Kapite 12
Te ʼUhiga ʼo Tokotou Papitema
1, 2. (a) He koʼe ʼe tonu ke tou tokaga takitokotahi ki te papitema ʼi te vai? (b) E feafeaʼi koa hakotou faʼahiga tali fakanounou ki te ʼu fehuʼi ʼo te palakalafe 2?
ʼI TE taʼu 29 ʼo totatou temi, neʼe papitemaʼi Sesu ʼo fakauku ʼi te Liuʼa ʼo Solotane. Neʼe mamata ifo ia Sehova ki te faʼahi ʼaia pea neʼe ina fakahā ai tona ʼofa ʼaē ki ai. (Mat. 3:16, 17) ʼOsi taʼu e tolu vaelua, ʼi te hili ʼo tona fakatuʼuake, neʼe foaki age e Sesu te ʼu fakatuʼutuʼu ki tana kau tisipulo: “Kua tuku mai kia te ʼau te pule katoa ʼi te lagi pea mo te kele. Koutou ʼolo pea ke koutou fai ni ʼu tisipulo ʼi te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli pe, ʼo papitemaʼi ia nātou.” (Mat. 28:18, 19) Kua koutou papitema koa, ʼo mulimuli ki te meʼa ʼaē neʼe fakatotonu e Sesu? Kapau ʼe mole heʼeki koutou fai, ʼe koutou ʼamanaki nei koa ke koutou fai te faʼahi ʼaia?
2 Tatau aipe peʼe kua koutou papitema peʼe kailoa, ʼe tonu ke koutou mahino lelei ki te maʼuhiga ʼo te papitema. Koʼeni te ʼu fehuʼi ʼe tonu ke koutou vakavakaʼi: Ko te papitema ʼaē ʼe kau kiai te kau Kilisitiano ʼi te temi ʼaenī, ʼe tatau koa tona ʼuhiga mo te papitema ʼo Sesu? Ko te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe ʼui mai e te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te papitema ʼe faka ʼuhiga koa kia koutou? Koteā koa te meʼa ʼe tonu ke tou fai ke tou maʼuli ʼo ʼalutahi mo te papitema faka Kilisitiano ʼaē ʼi te vai?
Te ʼu Papitema ʼAē Neʼe Fai e Soane
3. Neʼe fakatuʼakoi kia ai te papitema ʼaē neʼe fai e Soane?
3 Māhina e ono ʼi muʼa ʼo te papitema ʼo Sesu, neʼe ʼalu Soane Patita ki te toafa ʼi Sutea ʼo fagonogono fēnei: “Koutou fakahemala, he kua fakaōvi mai te puleʼaga ʼo selo.” (Mat. 3:1, 2) ʼAki te ʼu palalau ʼaia, Ko te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai mai te ʼu potu kehekehe ʼo te kolo ʼaia ʼi tanatou logo ki te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Soane, neʼe nātou vete fakahāhā ʼanatou ʼu agahala pea neʼe papitemaʼi nātou e Soane ʼi Solotane. Ko te papitema ʼaia neʼe ʼāteaina pe ki te kau Sutea.—Gāue 13:23, 24; Luka 1:13-16.
4. (a) He koʼe neʼe tonu ke fakahemala fakavilivili te kau Sutea? (b) Koteā te meʼa neʼe tonu ke nātou fai ke ʼaua naʼa nātou kau ‘ki te papitema afi’?
4 Ko te kau Sutea ʼaia neʼe tonu ke nātou fakahemala fakavilivili. ʼI te taʼu 1513 ia muʼa ʼo totatou temi, ʼi te Moʼuga ʼo Sinaï, neʼe fai e tonatou ʼu kui te fuakava mo Sehova ʼAtua. Kae, neʼe mole nātou fai fakalelei tonatou ʼu maʼua ʼo mulimuli ki te fuakava ʼaia, pea koia ʼaē neʼe tautea ai nātou ko te kau agahala. Ko tonatou ʼaluʼaga neʼe kua faigataʼa ʼaupito. “Ko te ʼaho lahi pea mo fakamataku ʼo Sehova” ʼaē neʼe fakakikite e Malakia, kua fakaōvi mai, pea ʼi te taʼu 70 ʼo totatou temi, neʼe tō te ʼaho lahi ʼaia ki Selusalemi, ʼo mole tuai te fakaʼauha ʼo te kolo ʼaia. Ko Soane Patita ʼaē neʼe faiva ʼi te tauhi moʼoni ohage ko Elia, neʼe fekauʼi fakatomuʼa ʼi muʼa ʼo te pulihi ʼo te kolo ʼaia “moʼo teuteuʼi maʼa Sehova he hahaʼi kua lelei.” Neʼe tonu ke nātou fakahemala mai te ʼu agahala ʼaē neʼe nātou fai ʼo fakafeagai ki te Lao pea mo teuteuʼi ʼonatou loto pea mo tanatou fakakaukau ke nātou tali te ʼAlo ʼo te ʼAtua, ʼaē ka fekau ifo e Sehova ki te kele. (Mal. 4:4-6; Luka 1:17; Gāue 19:4) Ohage ko te fakamatala e Soane, ko te ʼAlo ʼo te ʼAtua ʼe ina papitemaʼi anai ʼaki te laumālie maʼoniʼoni (te papitema ʼaē neʼe ʼuluaki hoko ki te kau tisipulo agatonu ʼi te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi) pea mo te papitema afi (ko tona faka ʼuhiga, ko te fakaʼauha ʼo te kau Sutea ʼaē neʼe mole fakahemala ʼi te taʼu 70 ʼo totatou temi.). (Luka 3:16) Kapau neʼe mole nātou loto ke hoko kia nātou te “papitema afi” ʼaia, neʼe tonu ke papitema te kau Sutea ʼi te ʼuluaki sēkulō ʼi te vai, moʼo fakaʼiloga ʼo tanatou fakahemala, pea ke nātou liliu ko he ʼu tisipulo ʼa Sesu Kilisito, mo kapau neʼe kua feala kia nātou te faʼahi ʼaia.
5. (a) He koʼe koa neʼe lotolotolua ia Soane ki te papitemaʼi ʼo Sesu? (b) Koteā ʼaē neʼe fakatātā e te papitema ʼo Sesu ʼi te vai? (c) Neʼe feafeaʼi kia Sesu te fakahoko ʼo te finegalo ʼo tana Tāmai ʼo ʼuhiga mo ia?
5 Ia nātou ʼaē neʼe ʼōmai kia Soane ʼo papitema neʼe kau ki ai ia Sesu. Kae koteā koa tona tupuʼaga? Neʼe ʼiloʼi lelei pe e Soane neʼe mole he agahala ʼa Sesu ke ina fakahā, pea neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE ko ʼau ia ʼaē ʼe ʼaoga ke papitemaʼi e koe, ka ke haʼu koe kia ʼau?” Kae ko te papitema ʼo Sesu, neʼe kehe tona faka ʼuhiga. Koia neʼe tali fēnei ai e Sesu: “Tuku ke fai te meʼa ʼaenī, heʼe tau mo tatou ke tou fai feiā te meʼa fuli pe ʼaē ʼe tonu.” (Mat. 3:13-15) Ko te papitema ʼo Sesu neʼe mole feala ke ina fakatā te fakahemala mai te agahala; pea tahi ʼaē meʼa, neʼe mole he ʼaoga ʼo tana foaki tona maʼuli kia Sehova, koteʼuhi neʼe kau ia ʼi te fenua neʼe kua ʼosi foaki tona maʼuli kia te ia. ʼI tana papitema ʼi tona taʼu tolugofulu, ʼi he taʼu ʼe ʼui ai e te kau Sutea kua kita tagata, neʼe fakahā e Sesu ʼe haʼu kia muʼa ʼo tana Tāmai ʼaē ʼi selo moʼo fai ʼo Tona finegalo. Neʼe ʼi ai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te ‘tagata ko Kilisito Sesu,’ ke ina fai te gāue ʼo te Puleʼaga pea mo sakilifisioʼi tona maʼuli fakatagata haohaoa ko he totogi pea moʼo fakatafito kiai te fuakava foʼou. (Luka 8:1; 17:20, 21; Hep. 10:5-10; Mat. 20:28; 26:28; 1 Tim. 2:5, 6) Neʼe fai fakamalotoloto e Sesu te ʼuhiga ʼo tona papitema ʼi te vai. Neʼe mole ina fakagafua ki he meʼa ke fakahēʼi ai ia mai tana gāue. ʼO aʼu ki tona mate, neʼe ina fai fakaleleiʼi te finegalo ʼo te ʼAtua.—Soane 4:34.
Te Papitema ʼi Te Mate
6. Koteā te tahi papitema neʼe hoko kia Sesu, pea neʼe fakaʼosi te papitema ʼaia ʼi te temi fea?
6 ʼO ʼalutahi mo te faka ʼuhiga ʼo te papitema ʼo Sesu ʼi te vai, neʼe toe hoko kia ia te tahi papitema. Neʼe ina ʼiloʼi, ko te gāue ʼaē neʼe tuku age e te ʼAtua kia ia, ʼe iku ai mo te sakilifisioʼi ʼo tona maʼuli, kae ʼe toe fakatuʼuake anai ia ko he laumālie ʼi te tolu ʼaho. Neʼe palalau ia ki te faʼahi ʼaia ohage ko he papitema. Ko te “papitema” ʼaia neʼe kamata ʼi te taʼu 29 ʼo totatou temi, kae neʼe mole hili ia ʼi muʼa ʼo tona mate pea mo tona toe tuʼuake. Koia, ʼi te hili ʼo taʼu e tolu ki tona papitema ʼi te vai, neʼe feala tana ʼui fēnei: “ ʼE ʼi ai te papitema ʼe tonu ke ʼau papitema ai, pea ʼe ʼau nofo ʼi te tuʼania ʼo aʼu ki tona iku!”—Luka 12:50.
7. (a) Ko ai ʼihi age ʼe toe kau ki te papitema ʼi te mate? (b) Ko ai koa ʼaē ʼe ina fai te papitema ʼaia?
7 Ko nātou ʼe hau anai mo Kilisito ʼi tona Puleʼaga ʼi selo, ʼe tonu ke papitemaʼi mo nātou ʼi te mate. (Mko. 10:37-40; Kol. 2:12) ʼI tonatou mate, ʼe nātou fakafisi ʼo talu ai ki tonatou maʼuli fakatagata, ohage ko Sesu. Pea, ʼi tonatou fakatuʼuake, ʼe nātou fakatahi kia ia ʼi selo. ʼE mole he tagata ʼe feala ke ina fai te papitema ʼaia, kae ko te ʼAtua tokotahi pe ʼe feala ke ina fai ʼaki tona ʼAlo ʼi te lagi.
8. Koteā te faka ʼuhiga kia nātou ʼaē ka hau anai mo Kilisito ia te “papitema ia Kilisito Sesu”?
8 Ko nātou ʼaē ʼe papitema ʼi te mate ʼo Sesu, ʼe nātou kau mo nātou, ohage ko te ʼui e te Tohi-Tapu, ʼi te “papitema ia Kilisito Sesu.” ʼAki te laumālie maʼoniʼoni, ʼaē ʼe foaki age kia nātou ʼaki ia Kilisito, ʼe nātou liliu ʼo tahi mo ia, tonatou ʼulu, he ko nātou ko te ʼu koga ʼo tona “sino,” tana kokelekasio ʼaē neʼe ina fakanofo. Kapau ko te laumālie ʼaia ʼe ina faka fealagia kia nātou ke nātou muliʼi te agaaga māʼoluga ʼo Kilisito, ʼe feala ke tou ʼui ʼe nātou “tahi ʼo fakatahi mo Kilisito Sesu.”—Lom. 6:3-5; 1 Ko. 12:13; Kal. 3:27, 28; Gāue 2:32, 33.
Te Papitema ʼa Te Kau Kilisitiano ʼi Te Vai
9. (a) Neʼe kamata ʼanafea te papitema ʼaē ʼe tuʼu ia Mateo 28:19? (b) ʼAki te ʼu fehuʼi pea mo te ʼu vaega ʼo te Tohi-Tapu ʼaē ʼe tuʼu ʼi te palakalafe, koutou vakavakaʼi te meʼa neʼe ʼui e Sesu ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē ʼe fia papitema.
9 Ko te ʼu ʼuluaki tisipulo ʼa Sesu neʼe ʼuluaki papitemaʼi e Soane ʼi te vai, pea ʼosi ʼaia, pea taki ia nātou kia Sesu, ohage ko ni ʼu koga ʼo tona ʼohoana fakalaumālie. (Soane 3:25-30) ʼO mulimuli ki te taki ʼa Sesu, neʼe nātou fai mo nātou te papitema ʼe tatau tona ʼuhiga mo te papitema ʼaē neʼe fai e Soane. (Soane 4:1-3) Kae, neʼe hoki kamata tanatou gāue tāfito ʼi te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ʼaē ko te papitema “ ʼi te huafa ʼo te Tāmai mo te ʼAlo mo te laumālie maʼoniʼoni.” (Mat. 28:19) ʼE koutou fakatokagaʼi anai ʼe ʼaoga te toe vakaʼi te ʼuhiga ʼo te palalau ʼaia ʼaki te ʼu vaega faka Tohi-Tapu ʼaē ʼe ʼalutahi mo te ʼu fehuʼi ʼaenī:
Ke feala hakita papitema “ ʼi te huafa ʼo te Tāmai,” koteā koa te meʼa ʼe tonu ke tou ʼiloʼi papau ʼo ʼuhiga mo te Tāmai? (2 Hau 19:15; Pes. 3:8; 73:28; Is. 6:3; Lom. 15:6; Hep. 12:9; Sake 1:17)
Koteā te meʼa ʼe tonu ke fakamoʼoni kiai ia ia ʼaē ʼe papitema ʼi te huafa “ ʼo te ʼAlo”? (Mat. 16:16, 24; Filp. 2:9-11; Hep. 5:9, 10)
Koteā te meʼa ʼe tonu ke tui kiai ia ia ʼaē ʼe papitema ʼi te huafa ʼo te “laumālie maʼoniʼoni”? (Luka 11:13; Soane 14:16, 17; Gāue 1:8; 10:38; Kal. 5:22, 23; 2 Pe. 1:21)
10. (a) Koteā te faka ʼuhiga ia ʼaho nei ʼo te papitema ʼi te vai? (b) Koteā tona kehekehe mo te papitema ʼo Sesu? (c) Ka fai fuli e he tahi te ʼu maʼua ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu pea papitemaʼi, e feafeaʼi ia ia?
10 Ko nātou ʼaē neʼe ʼuluaki papitemaʼi ʼo mulimuli ki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa Sesu, neʼe ko te kau Sutea (pe ko te kau Sutea poloselite), pea ʼi te kua foaki ʼaē ʼo tonatou fenua ki te ʼAtua, neʼe ina fakahā kia nātou tona manavaʼofa makehe ʼo aʼu ki te taʼu 36 ʼo totatou temi. Kae, ʼi te foaki age ʼo te pilivilesio ʼaia ki te kau Samalitana, pea mo te kau Senitile ke nātou liliu ko te kau Kilisitiano, ʼi muʼa ʼo tonatou papitema, neʼe tonu kia nātou takitokotahi ke nātou foaki katoa tonatou maʼuli kia Sehova ʼo gāue kia te ia, ko he ʼu tisipulo ʼo tana ʼAlo. ʼE mole heʼeki fetogi te ʼuhiga ʼo te papitema faka Kilisitiano ʼi te vai, ʼo tatau aipe ki te hahaʼi fuli pea mo te kau Sutea. Ko te “papitema pe [ʼaia] e tahi” ʼe fakamaʼua kia nātou fuli ʼaē ʼe liliu ko te kau Kilisitiano moʼoni. ʼE nātou liliu ai ko te kau fakamoʼoni Kilisitiano ʼa Sehova, ko he ʼu minisi neʼe fakanofo e te ʼAtua.—Ef. 4:5; 2 Ko. 6:3, 4.
11. (a) Koteā te fakatatau ʼo te papitema faka Kilisitiano, pea e feafeaʼi? (b) Koteā ʼaē ʼe hāo mai ai te Kilisitiano?
11 Ko te papitema ʼaia ʼe maʼuhiga ʼaupito ki te ʼAtua. ʼI tana ʼosi talanoa ki te faʼu ʼo te aleka ʼaē neʼe hāofaki ai Noe pea mo tona famili ʼi te tulivio, neʼe fakatokagaʼi mai e te ʼapositolo ko Petelo ia te puani ʼaenī. Neʼe ina tohi ʼo fēnei: “ ʼO tatau mo te meʼa ʼaia, ʼi te temi nei ʼe toe hāofaki koutou e te papitema (ʼaē ʼe mole ko te pulihi ʼo te ʼuli ʼo te kakano, kae ko te kole ki te ʼAtua he leʼo ʼo loto ʼe lelei), ʼaki te fakatuʼuake ʼo Sesu Kilisito.” (1 Pe. 3:21) Ko te aleka neʼe ko he fakamoʼoni neʼe hā lelei ai kua foaki e Noe tona maʼuli ki te ʼAtua moʼo fai ʼo tona finegalo, pea neʼe ina fai fakaleleiʼi te gāue ʼaē neʼe fakatotonuʼi age e te ʼAtua ke ina fai. Ko te meʼa la ʼaia, ʼaē neʼe feala ai tona hāofaki. ʼO toe feiā aipe, ko nātou ʼaē ʼe nātou foaki tonatou maʼuli kia Sehova, ʼaki tanatou tui kia Kilisito ʼaē kua fakatuʼuake, ʼe nātou fakahā ʼaki tanatou papitema, pea mo nātou fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼaē ʼe ina kole ki tana hahaʼi kaugana ia ʼaho nei, ʼaē kua hāo mai te tuʼu agakovi ʼaenī. (Kal. 1:3, 4) ʼE mole kei nātou haʼele mo te mālama ʼaenī ki te fakaʼauha. Kua nātou hāo mai te ala ʼaia, pea neʼe tuku age e te ʼAtua kia nātou te leʼo ʼo loto ʼe lelei.
Tou Fai Totatou ʼu Maʼua
12. He koʼe koa ko te papitema ʼe mole ko he fakamoʼoni ʼaia ʼo te hāofaki?
12 ʼE tou faihala anai mo kapau ʼe tou ʼui ko te papitema ko te meʼa pe ʼaia e tahi ʼe feala ke hāofaki ai tatou. ʼE hoki maʼuhiga pe ia kia ʼaē, kua ina foaki moʼoni tona maʼuli kia Sehova, ʼaki tana tui kia Sesu Kilisito, pea mo ina fai fakahagatonu te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo aʼu ki te ʼaho fakaʼosi.—Mat. 24:13.
13. (a) Koteā te finegalo ʼo te ʼAtua, ʼo ʼuhiga mo te fakaʼaogaʼi e te kau Kilisitiano ʼaē kua ʼosi papitema tonatou maʼuli? (b) E feafeaʼi te maʼuhiga ʼo te lotu faka Kilisitiano kia tatou?
13 Ko te finegalo ʼo te ʼAtua ʼi te faʼahi ʼo Sesu, neʼe kau kiai mo te faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo tona maʼuli fakatagata. Neʼe maʼua ke ina foaki tona maʼuli ʼaki he mate faka sakilifisio. Pea kia tatou, ʼe tonu ke tou foaki ʼotatou sino ki te ʼAtua, ke feala hatatou maʼuli faka sakilifisio. ʼE tonu ke fakaʼaogaʼi ʼāteaina ʼotatou sino moʼo fai ʼo te finegalo ʼo te ʼAtua. (Lom. 12:1, 2) ʼE mole feala anai ke tou aʼu ki te faʼahi ʼaia, mo kapau ʼi ʼihi temi, logope tatatou ʼiloʼi ʼe tou maʼuli ohage ko te mālama ʼaenī, peʼe tou fakaʼaogaʼi totatou maʼuli moʼo fai ʼo he ʼu gāue ʼe ʼaoga pe kia tatou, kae tou foaki ki te ʼAtua he kiʼi gāue faka temi pe. (1 Pe. 4:1-3; 1 Soane 2:15-17) ʼI te fehuʼi age ʼaē e te tagata Sutea pe koteā te meʼa ʼaē ʼe tonu ke ina fai ke feala ai hana maʼu te maʼuli heʼegata, neʼe fakamanatuʼi age e Sesu, ʼe maʼuhiga te taupau ʼo he maʼuli maʼa, ʼosi ʼaia pea ina fakahā age te maʼuhiga ʼo te mulimuli ia te ia, pea mo fakamuʼamuʼa ʼi tona maʼuli te lotu faka Kilisitiano. ʼE mole tonu ke fakamuʼamuʼa te ʼu meʼa fakasino kae tuku ki muli te ʼu meʼa faka Kilisitiano.—Mat. 19:16-21.
14. (a) Koteā te maʼua ʼe pipiki ki te Puleʼaga ʼe tonu ke fai e te kau Kilisitiano fuli? (b) ʼAki te paki ʼi te pasina 101, koutou fakahā mai te ʼu faʼahiga fai ʼo te gāue ʼaia. (c) Kapau ʼe tou fai te gāue ʼaia mo totatou loto katoa, koteā te meʼa ʼe tou fakahā ʼaki ai?
14 ʼE tonu ke tou manatuʼi, kia Sesu ko te finegalo ʼo te ʼAtua ʼe kau kiai te gāue maʼuhiga ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga. Neʼe fakanofo ia Sesu ko te Hau. Kae ʼi te temi ʼaē neʼe nofo ai Sesu ʼi te kele, neʼe ko he fakamoʼoni lotomālohi ʼo ʼuhiga mo te fagonogono ʼo te Puleʼaga. ʼE toe feiā mo tatou, ʼe ʼi ai tatatou gāue fagonogono feiā pea ʼe tonu ke tou fai ʼaki totatou loto katoa. ʼAki tatatou fai ʼaia, ʼe tou fakahā ai ʼe tou leleiʼia te tuʼi faʼitaliha ʼo Sehova, pea mo totatou ʼofa ki te hahaʼi. ʼE tou fakahā anai ʼe tou logo tahi mo te kau atolasio ʼa te ʼAtua ʼi te malamanei, ia nātou fuli ʼaē ko te kau fakamoʼoni ʼo te Puleʼaga, ʼo tou faʼa kātaki ʼo haʼele ki muʼa ke tou maʼu te maʼuli heʼegata ʼi te pule ʼa te Puleʼaga ʼaia.
Toe Fakamanatu
● Koteā te ʼu puani ʼe tatau, pea koteā ʼaē ʼe kehe ai te papitema ʼo Sesu, pea mo te papitema ʼi te vai ʼaē ʼe fai ʼi te temi nei?
● Neʼe faka tuʼakoi kia ai te papitema ʼaē neʼe fai e Soane? Ko ai koa ʼaē ʼe papitema ʼi te mate? Pea ko ai koa ʼaē ʼe “papitema ia Sesu Kilisito”?
● Koteā te meʼa ʼe tonu ke tou fai moʼo fakahoko ʼo te ʼu maʼua ʼo te papitema ʼi te vai?
[Talanoa]
E Feafeaʼi Takotou Faka Mafola Te Puleʼaga?
ʼI te ʼu ʼapi
ʼI te ʼaʼahi ʼo nātou neʼe fia logo
ʼAki te ʼu ako faka Tohi-Tapu ʼi te ʼu ʼapi
ʼI te ʼu ala
Ki ʼokotou ʼu kaugā ako
Ki ʼokotou ʼu kaugā gāue