‘Olonjila Via Yehova Via Sunguluka’
“Olonjila via Yehova [via sunguluka] kuenje vakuesunga va endelamo.”—HOSEA 14:9.
1, 2. Eci Yehova a tumbika ofeka ya va Isareli, va kala ndati? Vokuenda kuotembo nye ceya oku pita lavo?
ECI Yehova a tumbika ofeka ya va Isareli koloneke viuprofeto Mose, va kala omanu vamue vakuesunga. Kuenda va kala ofeka yimue ya lipua. Pole, kefetikilo liocita ecelãla otembo Kristu keyile, Yehova wa va pisa omo liovilinga viavo vĩvi. Ulandu waco wa lekisiwa kelivulu lia Hosea kocipama cekũi toke cekũi lakuãla.
2 Va Isareli va kala vakuambambe. Omanu vana va tiamẽlele kusoma wapata ekũi veya oku lombola esanda omo lioku kũla evĩho. (Hosea 10:1, 13) Yehova wa popia hati: “Eci Isareli a kala omõla ndo sola kuenje ndo tukula siti, Omõlange tunde [eci] ndo wupa Kegito.” (Hosea 11:1) Ndaño okuti, Yehova wa yovuile va Isareli Kegito, pole, veya oku u sumuisa omo liuhembi wavo. (Hosea 11:12) Noke wa va vetiya hati: ‘Tiukili ku Suku yene. Lingi ohenda lesunga.’—Hosea 12:6.
3. Ofeka yo Samaria ya kala oku lavoka nye? Va Isareli va sukilile oku linga nye oco va kuatisiwe lohenda ya Yehova?
3 Ofeka yo Samaria losoma yaco, va kala oku lavoka eyambulo liocili. (Hosea 13:11, 16) Pole, ocipama ca sulaka cocitumasuku ca Hosea ci fetika ndoco: “A Isareli, tiukili ku Yehova Suku yene.” Oco va Isareli va kuatisiwe lohenda ya Yehova, va sukilile oku pinga ongecelo kokuaye. Va sukililevo oku limbuka okuti, “olonjila via Yehova via [sunguluka]” oku endelamo.—Hosea 14:1-6, 9.
4. Atosi api tu konomuisa vocitumasuku ca Hosea?
4 Ovipama evi viocitumasuku ca Hosea, vi kuete atosi alua a tu kuatisa oku endaenda la Suku. Atosi aco vava: Liatete: Yehova oyongola efendelo lia lipua. Liavali: Yehova o sole omanu vaye. Liatatu: Tu sukila oku kolela ku Yehova olonjanja viosi. Liakuãla: Olonjila via Yehova via sunguluka. Liatãlo: Vakuakandu va pondola oku likekembela ku Yehova.
Yehova Oyongola Efendelo Lia Lipua
5. Yehova oyongola okuti, tu linga ndati upange waye?
5 Yehova oyongola okuti, tu linga upange waye lutima wa lipua. Va Isareli va kala ‘nduyuva umue wa salala’ pole, ka wimi apako awa. Vofeka yavo mua kala ovotala alua oku fendela olosuku viesanda. Ovo va litungilile olongunji vioku fendela oviteka. Omo liaco, Yehova wa likuminyile oku nyõla ovotala aco kuenda olongunji viavo.—Hosea 10:1, 2.
6. Nye tu sukila oku yuvula oco tu endaenda la Suku?
6 Pokati komanu va Yehova, ka ci tava okuti, pa kala vakuambambe. Nye ca pita la va Isareli? Momo lie va lingila vakuambambe? Va Isareli va kala omanu vamue va litumbikile ku Yehova omo liocisila ca kala pokati kavo. Pole, Yehova wa va pisa omo liombambe yavo. Nye tu lilongisa vulandu wavo? Nda tua litumbika ku Yehova, tu sukila oku yuvula ombambe. Elivulu Liolosapo 3:32, li popia hati: “Yehova o nyale ocimbinde, [pole] o kolela ava va sunguluka.” Oco tu endaende la Suku, tu sukila oku lekisa ocisola “ci tunda kutima u yela haiwo wa sunguluka, kuenda kekolelo halioku luvikiyako.”—1 Timoteo 1:5.
Yehova o Sole Omanu Vaye
7, 8. (a) Ndamupi tu kuatisiwa locisola ca Yehova? (b) Nda tua linga ekandu linene, nye tu sukila oku linga?
7 Nda tua vumba Yehova lutima wa sunguluka, tuka kuatisiwa locisola caye. Yehova wa sapuilile va Isareli hati: ‘Likũlĩlĩ esunga, lomboli ocisola ka cipongoloka. Sosololi ocisoso osimbu kuli otembo yoku sanda Yehova okuti, iya oku longisi esunga.’—Hosea 10:12.
8 Oco va Isareli va kuate ekalo liwa, va sukilile oku likekembela ku Yehova oco a ‘va longise esunga.’ Cimuamue haico catiamẽla kokuetu. Nda tua linga ekandu linene, tu sukila oku sanda ekuatiso lia Yehova loku pinga ongecelo vohutililo. Kuenda tu sukilavo oku sanda ekuatiso liakulu vekongelo. (Tiago 5:13-16) Tu sukilavo oku kuatisiwa lespiritu sandu. “Momo u o kũlĩla etimba liaye o lombola okuvola kuetimba; u o kũlĩla espiritu o lombola omuenyo ko pui.” (Va Galatia 6:8) Nda tua kũla ovina viespiritu tuka kuatisiwa otembo yosi locisola ca Yehova.
9, 10. Elivulu lia Hosea 11:1-4, li tiamisiwila ndati ku va Isareli?
9 Tu sukila oku ivaluka okuti, Yehova wa siata oku tata omanu vaye locisola. Uvangi waco wa lekisiwa kelivulu lia Hosea 11:1-4, li popia hati: “Eci Isareli a kala omõla ndo sola kuenje ndo tukula siti, Omõlange, tunde [eci] nda wupa Kegito. . . . Va lumbaile va Baale kuenda va timahãle insensu oviteka. Haimo lumue, ame, ame muẽle nda longisa Efarimi oku enda, ame nda vambayata peka; puãi ka va kũlĩhĩle okuti ame nda va sakula. Nda va koka lovikolo viomunu okuti ovikolo viocisola, kuenje kokuavo nda kala ndu o leluisa okanga kolosingo viavo. Nda va petamẽla kuenje nda va ĩha okulia.”
10 Ovinimbu evi vi lekisa okuti, va Isareli va kala ndomõla. Yehova poku longisa va Isareli oku enda, wa va kuata vokuokuo. Momo kosimbu olonjali poku longisa omõla wavo oku enda, via enda oku ci linga lukolo. Pole, koloneke vilo olonjali poku longisa omõla oku enda, via siata oku u kuata vokuokuo oco kaka kupuke. Cimuamue haico Yehova a siata oku linga lomanu vaye okuti, o va songuila locisola.
11. Ndamupi Yehova a leluisa okanga ya va Isareli?
11 Yehova poku tata va Isareli wa kala ‘ndomunu o leluisa okanga kolosingo viavo. Kuenda wa va petamẽla loku va ĩha okulia.’ Yehova wa linga ndomunu upa okanga kosingo yocinyama oco ci kumbe ciwa owangu. Eci va Isareli va nyola ocisila cavo la Yehova, va fetika oku talisiwa ohali lovanyali vavo. (Esinumuĩlo 28:45, 48; Yeremiya 28:14) Omo liaco, ka tuka eceleli oku songuiwa lunyali wetu Satana Eliapu loku linga apika vaye. Pole, tu sukila oku amamako oku endaenda la Suku yetu ukuacisola.
Kolela Yehova Otembo Yosi
12. Ndomo ca lomboluiwa kelivulu lia Hosea 12:6, nye tu sukila oku linga oco tu endaende la Suku?
12 Oco tu endaenda la Suku, tu sukila oku kolela kokuaye. Hosea wa sapuila va Isareli hati: ‘Tiukili ku Suku yene. Lingi ohenda lesunga. Imbi ovaso ku Suku yene olonjanja viosi.’ (Hosea 12:6) Va Isareli va sukilile oku eca uvangi woku likekembela ku Yehova poku lekisa ocisola, lesunga, kuenda oku ‘kolela kokuaye.’ Cimuamue haico catiamẽla kokuetu. Kuli omanu valua va fetika osimbu oku endaenda la Yehova. Vakuavo ndopo va fetika. Pole, vosi yetu tu sukila oku amamako oku lekisa ocisola, lesunga, kuenda oku kolela Kokuaye.—Osamo 27:14.
13, 14. Paulu poku tukula olondaka vi sangiwa kelivulu lia Hosea 13:14, wa tu ĩha ndati esunga lioku kolela ku Yehova?
13 Ocitumasuku ca Hosea, ci tu ĩhavo esunga lioku kolela ku Yehova. Eye wa popia hati: “Ame nga, ndi va yovola kunene wonjembo? Kokufa ndi va yovola? A Njembo, ekundu liove li kasi pi?” (Hosea 13:14) Kotembo yaco Yehova ka yovuile va Isareli kolofa. Pole, wa likuminyile oku malako olofa.
14 Upostolo Paulu poku sonehela Akristão olombuavekua, wa tukula ocitumasuku eci ca Hosea. Eye wa popia hati: “Eci [etimba] li futa li wala eli ka li futi, leli li fa li wala eli ka li fi, oco ci lingiwa ocili ondaka ya sonehiwa hati: Kufa wa taka voku yula. A Kufa, okuyula kuove ku kasi pi? A Kufa, olumõla luove lu kasi pi? Olumõla luokufa ekandu. Ongusu yekandu ovihandeleko. Pandu pandu ku Suku u o tu muisa oku yula la Mitakati Yesu Kristu, Ñala yetu.” (1 Va Korindo 15:54-57) Yehova poku pindula Yesu kolofa, wa eca elavoko liokuti, oka pindula omanu va fa. (Yoano 5:28, 29) Omo liaco, tu kuete esunga lioku kolela Kokuaye. Pole, kuli ocina cimue ca velapo ci tu vetiya oku endaenda la Yehova.
Olonjila Via Yehova Via Sunguluka
15, 16. Nye ca popiwile catiamẽla ko Samaria? Ocitumasuku caco ca tẽlisiwa ndati?
15 Oku kolela okuti, ‘olonjila via Yehova via sunguluka,’ ci tu kuatisa oku endaenda Laye. Omanu voko Samaria ka va endelele volonjila via Yehova. Omo liaco, va liyaka lovitangi via tunda kesino liavo kuenda va pua ekolelo ku Yehova. Catiamẽla kokuavo ocitumasuku ca Hosea ca popele hati: “Samaria o yambuiwila ongole yaye momo wa ñualẽlapo Suku yaye. Va Pondiwa losipata, otumãla tuavo tu sasuĩwa. Kuenje akãi vavo [va misi] va toliwa pokati.” (Hosea 13:16) Ovolandu a lekisa okuti, eci va Asuria va tambula o Samaria, va tẽlisa muẽle olondaka evi. Momo va kala olongangala.
16 O Samaria oyo ya kala ombala yuviali wapata ekũi a va Isareli. Pole, ondaka o Samaria, ka yi lomboloka lika olupale luaco. Ondaka yaco yi lombolokavo ovambo osi a tiamẽlele kuviali waco. (1 Olosoma 21:1) Kunyamo wo 742 osimbu handi Yesu keyile, Sialimanesere Soma ya Asuria wa katukila o Samaria. Kuenje wa yi ñuala ocingonja. Eci ofeka yaco ya lunduiwa kunyamo wo 740, omanu valua va kalamo va tualiwa kumandekua ko Mesopotamia kuenda ko Media. Toke cilo, ka kuli uvangi u lekisa nda Sialimanesere ale kapiñala kaye Sargão yavali ovo muẽle va yula o Samaria. (2 Olosoma 17:1-6, 22, 23; 18:9-12) Pole ovolandu atiamẽla ku Sargão a lekisa okuti eye wa tuala kumandekua ci soka 27.290 komanu va Isareli. Omanu vaco va tualiwa kovambo a Ferati kuenda ko Media.
17. Nye tu sukila oku linga lolonumbi via Yehova?
17 Omanu voko Samaria va liyaka lovitangi omo lioku tomba olonumbi via Yehova. Etu Tuakristão, tu sukila oku yuvula ovilinga vĩvi. Momo nda tu amamako loku tomba olonumbi via Yehova, tuka liyakavo lovitangi vialua. Ka tuka wili veyonjo liaco. Tu sukila oku kapako elungulo liupostolo Petulu wa popia hati: “Pokati kene lomue ka ka tale ohali omo a linga omondi, pamue ocimunu, pamue ondingaĩvi, pamue ukuasiata. Haimo, nda umue o tala ohali omo [lioku kala Ukristão], ka ka kuate osõi, puãi a kemainyaile Suku onduko yaco.”—1 Petulu 4:15, 16.
18. Ndamupi tu pondola ‘oku amamako oku sivaya Suku?’
18 Tu amamiko oku ‘sivaya Suku,’ poku endela vonjila yaye ya sunguluka, loku yuvula oku tiamẽla kolondunge vietu muẽle. Kaini wa linga omondi omo lioku endela volondunge viaye muẽle. Eye ka tavele oku yeva kelungulo lia Yehova lioku yuvula oku linga ekandu. (Efetikilo 4:1-8) Baliame wa tavele oku tambula ofeto kosoma ya va Moavi oco a siñale va Isareli. Pole, elikolisilo liaye ka lia kuatele esilivilo. (Atendelo 24:10) Suku wa yambula Kora ukuepata lia va Lewi kuenda akamba vaye, omo lioku tomba olonumbi via Mose la Arone. (Atendelo 16:1-3, 31-33) Ocili okuti, lomue pokati ketu o yongola oku kala omondi nda Kaini. Kuenda lomue o yongola oku kala ukuacipululu nda Baliame ale oku lekisa esino nda Kora lakamba vaye. (Yuda 11) Pole, nda umue pokati ketu wa linga ekandu, ocitumasuku ca Hosea ceca elembeleko liwa.
Vakuakandu va Pondola Oku Likekembela ku Yehova
19, 20. Va Isareli vana va likekembela va sukilile oku eca ovilumba vie ku Yehova?
19 Omanu vana va yanduluka Yehova omo liakandu avo, va pondola oku tiuka kokuaye. Kelivulu lia Hosea 14:1, 2, tu tangako ndoco: “A Isareli, tiukili ku Yehova Suku yene, momo wa kupukili akandu ene. Pongiyi olondaka vioku enda lavio. Tiukili ku Yehova. Popi laye hoti, Tupe evĩho liosi, tambula esunga li sialapo kuenje tu ku lumbila olondaka viovimẽla vietu, olonãle havioko.”
20 Va Isareli vana va likekembela va sukilile oku eca ku Suku ovilumba viomẽla wavo. Ovilumba viaco ovio viesivayo. Paulu wa tukula ocitumasuku eci poku sapuila Akristão hati: “Tu lumbi lumbi ku Suku ocilumba cesivayo haico epako liovimẽla via tava konduko yaye.” (Va Heveru 13:15) Koloneke vilo, oku endaenda la Suku loku eca ovilumba viesivayo kokuaye, esumũlũho liocili.
21, 22. Nye Yehova a likuminyile ku va Isareli vana va likekembela?
21 Va Isareli vana va siapo ovilinga viavo vĩvi, loku tiukila ku Yehova, va eca Kokuaye ‘ovilumba viomẽla wavo.’ Kuenje va tumbulula efendelo lia Yehova ndomo Eye a likuminyile. Kelivulu lia Hosea 14:4-7, Yehova wa popia hati: “Nda va sakula oku konyõha kuavo. Ndi va sola lutima wange wosi, momo nda liweka oku va temẽla. Ndingila Isareli ndowume. Eye o tẽlẽha ndavonge, o tuamẽla ndovinendele vio ko Levanone. [Ovianja] viaye vi tembaika. Ulambi waye u linga ndowu wo oliveira. Lelemba liaye li linga ndeli lia Levanone. Va tiuka kuenje va tumãla vundembo wange. Va tumbuluiwa ndocumbo kuenje va yova nduyuva. Elemba liavo li soka leli liovinyu vioko Levanone.”
22 Va Isareli va kuata elavoko lioku sakuiwa konepa yespiritu kuenda oku kuatisiwa locisola ca Yehova. Momo wa likuminyile oku kala ndowume utalala kokuavo poku va sumũlũisa. Handi vali, wa likuminyilevo okuti, vaka posoka ‘nduti wo oliveira.’ Kuenje vaka amamako oku endela volonjila viaye. Ocili okuti, etu tua nõlapo oku endaenda la Yehova Suku. Oco hẽ, nye tu sukila oku linga?
Amamako Oku Endela Vonjila ya Yehova
23, 24. Ocitumasuku ca Hosea ca malusula lolondaka vipi viekoliso? Olondaka viaco vi tiamisiwila ndati kokuetu?
23 Nda tu yongola oku endaenda la Yehova, tu sukila oku kuata ‘olondunge viokilu’ loku pokola kolonumbi Viaye. (Tiago 3:17, 18) Ocinimbu ca sulako cocitumasuku ca Hosea ci popia hati: “Wosi ukualondunge, ovina evi viu lomboloke. Wosi wa loñolõha, a vi limbuke. Momo olonjila via Yehova [via sunguluka] kuenje vakuesunga va endelamo. Olondingãivi puãi vi kupukilamo.”—Hosea 14:9.
24 Nda tu yongola oku endela volonjila via Yehova, tu sukila oku yuvula olondunge violuali lulo. Kuenda oku endela volonjila via Yehova. (Esinumuĩlo 32:4) Uprofeto Hosea wa ci linga vokuenda kueci ci pitãhala akũi atãlo kanyamo. Eye wa sapula ondaka ya Suku loku ivaluka okuti, vakualondunge va pondola oku kuata elomboloko liondaka yaco. Nye ci popiwa catiamẽla kokuetu? Osimbu Yehova a tu ecelela oku kunda ondaka yaye, tu sukila oku kuatisa vana va tava kohenda yaye. Nda tua ci linga, tu kasi oku talavaya kumue ‘lukuenje wa kolelua haeye wa lunguka.’—Mateo 24:45-47.
25. Elilongiso lietu liocitumasuku ca Hosea li tu kuatisa oku linga nye?
25 Ocitumasuku ca Hosea, ca tu kuatisa oku kũlĩha ndomo tu pondola oku endaenda la Suku, lelavoko lioku kuata omuenyo ko pui voluali luokaliye. (2 Petulu 3:13; Yuda 20, 21) Omo liaco, tu kuete elavoko li komõhisa. Pole, ohuminyo yaco yika tẽlisiwa lika kokuetu nda ovina viosi tu linga komuenyo wetu tua lekisa okuti: ‘Olonjila via Yehova via sunguluka.’
O Tambulula Ndati?
• Nda tua eca ku Yehova efendelo lialipua, eye o tu tata ndati?
• Momo lie tu sukilila oku kolela ku Yehova?
• Nye ci ku vetiya oku tava okuti olonjila via Yehova via sunguluka?
• Tu pondola ndati oku amamako oku endela vonjila ya Yehova?
[Elitalatu kemẽla 18]
Tava ekuatiso liakulu vekongelo
[Elitalatu kemẽla 21]
Amamako oku endela volonjila via Yehova lelavoko liomuenyo ko pui