Ke Tuku Atu te Vikiga ki te Tino e ‵Tau o Avatu ki ei
“Ke avatu ki te Tino telā e sagasaga i te nofogaaliki mo te Tamā Mamoe a te fakamanuiaga, te vikiga, te ‵malu, mo te ‵mana ki te se-gata-mai, ki te se-gata-mai eiloa.”—FA. 5:13.
PESE: 10, 16
1. Kaia e ‵tau o maua ne nisi tino a vikiga, kae ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei?
A TE tuku atu o vikiga ki se tino e fakauiga ki te saga faka‵lei atu kae āva ki a latou. Se mea masani ke fakamoe‵moe tatou i vaegā tino kolā e ‵tau o saga faka‵lei kae āva ki ei, ko latou kolā ne fai ne latou a galuega ‵lei io me maua ne latou a tulaga fakapito. Tela la, e mafai o fesili ifo tatou, Ko oi e ‵tau o avatu ki ei a vikiga, kae kaia e tāua ei o maua ne latou a vaegā vikiga penā?
2, 3. (a) Kaia e ‵tau ei o avatu a vikiga fakapitoa ki a Ieova? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.) (e) I te Fakaasiga 5:13, ko oi te Tamā Mamoe, kae kaia e ‵tau foki ei o maua ne ia a vikiga?
2 E pelā mo te Fakaasiga 5:13 e fai mai i ei, i “te Tino telā e sagasaga i te nofogaaliki mo te Tamā Mamoe” e ‵tau eiloa o avatu ki a laua a vikiga. E lavea ne tatou i te mataupu e 4 o te tusi foki eiloa tenā a te pogai e tasi e ‵tau ei o avatu ki a Ieova a vikiga. A agelu i te lagi ne tavae ne latou a Ieova, “ko Ia telā e ola ki te se-gata-mai, ki te se-gata-mai eiloa.” Ne folafola atu ne latou: “E ‵tau eiloa o avatu ki a koe, e Ieova, te motou Atua, te vikiga, te ‵malu, mo te malosi, me ne faite ne koe a mea katoa, kae ona ko tou loto ne ola mai ei a mea konā me ne faite ne koe latou.”—Fa. 4:9-11.
3 A te Tamā Mamoe ko Iesu Keliso, ko “te Tamā Mamoe a te Atua telā ka ave ne ia keatea a agasala a te lalolagi.” (Ioa. 1:29) E fai mai te Tusi Tapu i a ia e maluga atu fakafia ki tāgata katoa kolā e fai nei io me kolā ko oti ne fai mo tupu. E fakamatala mai penei: A ia ko te “Tupu o latou kolā ka pule e pelā me ne tupu. Ko ia foki ko te Aliki o latou kolā ka pule e pelā me ne aliki. Ko ia fua e tokotasi telā e se mafai o mate, kae e nofo i te mainaga telā e se mafai o oko ki ei a tino, kae e seai se tino kai lavea io me e mafai o lavea ne ia.” (1 Timo. 6:14-16) E mata, e isi aka se tupu ne loto fiafia o tuku mai tena ola e pelā me se togiola mō ‵tou agasala? E a, e se fiafia koe o ‵kau fakatasi mo te fia o agelu i te lagi kolā e folafola atu penei: “E ‵tau eiloa o maua ne te Tamā Mamoe telā ne tamate a te ‵mana, koloa, te poto, te malosi, te ‵vikiga, te ‵malu, mo te fakamanuiaga.”—Fa. 5:12.
4. Kaia e se ‵tau ei o fai se filifiliga ki te avatuga o vikiga ki a Ieova mo Keliso?
4 E se ‵tau o fai se filifiliga ki te tuku atu o vikiga ki a Ieova mo Keliso. E faka‵na eiloa te ‵tou ola ki te se-gata-mai ki te avatuga o vikiga ki a Ieova mo Keliso. E fesoasoani mai a pati a Iesu i te Ioane 5:22, 23 ke lavea ‵lei ne tatou te mea tenā: “E seai se tino e fakamasino ne te Tamana, me ko oti ne tuku atu ne ia ki te Tama ke fai katoa ne ia te fakamasinoga, ko te mea ke fakaaloalo a tino katoa ki te Tama, e pelā eiloa mo te lotou fakaaloalo ki te Tamana. A te tino telā e se fakaaloalo ki te Tama e se fakaaloalo foki ki te Tamana telā ne uga mai ne ia a ia.”—Faitau te Salamo 2:11, 12.
5. Kaia e ‵tau ei o avatu ne tatou a vikiga mo te āva ki nisi tino?
5 Ne faite ne te Atua a tino ke “foliga ki a ia.” (Kene. 1:27) E fakauiga me fakaasi mai ne tino e tokouke a te atamai ke fakaasi atu a uiga e pelā mo uiga o te Atua. E fakatau fakaasi atu ne latou te a‵lofa, uiga ‵lei mo te atafai. Ona me ne faite latou mo se loto lagona, e masani o maua ne tino se lagonaga i loto i a latou—telā faitalia e fai ne latou a mea ‵se io me ne mea ma‵sei i nisi taimi—kae e fesoasoani atu eiloa a te loto lagona tenā ke iloa ne latou te mea tonu mo te mea ‵se, te fakamaoni io me ko te sē fakamaoni, te mea ‵tau io me ko te mea sē ‵tau. (Loma 2:14, 15) E fia‵fia a te tokoukega o tino ki mea ‵ma mo mea ‵gali. E ma‵nako foki ke ola filemu fakatasi latou mo nisi tino. Faitalia me iloa ne latou io me ikai, a te faiga penā e fakaasi atu eiloa ne latou a te lasi o te ‵malu o Ieova, kae ona ko te pogai tenā, ko ‵tau eiloa o maua ne latou a vikiga mo te āva.—Sala. 8:5.
KE FAKAPALENI A TE TUKU ATU O VIKIGA KI NISI TINO
6, 7. I te auala e avatu ei a vikiga ki nisi tino, e ‵kese pefea a Molimau a Ieova mai i te tokoukega o tino?
6 E manakogina ke maua ne tatou se kilokiloga paleni e uiga ki vikiga kolā e ‵tau o tuku atu ki nisi tino mo pogai e ‵tau o tuku atu ki ei. E tokouke a tino se ‵lei katoatoa ko pokotia malosi i fakamalosiga ma‵sei o te agaga o te lalolagi a Satani. Tenā te pogai ko atua ei a tino ki nisi tagata mo fafine i lō te tuku atu fua o vikiga mo te āva kolā e ‵tau o maua ne latou. Ko fakama‵luga ne latou a takitaki lotu mo takitaki o kau politiki, tino takutakua i tafaoga, tino takutakua i fakafiafiaga, mo nisi tino lauiloa, e pelā eiloa me ko ma‵luga atu latou ki nisi tino. Tela la, ko fia fakaakoako atu ki ei a tino ma‵tua mo tino fo‵liki, ki olotou faifaiga, gatu mo olotou uiga.
7 E ‵kalo kea‵tea a Kelisiano ‵tonu mai i kilokiloga ‵se ki te auala e tuku atu ei a vikiga ki tino. Ko Keliso fua te tino e tokotasi ne ola i te lalolagi nei telā e mafai o tau‵tali faka‵lei tatou ki ei. (1 Pe. 2:21) E se fiafia te Atua māfai ko tō silia a vikiga e tuku atu ne tatou ki tino i lō vikiga fua kolā e ‵tau o maua ne latou. E ‵tau o masaua ne tatou te munatonu tenei: “Ko ‵mao [tatou] mai te ‵malu o te Atua.” (Loma 3:23) Tela la, e seai eiloa se tino e ‵tau o maua ne ia a vaegā vikiga kolā e fai eiloa pelā me ko tapuaki atu a tino ki a ia.
8, 9. (a) Se a te kilokiloga a Molimau a Ieova ki tino pule‵pule o te malo? (e) Se a te ‵tou tapula ki te fakaaloalo ki tino pule‵pule?
8 I galuega ‵togi, e isi ne tino e ‵nofo i tulaga pule‵pule. E ‵tau foki mo tino pule‵pule o te malo o tausi ki tulafono mo manakoga o tino o te fenua. E aoga a te mea tenei ki tino katoa. Kae fetaui ‵lei eiloa mo te fakatonuga a te apositolo ko Paulo ki Kelisiano ke ‵kilo atu ki takitaki o malo o tagata e pelā me ne “pule ma‵luga” kolā e ‵tau o faka‵logo ki ei a Kelisiano. Ne fakatonu atu a ia ki a latou: “Tuku atu ki tino katoa a mea kolā e ‵tau o maua ne latou: ke ‵togi atu te lafoga ki a ia telā e ‵tau o ‵togi atu ki ei; . . . ke fakaasi atu te fakaaloalo ki a ia telā e ‵tau o fakaaloalo ki ei.”—Loma 13:1, 7.
9 E loto fia‵fia a Molimau a Ieova o tuku atu te fakaaloalo ki tino pule‵pule o te malo, e pelā mo te mea e manakogina io me ko te tuu a te fenua tenā. E ga‵lue fakatasi tatou mo latou i te faiga o olotou tiute. Kae ko te ‵tonuga loa, e isi se ‵tou tapula telā e fakavae ki te Tusi Tapu e uiga ki te fakaaloalo mo te ‵lago atu o tatou ki a latou. E se mafai ne tatou o fai se mea ke se faka‵logo tatou ki te Atua io me fakaseaoga i ei te ‵tou ‵tulaga ke se ‵kau atu ki se feitu.—Faitau te 1 Petelu 2:13-17.
10. Ne tuku mai pefea ne tavini a Ieova i aso mua se fakaakoakoga ki te olotou fesokotakiga ki malo mo tino pule‵pule i ei?
10 Ne tuku mai ne tavini a Ieova i aso mua se fakaakoakoga e uiga ki olotou fesokotakiga ki malo mo tino pule‵pule. I te taimi ne fai ei te emupaea o Loma ke fai se lauga ki te aofaki o tino, ne faka‵logo eiloa ki ei a Iosefa mo Malia. Ne ma‵laga laua ki Peteleema e tiga eiloa ko pili o fanau a Malia i tena tama muamua. (Luka 2:1-5) Fakamuli ifo, i te taimi ne ‵losi atu ei se mea ‵se ki a Paulo, ne fakasakosako atu a ia mo te āva kae tuku atu te fakaaloalo ‵tau ki te tupu ko Helota Akelipa mo Feso, te kovana o Loma i Iuta.—Galu. 25:1-12; 26:1-3.
11, 12. (a) Kaia e ‵tau ei o faka‵kese ne tatou a tino pule‵pule o te malo mo takitaki lotu? (e) Ne a ikuga ‵lei ne maua mai i te taimi ne fakaasi atu ei ne se Molimau i Austria a te āva ki se tokotasi o te kau politiki?
11 E tiga te feitu tenā, e ‵kalo keatea a Molimau a Ieova mai te tuku atu o te fakaaloalo tu ‵kese ki takitaki lotu, faitalia eiloa e fakamoe‵moe ke fakaaloalo atu a tino ki a latou. E fakaloiloi ne lotu ‵se a tino e uiga ki te Atua kae ‵fuli fakakotua ne latou a akoakoaga i te Muna a te Atua. Tela la, e fakaasi atu ne tatou a te āva ki takitaki lotu e pelā eiloa mo nisi tino, kae sē fakaasi atu ne tatou te fakaaloalo fakapito ki a latou. E masaua ne tatou me ne taku ne Iesu a vaegā tāgata penā i ana aso me ne tino ‵pelo kae ne takitaki ‵kivi. (Mata. 23:23, 24) E ‵kese mai ei, a te fakaasi atu ne tatou a te āva mo te fakaaloalo ‵tau ki tino pule‵pule o te malo, e mafai o maua mai i ei a kilokiloga ‵lei mo ikuga kolā e seki fakamoemoegina.
12 A Leopold Engleitner se Molimau loto finafinau mai Austria telā ne puke fakapagota ne te kau Nazi kae ave i te tuleini ki te falepuipui i Buchenwald. A te tokita ko Heinrich Gleissner se pagota telā ne sopo foki i luga i te tuleini tenā. A ia se tokotasi o te kau politiki i Austria. Kae ne se fia‵fia ki ei a te kau Nazi. I te olotou auala ki te falepuipui, ne fakamatala atu mo te āva ne te Taina ko Engleitner a tena talitonuga ki a Gleissner, telā ne fakalogologo faka‵lei atu. Mai tua o te taua i te lua a te lalolagi, ne fakaaoga faeloa ne Gleissner a tena tulaga pule ke fesoasoani atu ki Molimau a Ieova i Austria. E mafai foki o masaua ne koe a fakaakoakoga ‵lei kolā e mafai o maua māfai e fakaasi atu ne Molimau a te āva ‵tau ki tino pule‵pule, mai te tuku atu o te fakaaloalo telā e fakaasi mai ne te Tusi Tapu me ‵tau mo Kelisiano o avatu ki a latou.
A NISI TINO KOLĀ E MAUA NE LATOU TE FAKAALOALO
13. Ko oi e ‵tau o āva kae fakaaloalo malosi tatou ki ei kae kaia?
13 E ‵tau foki mo latou kolā e kāiga mo tatou i te tapuakiga tonu o maua ne latou te āva mo te fakaaloalo. Maise eiloa ki toeaina kolā e fai ne latou te takitakiga. (Faitau te 1 Timoteo 5:17.) E āva tatou ki taina konei faitalia te fenua ne au‵mai i ei, olotou akoakoga, olotou tulaga i te fenua, io me ko tulaga i mea tau tupe. E fakasino atu te Tusi Tapu ki a latou e pelā me ne ‘meaalofa tino,’ kae ko latou eiloa ko tino tāua i te fakatokaga a te Atua ki te tausiga ki manakoga o ana tino. (Efe. 4:8) Mafaufau ki toeaina i te fakapotopotoga, ovasia o te fenua, sui o te Ofisa Lagolago, mo sui o te Potukau Pule. Ne fakaasi atu ne taina mo tuagane i te senitenali muamua a te āva ki a latou kolā ne fili ke fai ne latou te takitakiga, kae ‵tau foki mo tatou o fai penā. E se ‵kilo atu tatou ki tino kolā e sui ne latou te fakapotopotoga Kelisiano e pelā me ma‵luga ‵ki io me kafai e ‵nofo mai i ‵tou tafa, e se fai ne tatou a faifaiga e pelā eiloa me ne agelu e ‵nofo mai. Kae e fakaasi atu eiloa ne tatou te āva mo te fakaaloalo ki taina penā ona loa ko te ga‵lue ma‵losi mo te loto maulalo.—Faitau te 2 Kolinito 1:24; Fakaasiga 19:10.
14, 15. Fakamatala mai te auala e ‵kese i ei a tausi mamoe Kelisiano ‵tonu mai i takitaki lotu kolā e fakaloiloi i a latou ne tausi mamoe.
14 E ‵kilo atu tatou ki vaegā toeaina penā e pelā me ne tausi mamoe loto maulalo. E lavea faka‵lei atu te olotou loto maulalo, me sē ma‵nako latou ke fai e pelā me ne tino ma‵luga io me lauiloa. Tenā te mea e ‵kese i ei latou mai te tokoukega o takitaki lotu i aso nei mo latou i te senitenali muamua kolā ne faipati ki ei a Iesu: “E ma‵nako ke ‵nofo latou i toe koga ma‵luga i ‵kaiga i afiafi mo nofoga tafa ki mua i sunako. E ma‵nako foki ke fakatalofa atu a tino ki a latou i maketi.”—Mata. 23:6, 7.
15 A tausi mamoe Kelisiano ‵tonu e loto maulalo o faka‵logo ki pati a Iesu konei: “A ko koutou, ke mo a e fakaigoa koutou ki Faiakoga, me e tokotasi fua te otou Faiakoga, a ko koutou ne taina katoa. E se gata i ei, ke mo a e fakaigoa ne koutou se tino i te lalolagi ki te otou tamana, me e tokotasi fua te otou Tamana, ko Ia telā i te lagi. Ke se taku foki ne koutou a koutou ki takitaki, me e tokotasi fua te otou Takitaki, ko Keliso. Kae ko te ‵toe tino sili i a koutou e ‵tau o fai mo fai te otou tavini. So se tino e fakamaluga ne ia a ia eiloa ka fakamalalogina, a ko te tino telā e fakamalalo ne ia a ia eiloa ka fakamalugagina.” (Mata. 23:8-12) Tela la, e mafai eiloa koe o malamalama i te pogai e maua ei ne toeaina i fakapotopotoga i te lalolagi a te alofa, āva mo te fakaaloalo mai olotou taina Molimau.
I te taimi e tavini atu ei a toeaina mo te loto maulalo, e maua eiloa ne latou a te alofa, te āva, mo te fakaaloalo (Ke onoono ki te palakalafa e 13-15)
16. Kaia e ‵tau faeloa mo koe o taumafai malosi ke fakagalue a te mea telā e fakaasi mai i te Tusi Tapu ke fakaasi atu te fakaaloalo?
16 Se mea tonu, me e mafai eiloa o faigata ki a tatou ke maua se kilokiloga paleni ki te auala e fakaasi atu i ei te fakaaloalo ‵tau mo tino e ‵tau o tuku atu ki ei. Tenā foki eiloa te mea ne tupu ki Kelisiano i aso mua. (Galu. 10:22-26; 3 Ioa. 9, 10) Kae mautinoa eiloa me ka aoga ‵tou taumafaiga ke fakaasi atu te fakaaloalo ‵tau e pelā mo te mea e fakaasi mai i te Tusi Tapu. A te fakataunuga o se kilokiloga paleni e maua i ei a fakamanuiaga e uke.
MEA AOGA E MAUA MAI I TE FAKAASIATUGA O TE FAKAALOALO ‵TAU
17. Ne a nisi mea aoga e maua mai i te fakaasi atu o te fakaaloalo ki a latou kolā e ‵nofo i tulaga pule‵pule?
17 Kafai e fakaasi atu ne tatou te āva mo te fakaaloalo ki tino pule‵pule, e mafai eiloa o fesoasoani mai a latou ki te ‵tou saolotoga ke talai e aunoa mo se fakalavelave mai. E masani sale o iku atu ki te ‵kilo mai ki te ‵tou galuega i se auala ‵lei. I nai tausaga ko ‵teka atu, a Birgit, se paenia i Siamani, ne kau atu ki se pukegā pepa a tena tama fafine i te olotou akoga. Ne fai atu ne faiakoga ki a Birgit a te lasi o te olotou fia‵fia i te ga‵lue fakatasi mo tamaliki Molimau i tausaga ko ‵teka. Ne fai atu latou me se mea masei ‵ki māfai ko seai ne tamaliki Molimau i te olotou akoga. Ne fakamatala atu ne Birgit, “Ko oti eiloa ne akoako a omotou tama‵liki ke tau‵tali i tulaga o te Atua i mea tau amioga, kae aofia i ei te fakaasi atu o te āva mo te fakaaloalo ki faiakoga.” Ne fai mai se faiakoga e tokotasi, “Moi fai katoa a tamaliki e penā mo otou tama‵liki, e penei a te akoga ko pelā eiloa me se palataiso.” I nai vaiaso mai tua ifo, ne kau atu se tokotasi o faiakoga ki te fono lasi i Leipzig.
18, 19. Kaia e ‵tau ei o ‵saga faka‵lei atu tatou ke tuku atu te fakaaloalo ‵tau ki toeaina?
18 A te tuku atu o te fakaaloalo ‵tau ki toeaina i te fakapotopotoga e maua eiloa mai i te fakatakitakiga ‵lei kae poto telā e maua i te Muna a te Atua. (Faitau te Epelu 13:7, 17.) E mafai ne tatou, kae se mea ‵tau foki ke fakamālō atu ki a latou mo te ga‵lue malosi kae taumafai foki tatou o tau‵tali ki fakatakitakiga kolā e tuku mai ne latou. A te faiga tenā e mafai ei o fesoasoani atu tatou ki a latou ke fakatumau te faiga o olotou tiute mo te loto fia‵fia. Kae e se fakauiga i ei me e ‵tau o fakaakoako atu tatou ki se toeaina “lauiloa” ki ana gatu mo ana teuga, te auala e lāuga atu ei i mua o tino, io me ko te auala e faipati i ei a ia. Kafai e fai tatou penā, e mafai eiloa o tuku atu ne tatou te fakaaloalo i se auala se ‵tau. Ke mo a eiloa e puli i a tatou i a ia foki se tino sē ‵lei katoatoa. A te tino e ‵tau o tau‵tali kae fakaakoako ki ei ko Keliso.
19 Kafai e tuku atu ne tatou a te āva mo te fakaaloalo ‵tau ki toeaina, i lō te fai ne tatou e pelā me ne tino ma‵luga kae lauiloa, e fesoasoani atu eiloa tatou ki a latou. E fakafaigofie foki ne tatou ke mo a e ‵to atu latou ki te fakamatamata, io me ko lagonaga fia ma‵luga kae fia amio‵tonu.
20. E fesoasoani mai pefea ki a tatou a te tuku atu o te fakaaloalo ‵tau ki nisi tino?
20 Ke maua foki ne tatou se kilokiloga paleni ki a tatou eiloa, kafai e fakaasi atu ne tatou te fakaaloalo ki a latou kolā e ‵tau o maua ne latou, ka fai ei ke se fakatāua ne tatou a tatou eiloa. Ka fesoasoani mai foki ke mo a e fakamata‵mata tatou māfai ko fakaaloalogina i se taimi. Ka fesoasoani mai foki ke tumau tatou i te olo fakatasi mo te fakapotopotoga a Ieova, telā e fai ei ke ‵kalo kea‵tea tatou mai i te tuku atu ki tino—a te fakaaloalo telā ko tō silia io me ko sē ‵tau—faitalia me ne tino tali‵tonu io me ikai. E se gata i ei, se mea poto, telā e fesoasoani mai ke mo a e vāi‵vai tatou māfai ko fai mai se mea fakafanoanoa ne se tino telā ne fakaasi atu sale ne tatou ki ei te fakaaloalo.
21. Se a te ‵toe mea aoga e maua ne tatou māfai e tuku atu ne tatou te fakaaloalo ‵tau ki a latou kolā e ‵tau o maua ne latou?
21 A te ‵toe mea aoga e maua ne tatou mai i te tuku atu o te fakaaloalo ki a latou kolā e ‵tau o maua ne latou, ko te fakafiafia ne tatou a Ieova. E fakaasi atu ne tatou te fakaaloalo me manako a ia ke fai tatou penā kae ka tumau foki ei tatou i te fakamaoni ki a ia. Ka fesoasoani foki tatou o tuku atu se tali ki so se tino telā e fakaitaita atu ki a ia. (Faata. 27:11) E ‵fonu te lalolagi i tino kolā e sē iloa ne latou o tuku atu te fakaaloalo. E loto fakafetai tatou me e iloa ne tatou o tuku atu te fakaaloalo i te auala o Ieova.