DISOLO DI NDONGOKOLO 9
NKUNGA 51 Tomipesi na Nzambe!
Kadi viokisa thangu mu baka mbotama
“Vayi buabu mbi wukidi vingila? Telama, yenda botama.”—MAV. 22:16.
MU BUKHUFI
Baka zingolo ziozi widi phuila muingi wenda kuntuala mu baka Mbotama mu landakana kifuani ki basi Samali, ki Kolineyi ayi ki basi Kolinto.
1. Bibila mbi bimfunu bifueti kutuma wubaka mbotama?
MAWU zola Yehova Nzambi, nioni wuvana makaba moso ma kitoko, buba phe luzingu luaku? Tidi monisa luzolo luaku kuidi niandi? Phila yimboti yi kubutudila yidi yi kukivana kuidi niandi ayi mu monisa diambu beni mu baka mbotama mu nlangu. Mambu beni momo mawu mama sadisa wuba mu dikanda di Yehova. Diawu madi tula ti Dise diaku ayi Nkundi’aku Yehova katuadisa ayi katanina bila mawu ba kundambusu’andi. (Nku. 73:24; Yes. 43:1, 2) Kukivana ayi baka mbotama maku tula phe wuba na vuvu kizinga luzingu lu mvu ka mvu.—1 Pi. 3:21.
2. Mbi tueka ntadila mu disolo diadi?
2 Kuidi na diambu dilembo kakidila wubika baka mbotama? Enati buawu buididi, zaba ti wisi ko ngeyo veka. Zimilio zi batu tuamina ngeyo banunga balula mavanga mawu ayi phil’awu yi yindudila muingi babaka mbotama. Mu lumbu kiphila yayi balembo sadila Yehova mu zikhini ayi mu kipfuzi. Dilongi mbi wulenda baka kuidi batu bobo babaka mbotama mu tandu kitheti? Tutadila mambu momo meba kubakakidilanga ayi tutala mambu momo tulenda longuka mu kifuani kiawu.
BASI SAMALI BABAKA MBOTAMA
3. Mambu mbi basi Samali banunga balula mu luzingu luawu mu diambu di babaka mbotama?
3 Basi Samali mu thangu Yesu, baba mu mua dingumba di minsambidi diodi diba pfika pfika yi buala bobo beba tedilanga Sikemi ayi ku Samali ku nodi yi Yuda. Tuamina basi Samali babaka mbotama, yitombana ti bateka baka nzayilu yifuana yi Mbembo Nzambi. Basi Samali bawu beba kikininanga ti zibuku zitanu zitheti zi Bibila ziawu kuandi zisonimina mu lutuadusu lu pheve santu, zibuku beni zitonini va 1 Mose tii ku 5 Mose ayi bulendakana buku yi Yosua. Diawu, basi Samali beba vingilanga ti Mesiya wela kuiza banga phila buididi tsila yi Nzambi mu 5 Mose 18:18, 19. (Yow. 4:25) Muingi babaka mbotama, yitombana bakikinina ti Yesu niandi Mesiya nioni wuvanunu tsila. Buawu phe butudila “basi Samali bawombo.” (Yow. 4:39) Bawombo mu bawu bulendakana banuanisa kifu kiyindudila batu mayindu mambimbi kioki kiba mu khati mintima mi basi Samali ayi Bayuda.—Luka 9:52-54.
4. Mu tadila Mavanga 8:5, 6, 14, basi Samali bankaka mbi batula mu thangu Filipi kabasamunina?
4 Mbi bisadisa basi Samali babaka mbotama? Mu thangu Filipi kabasamunina “Kristu,” basi Samali bankaka “batambula [voti bakikinina] mambu ma Nzambi.” (Tanga Mavanga 8:5, 6, 14.) Filipi wuyonzukila mu dikanda di basi Yuda, vayi basi manga ko kunwilukila. Bulendakana babambukila moyo ziverse ziozi zieta tuba ti Nzambi kakala ko thalu zizi, zi bibuku bitanu bitheti bi Bibila biobi bawu beba banzilanga ti biawu bisonimina kaka mu lutuadusu lu pheve santu. (5 Mo. 10:17-19) Buba boso kuandi bobo bubela, bawu “batamba bumboti matu mu mambu momo Filipi keba kubakamba” mu diambu di Kristu ayi bawilukila bidimbu bio bimonisa ti Nzambi wuba ayi Filipi. Wuvanga phe mambu mawombo mangitukulu, wubelusa bimbevo ayi wutotula zipheve zimbimbi mu batu.—Mav. 8:7.
5. Malongi mbi tulenda baka kuidi basi Samali?
5 Basi Samali beni bedi ba kifu kiyindudilanga batu mayindu mambimbi, nginu basi kikinina ko mambu momo Filipi kabalonga bila mu dikanda di Bayuda kaba voti nginu basi kikinina ko bila mu luzingu luawu basi teka wa ko malongi momo kabasamunina. Vayi buawu ko disalimina. Basi Samali bafika baka mbotama mu thangu bathumbu wilukila ti mambu momo Filipi kabalonga madi makiedika. Disolo di Bibila disudikisidi ti: “Vayi bu bawilukila Filipi bo kabasamunina nsamu wumboti wutadidi Kipfumu ki Nzambi ayi wutadidi dizina di Yesu Kristu; babakala ayi baketo babotama.” (Mav. 8:12) Weta wilukila ti Mbembo Nzambi yidi yikiedika ayi weta wilukila ti Bambangi zi Yehova beta nunga kifu kiyindudila batu mayindu mambimbi ayi beta monasana luzolo lukiedika—lolo lueta kubamonisa ti bawu badi Bakristu bakiedika? (Yow. 13:35) Kadi mona tsisi mu baka mbotama, wulenda ba sikididi ti Yehova maka sakumuna.
6. Mamboti mbi wulenda baka mu kifuani ki Ruben?
6 Ruben nioni wukala ku Allemagne, wuyonzukila mu dikanda di Bambangi zi Yehova. Vayi, mu thangu kaba ntueni, ziduti kaba mu kikinina ti Yehova widi. Bue kanungina ziduti ziandi? Bo kayiza bakula ti kasi ba ko nzayilu, wuyiza baka nzengolo yitomba baka nzayilu. Wutuba ti: “Mu ndongokolo yi minu veka, muawu ndinuanisina ziduti ziama. Mu khumbu ziwombo ndilongukila masolo momo meta tubila mambu ma evolisio.” Wutanga buku Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous ? Bukiedika buku beni yitula diambu kuidi Ruben. Niandi veka wutuba ti, ‘Bukiedika! Yehova widi.’ Mu thangu katula visiti ku bilu kinneni ki Bambangi zi Yehova, Ruben wuluta buela nzayilu’andi mu thangu kamona luzolo lueto lolo tukala kuidi bakhomba zieto mu nza yimvimba. Mu thangu kavutuka ku Allemagne, Ruben wubaka mbotama bo kaba 17 ki mimvu. Enati ziduti wukala mu mambu momo wulonguka, wuzinuanisa mu tula zithombolo mu minkanda mieto. Wulenda nunga ziduti enati weta baka ‘nzayilu yikiedika.’ (Efe. 4:13, 14) Ayi mu thangu wulembo moni luzolo ayi bumosi bu dikanda di Yehova mu bibuangu binkaka bi nza ayi enati wulembo moni bidimbu bi mambu maphila yoyi mu khati kimvuka kiaku, phutudulu’aku matondo mayi yonzuka mu diambu di luzolo lueto lu kikhomba mu nza yimvimba.
SAWULI MUISI TALISI WUBAKA MBOTAMA
7. Ntindu mbi wu mayindu Sawuli kabalula?
7 Tutadila kifuani ki Sawuli muisi Talisi. Wuyonzulu mu Minsiku mi Bayuda ayi mfunu wombo kayiza ba kuidi bawu. (Nga. 1:13, 14; Flp. 3:5) Mu thangu Bayuda bayiza tadila Bakristu banga bambeni zi mambu ma Nzambi, Sawuli wuzoma Bakristu mu nganzi yoso. Kabanzila ti lukanu lu Nzambi kalembo vangi. (Mav. 8:3; 9:1, 2; 26:9-11) Muingi kakikinina Yesu ayi kabaka mbotama mu diambu di kaba Mukristu, yitombana ti niandi veka phe Sawuli kaba wukubama mu dengana zinzomono.
8. a) Mbi bisadisa Sawuli kabaka mbotama? b) Mu tadila Mavanga 22:12-16, bue Ananiasi kasadisila Sawuli? (Tala phe foto.)
8 Mbi bisadisa Sawuli kabaka mbotama? Mu thangu Pfumu Yesu kamonikina Sawuli, meso ma Sawuli mayiza fua. (Mav. 9:3-9) Mu bilumbu bitatu mu kondo finda phaka, wumina nsoki ayi wuyindudila mu buphinda mambu momo kadengana. Ninga, Sawuli wukikinina ti Yesu niandi Mesiya ayi minlonguki miandi bawu baba mu tsambudulu yikiedika. Bukiedika, Sawuli wukitatikisa mu phila yoyi kayiza buedila mioko mu lufua lu Etieni! (Mav. 22:20) Bo bilumbu beni bitatu bimana, mu zanti yoso nlonguki Ananiasi wubelusa meso mandi ayi wunkindisa kabaka mbotama mu kondo viokisa thangu. (Tanga Mavanga 22:12-16.) Mu kukikulula koso, Sawuli wukikinina lusadusu ayi wukikinina zingila mu nzingulu yimona.—Mav. 9:17, 18.
Mawu kikinina baka lukindusu mu diambu di wubaka mbotama banga phila butudila Sawuli? (Tala paragrafi 8)
9. Malongi mbi wulenda baka mu kifuani ki Sawuli?
9 Kuidi na malongi tulenda baka mu kifuani ki Sawuli. Kedi ba luniemo ayi kifu kimona tsisi, mambu beni momo nginu mawu mankakidila kabika baka mbotama. Vayi kasi bikila ko mambu beni momo nzila mankakidila. Sawuli mu kukikulula koso wubalula nzingulu’andi mu thangu kakikinina kiedika mu diambu ditedi Kristu. (Mav. 26:14, 19) Sawuli wuba wukubama mu ba Mukristu buba ti wuzaba bela kun’zoma. (Mav. 9:15, 16; 20:22, 23) Kumanima mabaka mbotama, wutatamana tudila Yehova ntima muingi kansadisa kamonisa mvibudulu mu zinzomono ziphila mu phila. (2 Ko. 4:7-10) Ngeyo baka mbotama muingi wuba Mbangi Yehova, wulenda dengana zinzomono ziozi zilenda vongisa minu kiaku vayi wela baka kaka lusadusu. Wulenda ba na sikididi ti Yehova ayi Kristu bela kusadisa mu kondo vonga.—Flp. 4:13.
10. Mamboti mbi wulenda baka mu kifuani ki Anna?
10 Anna wuyonzukila mu dikanda di basi Kurde ku Esti yi phutu. Kumanima ma mbotama yi nguandi, Anna wuyiza tona longuka Bibila mu thangu kaba 9 ki mimvu ayi dise diandi wukikinina. Diawu ditula ti balenda Anna mu dikanda diandi di kinsuni bila va kimosi beba zingilanga ayi bawu. Bambuta beba monanga ti didi diambu ditsoni mutu wu dikanda diawu kalembo tsambudulu yi bakulu. Mu thangu Anna kadukisa 12 ki mimvu, wulomba dise diandi kamvana nsua wubaka mbotama. Dise diandi wutomba zaba keni nzengolo beni yiba yandi veka voti kuba na mutu weba kunkuika mu kingolo muingi kayibaka. Wumvutudila ti: “Ndieta zola Yehova.” Dise diandi wukikinina muingi kabaka mbotama. Kuntuala Anna wuyiza dengana zinzomono ayi bamvangila mambu mambimbi. Wumosi mu batu ba dikanda diandi wunkamba ti, “Bulutidi kuandi mboti wuzingilanga mu luzingu lukheni ayi wunuanga zitsunga va buangu kiba Mbangi Yehova.” Bue Anna kanungina diambu beni? Tubidi ti: “Yehova wutsadisa ndibaka nzengolo, nguama ayi siama batsadisa phe buwombo.” Anna wusonika mu listi nduka nduka zithangu ziozi kamuena koko ku Yehova mu luzingu luandi. Weta tala listi beni thangu ka thangu muingi kabika zimbakana phila yoyi Yehova kansadisila. Enati tsisi weta mona zomu ngeyo baka mbotama, bambuka moyo ti Yehova wela kusadisa phe.—Ebe. 13:6.
KOLINEYI WUBAKA MBOTAMA
11. Nginu mambu mbi makakidila Kolineyi kabika baka mbotama?
11 Bibila kitubidi phe kifuani ki Kolineyi. Wuba “pfumu yimosi” yi masodi, nioni weba tuadisanga nduka nduka 100 ki masodi ma Loma. (Mav. 10:1, nkp.) Mu bila beni kioki, bulendakana wuba mutu wumfunu wombo ku mbanza yoyi keba zingilanga ayi mu kisalu ki soda. Weba “sadisanga minsukami.” (Mav. 10:2) Yehova wutuma mvuala Piela mu diambu di kansamunina nsamu wumboti. Phila yoyi luzingu lu Kolineyi lubela, lunkakidila kabika baka mbotama?
12. Mbi bisadisa Kolineyi kabaka mbotama?
12 Mbi bisadisa Kolineyi kabaka mbotama? Bibila kitubidi ti: “Weba kinzikanga voti weba monanga Nzambi tsisi va kimosi ayi basi nzo’andi yoso.” Ayi weba sambilanga Nzambi mu zithangu zioso. (Mav. 10:2) Mu thangu Piela kasamuna nsamu wumboti kuidi Kolineyi, niandi ayi dikanda diandi bakikinina Kristu ayi bafika baka mbotama. (Mav. 10:47, 48) Mu kondo finda phaka, Kolineyi wuba wukubama mu balula mambu moso momo beba kunkambanga kafueti balula mu diambu di kasambila Yehova ayi basi dikanda diandi.—Yos. 24:15; Mav. 10:24, 33.
13. Malongi mbi wulenda baka kuidi Kolineyi?
13 Banga Sawuli, phila yi luzingu lolo Kolineyi kaba nginu lunkakidila kabika ba Mukristu. Vayi niandi phe kasi kulubikila ko nzila. Muingi wukikinina kiedika, yintombana ti wubalula mambu manneni mu luzingu luaku? Enati buawu buididi, Yehova maka sadisa. Wela sakumuna nzengolo’aku yi kunsadila mu nguizani na zitsikudukusu zi Bibila.
14. Mamboti mbi wulenda baka mu kifuani ki Tsuyoshi?
14 Tsuyoshi, nioni wukala ku Japon, wubalula phila yoyi keba sadilanga kisalu kiandi muingi kaba wufuana mu baka mbotama. Wuba landi ki direki yi nzo nkanda mosi yinneni yoyi yeta longisa batu phila yi bongisila biteka. Mu thangu yoyi direki keba bakilanga ko thangu yikuendila mu zinzikulu zi mafua, Tsuyoshi niandi weba luta kumvingininanga mu diambu di bongisa biteka biobi beba zikilanga mafua ayi mu diambu di buela mioko mu bikhulu bi Buda (Bouddhistes) biobi bieba salamanga kuna. Diawu, mu thangu Tsuyoshi kayiza zaba kiedika mu diambu ditedi lufua, mambu beni mana mayiza ba nkaku mu baka mbotama kuidi niandi. Wubaka niandi veka nzengolo mu kondo bue fubakana mu bikhulu bi Buda. (2 Ko. 6:15, 16) Tsuyoshi wukamba direki diambu beni. Diambu mbi disalama? Tsuyoshi wutatamana sala kisalu kiandi mu kambu bue fubakananga mu bikhulu beni bina. Wuyiza baka mbotama kumanima ma mvu mosi tona katona longuka Bibila.a Enati yilembo tombana ti wuludika mambu ma kisalu kiaku muingi wuyangidika Nzambi, ba sikididi ti niandi wela dukisa ziphuila ziaku ayi zi dikanda diaku.—Nku. 127:2; Mat. 6:33.
BASI KOLINTO BABAKA MBOTAMA
15. Mambu mbi basi Kolinto badengana momo meba kubakakidilanga mu baka mbotama?
15 Kolinto dithama dizabakana mu mavanga ma ziphuila zi kinsuni ayi mu mavanga makheni. Batu bawombo bobo beba zingilanga kuna batatamana vanga mambu momo Nzambi kayangalalanga ko. Dimonikini bumboti mboti ti mavanga beni mana maba nkaku kuidi batu boso bobo beba kikininanga nsamu wumboti. Vayi mu thangu Polo kayenda mu mbanza beni mu kubasamunina nsamu wumboti wu Kristu, “basi Kolinto bawombo buna ban’wa, ban’wilukila ayi babotama.” (Mav. 18:7-11) Pfumu Yesu Kristu wumonikina Polo mu kimona meso ayi wunkamba ti: “Batu bawombo ndidi mu mbanza yayi.” Polo wutatamana kubasamunina mu mvu mosi ayi ndambu.
16. Mbi bisadisa batu bankaka ku Kolinto banunga mambu momo meba kubakakidilanga mu baka mbotama? (2 Kolinto 10:4, 5)
16 Mbi bisadisa basi Kolinto babaka mbotama? (Tanga 2 Kolinto 10:4, 5.) Mbembo Nzambi ayi pheve santu yingolo, bibasadisa muingi babalula mambu manneni mu luzingu luawu. (Ebe. 4:12) Basi Kolinto bobo bakikinina nsamu wumboti wu Kristu banunga lembo bifu ayi mavanga banga kolo malavu, buivi ayi sangisa nitu babakala na babakala voti baketo na baketo.—1 Ko. 6:9-11.b
17. Dilongi mbi beki mu kifuani ki basi Kolinto?
17 Tuzaba ti, buba ti basi Kolinto bankaka baba na mavanga mambimbi momo mabakotila tii muna mianzi, basi tuba ko ti bedi koka ko ba Bakristu. Batula zingolo zifuana mu diambu di kukivana mu nzila yoyi yeta nata mu luzingu lu mvu ka mvu. (Mat. 7:13, 14) Phasi wulembo moni mu nunga kifu kimbimbi voti mavanga mambimbi mu diambu di wubaka mbotama? Kadi vonga nuana mvita beni! Lebidila Yehova kavana pheve santu’andi mu diambu di wununga phuila yivanga mambu mambimbi.
18. Mamboti mbi wulenda baka mu kifuani ki Monika?
18 Monika, nioni wukala ku Géorgie wutula zingolo mu lembo bue tubanga ziphova zikheni ayi mu lembo phiokosolo thangu yimbimbi muingi kamonisa khulama tii kubaka mbotama. Wutuba ti: “Mu buntueni buama, ngolo ziama ziba lusambulu. Yehova wuzaba ti phuila ndiba yivanga mambu mamboti, wutatamana kutsadisa ayi kuthuadisa.” Monika wubaka mbotama mu thangu kaba 16 ki mimvu. Kuidi na mavanga momo wufueti bika mu diambu di wusadila Yehova mu phila yoyi kankikinina? Tatamana kunlomba zingolo mu diambu di wubalula mambu mu luzingu luaku. Yehova weta vana pheve santu’andi mu luzolo luandi loso.—Yow. 3:34.
MINU KIAKU KILENDA NUNGA BOTULA MIONGO
19. Mbi bilenda kusadisa wununga mambu manneni momo madedikini banga miongo? (Tala phe foto.)
19 Ba sikididi ti Yehova weta kuzola ayi tidi wuba mu khati dikanda diandi. Buawu buididi buba dioso kuandi diambu diodi dilenda kukakidila mu baka mbotama. Yesu wutuba kuidi mua nkangu wu minlonguki miandi mu tandu kitheti ti: “Enati minu kieno kidi banga luteti lolo bantedilanga mutalide, nginu lulenda kamba kuidi mongo wowo: ‘Botuka vava, yenda kuna!’ Ayi wawu wela botuka. Kuisi ko diambu luela lembakana.” (Mat. 17:20) Batu bobo Yesu kakamba mambu beni basi teka viokisa ko mimvu miwombo ayi niandi, yawu yimonisa ti minu kiawu mu ndionzukulu kiba. Vayi Yesu wubavana sikididi enati batatimini ba na minu kifuana, Yehova wela kubasadisa banunga mambu momo madedikini banga miongo. Ayi ngeyo phe Yehova wela kusadisa wubutudila!
Ba sikididi ti Yehova weta kuzola ayi tidi wuba mu khati dikanda diandi (Tala paragrafi 19)c
20. Bue bifuani bi Bakristu ba tandu kitheti ayi bifuani bi batu ba thangu’eto yayi biobi batubidi mu disolo diadi bime kukindisila?
20 Ngeyo bakula mambu momo malembo kakidila mu baka mbotama, baka ngolo wumabotula mu kondo viokisa thangu. Baka lukindusu ayi zingolo mu kifuani ki Bakristu ba tandu kitheti ayi ba bilumbu bieto biabi. Kifuani kiawu kikindisa ayi kituma wukivana kuidi Yehova ayi wubaka mbotama. Yawu nzengolo yoyi yilutidi yimboti yoyi wufueti baka!
NKUNGA 38 Akokómisa yo makasi
a Disolo di luzingu di Khomba Tsuyoshi Fujii didi mu Réveillez-vous ! yi 8 Aout 2005 mu pha. 20-23.
b Tala mu jw.org video ‘Mpo na nini ozali kopusa batisimo?’
c TSUDUKUSULU YI FOTO MU: Nkangu mosi wu bakhomba ba babakala ayi ba baketo wulembo yambi mu zikhini zioso batu bobo bame baka mbotama.