Isiine

Yihoowa asaappe amaridaageeti cimatettaa, sahuwa woy bollaa pacaa gaasuwan koyiyogaa keena oottana danddayokkona. Hegaappe denddidaagan, eti Yihoowi eta xoqqu ootti xeelliyogaa sirana danddayoosona. Eti hagaadan oychchana danddayoosona, ‘Taani haꞌꞌikka Yihoowawu haggaazana danddayiyanaa?’ Mazamure 71 xaafidaagawukka hegaadan siyettiis. Hagaadan giidi woossiis: “Ta wolqqai ixxido wodiyan tana aggoppa.” (Maz. 71:9, 18) Gidikkokka, Xoossawu ammanettidi haggaazikko Yihoowi A kaalettanaagaanne maaddanaagaa ha mazamuraawee ammanettiis. Yihoowawu haggaazennaadan diggiyabati deꞌishinkka Awu haggaazanaayyo banttawu danddayettida ubbabaa oottiyageetun Yihoowi ufayttiyogaa mazamuraawee akeekiis. (Maz. 37:23-25) Cimidaageetoo, Yihoowi xeelliyogaadan inttena xeellite. Inttessi wolqqay ixxikkokka, intte ayyo ammanettidi haggaazanaadan inttena maaddana danddayees. (Maz. 92:12-15) Intte oottana danddayennaban xeelaa wottiyogaappe intte oottana danddayiyobaa qoppite. w24.10 28 ¶14-16

Kayma gidenna Kiristtaaneti Geeshsha Maxaafan yaata yaatoppa giya higgee baynna wode suurebaa kuuyanawu metootoosona. Yaata yaatoppa giya higgee Geeshsha Maxaafan baynna wode issoti issoti bantta koyidobaa oottana danddayiyabadan qoppoosona. Harati qassi higge koshshennabawu higge oychchana danddayoosona. Leemisuwawu, Qoronttoosan deꞌiya Kiristtaaneti eeqawu yarshshettida qumaa maanaakkonne, meennan agganaakko higgiya kiitettida Phawuloosa oychchidaba milatees. Phawuloosi eti oottanabaa yootiyogaappe bantta kahaa goꞌettidi bantta “shenedan” oottanaadan etawu yootiis. I eta kahay qumꞌꞌennaadaaninne harati xubettennaadan oottiya loꞌꞌobaa kuuyanaadan maaddana danddayiya Geeshsha Maxaafay yootiyo maarata etawu qonccissiis. (1 Qor. 8: 7-9) Qoronttoosan deꞌiya Kiristtaaneti harata kaalliyogaa aggidi woy higgiya koyiyogaa aggidi Geeshsha Maxaafaa goꞌettidi banttawu kuuyana mala Phawuloosi eta tamaarissiis. Yaatiyogan eti kayma Kiristtaane gidanaadan eta maaddanawu baaxetiis. w24.04 5 ¶14

Yoonaasa wode, Nanawe asati bantta nagaran zilꞌꞌettidi laamettanawu injjiya demmidosona. Qassi Yesuusi ‘pirddettanawu denddanaageetubaa’ yootidoogaa haasaya. ‘Iitabaa oottidaageetikka’ pirddettanawu denddana. (Yoh. 5:29) Hegaa gishshawu, Sadoomanne Gamoora asatuyyo hidootay deꞌiyaba milatees. Etappe amaridaageeti hayquwappe denddennan aggokkona, qassi nuuni Yihoowabaanne Yesuus Kiristtoosabaa eta tamaarissana danddayoos. Yihoowi ubbatoo ‘wozanaa qoreesinne kahaa paaccees.’ Hayquwappe ooni denddanaakko I kuuyiyo wode, ‘asaa ubbawu A ogiyadan’ zaarana. Koshshenna wode Yihoowi ba qofaa laammennaba gidikkonne, danddayettiyo wode ubban maarees. Hegaa gishshawu, Geeshsha Maxaafay issi uri hayquwappe denddenna giidi yootiyogaa nuuni erana xayikko, he uri hayquwappe denddenna giidi qoppana koshshenna! w24.05 5-6 ¶15-16

Beni wodekka Xoossaa ashkkarati deexo aawatettaa poliyo wode Xoossay yootidobay eti minnanaadan oottiis. Leemisuwawu, Xoossay erissidobaa yootiya Ermmaasa hanotaa beꞌa. Sabbakiyo aawatettaa Yihoowi awu immido wode I yayyiis. Ermmaasi hagaadan giis: “Taani na7a. Taani waati haasayiyaakko erikke.” (Erm. 1:6) I xalatettan sabbakanaadan maaddidabay aybee? Yihoowi yootidobay A minttettiis. I hagaadan giis: “GODAA qaalai ta meqettaa giddon qum77ettidi, eexxiya tama mala [gidiis.] . . . Taani giddon oiqqada ashshana gaada daafuraas.” (Erm. 20:8, 9) Ermmaasa haggaazo moottay keehi waayissiyagaa gidikkokka, I awaajjiyobay he oosuwa oottanawu awu koshshiya wolqqaa immiis. Geeshsha Maxaafan Yihoowi yootidobaappe Kiristtaaneti koshshiya minttettuwa demmoosona. Kiitettida Phawuloosi ‘Yihoowa sheniya loytti eriyogee ba ishantti ubbatoo loꞌꞌo oosuwa oottanaadan’ maaddiyogaa yootiis; qassi eti yaatiyogan Yihoowi koyiyogaadan deꞌoosona.—Qol. 1:9, 10. w24.04 14-15 ¶2-4

Cimmidi kawo gidanawu malida Adooniya maaddiyogan Abiyataari Daawita kaddiyogan Yihoowawu ammanettennan aggikkokka, Xaadooqi Yihoowawu ammanettidi deꞌiis. Xaadooqi ubbatoo ammanettanaagaa Daawiti mule siribeenna. Daawiti Adooniya halchchuwa erido wode, Solomona kawo oottidi tiyanaadan Xaadooqa, Naataananne Banaaya dooriis. (1 Kaw. 1:32-34) Naataanaagaadan Yihoowawu ammanettidanne Kawuwa Daawita maaddida, Yihoowawu goynniya haratu leemisuwan Xaadooqi minettidoogee qoncce. Solomoni kawotido wode, “Abiyaataara sohuwan qeesiyaa Xaadooqa sunttiis.” (1 Kaw. 2:35) Nuuni Xaadooqa leemisuwa waani kaallana danddayiyoo? Neeni siiqiyo uri Yihoowa aggikko, neeni Yihoowawu ammanettiyogaa bessa. (Yaa. 24:15) Yihoowi neessi koshshiya wolqqaanne xalatettaa immana. Yihoowa woossa, qassi awu ammanettidaageetuura laggetada deꞌa. Yihoowi neeni ammanettada deꞌiyogaa nashshees, qassi hegawu nena woytana.—2 Sam. 22:26. w24.07 6-7 ¶16-17

Mazamure 15:2y Xoossaa dabboy “suure de7uwaa [de7iyaagaanne] xillobaa oottiyaagaa” gidiyogaa qonccissees. ‘Deꞌiyagaanne’ “oottiyaagaa” giya qaalay ubbatoo oottana koshshiyabaa qonccissees. Shin nuuni tumuppe ‘suure deꞌuwa’ deꞌana danddayiyoo? Ee. Nuuni ubbay nagaranchcha gidikkonne, Yihoowawu azazettanawu nuussi danddayettida ubbabaa oottikko, I nuna ‘suure deꞌuwa’ deꞌiya asadan xeellana. Nuuni nuna Xoossawu sheedhdhidi haattan muukettido wode, Xoossaara hemettiyogaa doommida. Leemisuwawu, beni wode issi uri Israaꞌeela asa gidido gishsha xallawu I Yihoowa imatta giyogaa gidenna. Amaridaageeti A xeesikkonne, “tumatettaaninne xillotettan” gidenna. (Isi. 48:1) Israaꞌeelati Yihoowa imatta gidanawu keehi koyiyogaa bessanawu A higgeta tamaarananne kaallana koshshees. Hegaadankka, ha wodiyan Yihoowara dabbotaa minttanawu haattan muukettidi Yihoowa Markkata geetetti xeesettiyogaappe aadhdhiyabaa nuuni oottana bessees. Nuuni ubbatoo ‘xillobaa’ oottana koshshees. w24.06 9 ¶4; 10 ¶6

Yihoowi kehatettaa waati bessidee? Ane amarida leemisota beꞌoos. Yihoowi nuussi koshshiyabaa immees. Nuussi ubbabay keehi injjetana xayikkokka, Yihoowi koshshiyabaa kunttees. Leemisuwawu, I nuuni qumaa, maayuwanne deꞌiyosaa demmanaadan maaddees. (Maz. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Xim. 6:6-8) Yihoowi nuussi koshshiyabaa kunttiyoy I yaatana bessiyo gishsha xallaassee? Chii, gidenna! Yesuusi Maatiyosa 6:25, 26n yootidobaa ane beꞌoos. Yesuusi kafotubaa leemisodan yootiiddi hagaadan giis: “Eti kattaa zerokkona woy cakkokkona woy shiishshidi gootaran yeggokkona.” Shin I kaallidi giidobaa akeeka: “Saluwan deꞌiya intte Aaway eta mizees.” Yaatidi Yesuusi eta hagaadan oychchiis: “Intte etappe aadhdhekketii?” Nuuni hegaappe ay tamaariyoo? Yihoowi mehiyassinne doꞌaassi koshshiyabaa kunttikko, nuussikka koshshiyabaa kunttanaagaa ammanettana danddayoos! Qoppiya aawaagaadan, Yihoowikka siiqoy denttettin ba so asawu koshshiyabaa kunttees.—Maz. 145:16; Mat. 6:32. w24.09 26-27 ¶4-6

Galchchawu oottiya uri galchchan keehi koshshiya darobata oottiyogan cimata maaddanaadan geeshsha ayyaanan sunttettida haattan muukettida isha. Galchchawu oottiyageeti sintta xeera gididi maaddiya ayyaanaaban mino ishantta. Ubbaappe aaruwan eti Yihoowa siiqoosonanne I kessido maaraara maayettiya ogiyan deꞌoosona. Eti ishanttanne michchonttakka keehi siiqoosona. (Mat. 22:37-39) Haattan muukettida issi ishay galchchawu oottiyagaa gidanawu waatana danddayii? Issi ishay galchchawu oottiyagaa gidanawu appe koyettiyabaa Geeshsha Maxaafay yootees. (1 Xim. 3:8-10, 12) Galchchawu oottiyageeta gididi harata maaddanawu koyikko, inttessi danddayettida keenan ha eeshshata xannaꞌite; qassi hegeeta bessanawu baaxetite. Shin koyruwan intte galchchawu oottanawu koyidoy aybissakko, inttena oychchana koshshees. w24.11 15 ¶4-5

Amarida asati Geeshsha Maxaafaa darotoo nabbabidoogaa yootoosona. Shin eti Geeshsha Maxaafay yootiyobaa tumuppe ammaniyonaa? Geeshsha Maxaafay yootiyogaadan deꞌanawunne bantta deꞌuwan laamettanawu baaxetiyonaa? Chii. Daroti Geeshsha Maxaafay yootiyo zoriya kaallokkona. Shin Yihoowa asay eta mala gidenna! Nuuni Geeshsha Maxaafay yootiyo zoriya nu deꞌuwan oosuwan peeshshanawu nuussi danddayettida ubbabaa oottoos. Xoossaa Qaalaa nabbabiyogeenne oosuwan peeshshiyogee issi issitoo metiyaba gidana danddayees. Nabbabanawu wodiya demmiyogee deexxiyaba gidana danddayees. Woy nuuni Geeshsha Maxaafaa eesuwan nabbabiyageeta woy nabbabidobaa loytti qoppennaageeta gidana danddayoos. Woy qassi nuuni giigissana koshshiya darobaa akeekidi unꞌꞌettana danddayoos. Ne metoy ayba gidikkokka hidootaa qanxxoppa. Yihoowi maaddin neeni hegaa xoonana danddayaasa. Xoossaa Qaalay yootiyobaa oottiyageeta gidanawu murttidaageeta gidoos. Nuuni Xoossaa Qaalaa loytti nabbabiyageetanne nu deꞌuwan oosuwan peeshshiyageeta gidikko, loytti ufayttanaagee qoncce.—Yaaq. 1:25. w24.09 7 ¶15-16

Unꞌꞌissiyabay nuna gakkiyo wode Yihoowi ba geeshsha ayyaanaa baggaara nuna minttees. Iitabay ne bolli gakkido gishshawu neeni keehi unꞌꞌettikko, neeyyo siyettiya ubbabaa Yihoowawu yoota. Qassi darotoo neeni koyidoogaa keenaa A haasayissana danddayaasa. (Maz. 86:3; 88:1) Yihoowi ba geeshsha ayyaanaa immanaadan zaara zaarada A oychcha. I ubbatoo nena maaddana. Unꞌꞌissiyabay nena gakkido gishshawu aybanne oottana danddayennabadan neeyyo siyettii? Neeni ubbatoo Yihoowawu ammanettada goynnanaadan geeshsha ayyaanay neeyyo wolqqaa immana. (Efi. 3:16) Neeni geeshsha ayyaanaa demmanawu woossa simmada ne woosaara maayettiyabaa ay oottana danddayay? Xoossaa ayyaanaa loytta demmanaadan maaddiyabata ootta. Shiiqota shiiqiyogeenne haratussi markkatiyogee Xoossaa ayyaanaa demmanaadan maaddees. Ubba galla Yihoowa Qaalaa nabbaba. Hegee A qofaa wotta dentta qoppanaadan nena maaddana. (Pili. 4:8, 9) Neeni nabbabiyo wode Geeshsha Maxaafan etabay odettido metoy gakkidoogeeta akeeka; qassi eti genccanaadan Yihoowi eta waati maaddidaakko wotta dentta qoppa. w24.10 9 ¶12-14

Yihoowagaadaaninne A Naꞌaagaadan nuuni asaa siiqoos. (Lee. 8:31) Nuuni ‘Xoossi baynnanne hidooti baynna’ asatussi keehi qarettoos. (Efi. 2:12) Metuwappe denddidaagan eti ciimma ollan deꞌiyabadan qoppana danddayoosona. Shin hegaappe goochchi kessiyo wodoroy nuussi deꞌees; hegeekka Xoossaa Kawotettaa mishiraachchuwa. Nuuni eta siiqiyonne etawu qarettiyo gishshawu mishiraachchuwa yootanawu nuuyyo danddayettida ubbabaa oottanawu koyoos. Eti hegaabaa eriyogee etawu hidootay deꞌanaadan oottees; ha wodiyankka ufayttanaadan maaddees, qassi Xoossay ehiyo ooratta alamiyan “tumu de7uwaa,” hegeekka merinaa deꞌuwa demmanaadan maaddees. (1 Xim. 6:19) Nuuni asaa siiqiyogee ha iita alamiya wurssettay matidoogaa etawu yootanaadankka denttettees. (Hiz. 33:7, 8) Gita waayiya wodiyan hananabaa eti eranaadan nuuni koyoos. Koyruwan, worddo haymaanootee xayana; kaallidi, Armmageedoona olan ha iita alamee muleera xayana.—Ajj. 16:14, 16; 17:16, 17; 19:11, 19, 20. w24.05 16-17 ¶8-9

Kiristtaaneti ‘Xoossay ba hanqquwa bessanaadan aggi bayana’ mala kiitettida Phawuloosi minttettiis. Yihoowi ba koyido wodiyaninne ogiyan suure pirddana mala yohuwa awu aggiyogan I ba hanqquwa bessanaadan oottoos. Joona giyo ishay naaqoy bana gakki simmin hagaadan giis: “Taani balabaa oottenna mala hanqqettiyogaa aggana koshshiis, shin hegee keehi deexxiyaba. Roome 12:19y, taani danddayanchcha gidanaadaaninne Yihoowan ammanettanaadan maaddiis.” Hanotaa giigissanaashin Yihoowa danddayan naagiyogan nuuni goꞌettoos. Nuuni yaatikko, nu metuwa nurkka giigissanawu baaxetiyogee kaalettiyo toohuwappenne unꞌꞌuwappe shemppoos. Yihoowi nuna maaddees. I giidobay hagaadan giyogaa mala, ‘Intte naaqettidobaa tawu aggiigite taani hanotaa giigissana.’ Yihoowi nuna naaqqidaageetu bolli pirddanaagaa nuuni ammaniyaba gidikko, hanqqettiyogaa aggana koshshees; ayssi giikko I suurebaa oottanaagaa nuuni eroos. w24.11 6 ¶14-15

Nuuni nu deꞌuwan aquwabaa xoqqu ootti xeellennaadan naagettana koshshees. Kiitettida Phawuloosi Kiristtaanetussi xaafidobaappe hegaa akeekana danddayoos. I Israaꞌeelati Siinaa Deriya matan oottido iitabaa gujjin, eti beni oottido iitabaa yootiis. I Kiristtaaneti ‘Israaꞌeelati amottidoogaadan iitabaa amottennaadan’ yootiis. (1 Qor. 10:6, 7, 11) Yihoowi malaalissiyabaa oottidi Israaꞌeelatussi qumaa immiis. Shin eti qumaa keehi amottido gishshawu hegee etawu ‘iitaba’ woy qohiyaba gidiis. (Qoo. 11:4-6, 31-34) Eti worqqaappe merettida maarawu goynnido wode, Yihoowawu azazettiyogaappe aaruwan miyogaa, uyiyogaanne issippe wodiya aattiyogaa xoqqu ootti xeelliyogaa bessidosona. (Kes. 32:4-6) Phawuloosi hegaa yootidoy Yerusalaame katamaynne yan deꞌiya Xoossaa garoy 70 M.Ln., xayanaappe kasetiya wodiyan deꞌiya Kiristtaaneta tamaarissanaassa. Nuunikka ha iita alamee xayanawu matido wodiyan deꞌiyo gishshawu Israaꞌeelatuugaadan balennaadan Phawuloosi yootidobay nunakka maaddees. w24.12 6 ¶13

Yihoowi “ufayttiya Xoossa,” qassi nuunikka ufayttanaadan koyees. (1 Xim. 1:11, NW) Nuuni nu deꞌuwan ufayttanaadan maaddiya daro imotaa I nuussi immiis. (Yaaq. 1:17) He imotatuppe issoy aqo deꞌuwa. Issi attumaageenne maccaara aqo oyqqiyo wode, issoy issuwa siiqanawunne bonchchanawu qaalaa geloosona. Eta siiqoy minni minni biyogee eti keehi ufayttanaadan oottana danddayees. Ha wodiyan, aqo oyqqida daroti bantta bullachchaa gallassi gelido qaalaa naagennaagee azzanttiyaba. Hegaappe denddidaagan eti ufayttokkona. Issi azinay ba machchiyo waati oyqqanaadan Yihoowi koyii? Azinati bantta machchota bonchchanaadan Yihoowi azaziis. Ba machchiyo bonchchiya issi azinay iyyo keheesinne O siiqees.—1 Phe. 3:7. w25.01 8 ¶1-2; 9 ¶4-5

Kiitettida Phawuloosi Ibraawe Kiristtaanetuyyo xaafido dabddaabbee eti banttana gakkana waayiyawu giigettanaadan maaddidoogee qoncce. Phawuloosi ba ishantti Xoossaa qaalaa mintti xannaꞌanaadaaninne hegaa loytti akeekanaadan zoriis. Yaatiyogee eti bantta ammanuwa shugissana danddayiya timirtteta shaakki eranaadaaninne eqettanaadan maaddees. Yesuusinne galchchan aawatettay deꞌiyogeeti immiyo kaaletuwa sohuwara azazettanawu eti bantta ammanuwa minttanaadan zoriis. Qassi I Kiristtaaneti banttana gakkiya waayiya xeelliyagan suurebaa qoppidi genccanaadaaninne hegaa siiqiya Aaway eta loohissiyo ogedan xeellanaadan maaddiis. Nuunikka ayyaanay kaalettin Phawuloosi zorido zoriya oosuwan peeshshiyageeta gidoos. Yaatikko, wurssettay gakkanaashin ammanettidi genccana danddayoos.—Ibr. 3:14. w24.09 13 ¶17, 19

Geeshsha Maxaafay yootiyogaadan, Yihoowi nu nagaray atto geetettin nuuni aara dabbotana mala wozuwa waagay qanxxettanaadan kuuyiis. Addaameppe halidabaa asay demmanaadan qanxxettana koshshiya wozuwa waagay aybee? Wottiyobi baynna deꞌoynne merinaa deꞌuwa hidootay Addaameppenne Hewaanippe halidoogaa hassaya. Yaatiyo gishshawu, wozuwa waagay halidabaara bixe gidana koshshees. (1 Xim. 2:6) Hegaa qanxxana danddayiyay (1) wottiyobi baynna, (2) saꞌan merinawu deꞌana danddayiyanne (3) ba deꞌuwa nuussi immanawu woy yarshshanawu koyiya gastta ura xalaala. Yesuusi wozuwa waagaa qanxxana danddayiyo heezzu gaasota ane beꞌoos. (1) I wottiyobi baynnaagaa, qassi “nagara . . . oottibeenna.” (1 PHe. 2:22) (2) I saꞌan merinawu deꞌana danddayiyo gishshataassa. (3) I nu gishshawu hayqqanawunne ba deꞌuwa nuussi aatti immanawu eeno giis.—Ibr. 10:9. w25.02 4-5 ¶11-12

Yihoowi nena siiqiyogaanne neeni A soo asa gidanaadan koyiyogaa ammanetta. Neeni haattan muukettennaadan diggana danddayiyabay ayba gidikkonne, Yihoowi nena maaddanaagee qoncce. Yesuusi bana kaalliyageetussi hagaadan giis: “Intteyyo keehi guutta ayfee keena ammanoy deꞌiyakko, intte ha deriya, ‘Hagaappe hini ba’ yaagana; yaatin I baana, qassi intteyyo danddayettennabi deꞌenna.” (Mat. 17:20) Hegaa siyiiddi deꞌiyageeti Yesuusaara amarida layttawu takkidaba gidikkokka, eta ammanoy minnana koshshiis. Shin mino ammanoy etassi deꞌikko, wolqqaama metuwa xoonanaadan Yihoowi maaddanaagaa Yesuusi yootiis. Qassi neenikka hegaadan oottanaadan Yihoowi maaddana! Neeni haattan muukettennaadan diggana danddayiyabata akeekikko, hegeeta giigissanawu sohuwara issi issibaa ootta. Nena Yihoowawu sheedhdhada haattan muuketta. Hagee neeni kuuyana danddayiyo aybippenne aadhdhiyaba! w25.03 7 ¶18-20

Deꞌo Xoossay nuna maaddanawu giigi uttidoogaa hassayikko, nuuni nuna gakkiya metuwa xoonana danddayoos. Yihoowi nuussi kase oottidobaa loytti qoppiyogan, I nuna maaddanaagaa kaseegaappe aaruwan ammanettana danddayoos. (Isi. 37:17, 33-37) Qassi ha wodiyan Yihoowi nu ishanttanne michchontta waati maaddidaakko yootiyabata jw.org saytiyan nabbaba woy beꞌa. Hegaa bollikka, Yihoowi nena maaddido wodeta qoppa. Yihoowi malaalissiyabaa neessi oottibeennabadan neeni qoppennan waaya aggana. Yihoowi neessi keehi darobaa oottiis! I neeni aara dabbotanaadan oottiis. (Yoh. 6:44) Hegaa gishshawu I ne woosaa zaaridoogaa, neessi koshshiyabaa bessiya wodiyan kunttidoogaa woy metoy nena gakkin I nena kaafidoogaa neeni hassayanaadan maaddana mala Yihoowa woossa. Neeni hegaa wotta dentta qoppiyogee Yihoowi nena sinttappekka maaddanaagaa ne loytta ammanettanaadan oottees. w24.06 21 ¶8

Nuuni Yihoowa ufayssennabaa oottennan agganawu murttidoogee tuma. Gidikkonne, nuuni nagaranchcha, qassi likke gidennabaa oottanawu sohuwara paacettana danddayoos. (Roo. 7:21-23) Nuuni suure gidennabaa oottanawu qoppennan paacettana danddayoos. Nuuni Yihoowawunne A Naꞌawu ammanettidi deꞌanawu nagaraa oottennaadan naagettana mala Yesuusi yootido zoriya nuuni kaallana koshshees. Nagaraa oottanaadan nuuni ubbay paacettana danddayoos. Nuussi ubbawu paace gididabay deꞌikkokka, issi issibati nuuni likke gidennabaa oottanaadan keehi paaccana danddayoosona. Leemisuwawu, pokkiya tuna nagaray issi urawu paace gidana danddayees. Hara uri qassi, mastterbeshiniya woy pornograafiya beꞌiyogaa mala tunabaa eqettiyogee koshshana danddayees. Haray qassi elle hanqqettiyogaa, otorettiyogaa woy asaa yayyiyogaa agganawu baaxetiiddi deꞌana danddayees. w24.07 14 ¶3; 15 ¶5

Tumuppe zilꞌꞌettidi laamettida uri galchchawu simmennaadan cimati diggikko woy I galchchawu simmin harati awu siiquwa bessana xayikko, ayyo aybi siyettana danddayiyakko qoppa. He bitanee ‘keehi daro azzanana’ danddayiyogaa Phawuloosi yootiis. I zaarettidi Yihoowawu mule haggaazennabadan qoppana danddayees. I Xoossaakko shiiqanawu baaxetiyogaakka aggana danddayees. Ishanttinne michchontti ba nagaran zilꞌꞌettidi laamettida urawu atto geennan ixxikko, hanana danddayiya harabay aybee? Eti Yihoowara dabbotido dabbotay moorettana danddayees. Aybissi? Bantta nagaran zilꞌꞌettidi laamettiyageetussi atto giya Yihoowa leemisuwa kaalliyogaa aggidi, meqettaa iitanne maaroti baynna Seexaanaa leemisuwa eti kaalliyo gishshataassa. Dabloosi he uri Yihoowawu haggaaziyogaa agganaadan oottanawu etan goꞌettana mala eeno goosona.—2 Qor. 2:10, 11; Efi. 4:27. w24.08 17 ¶7, 10-11

Galchchaa hara ogiyan maaddanaadan Kiristtoos Yesuusi amarida attumaageetakka sunttiis. Yesuusi kaalettin Yerusalaamen deꞌiya cimati, yuuyidi xomoosanaadan Phawuloosa, Barnnaabaasanne harata kiittidosona. (Oos. 11:22) Aybissi? Galchchawu oottiyageetugaadaaninne cimatuugaadan etikka galchchaa minttanawu sunttettidosona. (Oos. 15:40, 41) Woradaa xomoosiyageeti darotoo issisaappe harasaa boosona. Amaridaageeti issi galchchaappe hara galchchaa gakkanawu daro xeetu kilo meetiriya manddaroosona. Saaminttan saaminttan, woradaa xomoosiya ishay unddenna haasayata haasayees; ishanttanne michchontta biidi minttettees; aqinyetu shiiquwanne cimatu shiiquwa, qassi haggaazo shiiqota kaalettees. I haasayata giigettees; qassi woradaanne gita shiiqota darajjayees. I aqinyetu timirtte keettan tamaarissees; woradan deꞌiya aqinyetuura shiiqanawu dumma shiiquwa darajjayees. Hegaa bollikka, macara biiroy awu immido keehi koshshiya oosota, ubba qassi issi issitoo eesoyiyabata oottana koshshees. w24.10 21 ¶12-13

Xoossay erissidobaa yootiya Ermmaasi, Yihoowi giido hachchi gallassaa xiqisiyan deꞌiya qofaa yootiis. Kiitettida Phawuloosi he qofaa zaarettidi yootiis. (Ibr. 8:12) Shin hegee woygiyogee? Geeshsha Maxaafan “hassaya” giya qaalay issi uri kasebaa qoppiyogaa ubbatoo qonccissenna. Hegee issi uri oottiyobaakka qonccissana danddayees. Yesuusa matan kaqettida danobaa oottida bitanee hagaadan oychchiis: “Yesuusaa, neeni kawotiyo wode tana hassaya.” (Luq. 23:42, 43) He bitanee Yesuusi he wode awu issibaa oottanaadan koyiis. Yaatin Yesuusi A hayquwappe denttanaagaa awu yootiis. Hegaa gishshawu Yihoowi nu nagaraa naaꞌꞌantto hassayikke giido wode, I nuuyyo atto giidoogaanne nu nagaraa gaasuwan sinttappe nuna qaxxayennaagaa yootiis giyogaa. w25.02 10-11 ¶14-15

Tumu akeekay Yihoowa eeshshata, A halchchuwa, qassi I dosiyobaanne ixxiyobaa eriyogaa. Nena hagaadan oychcha, ‘Taani Yihoowabaa eridobay A ufayssiyabaa ay kuuyanaadan oottii?’ (Efi. 5:17) Yihoowa ufayssanawu nu oottiyobay issi issitoo nu siiqiyogeeta azzanttana danddayees. Leemisuwawu, loꞌꞌobaa amottiya yelida amaridaageeti Yihoowawu haggaaziyogan mino gidana xayikkokka, dure gidida woy etawu daro cilooshaa immana danddayiya ura eta naꞌiya gelanaadan iisettana danddayoosona. Eti bantta naꞌeessi asatettan koshshiyabaa I kunttanaadan koyiyogee qoncce; shin ayyaanaaban A diccanaadan maaddanay oonee? He allaalliya xeelliyagan Yihoowa qofay aybee? Hegaa zaaroy Maatiyosa 6:33n deꞌees. Xiqisee Kiristtaaneti ‘ubbatoo Xoossaa Kawotettaa kaseyanaadan’ minttettees. Nuna yelidaageetanne nu heeraa asaa nuuni bonchchikkokka, nuussi aybippenne aadhdhiyabay Yihoowa ufayssiyogaa. w25.01 17 ¶9-10

Ha wodiyan eqettiyageeti deꞌishinkka, ubbatoo yeemuwan sabbakanaadan nuussi Yihoowa maadoy koshshees. (Ajj. 12:17) Yihoowi nena maaddanaagaa neeni ammanettana danddayiyoy aybissee? Yohaannisa shemppo 17n odettida Yesuusi woossido woosaa beꞌa. Kiitettidaageeta Yihoowi naaganaadan Yesuusi woossiis; qassi Yihoowi he woosaa zaariis. Naaqoy deꞌshinkka, yeemuwan sabbakanaadan kiitettidaageeta I waati maaddidaakko Oosuwa maxaafay yootees. Yesuusi kiitettidaageeti sabbakiyobaa siyidi ammanana asatakka Yihoowi naaganaadan woossiis. I nebaakka woossiis. Yihoowi Yesuusa woosaa zaariyogaa aggibeenna; I kiitettidaageeta maaddidoogaadan nenakka maaddana. (Yoh. 17:11, 15, 20) Wurssettay mati mati biyo wode nuuni mishiraachchuwa sabbakiyogee keehi metiyaba gidana danddayees. Shin Yesuusi nuuni he oosuwa ubbatoo yeemottidi oottanawu koshshiya maaduwa demmanaagaa yootiis.—Luq. 21:12-15. w25.03 18 ¶13-14

Yihoowa asay A keehi galatiyo gishshawu “ufaittidi yexxana” danddayees. Xoossaa Qaalay yootiyo minttettiya tumaynne I gelido qaalay, qassi Kiristtoosa wozuwa yarshshuwappe denddidaagan nuussi deꞌiya ammanttiya hidootay nuuni ‘wozanan ufayttanaadan’ oottees. Hegeetubaa haasayiyogee nuuni tumuppe ufayttanaadan oottees! (Maz. 34:8; 133:1-3) Yihoowa asaa giddon deꞌiya siiqoynne issippetettay ayyaanaa gannatiyan keehi koshshiyaba. (Qol. 3:14) Hagee Yihoowa ashkkarati ha wodiyagaappe aaruwan keehi siiqettiyonne issippetettan deꞌiyo ooratta alamiyan deꞌoy ay mala gidanaakkonne nuuni qoppanaadan maaddees. Tumuppe ufayttanawunne bawu deꞌiyaban woppu giidi deꞌanawu koyiya ooninne ayyaanaa gannatiyan deꞌana koshshees. Ha alamee Yihoowa ashkkaratubaa qoppiyobay ayba gidikkonne, Yihoowanne awu goynniyageetu sinttan etawu loꞌꞌo sunttay deꞌees.—Isi. 65:15. w24.04 21 ¶7-8

Aqo oyqqibeenna Kiristtaaneta nuuni waati minttettananne maaddana danddayiyoo? Nuuni maaddana danddayiyo issi ogee haasayiyoban naagettiyogaa. (Efi. 4:29) Nuna hagaadan oychchana danddayoos: ‘Taani aqo oyqqanawu koyiyageetu bolli qilliicciyanaa? Aqo oyqqibeenna issi ishaynne michchiya haasayishin beꞌada eti issoy issuwara siiqettoosona gaada qoppiyanaa?’ (1 Xim. 5:13) Hegaa bollikka, aqo oyqqibeenna Kiristtaaneti mooridabadan woy haratuppe guuxxiyabadan qoppana mala nuuni mule oottana bessenna. Aqo oyqqibeenna Kiristtaaneta demmido injje ubban galatiyogee keehi loꞌꞌoba! Issi ishaynne michchiya loꞌꞌo aqo lagge gidana danddayoosona giidi nuuni qoppikko shin? Geeshsha Maxaafay nuuni haratussi siyettiyabaa akeekanaadan yootees. (Roo. 15:2) Aqo oyqqibeenna daroti loꞌꞌo aqo lagge gidana danddayiya ura harati eta eretissanaadan koyokkona; qassi nuuni eta qofaa bonchchana bessees. (2 Tas. 3:11) Harati nu maaduwa koyana danddayoosona, shin eti oychennan deꞌishin nuuni maaddana koshshenna.—Lee. 3:27. w24.05 24-25 ¶14-15

Issi issitoo nuuni waayettanaadan woy nu deꞌoy muleera laamettanaadan oottiya metoy qoppennan nuna gakkana danddayees. Yihoowi nuna maaddiyo gishshawu nuuni A keehi galatoos! I nuna maadiyogaa nu deꞌuwan beꞌiyogee ‘Yihoowi deꞌiyogaa’ nu ammanettanaadan oottees. (Maz. 18:46) Shin Daawiti he qofaa yooti simmidi sohuwara Xoossaa, ‘Ta wogga Zaalla’ yaagiis. Daawiti Yihoowa, deꞌoy baynna zaallan leemisidoy aybissee? Geeshsha Maxaafay Yihoowa eeshshatuppe amaridaageeta nuuni akeekanaadan maaddanawu Yihoowa ‘zaallan’ leemisees. Darotoo Yihoowa ashkkarati maalaalissiya A eeshshata sabbido wode zaallan A leemisidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Zaarettido Wogaa 32:4y Yihoowi ‘Zaalla’ geetettido koyro soho. Haanna woossido woosan, “Nu Xoossaappe attin, hara attiyo wogga Zaalli baawa” yaagaasu. (1 Sam. 2:2) Imbbaqoomi Yihoowi ta “Zaalla” yaagiis. (Imb. 1:12) Ubba qassi Yihoowi bana zaallan leemisiis.—Isi. 44:8. w24.06 26 ¶1, 3

Yihoowa ufayssida Israaꞌeela kawoti kumetta wozanan awu goynnidosona. Geeshsha Maxaafay Yoosiyasabaa hagaadan gees: “Ba kumetta wozanan . . . GODAAKKO simmidaban Yoosiyaasa mala, kawoi, appe kase . . . mulekka denddibeenna.” (2 Kaw. 23:25) Cimatettaa wodiyan iitabaa oottida Solomoni shin? ‘I kumetta wozanaappe ba Xoossaa siiqibeenna.’ (1 Kaw. 11:4) Qassi ammanettibeenna kawuwa Abiiyabaa Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: ‘A wozanay ba Xoossaayyo polo gidibeenna.’ (1 Kaw. 15:3.) Geeshsha Maxaafay darotoo “wozanaa” giya qaalaa nu koshshaa, qofaa, eeshshaa, xeelaa, hachlchuwa, nuuyyo deꞌiya eraanne issibawu nuna denttettiyabaa gujjin, nu garssa bagga asatettaa kumettaa qonccissanawu goꞌettees. Yaatin kumetta wozanan Yihoowawu haggaaziyogaa giyogee woygiyogee? Kumetta wozanan Yihoowawu haggaaziya uri Xoossawu goynnana koshshiyogaa I eriyo gishsha xalaalawu hegaadan oottenna. Shin I Yihoowa wozanappe siiqiyonne bonchchiyo gishshawu ba deꞌo laytta ubban awu haggaazees. w24.07 21 ¶4-5

Yihoowi nu nagaraa waati qucciyakko qonccissiya leemisuwa yootiis. I hagaadan giis: “Taani ne mooruwaa shaaraadan, ne nagaraakka ciggaaraadan quccaas.” (Isi. 44:22) Yihoowi nagaraa atto giyo wode hegee zaarettidi beettenna mala hegaa ciggaaran genttees giyogaa mala. Ha leemisuwappe nuuni ay tamaariyoo? Yihoowi nu nagaraa atto giyo wode he nagaraa gaasuwan gakkidabaa nu deꞌo laytta ubban tookkidi deꞌiyabadan nuuni qoppana koshshenna. Yesuus Kiristtoosa suuttan nu acoy muleera qucettiis. Yihoowi nu nagaraa atto giyo wode hegaa nuuni mule oottibookko giyogaa mala. Hagee nuuni nu nagaran zilꞌꞌettidi laamettiyo wode Yihoowi nuuyyo ay keena atto giyakko bessees. Yihoowa maarotay nuuyyo aara loꞌꞌo dabbotay deꞌanaadaaninne nu mooruwa qoppidi keehi kayyottennaadan maaddees. w25.02 10 ¶11-14

Yihoowi ba azazota kaallennaageetuppe cimati galchchaa naaganaadan koyees. (1 Qor. 5:7) Shin danddayettida keenan, issi uri ba nagaran zilꞌꞌettidi laamettanaadan maaddanawu cimati minni oottoosona. Qassi eti he uraa maaddiyo wode I laamettanaagaa ubbatoo hidootoosona. Aybissi? Eti ‘maarotaynne qaretay kumido’ Yihoowa milatanawu koyiyo gishshataassa. (Yaaq. 5:11) Layttan sugida kiitettida Yohaannisi Yihoowa leemisuwa waati kaallidaakko beꞌa. I hagaadan giis: “Ta naatoo, nagara intte oottennaadan, taani hagaa intteyyo xaafais; shin ooninne nagara oottikko, Aawaa matan nuuyyo gaannatiya Yesuus Kiristtoosi, Xilloi, de7ees.” (1 Yoh. 2:1) Issi Kiristtaanee ba nagaran zilꞌꞌettidi laamettanawu koyenna wodeti deꞌiyogee azzanttiyaba. Yaatikko galchchaappe A kessana koshshees. w24.08 25 ¶19-20

Neeni oottiyobaa harati oottiyobaara geeddarssanawu paacettana danddayaasa. Shin hegaadan mule geeddarssoppa! Aybissi? Yihoowi hegaadan geeddarssenna. (Gal. 6:4) Leemisuwawu, Mayraama Yesuusawu keehi alꞌꞌo shittuwa ehaasu. (Yoh. 12:3-5) Hegaappe dumma hanotan, hiyyeesa amꞌꞌe maccaasiya keehi guutta naaꞌꞌu santtimeta Xoossaa garuwawu immaasu. (Luq. 21:1-4) Shin Yesuusi he naaꞌꞌu maccaasata geeddarssibeenna. I Mayraamanne hiyyeesa amꞌꞌiya ammanuwan oottidobaa beꞌiis. A Aaway Yihoowi neeni an ammaniyo gishshawunne A siiqiyo gishshawu oottiyo ubbabaa xoqqu ootti xeellees; neeni hegaa guuttabadan xeellikkokka, I hegaa nashshees. Nuuni ubbaykka issi issitoo siroos. Shin, siriyogaa agganaadan Geeshsha Maxaafay nuna maaddana danddayees. Hirggiyogaa aggada woppu ga. Yihoowi nena loytti erees. Neeni ne deꞌuwan A kaseyanawu oottidobata nashshees; qassi I nena woytana. Yihoowi ammanettidi awu haggaaziya ubbaa siiqeesinne etawu qoppees. w24.10 25 ¶3; 29 ¶17-18