Unaj k-aceptartik maʼ k-ojel tuláakal baʼaliʼ

1. 1) ¿Baʼaxoʼob ku páajtal k-beetik? 2) ¿Baʼaxten bey tu beetiloʼon Jéeobaoʼ?

JÉEOBAEʼ tu beetoʼon yéetel u páajtalil k-tuukul, k-kaanbal yéetel k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le baʼaxoʼob k-kanikoʼ. ¿Baʼaxten tu beetoʼon beyoʼ? Tumen letiʼeʼ u kʼáat ka k-kʼaj óolte, yéetel u kʼáateʼ le baʼax k-kanikoʼ ka u yáantoʼon k-chʼaʼ maʼalob decisiónoʼob (Pro. 2:​1-5; Rom. 12:1).

2. 1) ¿Baʼax kʼaʼabéet k-reconocertik? (Job 37:​23, 24; ilawil xan le dibujooʼ). 2) ¿Baʼax utsil ku taasiktoʼon k-eʼesik kabal óolal yéetel k-reconocertik maʼ k-ojel tuláakal baʼaliʼ?

² Kex Jéeoba tu beetoʼon yéetel u páajtalil k-kaanbaleʼ yaan yaʼab baʼaloʼob maʼ k-ojliʼ (xok Job 37:​23, 24). Tuukulnakoʼon tiʼ u ejemplo Job. Jéeobaeʼ tu beetajtiʼ preguntaʼob utiaʼal u yeʼesik tiʼ Job yaan yaʼab baʼaloʼob maʼ u yojliʼ. Leloʼ tu yáantaj Job utiaʼal ka u yutskíint u tuukul yéetel ka u tsʼáa cuenta kʼaʼabéet u yeʼesik kabal óolal (Job 42:​3-6). Toʼon xaneʼ kʼaʼabéet k-eʼesik kabal óolal yéetel kʼaʼabéet k-reconocertik yaan baʼaloʼob maʼ k-ojliʼ. Tumen le kabal óolaloʼ yaan u yáantkoʼon confiar de ke Jéeobaeʼ yaan u yaʼaliktoʼon le baʼax jach tu jaajil kʼaʼabéet k-ojéeltik utiaʼal ka k-chaʼa maʼalob decisiónoʼoboʼ (Pro. 2:6).

3. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

³ Teʼ xookaʼ yaan k-xakʼaltikeʼex jujunpʼéel baʼaloʼob maʼ k-ojliʼ yéetel baʼaxten le baʼaloʼobaʼ yaan horaeʼ jeʼel u beetik k-chiʼichnaktaleʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan xan k-ilik baʼax utsil ku taasiktoʼon maʼ k-ojéeltik jujunpʼéel baʼaloʼob. Le baʼax ken k-iloʼ yaan u yáantkoʼon maas confiar tiʼ Jéeoba, «le Máax u yojel tuláakal baʼaloʼ», letiʼeʼ yaan u yaʼaliktoʼon le baʼax jach tu jaajil kʼaʼabéet k-ojéeltikoʼ (Job 37:16).

MAʼ K-OJEL BAʼAX KʼIIN KUN XUʼULSBIL LE YÓOKʼOL KAABAʼ

4. Jeʼex u yaʼalik Mateo 24:​36, ¿baʼax maʼ k-ojliʼ?

⁴ (Xok Mateo 24:36). Maʼ k-ojel baʼax kʼiin kun xuʼulul tiʼ le yóokʼol kaabaʼ. Le tiaʼan Jesús way Luʼumeʼ tu yaʼaleʼ letiʼeʼ maʼ u yojel ‹u kʼiinil yéetel u yorailiʼ›.a Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan tiʼ u apóstoloʼobeʼ Jéeoba, u Yuumil le Tiempooʼ, chéen tiʼ letiʼ yaan u autoridadil u yaʼalik baʼax kʼiin kun úuchul le baʼaloʼobaʼ (Hech. 1:​6, 7). Jéeobaeʼ tsʼoʼok u chʼaʼtuklik baʼax kʼiin ken taalak le xuʼulsajiloʼ, pero toʼoneʼ maʼ tu páajtal k-ojéeltik.

5. Tumen maʼ k-ojel baʼax kʼiin u taal le xuʼulsajiloʼ, ¿baʼax jeʼel u yúuchultoʼoneʼ?

⁵ Jeʼex tu yaʼalil Jesúsoʼ, maʼ k-ojel bukaʼaj tiempo ken k-páaʼt utiaʼal ka taalak le xuʼulsajiloʼ. Maʼ xaaneʼ tu yoʼolal leloʼ yaan máax jeʼel u lúubul u yóol wa jeʼel u náakal u yóol u páaʼteʼ, maases le máaxoʼob úuch joʼopʼok u meyajtikoʼob Jéeobaoʼ. Yanoʼobeʼ jach difícil u yilkoʼob lelaʼ tumen ku burlartaʼaloʼob tumen u familia wa tumen uláakʼ máakoʼob tumen úuch joʼopʼok u páaʼtkoʼob u kʼuchul le xuʼulsajiloʼ (2 Ped. 3:​3, 4). Maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklikeʼ: «Wa ka in wojéelt u fechail u taal le xuʼulsajiloʼ leloʼ jeʼel u yáantken utiaʼal ka chúukpajak in wóol in páaʼteʼ yéetel ka in aguantart le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼaltenoʼ».

6. ¿Baʼaxten maʼalob maʼ k-ojéeltik baʼax kʼiin u taal le xuʼulsajiloʼ?

⁶ Como maʼ k-ojel baʼax kʼiin kun taal le xuʼulsajiloʼ, leloʼ ku tsʼáaiktoʼon tuʼux k-eʼesik wa jach tu jaajil k-yaabiltmaj Jéeoba yéetel k-confiar tiʼ letiʼ. Toʼoneʼ taak k-meyajtik Jéeoba utiaʼal mantatsʼ tumen minaʼan junpʼéel kʼiin utiaʼal ka xuʼuluk k-beetik, tumen k-fejeʼ maʼ tu caducar. Le kéen tuukulnakoʼon tiʼ «u kʼiinil Jéeoba[eʼ]» maʼ t-chʼíikil tuukul tiʼ baʼax kʼiin kun taal, baʼaxeʼ k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob ken u beetoʼ. Le kéen tuukulnakoʼon tiʼ le baʼaloʼobaʼ k-maas náatsʼal tu yiknal Jéeoba yéetel k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-lúubul utsil tiʼ (2 Ped. 3:​11, 12).

7. ¿Baʼaxoʼob k-ojel?

⁷ Maas maʼalob ka chʼíikikoʼon tuukul tiʼ le baʼaxoʼob k-ojloʼ. ¿Baʼax túun le baʼaxoʼob k-ojloʼ? K-ojleʼ desde 1914 ka káaj le u tsʼook kʼiinoʼoboʼ. Teʼ Bibliaoʼ yaan profecíaʼob eʼesik kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼob yéetel ku yaʼalik xan bix le kuxtal kun ilbil teʼ kʼiinoʼobaʼ. Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik xaneʼ «¡u nojoch kʼiinil Jéeobaeʼ naatsʼ yanil!» (Sof. 1:14). Jéeoba xaneʼ u kʼáat ka k-kʼaʼayt tiʼ tuláakal máak «le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet le Reinooʼ» (Mat. 24:14). Teʼ kʼiinoʼobaʼ táan u yúuchul kʼaʼaytaj tiʼ óoliʼ 240 luʼumiloʼob, ich maas tiʼ 1,000 idiomaʼob. ¿Máasaʼ maʼ tsaaj k-ojéeltik «u kʼiinil yéetel u yorail» u taal le xuʼulsajil utiaʼal ka k-tsʼáa k-óol kʼaʼaytajoʼ?

MAʼ K-OJEL BAʼAX JEʼEL U BEETIK JÉEOBA UTIAʼAL U YÁANTKOʼONEʼ

8. ¿Tiʼ baʼax táan u tʼaan Eclesiastés 11:5 le kéen u yaʼal: ‹Maʼ k-ojel tuláakal baʼax ku beetik u jaajil Diosiʼ›?

⁸ Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ maʼ k-ojel tuláakal «baʼax ku beetik u jaajil Diosiʼ» (xok Eclesiastés 11:5). ¿Tiʼ baʼax táan u tʼaan le tekstoaʼ? Táan u tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob ku beetik Jéeobaoʼ yéetel tiʼ le baʼaxoʼob ku chaʼik u yúuchul utiaʼal ka béeychajak le baʼaxoʼob u chʼaʼtukultmoʼ. Maʼ tu páajtal k-ojéeltik jach baʼaxten ku yúuchul le baʼaloʼobaʼ mix bix ken u yáantiloʼon Jéeoba (Sal. 37:5). Le científicoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ maʼ u jach naʼatoʼob bix u formar juntúul chaambal ichil u nakʼ u maamaiʼ. Jeʼex maʼ tu jach naʼataʼal bix u formar le chaambaloʼoboʼ le Biblia xanoʼ ku yaʼalikeʼ maʼ tu páajtal k-naʼatik tuláakal le baʼaxoʼob ku beetik Diosoʼ.

9. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul tumen maʼ k-ojel bix ken yáantiloʼon Jéeoba?

⁹ Tumen maʼ k-jach ojel bix ken u yáantiloʼon Jéeobaeʼ leloʼ jeʼel u beetik k-chiʼichnaktaleʼ wa jeʼel u beetik u kaʼapʼéeltal k-tuukuleʼ. Maʼ xaaneʼ leloʼ jeʼel u beetik maʼ k-chʼaʼik decisiónoʼob jeʼex ka kuxlakoʼon chéen yéetel junpʼíit baʼaloʼob, ka xiʼikoʼon áantaj tuʼux maʼ yaʼab publicadoroʼob yaniʼ, wa maʼ xaaneʼ yaantoʼon junpʼéel meta, pero maʼ k-chukpachtiʼ. Wa maʼ tu jóokʼol le baʼaloʼob jeʼex k-páaʼtik kaʼachoʼ maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklikeʼ maʼ kiʼimak u yóol Jéeoba yéetel le meyaj táan k-beetkoʼ. Yaan sukuʼunoʼob xaneʼ ku tsʼáaik u yóoloʼob kʼaʼaytaj pero mix máak uʼuyik le baʼax ku yaʼalikoʼoboʼ. Wa maʼeʼ yaan xaneʼ kex táan u yáantaj tiʼ construccióneʼ ku yilik yaʼab baʼaloʼob ku kʼatkuba tu beel. Maʼ xaaneʼ yoʼolal leloʼ jeʼel u tuklikeʼ: «¿Kux túun wa maʼ táan u yáantken Jéeobaiʼ?».

10. Tumen maʼ k-ojel tuláakal baʼax ku beetik Jéeobaeʼ, ¿baʼax jatsʼuts modosil jeʼel u yantaltoʼoneʼ?

¹⁰ Jeʼel k-jóoʼsik u yutsil maʼ k-ojéeltik tuláakal le baʼax ken u beet Jéeobaoʼ tumen lelaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka k-eʼes jatsʼuts modos, jeʼex le kabal óolaloʼ. Tsʼoʼoleʼ ku kʼaʼajsiktoʼon xaneʼ Jéeobaeʼ maas maʼalob bix u tuukul yéetel u beeloʼobeʼ táaj kaʼanaltakoʼob (Isa. 55:​8, 9). Tsʼoʼoleʼ ku yáantkoʼon xan confiar tiʼ Jéeoba, wa k-kʼáatik u yáantajeʼ yaan u jóokʼol tuláakal baʼal maʼalob. Wa maʼalob u bintoʼon teʼ kʼaʼaytaj bey xan tiʼ construccióneʼ k-ojel leloʼ ku páajtal k-beetik tu yoʼolal Jéeoba (Sal. 127:1; 1 Cor. 3:7). Chéen baʼaleʼ wa maʼ tu yúuchul xan le baʼaloʼob jeʼex táan k-páaʼtikoʼ k-ojel de ke Jéeobaeʼ tuláakal baʼal ku yilik yéetel tuláakal baʼal u yojel (Isa. 26:12). Kex beyoʼ k-beetik tuláakal le baʼax yaan t-kʼaboʼ, pero u maasileʼ k-pʼatik tu kʼab Jéeoba. K-ojel teʼ kʼiinoʼobaʼ letiʼeʼ maʼ tu beetik milagroʼob, pero seguroʼon yaan u tsʼáaiktoʼon le nuʼuktaj kʼaʼabéettoʼonoʼ (Hech. 16:​6-10).

11. ¿Baʼaxoʼob k-ojel?

¹¹ Jach ku yáantkoʼon k-kʼaʼajsik le baʼaxoʼob k-ojloʼ. ¿Baʼaxoʼobiʼ? Toʼoneʼ k-ojleʼ Jéeobaeʼ jach ku yeʼesik yaabilaj, toj tuláakal baʼax ku beetik, jach yaan u naʼat yéetel jach koʼoj u yilik le baʼaxoʼob k-beetik tu yoʼolal letiʼoʼ bey xan tu yoʼolal le sukuʼunoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ letiʼeʼ jach ku bendecirtik le máaxoʼob chúukaʼan u yóoloʼoboʼ (Heb. 11:6).

MAʼ K-OJEL BAʼAX KUN ÚUCHUL SÁAMALIʼ

12. Jeʼex u yaʼalik Santiago 4:​13, 14, ¿baʼax maʼ k-ojliʼ?

¹² (Xok Santiago 4:​13, 14). U jaajileʼ mix máak u yojel baʼax kun úuchul sáamal. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «junsúutuk u jáan úuchul wa baʼax» (Ecl. 9:11). Le beetkeʼ mix máak u yojel wa le baʼax u planearmoʼ yaan u jóokʼol maʼalobil bey xan wa kuxaʼan utiaʼal ka u tsʼoʼokbese.

13. ¿Baʼaxten máakeʼ ku chiʼichnaktal ikil maʼ u yojéeltik baʼax kun úuchul sáamal?

¹³ U jaajileʼ jach ku chiʼichnaktal máak tumen maʼ u yojel baʼax kun úuchul sáamaliʼ. Yaan horaeʼ ku joʼopʼol k-sen tuklik le baʼaxoʼob jeʼel u yúuchloʼoboʼ tu yoʼolal leloʼ ku xuʼulul u kiʼimaktal k-óol. Maʼ xaaneʼ tu yoʼolal junpʼéel baʼal ku téek úuchleʼ jeʼel k-jach tristetaleʼ wa jeʼel k-pʼuʼujuleʼ. Tsʼoʼoleʼ wa táan k-páaʼtik junpʼéel baʼal yéetel maʼ tu jáan béeytaleʼ leloʼ jeʼel u beetik xan u lúubul k-óoleʼ (Pro. 13:12).

14. ¿Baʼax beetik u kiʼimaktal u yóol máak? (Ilawil xan le fotoʼoboʼ).

¹⁴ Le kéen chúukpajak k-óol k-aktáant problemaseʼ k-eʼesikeʼ k-meyajtik Jéeoba yoʼolal yaabilaj. Teʼ Bibliaoʼ yaan tsikbaliloʼob eʼesikeʼ maʼ unaj k-páaʼtik ka u luʼstoʼon Jéeoba tuláakal k-problemasiʼ. Letiʼeʼ maʼ u planearmaj baʼax kun úuchul tiʼ máakiʼ. Kʼaʼajaktoʼoneʼ le kiʼimak óolaloʼ ku taal tiʼ k-kaxtik u nuʼuktaj Jéeoba yéetel ka k-uʼuy u tʼaan maʼ tiʼ ka k-ojéelt tuláakal baʼax kun úuchliʼ (Jer. 10:23). Le kéen k-chʼaʼ en cuenta Jéeoba tiʼ tuláakal le decisiónoʼob k-chʼaʼikoʼ bey ka k-aʼaleʼ: «Wa Jéeoba u kʼáateʼ yaan k-kuxtal, yéetel yaan k-beetik lelaʼ wa leloʼ» (Sant. 4:15).

15. ¿Baʼaxoʼob k-ojel yaan u yúuchul?

¹⁵ Kex maʼ k-ojel baʼax kun úuchul sáamaleʼ, k-ojel de ke Jéeobaeʼ u prometermajtoʼon kuxtal minaʼan u xuʼul way Luʼumeʼ wa teʼ kaʼanoʼ. Tsʼoʼoleʼ k-ojel xaneʼ letiʼeʼ maʼ tu páajtal u tuus, le oʼolal seguroʼon yaan u béeykuntik le baʼax u prometermoʼ (Tito 1:2). Chéen letiʼ jeʼel u páajtal u yaʼalik le tʼaanoʼobaʼ: «Desde úuchjeakil in waʼalmaj bix kun tsʼoʼokol le baʼaloʼob maʼ kʼuchuk u kʼiinil u yúuchloʼ». Yaan tiʼ u promesaʼob Jéeobaeʼ tsʼoʼok u béeytaloʼob, yéetel uláakʼoʼobeʼ todavía maʼ béeychajkoʼobiʼ (Isa. 46:10). Mix baʼal jeʼel u beetik u xuʼulul u yaabiltikoʼon Jéeobaeʼ (Rom. 8:​35-39). Letiʼeʼ ku tsʼáaiktoʼon naʼat, ku líiʼsil k-óol yéetel ku tsʼáaiktoʼon u muukʼil utiaʼal k-aguantartik jeʼel baʼaxak ka úuchkeʼ. Tsʼoʼoleʼ k-confiar xan de ke letiʼeʼ yaan u yáantkoʼon yéetel yaan u bendecirkoʼon (Jer. 17:​7, 8).

MAʼ T-KʼUCHUL K-NAʼAT BUKAʼAJ U KʼAJ ÓOLTMILOʼON JÉEOBA

16. ¿Baʼaxoʼob u yojel Jéeoba t-oʼolal? (Salmo 139:​1-6).

¹⁶ (Xok Salmo 139:​1-6). Jéeobaeʼ u yojel bix u beetmil k-wíinklil, bix k-uʼuyikba yéetel baʼax k-tuklik. Letiʼeʼ pendiente tiʼ toʼon. U yojel baʼax k-aʼalik yéetel baʼax yaan tu tsʼuʼ k-puksiʼikʼal, u yojel baʼax k-beetik yéetel baʼaxten k-beetik wa baʼax. Rey Davideʼ tu yaʼaleʼ kex jeʼel tuʼuxak ka yanakoʼoneʼ Jéeobaeʼ ku páajtal u yilkoʼon yéetel ku páajtal u yáantkoʼon. Jéeoba, le Máax yaan tuláakal autoridad tiʼoʼ, le Máax Beetmil le kaʼan yéetel le Luʼumoʼ yéetel le Máax jach táaj yaan u poderoʼ ku chʼaʼikoʼon en cuenta. Davideʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ maʼ tu páajtal in wojéeltik tuláakal le baʼaxoʼob ka beetkoʼ, junpuliʼ maʼ tu páajtal in naʼatkoʼob» (Sal. 139:6).

17. ¿Baʼaxoʼob jeʼel u beetik maʼ k-creertik Jéeobaeʼ jach u kʼaj óoloʼon tubeel?

¹⁷ Maʼ xaaneʼ istikyaj k-ilik Jéeoba bey juntúul taatatsil ku yeʼesik yaabilaj yéetel ku preocuparkuba t-oʼolaleʼ tu yoʼolal bix líiʼsaʼabikoʼon, yoʼolal le baʼaxoʼob suuk u beetaʼal teʼ tuʼux kajaʼanoʼonoʼ wa yoʼolal le baʼaxoʼob k-creertik kaʼachoʼ. Wa maʼ xaaneʼ maʼ maʼalob k-uʼuyikba yoʼolal le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak k-beetmaj úuchjeakiloʼ, tu yoʼolal leloʼ jeʼel k-tuklikeʼ Jéeobaeʼ maʼ tu chʼaʼikoʼon en cuenta yéetel náach yanil tiʼ toʼon. Yaan kʼiineʼ rey Davideʼ bey tu yuʼubiluba xanoʼ (Sal. 38:​18, 21). Maʼ xaaneʼ yaan máaxeʼ táan u beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u kʼexik u kuxtal utiaʼal u lúubul utsil tiʼ Jéeoba. Pero ku tuklik: «Wa Jéeoba jach u kʼaj óolen tu beeleʼ, ¿baʼaxten ku yaʼalikten ka in pʼat junpʼéel baʼal u yojel jach istikyaj in pʼatik?».

18. ¿Baʼaxten maʼalob ka k-reconocert Jéeobaeʼ jach u kʼaj óoloʼon tubeel? (Ilawil xan le fotoʼoboʼ).

¹⁸ Kʼaʼabéet k-reconocertik Jéeobaeʼ jach u kʼaj óoloʼon tubeel yéetel letiʼeʼ ku páajtal u yilik tak le baʼaloʼob maʼ tu páajtal k-ilik toʼonoʼ. Letiʼeʼ ku yilik xan le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak k-beetkoʼ yéetel u yojel bix k-uʼuyikba bey xan baʼaxten k-beetik wa baʼax. Tsʼoʼoleʼ kex beyoʼ letiʼeʼ u yaabiltmoʼon (Rom. 7:15). Le kéen k-ojéelt tuláakal le baʼaloʼobaʼ ku beetik k-confiar tiʼ Jéeoba yéetel ku beetik xan k-meyajtik yéetel kiʼimak óolal.

19. ¿Baʼaxoʼob k-ojel tu yoʼolal Jéeoba?

¹⁹ Toʼoneʼ k-ojel de ke Jéeobaeʼ yaabilaj (1 Juan 4:8). K-ojel xaneʼ tuláakal le baʼax ku yaʼalik ka k-beetoʼ ku yaʼaliktoʼon tumen u yaabiltmoʼon yéetel u kʼáat ka xiʼiktoʼon maʼalobil. Letiʼeʼ u kʼáat xan ka kuxlakoʼon utiaʼal mantatsʼ le oʼolal tu tsʼáaj u kuxtal u Hijo utiaʼal u salvarkoʼon. Yoʼolal le jatsʼuts siibalaʼ kex kʼebanoʼoneʼ jeʼel u páajtal k-lúubul utsil tiʼ letiʼeʼ (Rom. 7:​24, 25). Toʼoneʼ k-ojleʼ «Dioseʼ maas nojoch tiʼ k-puksiʼikʼal yéetel u kʼaj óol tuláakal le baʼaloʼoboʼ» (1 Juan 3:​19, 20). Jéeobaeʼ jach u kʼaj óoloʼon tubeel yéetel letiʼeʼ u yojel jeʼel u páajtal k-beetik le baʼax uts tu tʼaanoʼ.

20. ¿Baʼax kun áantkoʼon utiaʼal maʼ k-sen preocupartikba?

²⁰ Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ Jéeobaeʼ ku yaʼaliktoʼon le baʼaxoʼob kʼaʼabéet k-ojéeltikoʼ. K-naʼatik lelaʼ ku yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-preocupar yoʼolal le baʼaloʼob maʼ k-ojloʼ, baʼaxeʼ utiaʼal ka chʼíikikoʼon tiʼ le baʼaloʼob jach tu jaajil importanteʼoboʼ. Wa k-beetik beyoʼ k-eʼesik k-confiar tiʼ Jéeoba «le Máax u yojel tuláakal baʼaloʼ» (Job 36:4). Kex beora yaan yaʼab baʼaloʼob maʼ k-ojleʼ, seguroʼon maʼ tun xáantaleʼ yaan u yantaltoʼon junpʼéel jatsʼuts kuxtal teʼ Paraísooʼ, teʼeloʼ yaan k-kaanbal tiʼ Jéeoba utiaʼal kʼiinoʼob minaʼan u xuul (Ecl. 3:11).