Te ‵Toetuga O Iesu—E Mata, ne Tupu Tonu Eiloa?

A HERODOTUS, se tino Eleni e poto i tala fakasolopito telā ne ola i te 2,500 tausaga ko ‵teka, ne fai mai ne ia se tala e uiga ki te kau Aikupito i ana aso. “I te ‵kaiga a tāgata mau‵mea,” ne tusi mai tou tagata, “mai tua o te ‵kaiga ne tauave sāle ne se tagata i loto i se pusa mate, se potu lakau e tasi io me lua kupita te loa, ko oti ne faite e pelā me se tino kae pēni faka‵lei. Ne fakaasi atu ne tou tagata a te mea tenei ki tino katoa kae fai atu, ‘Inu kae fia‵fia, me kafai koe ko mate ka ‵pau eiloa koe mo te mea mate tenei.’”

Ne ‵pau fua a te kilokiloga a te kau Aikupito ki te ola mo te mate. I aso nei, a te tugāpati ko te “Kai, inu, kae fakafiafia” ko fai pelā me se vaega masani o te olaga. Kafai e oti atu te olaga i te mate, kaia e se fakafiafia ei koe ki mea katoa e mafai ne koe o fai? Kaia e taumafai malosi ei koe o fai a te mea telā e tonu? Kafai e oti atu a mea katoa i te mate, e ‵tau eiloa o ola tatou e ‵tusa mo mea e fai i aso nei. Ne faipati te apositolo ko Paulo ki mea e uke. Ne fakamatala mai ne tou tagata a uiga masani o tino kolā e se tali‵tonu ki te ‵toetuga, penei: “Kafai e se toe faka‵tu mai a tino ‵mate, ‘ke na ‵kai kae inu tatou me ka taeao ko ‵mate ei tatou.’”​—1 Kolinito 15:32.

E tonu, ne seki talitonu a Paulo me ka fakapuli atu a tino ‵mate ke oko ki te se-gata-mai. Ne talitonu tou tagata me e mafai o toe ola mai a tino ‵mate, mo te fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai. Ne fakavae a te loto talitonu tenā ki se mea tāua ‵ki ne tupu, ko te mea tonu telā ne mafaufau tou tagata me e se mafai o ‵fuli ne se tino​—te ‵toetugaa o Keliso Iesu. A te ‵toetuga tenā, ko te ‵toe mea lasi eiloa ne tupu telā ne fakamalosi aka i ei a te fakatuanaki o soko mua.

Se a la te uiga o te toetuga o Iesu mō tatou? E iloa pefea ne tatou me ne tupu tonu eiloa? Ke onoono aka tatou me se a te fakamatalaga a Paulo ki mea konei i te taimi ne tusi atu ei tou tagata ki Kelisiano i Kolinito.

KAE E A LA MOI FAI NE SEKI TOETU AKA A KELISO?

Ne ‵numi a nisi Kelisiano i Kolinito e uiga ki te mea tenei, kae ko nisi tino ne seki tali‵tonu ki te toe‵tuga. I tena tusi muamua ki Kelisiano i konā, ne fakasolo atu ne te apositolo a ikuga e maua māfai a te toe‵tuga e sē se mea tonu. Ne tusi atu tou tagata: “Kafai e tonu me e seai se toetu mai te mate, ko tena uiga a Keliso e seki toe fakatu aka. Kae kafai e seki toetu a Keliso, ko seai ei se aoga o te motou talaiga, kae ko seai foki se aoga o te motou fakatuanaki. E se gata i ei, ko fai matou mo fai ne molimau ‵pelo e uiga ki te Atua . . . Ko seai ei se aoga o te otou fakatuanaki; ko tumau eiloa koutou i otou agasala . . . A tino kolā ko oti ne ‵moe i te mate i te ‵kau fakatasi mo Keliso ko ‵galo atu eiloa ki te se-gata-mai.”​—1 Kolinito 15:13-18.

“Ne fakasae atu a ia ki taina e silia atu i te toko 500 i te taimi e tasi . . . Mai tua ifo i ei, ne fakasae atu a ia ki a Iakopo, kae oti aka ki apositolo katoa; kae fakamuli loa ne fakasae mai a ia ki a au.”​—1 Kolinito 15:6-8

Ne kamata ne Paulo a tena faipatiga telā e faigata o finau se tino ki ei: Kafai e se toe‵tu mai a tino ‵mate, penei la, a Keliso telā ne mate, e se mafai o toetu mai ki te ola. Kafai a Keliso ne seki toetu mai, se a la te ikuga ka maua? Ka sē aoga a te talaiga o te tala ‵lei, ko fai pelā me se matugā loi fulafulaki eiloa. E se gata i ei, a te toetuga o Keliso ko te kī ki te fakatuanaki o Kelisiano, telā e ‵soko tasi mo te pulega a te Atua, tena igoa, tena Malo, mo te ‵tou fakaolataga. Kafai e seai se toe‵tuga, a te fekau telā e folafola atu ne Paulo mo nisi apositolo ka seai eiloa se aoga.

E isi aka foki ne ikuga ka maua mai i ei. Kafai ne seki toetu aka a Keliso mai te mate, ka sē aoga a mea kolā e tali‵tonu ki ei a Kelisiano, e fakavae fua ki luga i se mea loi. E se gata i ei, e se fai‵pati fakaloiloi fua a Paulo mo nisi tino e uiga ki te toetu o Iesu kae e uiga foki ki te tino telā ne fakatu aka ne ia a ia, ko Ieova te Atua. I tafa i ei, a te fakatalitonuga me i a Keliso ne mate “mō ‵tou agasala” ka sē tonu​—me kafai a te ‵tou Fakaola ne seki sao mai te mate, e se mafai ne ia o faka‵sao a nisi tino. (1 Kolinito 15:3) Ko tena uiga a Kelisiano kolā ko oti ne ‵mate, a nisi tino ne ‵mate e pelā me ne matulo, ne ‵mate mo se fakamoemoega sē tonu me i a latou ka toe faka‵tu mai.

Ne fai mai ne Paulo ana pati fakaoti: “Kafai e fakamoe‵moe fua tatou ki a Keliso i te olaga tenei, ko ‵tau ei o fakaa‵lofa atu tatou i lō so se isi tino aka.” (1 Kolinito 15:19) E pelā mo nisi Kelisiano aka, a Paulo ne puapuaga malosi, fepaki mo fakasauaga, kufaki i mea faiga‵ta, kae fakafesagai atu ki te mate me e talitonu tou tagata ki te toe‵tuga mo mea katoa kolā e aofia i ei. Ko oko eiloa i te se aoga māfai a te toe‵tuga se mea loi fua!

TE POGAI E ‵TAU EI KOE O TALITONU

Ne seki mafaufau a Paulo me i mea kolā e tali‵tonu ki ei a Kelisiano ne fakavae ki luga i se mea loi. Ne iloa ne tou tagata me ko oti ne toetu aka a Iesu mai te mate, kae tuku mai ne ia se fakamaoniga toetoe ki te kau Kolinito, penei, “me ne mate a Keliso mō ‵tou agasala e ‵tusa mo pati i Tusitusiga Tapu, me ne tanu a ia, ne toe fakatu aka i te tolu o aso e ‵tusa mo pati i Tusitusiga Tapu, kae ne fakasae atu ki a Kefa, kae oti aka ki te toko sefululua.”b Kae toe fai mai a Paulo: “Mai tua ifo i ei ne fakasae atu a ia ki taina e silia atu i te toko 500 i te taimi e tasi, a ko te tokoukega o latou konei koi ‵nofo eiloa mo tatou, kae ko nisi tino ko oti ne ‵moe i te mate. Mai tua ifo i ei, ne fakasae atu a ia ki a Iakopo, kae oti aka ki apositolo katoa; kae fakamuli loa ne fakasae mai a ia ki a au.”​—1 Kolinito 15:3-8.

Ne kamata a Paulo o faipati mo te loto talitonu me i a Keliso ne mate mō ‵tou agasala, ne tanu, kae ne toetu aka. Se a te mea ne fai ei ke talitonu malosi a Paulo ki te mea tenā? E tasi te pogai ko te molimau a tino e tokouke kolā ne lavea ne latou. Ne fakasae atu a Iesu ki tino taki tokotasi (e aofia i ei a Paulo), ki potukau fo‵liki, ke oko foki ki se potukau o tino e toko 500, kolā ne fakalotolotolua a te tokoukega i ei i te ‵logoga i a Iesu ko oti ne toetu aka! (Luka 24:​1-11) A te tokoukega o tino kolā ne lavea ne latou koi ola i aso o Paulo kae ne mafai o fesokotaki atu ki ei ke fakapa‵tonu mai a taimi konā ne fakasae atu ei a Iesu. (1 Kolinito 15:6) E faigofie ke sē tali‵tonu tatou ki te molimau a se tino e tokotasi io me se tokolua, kae e se ko molimau a te toko 500 o tino io me tokouke atu.

Onoono foki me ne taku fakalua mai ne Paulo me i te mate, te tanūga, mo te toetuga o Iesu ne fai “e ‵tusa mo pati i Tusitusiga Tapu.” Ne fakapa‵tonu mai i mea konā ne ‵tupu me i valoaga i Tusitusiga faka-Epelu e uiga ki te Mesia ko taunu eiloa, kae fakatalitonu mai i ei i a Iesu ko te Mesia eiloa telā ne folafola mai.

Faitalia te molimau a tino kolā ne lavea ne latou mo Tusitusiga Tapu, koi isi eiloa ne tino e fakalotolotolua ki te toetu o Iesu. E fai mai a nisi tino me i tena foitino ne kaisoa ne ana soko kolā ne fai mo molimau ki te toetuga. E ui i ei, e se tāitāi o lava te malosi o soko o fakatakavale a leoleo Loma kolā e ‵tu eiloa i te mata o te tanuga. E fai mai a nisi tino me i taimi kolā ne fakasae atu ei mai tua o te toe‵tuga ne moemiti fua. A te tonuga loa, a Iesu ne fakasae atu ki tino e tokouke i taimi kese‵kese. E mata, e ‵tau o tali‵tonu tatou me e mafai ne se moemiti o kuka kae fakatoka atu a ika, e pelā mo te mea ne fai ne Iesu telā ko oti ne toetu aka i Kalilaia? (Ioane 21:9-14) E mata, e mafai ne se tagata i te moemiti o fai atu ki nisi tino ke puke mai ki a ia?​—Luka 24:36-39.

Koi kinau mai eiloa a nisi tino me i te toe‵tuga se fakamatalaga loi fua ne faite ne te kau soko. Se a la te mea aoga ka maua mai te faiga o te mea tenā? A te molimau e uiga ki te toe‵tuga e tuku faka‵sau atu i ei a te kau soko ki fakatauemuga, logo‵maega, mo te mate. Kaia e toka ei latou o ‵mate ke ‵lago atu fua ki se mea loi? E se gata i ei, ne molimau atu mua latou i Ielusalema, i mua eiloa o tino kolā e ‵teke mai ki a latou, kolā ko toka o talia so se fakamatalaga ke fakasala latou.

A te toe‵tuga ko te mea fua e tasi telā e maua ei ne te kau soko a te loto malosi o molimau atu e uiga ki te lotou Aliki faitalia a toe fakasauaga matagā. A te ‵tonu o te toe‵tuga ne fai mo fakavae o te fakatuanaki o Kelisiano. Ne seki toka a Kelisiano mua o ‵mate ke molimau atu fua e uiga ki se faiakoga poto telā ne tamate. Ne toka latou o ‵mate ke folafola atu te ‵toetu o Iesu me e fakatalitonu mai i ei me i a ia ko te Keliso, te Tama a te Atua, se tino malosi ‵ki telā ne ‵lago atu kae takitaki ne ia latou. E fakaasi mai i tena toetuga me i a latou foki e toe‵tu aka mai te mate. A te tonuga loa, moi fai ne seki toetu aka a Iesu, penei, e seai se kau Kelisiano. Moi fai ne seki toetu aka a Iesu, penei, e se lagona eiloa ne tatou se mea e uiga ki a ia.

Se a la te aoga o te toe‵tuga o Keliso mō tatou i aso nei?