Manga Agu Apai Yekova Akpinyemuhe Nakiiso Pako

‘Mi akiiso pako ni tambuahe.’—ATAMBUAHE 69:30.

1. (a) Tipagine rẽ Yekova tini i kiisipako? (b) Wai ani ataasa rimoko ni tambuahe?

YEKOVA nga gu Mbori duna tanduapai dũ, Bakindo Zegino dunduko, nga Bakusiahe. Sidu, fuo du apai wa gure tipa ko, si daada i taasi rimoko na ki taasipa gako aringbisapai. Ka kiisopa Yekova, rogoyo nga ka tumba pako kuari gbe, ka sambuo ko ni afugo na ni mangaapai. Tipa ani rengbe ka ‘taasapako ni atambuahe’ wa gure, si naida ani du dedede na tambuahe tipa agu apai ko amangaha tipa rani wa du rago re na tipa gu ko ka mangaha tipa rani kumbatayo. I yugupa gu sino berã si aida ani du nani rogo Yugoti 4:11, yo ruru amaraika atakapande gupai ni nga: “Mo gaani Gbia nga gaani Mbori, re mo are na dia taarimo na irisa na tandu, bambiko mo nafu ahe dunduko, si adu ho mbiko sangbaro, ki du ni mangimangi he.” Wai ani akiisopa Yekova? Ni wirika ani pai tipa ko na fuo gure, kini mangi gupai ko akpinyemuhe berani. Si naida ani berẽ wa gu bake Atambuahe aberẽ ho ko aya ni: “Mo rába re mi mangi gu pai ngba ti ro, bambiko mo nga gi Mbori!”—Atambuahe 143:10.

2. Wai Yekova amangapai na agu aboro nakiisa pako, na wai ko amanga aguyo akiisonga pako ya?

² Yekova nabi agu aboro nakiiso pako na nyanyaki payo bangiriko. Gure nga ndu gupai ‘ko naafu mosoro tini fu agu aboro ninaagbata ko.’ (AEbere 11:6) Gine nga gu mosoro re? Rogo kparakpee fu gu Bako nga ga ngbangbaturũ ko, Yesu ayaa: “Nyenye unga nga gere, nga i ini ro nga bangisa ndikidi Mbori, na gu ko mo akedi ko, nga Yesu Kristo.” (Yoane 17:3) Ii, agu aboro ‘nakiisopa Yekova ni atambuahe’ “adía kumbo ringara, ki nye anye kindi.” (Atambuahe 37:29) Ngba kura gene, “[raka] adú nga fu gbigbita boro ku mbata yo te.” (Asanza 24:20) Na rogo gi yangara arame re, si naida aboro kiisipa Yekova niipiipihe mbiko regbo ima mbeda ko gbarasi gbegbere aboro ki banda gu ruruyo. Ziazia Kekeapai nayaa: “Zegino napaya apaya [“nago ago kusayo,” NW ], na gaha nyemuhe: ono gu ni ka amanga gu pai Mbori akpi nyemu he ni [a]nye anye kindi.”—1 Yoane 2:17; Asanza 2:21, 22.

3. Tipagine si aida ani moi berã rani tini kuti gu buku nga Maraki?

³ Ani nabi gupai Yekova akpinyemuhe rogo Ziazia Kekeapai, mbiko “Ziazia Kekeapai dunduko . . . aye be ga Mbori Toro.” (2 Timoteo 3:16) Gu Fugo Mbori re na dungu apangbanga rogoho tipa wai Yekova afu maku fu agu aboro nakiiso pako na kini pepa gupai namanga fu agu aboro akiisanga pako ya. Gu sa dagba agu apangbanga re nga gupai namangi ringara Yisaraere yo ti rago gu nebi nangia Maraki. Bara rogo gu garã nangia 443 Mbata fu Gaani Regbo, ho Nemaya aazogarago ni Yuda yo, Maraki ake gu buku du rimoko tini. Gi iiriwo buku duna ome tini re na agu apangbanga rogoho gbiakuti sangbaanebi i “[a]keke he tipa za rani, nga agu yo ye digida rago ku auru yo.” (1 AKorindo 10:11) Pa maa ani berã rani fuo afugo Maraki rengbe ka undo rani ani mbakadi tirani tipa ‘gu bakere iiriwo uru nga ga Yekova’ nga gu uru Ko ka gbarasa gi gbegbere zegino re rogoho.—Maraki 4:5.

4. Gini bangiri apai sita i agbeberã rani kuti ni rogo Maraki kapita 1?

⁴ Wai rengbe gu buku nga ga Maraki, nga gu i akehe bakuru kusayo mbata fu susa agarã 2,400 narengbe ka undo rani rogo gi 21 kama agarã re tipa ani mbakadi tirani tipa gu bakere iiriwo uru nga ga Yekova? Bambata kapita nga ga gu buku re nagbeberã rani kuti bangiri apai kandara sita nga gu nyakipaha rogo kiisopa Yekova ni atambuahe tipa wa ka ani gbia gako weneringise gbiati nyenye unga:(1) Yekova nakpinyemu gako aboro akpi. (2) Si naida ani duna tambuahe tipa agu ahe du ziazia. (3) Yekova naida ani fu guhe fuko ngbaa kisusi. (4) Gu nyemuse zanga gbangbati, angianga ngbaduse ya, nafõngbadu boro yo sa ndikidi irisombori. (5) Gu sunge Mbori aida i mangihe fuko ni rorõi tindiro aboro amangaha nidingisoro te. (6) Ani dunduko nibasasa nika karagapai akaraga fu Mbori. Sidu tie, rogo gi bambata papara kekepai du biata nasakarogo gu buku nga Maraki re, ani wisiginga gi bangiri apai re nibasasa wa ani ka asada tirani ka kparia Maraki kapita 1 wenengai.

Yekova Nakpinyemu Gako Aboro

5, 6. (a) Tipagine Yekova akpinyemu Yakobo tini? (b) Ka ani wiriki ga Yakobo ruru mangaapai, ginipai ka ani berẽ ya si nika manga fu rani?

⁵ I napepa ga Yekova nyemuse ziazia rogo gu bambata averesi nga ga gu buku nga Maraki. Gu buku re natona na agu afugo nga: “Gu pa rungo nga ga sangba Yekova fu aYisaraere.” Kurii gure, Mbori nayaa: “Mi nakpi nyemu roni.” Ni fura Yekova tipa kpiapai rogo kina gu bangisa veresi re, ko nayaa: ‘Mi akpinyemu Yakobo.’ Yakobo angia gu kumba nadu na idapase kuti Yekova. Fuo bete regbo kusa, Yekova a’aria rimo Yakobo kuti Yisaraere, na ko ki da ni tita gu rikaaboro nangia aYisaraere. Mbiko wa Yakobo angia boro idapase, si du Yekova akpinyemu ko tini. Yekova akpinyemu agu aboro a nadu dagba aYisaraere nga aguyo nadu na berã koyo du Yekova ni wa kina ga Yakobo.—Maraki 1:1, 2.

⁶ Ka ani kpinyemu Yekova na ki zi tirani kuti gako aboro niruru mangaapai, ani rengbe ka gbia wasa be agu afugo du rogo 1 Samuere 12:22 nga gu nayaa: “Yekova ambú nga gako aboro te, mbiko rimoko . . . ni bakere he.” Yekova nakpinyemu gako aboro na kini fu mosoro fuyo, na ni yangaraha, ko afu nyenye unga fuyo, si du ani ageda gupai tini rogo Ziazia Kekeapai yo nga: “Mo kída kuti Yekova, ki mangi wenepai; si mo ka nye rogo ringara ti ni, ki du ni bandabanda ro. Ga ngbarago dú rogo Yekova yo a, ko afú agu ahe foro du nyemu he kpotoro yo.” (Atambuahe 37:3, 4) Pa kpi ani nyemu Yekova nakoda gu kura ue bangiripai i apepaha fu rani rogo Maraki kapita 1.

Oni Bipa agu Ahe Du Ziazia na Kikiipaha

7. Tipagine Yekova asogo Esau tini?

⁷ Wa ani ageda Maraki 1:2, 3, ani nabi gupai yo nga, fuo ya Yekova wee ‘mi akpinyemu Yakobo,’ ko agbia gupai kuti ni nga, ‘Esau mi asogo ko.’ Tipagine kparakapai adu tini wa gure? Mbiko Yakobo akiisipa Yekova, ono gu wirinako ni bi nangia Esau akiisanga pako te. Gu kura rimo Esau angia Edome. Rogo Maraki 1:4, i nayamba gu ringara nga Edome ya si angia ringara gbegbereapai, na i anabira araki rogo gu ringara re tipa gayo gbegbere asino. Gu rimo nga Edome (du rogoyo nga “Zambahe”), i afuhe fu Esau fuo baga ko gako rengo nga ga bambata vungu fu Yakobo tipa bete pasipasi abakpa nga gu rengo paha adu nibakerehe. Bambata Pai 25:34 nayaa: “Esau apayasi pa gako dukuri ũkumbo.” Gu mokedi nangia Pauro angarasi akurako aidipase i duna rubangirise ki zanga du “ni irabari, watadu ni irabasapai, wa Esau, nga gu ko nabagi gako ũkumbo tipa riahe rengbe na ri he bara sa.”—AEbere 12:14-16.

8. Gine nasa Pauro ko ringbisi Esau kuti boro meteka?

⁸ Tipagine Pauro akodi ga Esau mangaapai tini kuti meteka? Mbiko ka boro duna berã wa ga Esau, si rengbe ka ndu na ni ni zanga bi agu ahe du ziazia na kikiipaha. Gi zanga duna tambuahe tipa agu ahe du ziazia re rengbe tigaha ka sa boro ni mangi kere ingapai, ngbatunga gu du wa meteka. Sidu, wa du ani nibasasa, ani rengbe ka sana tirani ki ya: ‘Gu gimi ũkumbo nga ga aKristano, nga nyenye unga, mi nidu niasadiasadi re ti kura aregbo ka undoho na guhe nika go ago kusayo wa pasipasi abakpaa? Isoke zanga mi rugu tire na paha, mi napayasipa agu apai nga ga toro?’ Esau aduna kakaka nyemu ka mbiisa gu gomoro nga ga borose naamanga ko. Ko aya fu Yakobo wee: ‘Mi nazungadi ro mo fu bete gu zamba riahe re fere niipo.’ (Bambata Pai 25:30, NW ) Si ni pa gberarago nga, rogo mangaapai, kura ga Mbori amoyambu nirengo aima yaa: “Niipo! Ndu pido iriiri rogatise nga gine?” Gayo nyemu mangaapai dunduko tipa ka mbiisa gu nyemu kodaba du tiyo da wa kina akoro sa nga ga pasipasi abakpa.

9. Wai rengbe ani ka banda gunde ti Yekova ni irisa?

⁹ Ka ani ya payasinga pa ziazia ahe ni zanga du ani na irisa tipa du gigirii rogo mangaapai yo, rogo kakuti ruru mangapai, na tipa agu aũkumbo nga ga toro ya. Kuba gupai nga ani du wa Esau, ani du wa gu ruru kumba nangia Yakobo na ki kakuti gunde ti Mbori ni bi ani agu ahe du ziazia ni kikiipa ahe. Wai rengbe ani ka mangaha? Ni du ani na rubangirise ka manga agu apai Yekova akpinyemuhe. Gere nandu na ani zukazuka sa gu biata bangiripai kusi yo ho rogo Maraki kapita 1. Gine ngaha?

Ani Gamu Guhe Ngbaa Kisusi fu Yekova

10. Rogo gini agene aboromotumo anapayasipa ga Yekova mbisa?

¹⁰ Agu aboromotumo nadu Yuda yo nanamangasunge yekaru yo Yerusarema yo ti rago Maraki anatumonga na bawene motumo kisusi fu Yekova te. Maraki 1:6-8 nayaa: “Gude nairisa bani, moyambu ki niirisi bairani. Ka si du tie nga mi nga baroni, wari du irisa re ni? Na ka mi ngia bairaroni, wari du gunde ti re ni? wo poi Yekova fu roni nga ga arimbasa ko, Ako aboromotumo, napayasi rimore.” Aboromotumo asanahe ki ya: “Waĩ ani apayasi rimoro?” Yekova ki karagapai fuyo ki ya: “Ni fu [oni] birikobiriko riahe ri gi bamotumo.” Aboromotumo ki sana ko ki ya: “Waĩ ani agbarasa ha?” Yekova ki ya fuyo: ‘Oni naberãha ya aboro rengbe arengba ka payasi ga Yekova mbisa.’ Agu aboromotumo re ayugu gupai nga, i anapayasipa ga Yekova mbisa ti agu aregbo dunduko i anafu gbegbere motumo, kini yaa: “A nga gure nga gbigbitapai te.”

11. (a) Ginipai Yekova agumbaha tipa agu amotumo ko aidanga nani ya? (b) Rogo gini gene aboro dunduko adu a na ingahe tiyo?

¹¹ Fuo gure, Yekova asakipai na yo tipa ngbatunga agu amotumo ko aidanga nani re ya ki ya: “Ka oni fu gure fu gaoni baira abazogo; rago angbá ti ko fu roni watadu ko ayúgo inapai fu roni?” Oó, ka gayo bazogo agbianga ngbarago be ngbatunga gu gamahe re te. Ka si du nga gu bazogo akionga pani ya aidanga na ngbatunga agu agamahe re te, angbatika gu bazogo nga Bakindo Zegino dunduko! Na anga kina aboromotumo sa nadu na ingahe tiyo te. Rengo ngaha, i anabisirapa Yekova ni fu yo agu amotumo naagbanga re ya. Ono ya mo aboro nabayo adunga na ingahe tiyo tee? Oó, wa gu sa te! I du nangia agu aboro nanasiaka agu anyaa nadu na vurari, ni gbarigbari ra, na nadu na kaza na ki ye na ami koyo du aboromotumo ni i tumo na ami. Nairiwo gu ingapai nangiaha re!

12. Wai i aundo rani ani fu bawene gamahe kisusi fu Yekova?

¹² Pa fu ani agu ahe fu Yekova ngbaki kisusi nga gu rengbe ani ka fuhe, nayugo gupai nga, ani nakpinyemu ko akpi nirengo. (Matayo 22:37, 38) Gu ga Yekova riigbu du areme wa agu aboromotumo nangia abasamungu ti rago Maraki te, si tigaha nafu wene arugute nga ga Ziazia Kekeapai nga gu naundo rani ani kiisipa Yekova rogo agu atambuahe ani afuhe fuko ni manga ani agu apai ko akpinyemuhe. Gupai duna pagume dagbaha na gipai re nga gu biama nyanyakipa bangiripai rengbe ani ka diaha rogo Maraki kapita 1.

Nyemuse, Angianga Ngbaduse Ya, Nafõngbadu Boro Yo sa Ndikidi Irisombori

13. Ginipai aboromotumo anamangaha nga gu nayugo gupai nga, ngbaduse nadu kugii gayo mangaapai?

¹³ Agu aboromotumo nadu ti rago Maraki angia agu aboro naadunga na nyemuse tiyo ya, ni aboro gbangbati, na ni akpinyemu marã. Wai ani aino gupai re? Mbiko Maraki 1:10 nayaa: “Ako, ka boro du dagba roni yo sa kpi nyemu ka kisa angbadimo, ya ka oni ginda nga we ri gi bamotumo gbua ya [“zanga sana boro ni tumo,” NW ]! Ngbarago ti re fu roni te, wo poi Yekova nga ga arimbasa ko, mi adía nga motumo nga ga riahe be roni te.” Ii, agu aboromotumo nangia aboro ngbaduse re anasana aboro tipa i tumo marã tipa gu wiri taata sunge nga ga yekaru wa kiso ngbadimo na tiga we rogo bamotumo! Sidu, si airiwonga tirani ka bi gupai nga, Yekova agindigo gayo amotumo ku beyo te!

14. Tipagine rengbe ani tini ka ya nyemuse du nafõngbadu aDezire Yekova yo?

¹⁴ Gu ngbaduse gbiati gu gbangbati nangia ga agu aboromotumo nangia aboro ingapai rogo gu Yerusarema nadu mbata re rengbe ka tingida rani na gupai nga, aboro ngbaduse adianga kumbo ga Mbori Kindo te a wa Fugo Mbori agumbaha. (1 AKorindo 6:9, 10) Ni berã ani kurii agu agene nga ga gbangbati nangia ga agu aboromotumo re nakiiso gaani tambuahe tipa gu sunge tungusapai rogo zegino dunduko aDezire Yekova amangaha. Si ni gu sunge ani aundoho angianga tipa mosoro ya; ani naasananga aboro i tumo rani tipa papara gaani sunge tungusapai wa gu sa te. Oó, “anga ani ni agu aboro nabaga fugo Mbori te.” (2 AKorindo 2:17, NW ) Wa kina Pauro, ani nibasasa rengbe ka pehe ni gaani rengo ki ya: ‘Mi na ngbarago tire ka tungusapa ga Mbori wene pangbanga fu roni zanga oni tumo tipaha.’ (2 AKorindo 11:7, NW ) Oni kparia gupai nga, Pauro ‘aduna ngbarago tiko ka tungusapa ga Mbori wene pangbanga.’ Gere nga gu bisue bangiripai Maraki kapita 1 aye nani ku berã rani yo.

Anga Mangasunge fu Mbori Nga Rorõi Tindiro Te

15, 16. (a) Gini sino berã aboromotumo adu nani tipa fu amotumo? (b) Wai aDezire Yekova afu gayo amotumo?

¹⁵ Gu iraira aboromotumo nadu rogo gu Yerusarema nadu mbata re abi sunge fu motumo ni sunge mbugo. Si angia rorõi tindiro fuyo. A wa gumba yo ho rogo Maraki 1:13, Mbori aya fuyo: “Oni niya, ‘Gini mbugo nga gure,’ oni ki niumo re ti ni.” Agu aboromotumo re anabisirapa ga Mbori ziazia ahe. Ani kparikpee ya ka ani nitirani dunga wa yo ya. Kuba gure, ani yugunga gu sino berã du ziazia rogo fugo 1 Yoane 5:3 nga gu nayaa: “Gi nga du na nyemu Mbori re, nga ka ani kuti gako rugute. Gako rugute asusa nga omerani te.”

¹⁶ Ani duna ngbarago rogo fu gu motumo nga ga toro fu Mbori, zanga ani bihe ni sunge mbugo. Ani irisinga gu sangbanebi nga: “[Oni] karaga tironi koyo du Yekova ni; ki ya fu ko, ‘Mo dí irairapai dunduko ku sa yo; mo idi pa kina gu pai be rani ngba angba ani ki fu gu zuzuhe nga ga ngbarani ni motumo.’ ” (Osea 14:2) Gu gumbapai nga, “zuzuhe nga ga ngbarani,” si nayugopa gu motumo nga ga toro, nga agu afugo ani agumbaha rogo tambua Yekova na gako ringbisaapai. AEbere 13:15 nayaa: “Si du tie ani tumo ni motumo tambuahe fu Mbori rogo [Yesu Kristo] yo dedede, gu zuzuhe nga ga ngbarani nakusa pa rimoko.” Nga gu ngbarago du ani nani mbiko gaani motumo nga ga toro nga kungbo mangimangipai te, ono si nga yuguyugu gaani nyemuse tipa Mbori na ngbaduraniyo dunduko! Gere nandu na ani sa gu sita bangiripai rengbe ani ka wirikaha rogo Maraki kapati 1.

Ani Dunduko Nibasasa Nika Fu Karagapai Afu Tipa Gaani Mangaapai

17, 18. (a) Tipagine Yekova atiwa ‘irabiriki’ tini? (b) Agu aboro naamangapai nibiriki re, gine i awisigonga ha ya?

¹⁷ Agu aboro nanaraka rogo agu a’uru nangia ga Maraki nibasasa atindi tindiro agu apai i anamangaha, kina gu bangisapai re a du tipa rani. (ARomo 14:12; AGaratio 6:5) Mbiko agi apai re, Maraki 1:14 nayaa: “Boro motiwa nga gu irabiriki nadu [adu] na [wene] nya ni bara dagba gani rimbasa anya yo, ki zunga he, ono ni ki tumo fu Yekova na gu nya du na serõ ti ru.” Gu kumba nanidu na rimbasa anyaa beko anadunga na kina bangisa nyaa sa gbua beko te, ni kpiapai, nga bangisa vusende sa, ka gu kurai adunga ho ka ko fu ru ya te. Si aidanga ko sia gu nyaa nangia iravurari, gbarigbari ru, watadu guru nadu na kaza ka fu ru ni motumo te. Kangia ko anisia ngbatunga gu gbarigbari nyaa re, gure aniyugu gupai nga ko nabisirapa ga Yekova mbakadapai abisira tipa fu motumo, mbiko gu kumba nanidu na rimbasa anyaa beko arengbe arengba ka bi guru naadunga ni gbarigbari ru ya!

¹⁸ Si aru aru fu Yekova ko tiwa gu irabiriki re, nga gu boro nadu adu na wene nyaa ni bara ono kini mo ka ye na guru fu aboromotumo tipa i tumo na u naangbanga ya watadu isoke ka gbe ru na gire mbiko wa adunga banduge tiru nisaru be vurari, be gbara, watadu be wokote ya. Wa si avura du wo, anga wiri mboimboipai ho nayugo gupai nga, agi aboromotumo re adinga fugo rogo ga Mbori ndiko nga gu nasoga pa fu gbarigbari nyaa ni motumo ki penga ha fu aboro te. (Pa Amotumo 22:17-20) Agu aboro nadu na ruru berã aima ino gupai nga, apai arengbanga ka ngba ku bara yo yo te ka i asadi ka fu ngbatunga gu gamahe re fu gayo bazogo ni biriki ya kikiipa gamahe ngaha. Ono nirengo tie, gu boro i aamanga gipai funi re nga Bakindo Zegino dunduko, nga Yekova, nga guko kiipako kisusi, ka i aringbisanga ko na agu abazogo nga aboro ya. Maraki 1:14 nagumba gipai re were: “Mi nga bakere Bakindo, wo poi Yekova nga ga arimbasa ko, i nagunde ti rimore dagba arikaaboro.”

19. Gine du ani na nyemu ka bihe, na gine si aida ani nimangihe wa du rago re?

¹⁹ Ni du ani ni ga Mbori ruru amoyambu, ani na nyemu bi gu uru ngbatunga aboro dunduko nika fu irisa rogoho fu gu Bakere Bakindo nga Yekova. Ti gu regbo re, “kpotosende ahí be ina pa Yekova wa aime nahisa gango baime.” (Yesaya 11:9) Wa du rago tie re, ani mangi asadatise nyanyakii ka manga agu apai Yekova akpinyemuhe berani ni wirika ani bake Atambuahe nga guko nayaa: ‘Mi akiiso pako ni tambuahe.’ (Atambuahe 69:30) Tipa ani mangi gupai re, Maraki na kura rugute ka fuhe fu rani nga gu rugute rengbe ka undo rani bakere. Rogo gu kura apaparaha naye ue re, ani wisiginga gu kura apapara gu buku nga Maraki sirisiri.

Oni Natingidaha?

• Tipagine si aida tini ani kiisipa Yekova?

• Tipagine Yekova aidanga tini na agu amotumo nangia ga aboromotumo nadu ti rago Maraki ya?

• Wai ani afu gu motumo nga ga sambuohe fu Yekova?

• Gine si aida si ngia guhe nafõngbadu boro yo sa ndikidi irisombori?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 18]

Ga Maraki sangbanebi afura kumbatayo tipa gi gaani regbo re

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 19]

Esau abinga agu ahe du ziazia na kikiipaha te

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]

Aboromotumo gbiati kungbo aboro ringara anafunga wene motumo te

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 21]

Rogo zegino dunduko, aDezire Yekova nafu agu amotumo nga ga sambuohe zanga i sana aboro i tumo tipaha