, ka se mafai eiloa o fakamavale ne ia koe.—Salamo 25:3.

[Ata]

E pelā mo te puloutau e puipui ne ia te ulu, e puipui foki ne te fakamoemoega a te mafaufau

[Ata]

E pelā me se taula, e mafai o tuku mai ne se fakamoemoega mautinoa a te malosi ‵mautakitaki

[Fakamatalaga]

Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo