Wari Rengbe Oni Ka Gbia Ndikidi Wasa Ni?
“Mbori nga Ba gaani Gbia Yesu Kristo, . . . nafu wasa fu rani rogo gaani [a]gberãngbi yo dunduko.”—2 AKORINDO 1:3, 4.
1. Gini mangimangiapai rengbe ka sa aboro i duna bakere nyemu i fu wasa fuyo?
GU KAZA nasa boro ni ngburukoni rengbe ka sa ni ni berẽ gupai nga gu du tini ima nyasa. Abazigizo, abavugumo, na angbongi nawegeda agu apai du ti aboro dunduko. Vura rengbe ka imo boro sa dagba aborokporo, si rengbe ka gburuwa akporo, watadu ka manga aboro ngbaome i oro ki mbu kpuyo na gayo ahe. Iraira mangapai rengbe ka sa kura aboro i berẽ gupai nga, anga kura rago ho rengbe yo ka gbia undo rogoho te. Agu aboro gu kereapai amanga yo re naida i fu wasa fuyo. Wari rengbe yo ka gbia gu wasa re ni?
2. Tipagine du gu wasa Yekova afuhe tigaha ti ni nikparakparaha?
2 Bete aboro nibasasa gbiati ariigbu namanga nyanyaki asadatise ka fu wasa fu aboro. Aboro naafu tambuahe afu tipa gu wene afugo akurayo agumbaha fuyo. Undo aboro na aũzegino nafu undo fuyo tipa guru regbo. Ono kina Yekova sa, nga ndikidi Mbori, rengbe ka mbakada agu apai dunduko gbere na ki fu ngbatunga gu undo aboro aidaha tipa ka ngbatunga agu agberango re amanganga yo berewe ya. Ziazia Kekeapai naya tipa ko wee: “I támbua Mbori nga Ba gaani Gbia Yesu Kristo, nga Ba inaapai, nga Mbori wasa dunduko; nafu wasa fu rani rogo gaani [a]gberãngbi yo dunduko, ya ani rengbe na fu wasa fu agu yo du rogo gu gberãngbi yo, mbiko gu wasa Mbori angarasi rani na ni.” (2 AKorindo 1:3, 4) Wai Yekova afu wasa fu rani?
Sovura Kuti Kina Boro Ndikidi Ndupai
3. Waigu gu wasa Mbori afuhe asovura kuti tarã gupai nafuda ngbatunga aboro?
3 Ngbatunga aboro dunduko adikumbo zangarengba nisangbana ga Adamu ingapai, nga guhe naye na dungu fudifudiapai adunga bagedaha ti ni ya na kini ndu na aboro sa kpio. (ARomo 5:12) Gu boro nagbarasa apai kisusi nga, Satana Bakitingbanga nga “gbia gi zegino re.” (Yoane 12:31; 1 Yoane 5:19) Yekova amangi apai susi gu gbua nga ka yugo nunga tipa gu kereapai namanga ngbatunga aboro. Ko akedi gako bangisa Vungu ko tumorii ngbatunga aboro ka batasa yo, na Ko aya fu rani wee ani rengbe arengba ka bi ziga be sangbana ga Adamu ingapai ka ani duna idapase kuti Wiriko. (Yoane 3:16; 1 Yoane 4:10) Mbori afura a tipa pai kumbatayo ki ya, Yesu Kristo, nga guko fu yo pagbia fuko ngbangbaturũ yo na auru kpotosende no, nika gbarasa Satana gbiati gi gbegbere zegino re nabaha.—Matayo 28:18; 1 Yoane 3:8; Yugoti 6:2; 20:10.
4. (a) Gine Yekova nafuhe tipa si nyakasi gaani kido kuti agu akidohe fu ko ho tipa ka ye na ziga fu rani? (b) Waigu Yekova aundo rani ani ini gu regbo ziga ka ye fu rani?
4 Tipa ani rengbe ka rugatirani na pa gu kidohe Mbori akido rani nani, ko abanda bazagino goapai ka yugo gupai nani nga, agu apai dunduko ko a fura tipaha kumbatayo amanga amanga nirengo. (Yosua 23:14) Rogo Ziazia Kekeapai, ko ake gupai yo ko amangihe bakuru kusayo ka batasa gako amoyambu nga agu apai nadu nibagasigasihe bangiri aboro. (Gate 14:4-31; 2 Abakindo 18:13–19:37) Na rogo Yesu Kristo yo, Yekova ayugu gupai nga, gako ringbisapai nakoda pa husa aboro be “ngbatunga awokote dunduko,” na zavura ka zingisa yo a bekpio. (Matayo 9:35; 11:3-6) Gini regbo agi apai re dunduko nika manga? Nikaragapai kuti ni, Ziazia Kekeapai naringbisapa agu apai nikaa manga rogo gi yangara arame nga ga gi kuru zegino re, nga agu apai nika manga mbata fu ye ga Mbori vovo ngbangbaturũ na vovo kpotosende. Gu ringbisiringbisipai Yesu afuhe ima rẽ na gu regbo ani araka rogoho re.—Matayo 24:3-14; 2 Timoteo 3:1-5.
Wasa fu agu Aboro Duna Gberarago
5. Ho Yekova anafu wasa ni fu agu aYisaraere nadu mbata, gine ko agbeberã yo kuti ni?
5 Ani nabi wai Yekova anafu wasa fu agu aYisaraere nadu mbata rogo gu gene ko anamangapai ngbaha na yo ti agu aregbo i anidu na gberarago. Ko atingidi yo na pa ngbatunga gu Mbori nga ko. Gipai re anyakasi gayo kido kuti gako akidohe. Yekova anasa gako anebi i fura rogo wene afugo ka yugopai tipa kpiaahe nga agu ahe arengbanga ka undo tihe watadu ka undo agu aboro nairisoho ya na ka yugo gu kparakparapai du dagbaha na ko nga ndikidi Mbori duni unga ko. (Yesaya 41:10; 46:1; Yeremaya 10:2-15) Ho Yekova aayani fu Yesaya wee, “Oni ngárãsi gimi aboro, oni ngárãsi yo,” Yekova asa gako nebi ko gumba sanza na ka ringbisapa agu ahe Yekova akusihe tipa si nyakasi padu ko nga Yekova nibahe kisusi na nibangisa ndikidi Mbori.—Yesaya 40:1-31.
6. Gini apai Yekova anafu ti kura aregbo ka yugo gu regbo nani ko ka batasa gako amoyambu ti ni?
6 Ti kura aregbo, Yekova anafu wasa niringbisa ko pa kparakpara regbo, ngbutuko kumbatayo watadu gizo kumbatayo, nga gu regbo ko ka batasa gako aboro ti ni. Wa pa batasa agu aYisaraere i aarungosi yo Ezipeta yo aambeda, ko aya fuyo wee: “Kura gberãngbi koyo [gbua] sa mi aka yé na ni ku ri Faro na ku ri Ezipeta; fuo gure ko ki idi[he] fu roni oni guari no.” (Gate 11:1) Ho rikaaboro biata azi bakure ni nga ga birĩ zogarago tipa ka ti na vura kurii ringara aYuda ti rago gu Bakindo nangia Yosafata, Yekova aya fuyo wee kina boro ko nitiko nika sovura kuba yo “gba.” (2 Pekapai 20:1-4, 14-17) Ono tipa batasa yo Babera yo, Yesaya aima kehe mbata fu agarã 200 kumbatayo, na agu futufutuapai a nadu tipaha Yeremaya aima kehe mbata fu agarã wa kama sa i nika batasa yo. Nairiwo wai gu sangbaanebi re angarasi ga Mbori amoyambu ho regbo batasa yo ambedi ni!—Yesaya 44:26–45:3; Yeremaya 25:11-14.
7. Gine nanidu nikodikodihe dedede kurogo gu kidohe nanidu tipa batasa aboro, na waigu gipai re amangi ruru aboro ringara aYisaraere yo?
7 Si ni gupai nagbeberã rani nga, agu akidohe nanaye na wasa fu ga Mbori aboro adu dedede na apangbanga rogoho tipa Masiya. (Yesaya 53:1-12) Agi apai re anafu maabangirise fu ruru aboro wa i anidu rogo dungu a’asada na fu aguyo nanaye fuo kpiko gu ruru aboro re. Rogo Ruka 2:25, ani nageda gupai yo nga: “Mo ngére, kumba adu Yerusarema yo, rimoko nangia Simona. Gi kumba adu ni ruru ko re, ki niberẽ ga Mbori pai aberã gbe, ningere ti[pa] gu wasa nga ga aYisaraere [nga pa yega Masiya]; Ziazia Toro ki du ti ko.” Simona aima ino pai tipa gu sangbanebi nadu rogo Ziazia Kekeapai tipa Masiya, na gako maabangirise tipa digisidigisi gu sangbanebi re a’aria gako raka. Ko aruganga tiko na pa wai gu sangbanebi re ka diga dunduko te, na kina boro ko nitiko arakanga a ki bi gu bata i agumbapaha kumbatayo re te, ono rago angba tiko ho ko abi gu Boro ni nikangia ga Mbori ‘gene ka batasa aboro.’—Ruka 2:30.
Gu Wasa I Afuhe Rogo Kristo Yo
8. Waigu gu undo Yesu afuhe adu kia ringbisihe kuti gu aboro aberẽ paha ya si i aidaha?
8 Wa Yesu Kristo aamanga gako sunge tungusapai auru kpotosende, ko anafunga gu undo dedede aboro anaberã paha ya si i aidaha te. Bete aboro aima digo nipidi gu Masiya ka ye ka kusa yo kusayo tii gu rungosi nangia ga aRomo i anasogotehe asogote. Ono tie, Yesu anayugonga pai fu aboro i a’aria zogarago ngbaome te; ko anaya fuyo wee i fu “agu ahe nga ga Kaisara . . . fu Kaisara.” (Matayo 22:21) Ga Mbori ringbisapai tipa ka batasa aboro aima koda kura apai susi gu gbua nga ka kusa yo kusayo tii gu birĩ zogarago nga ga kura aboro. Aboro aidi ka maa Yesu nibakindo, ono ko aya wee gupai ko aida ka mangaha nga “ka tumo dungu . . . [aboro] ni ungako.” (Matayo 20:28; Yoane 6:15) Anga gu regbo re angia wene regbo ko tona zogarago nibakindo te, na si adu nga Yekova nika asia pa zogarago fuko, angianga gu rimbasa aboro duna gberarago tiyo nika asia paha fuko ya.
9. (a) Gine nangia gu pangbanga nga ga wasa Yesu anatakapandehe? (b) Waigu Yesu ayugu nyakapa gu pangbanga ko anatungusaha kuti agu apai nanamanga aboro? (d) Gine ga Yesu sunge tungusapai amoi mburupai tipaha?
9 Gu wasa Yesu aye nani fu aboro adu rogo “gu wene pangbanga nga ga ga Mbori ngbi [kindo, NW ].” Si nangia gu pangbanga Yesu anatakapandehe rogo agu arago dunduko ko anata rogoho. (Ruka 4:43) Ko anyakasi nyakapa gu pangbanga re kuti agu apai nanamanga aboro na a’uru dunduko, niyugo ko gupai ko ka mangaha tipa ngbatunga aboro wa du ko nigu Bazogo nga Masiya. Ko asa agu aboro nanarungo i duna ndupai beyo ka raka, nizaka ko bangiriyo na ki sa airabubo i fura (Matayo 12:22; Marako 10:51, 52), nihusa ko agu aboro nadu na abeyo na anduyo nigbarigbarihe (Marako 2:3-12), nihusa ko agu akurako aYisaraere nadu na kere akaza tiyo (Ruka 5:12, 13), na nihusa ko aboro be kura kere akaza. (Marako 5:25-29) Ko azeresi agu aima nadu ti agu aborokporo awiriyo akpiki nizingisa ko agu awiriyo re bekpio. (Ruka 7:11-15; 8:49-56) Ko ayugu gupai nga, ko na bakere ome beko ka za kere bavugumo na ka mbiisa bakere rimbasa aboro nga aguyo nadu na gomoro. (Marako 4:37-41; 8:2-9) Kurii gure, Yesu ayugu arugute fuyo tipa raka, nga agu arugute adunga ngburungburu ya nga gu ka rengbe ka undo yo i mangipai na diabese kuti gu fudifudiapai du rogo zegino, na ki hiisi ngbaduyo na maabangirise tipa ruru zogarago tiibe Masiya. Rogo gi gene re, wa Yesu aamanga gako sunge tungusapai, anga kina wasa sa ko afuhe fu agu aboro nanadegatuyo kuti ko ni idapase sa te, ono ko amoi mburupai a tipa ngarasa aboro tipa akutu agarã kumbatayo.
10. Ga Yesu motumo azakigene tipa gine?
10 Fuo susa agarã susi 60 tingbafuo gu regbo Yesu afu gako unga nimotumo na i ki zingisi ko tipa ko raki ngbangbaturũ yo, ga Mbori toro adu kugii gu mokedi nangia Yoane ko kepai ki ya: “Gi rukutu agude, mi nake agi apai fu roni re, oni ka inga pai. Ka boro ingi pai, Azarõ be rani yo du Mbori ni nga Ba nga Yesu Kristo, nga ruru boro. Ko nga motumo gaani ingaapi; tipa gaani sa te, tipa zegino a dunduko.” (1 Yoane 2:1, 2) Mbiko agu aundo naye be ga Yesu rengberengbe motumo, ani nagbia wasa nibakerehe gbe. Ani ini gupai nga Mbori rengbe arengba ka vu rani ti gaani ingapai, ani rengbe ka duna gigiri sangbakpotoyo, ani rengbe ka duna ngbanya dagbarani na Mbori, na ani na maabangirise tipa nyenye unga.—Yoane 14:6; ARomo 6:23; AEbere 9:24-28; 1 Petero 3:21.
Ziazia Toro Nibafu Wasa
11. Gini kura mbakadapai tipa fu wasa Yesu akido paha mbata fu kpioko?
11 Baraho Yesu aduni na gako amokedi rogo gu nyemu nadu mbata fu kpioko nimotumo, ko afura tipa kura mbakadapai gu Bako du ngbangbaturũ yo amangihe tipa fu wasa fuyo. Yesu ayaa: “Mi akpara fu Buba, ko fu kura Mounda fu roni [bafu wasa; pa-Giriki, pa·raʹkle·tos], [si] nye anye na oni kindi, nga gu Ziazia Toro nga irarengo.” Yesu akido yo ki ya: “Gu Mounda, nga Ziazia Toro . . . ko ayugo apai dunduko fu roni, ki ye na agu apai ku bangironi dunduko mi agumba fu roni.” (Yoane 14:16, 17, 26) Wai nzunzu ziazia toro afu wasa fuyo?
12. Wai gu sunge nga ga ziazia toro niguhe naundo ga Yesu abawiriki i tingidi agu apai i ayuguhe fuyo afu undo rogo ye na wasa fu dungu aboro?
12 Yesu aima yugopai nibakerehe fu gako amokedi. Si nirengo nga, ka bangiriyo agonga ti agu apai namangi te, ono ya mo i arengbe ka tingida agu apai nzunzu ko agumbaha? Ya mo ka i ambu abawiriki nisayo bangiriyo go ti nyanyakipa pai mbiko gayo kpakpa ome tingidapai? Yesu akido yo ya ziazia toro ‘atingida yo atingida na agu apai ko agumbaha fuyo.’ Si ki ta du were, agarã muambe fuo kpio Yesu, Matayo arengbe ka ke bambata buku Wene Pangbanga, nga gu ko ake gu ga Yesu Tungusapai rogoho Yesu amangihe rii Bagangara yo, nga gu tungusapai nafu ngbarago ku ngbadu aboro yo, kodihe na gako dendekere asanza tipa Kindo, gbiati asakapai na agu afutufutuhe tipa agu apai nika yugo padu ko ho na ome kindo beko. Fuo susa agarã 50 kusa, gu mokedi nangia Yoane arengbe ka ke gu pangbanga aboro narengbe ka kido kuti ni, nga gu pangbanga nafura na agu afutufutuhe bakere gbe tipa gu bete yangara a’uru nga ga ga Yesu sunge tungusapai auru kpotosende. Nga wai agi apangbanga naangarasa aboro daa kuti gi gaani regbo re!
13. Waigu ziazia toro adu wa bayugupai fu bambata aKristano?
13 Ziazia toro amangi apai susi gu gbua nga sa abawiriki i tingidi agu apai i agumbaha fuyo, si ayugupai fuyo na ki yugu gene fuyo i girogo ga Mbori aringbisapai wenengai gbe. Baraho Yesu aduni kindi na gako abawiriki, ko agumba agu apai fuyo i agianga rogoyo wenengai ti gu regbo re ya. Ono tie, kusa, fuo ziazia toro fõngbaduyo yo, aYoane, Petero, Yakoba, Yuda, na Pauro akeke asakarogopaiyo tipa gu kura apai Mbori amangaha rogo gako ringbisapai. Rogo gi gene re, ziazia toro adu wa bayugupai, kini fu wene kidohe fuyo na gupai nga, Mbori du nayugo gene fuyo.
14. Rogo gini agene ziazia toro aundo ga Yekova aboro?
14 Gu iiriwo agamahe nangia ga toro afu undo a rogo sa apai si du ziazia, nga, Mbori aima aria gako ngbanya kusayo nga gu nadu dagba ko na ndikidi aYisaraere ki fuhe fu gu dungurati nangia ga aKristano. (AEbere 2:4) Yuguyugu zuzu gu toro re rogo gu raka nangia ga aboro nibasasa angia gu nyanyakipa pai ka yugo agu aboro nzunzu nangia ga Yesu abawiriki. (Yoane 13:35; AGaratio 5:22-24) Na gu ziazia toro re anyakasi agu aboro nadu rogo gu dungurati re i ngia ngangara adezire kini fura zanga gunde.—Amokedi 4:31.
Undo Ho Du Boro Ni Rogo Kere Fudifudiapai
15. (a) Gini fudifudiapai aKristano agbiatiyo nani bakuru kusayo na were? (b) Tipagine rengbehe ka du ti ni nga agu aboro nangarasa akurayo naida gupai aida a nga i ngarasi yo?
15 Agu aboro dunduko naima kparatiyo fu Yekova na nazitiyo kuti ko nagbia tiyo agbia ti kura ngbatunga arungosi. (2 Timoteo 3:12) Ono tie, dungu aKristano ahi fudifudiapai nga gu nadu nikerehe kisusi. Rogo gi gaani regbo re, ndurumo aboro-zuũ afudi bete aguyo na ki kisi aguyo rogo abataya nga ga agu aboro i azi yo ti regbo vura, ki kisi aguyo ku bambukiso yo, na ki kisi aguyo rogo agu abataya du tipa sunge nangia agu arago naangbanga tipa aboro raki rogoho ya. Abazogo adi gu sunge kubeyo nga ga rungosi aboro, watadu i afu gene fu agu aboro airisanga andiko ya i nimangi kereapai zanga i fu mbusa fuyo. Kurii gure, aKristano agbia tiyo na kere akaza watadu kere fudifudiapai rogo gayo ramukporo. Apai rengbe ka du a nga, gu nyanyaki Kristano natanga na undo fu akurani aidipase, apai kinaho a nafuda ni si aida ni mangipai sani. Ho du apai ni wa ngbatunga gure tipa gu boro nangarasa akurani re, si rengbe ka du a nga ni na nyemu i ngarasi ni.
16. Ho Davide aduni rogo bakere fudifudiapai, wai ko agbia undo?
16 Ho Bakindo Saura aora ni fuo Davide ka imo ko, Davide asa tiko koyo du Mbori ni nigako Moundo. Ko azungadi Mbori ki ya: “Ako Mbori, mo gí gi kpetambuahe . . . mi agbú tii kirima puporo.” (Atambuahe 54:2, 4; 57:1) Ya mo Davide agbia undo? Ii, ko aima gbiaha. Vuru gu regbo re, Yekova amangisunge na Gada nangia nebi gbiati Abiatara nangia boromotumo i fu arugute fu Davide, na Ko amangisunge na Yonatana wiri Saura ko nyakasi Davide. (1 Samuere 22:1, 5; 23:9-13, 16-18) Yekova ambu aFereseto a i rimi na vura nga ga gbu ahe kurogo gu ringara re, si ki ta du were, ka Saura arengbanga berewe kaa do fuo ko ya.—1 Samuere 23:27, 28.
17. Ho Yesu aduni tii kere fudifudiapai, wari ko andu kuho ni tipa undo?
17 Yesu Kristo nitiko adu rogo bakere fudifudiapai wa digido gako raka auru kpotosende aambeda. Ko aima ruga tiko wenengai na pa wai gako mangaapai arengbe ka mangapai na rimo gu Bako du ngbangbaturũ yo na gupai si arengbe ka ye nani tipa gu raka nga ga ngbatunga aboro kumbatayo. Ko akparikpee kakaka, na “imisiripai ki mangi ko” a. Mbori afu gu undo si aida i fuhe fu Yesu ti gu regbo fudifudiapai re.—Ruka 22:41-44.
18. Gini wasa Mbori afuhe fu bambata aKristano nga aguyo i anarungosi yo nikerehe?
18 Gu rungosi i arungosi aKristano nani tingbafuo sigira yo gayo bambata dungurati aima egera gbe si ki sa gupai nga i gbandaka kusayo Yerusarema yo dunduko ki mbu kina amokedi sa. I anagbegbefa akumba na adee kusayo kpuyo yo. Gini wasa Mbori afuhe fuyo? Si angia gu kido nadu rogo Fugo ko yo fuyo nga wee, ‘i aima duna wene ahe beyo, nga nyenye ahe susi gu paha agbere,’ nga agu aũkumbo nika nyeanye kindi i ka du nani beyo na Kristo ngbangbaturũ yo. (AEbere 10:34; AEfeso 1:18-20) Wa i aandu kumbatayo kindi na tungusapai, i abi gu gopai nga, ga Mbori toro aduadu na yo, na agu apai namangi yo afu kura ndupai fuyo tipa i duna ngbarago.—Matayo 5:11, 12; Amokedi 8:1-40.
19. Wa i avura rungosi Pauro nikerehe, ginipai ko aberẽhe tipa gu wasa Mbori afuhe?
19 Fuo bete regbo kusa, Saura (Pauro), nga guko nadu nitiko nikere barungosi aKristano, ada nigu boro i aarungosi ni mbiko ko asa tiko ni Kristano. Rogo gu kisanga rimoho angia Kupurio, binza adu yo naaida ka kandasi ga Pauro sunge tungusapai nimanga ko biriki na ka gumba irairaapai tipa ga Pauro sunge tungusapai. Garatia yo, aboro asopo Pauro yo na ambia ki mbu ko i naberẽhe tigayo ya ko kpi. (Amokedi 13:8-10; 14:19) I ataki ko na akpudu Makedonia yo. (Amokedi 16:22, 23) Tingbafuo gu zuũ ndurumo aboro aguari nani Efesa yo, ko akepai ki ya: ‘Gu rungosi i amangi rani nani, i arõisihe fu rani bakere gbe susi omerani, ani aberãnga ha ya ani anye ni ungarani berewe fuoho te. Nirengo, ani aberẽhe tigaani ya i ima sarangbanga rani sa kpio.’ (2 AKorindo 1:8, 9) Ono rogo kina gu bangisa waraga re, Pauro ake agu afugo wasa ke yo ho rogo gu 2 genewaraga du rogo gi papara kekepai re.—2 AKorindo 1:3, 4.
20. Ginipai ani andu ka wisigoho rogo gu papara kekepai naye fuo gere?
20 Waigu rengbe oni ka koda beroni na kura aboro ka fu gu wasa re? Dungu aboro gu duho rogo gi gaani a’uru re duna gberarago naidaha, singia si mbiko gu gberango nati kurii dungu aboro watadu si mbiko agu agberangbii namanga kina yo nisayo. Rogo gu papara kekepai naye fuo gere, ani nika wisigo wai rengbe ani ka fu wasa ho du apai ni wa ngbatunga gure.
Oni Natingidaha?
• Tipagine duhe ti ni nga gu wasa Mbori afuhe si kiipaha kisusi?
• Gini wasa i afuhe rogo Kristo yo?
• Wai ziazia toro ayugu gupai nga si nga bafu wasa?
• Oni funga kpiaapai nga ga gu wasa Mbori afuhe ho gako amoyambu anidu ni rogo fudifudiapai.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
Ziazia Kekeapai nayugo gupai fu rani nga, Yekova afu wasa fu gako aboro nibatasa ko yo
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]
Yesu anafu wasa nigako yugopai, nihusa ko aboro kaza, na nizingisa ko kangba aboro
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]
Yesu agbia undo nga gu naye fuko ngbangbaturũ yo