Gine Yekova Aidaha Berani?
“Gine Yekova aida[ha] be ro? a nga kina manga pai ni ruruhe, na ka kpi nyemu weneringise, na ka ta ni umbasitise na ga Mbori, te?” —Mika 6:8.
1, 2. Tipagine rengbe kpoto kura ga Yekova amoyambu yo ka zera ti ni, ono gine rengbe ka undo yo?
VERA nga ruru Kristano du garãri wa 75 na kingia gu boro du adu poporopoporo. Ri nayaa: “Ti kura aregbo, mi nisungu dimo kpure yo ka ngera ti bangiri bambu ka bi agu awirinina nga aKristano i nitungusipai kini tanga ti akporo. Kina aume ninaangbiko bangire yo mbiko mi naida ka du na yo, ono kaza naká na mi ti manga mi sunge fu Yekova.”
2 Oni aberẽnga wa ngbatunga gure? Rengo ngaha nga, agu aboro dunduko nakpinyemu Yekova naida kaa ta nirimoko na kini mangi agu apai ko akpinyemuhe. Ono, ginipai ka ani mangihe ka ani akakaza akakaza dedede, ka ani ngia gbinza boro, watadu ani na bakere tindiro berani nga ga aborokporo? Si rengbe ka zeresa kina kpotoraniyo, mbiko ngbatunga agu apai re rengbe ka ká na ani ti manga ani agu apai dunduko ngbaduraniyo aida ani mangihe rogo ga Mbori sunge. Kangia wo duhe tipa rani, pa makia ani Mika kapita 6 na 7 nawira si angarasa rani angarasa nirengo. Agi akapita re nayugo gupai nga, agu apai Yekova akpinyemuhe, si niruruhe na ni gupai rengbe ani arengba ka mangaha.
Gu Gene Mbori Amangapai na Gako Aboro Ngbaha
3. Wai Yekova amangipai na agu aYisaraere nangia aboro mungu?
3 Ani wisiginga Mika 6:3-5 mbata na ki binga wai Yekova amangipai na gako aboro. Oni tingidi gupai nga, ti rago Mika, aYisaraere angia aboro mungu. Wa si avura du wo, Yekova anayamba yo ninunga na agu afugo nga, “Ako gimi aboro.” Ko azungodi yo ki yaa: “Ako gimi aboro, oni tíngidi pa gu pai Baraka asangi[he].” Kuba gupai nga ko bira yo nikere afugo, ko a’asadi ka fura ngba gu gene nika fõngbaduyo yo, kini sana yo na gu sanahe nga, “Gini pai mangi mi . . . [kuti] roni?” Ko angarasi yo a ‘i gumbanga pai ni adeziree kuti ko.’
4. Gini sangbana si aida gu ga Mbori kpiapai nga ga yugo nunga mangi rani nani?
4 Nangbaa gu wene kpiapai Mbori amaaha fu rani dunduko re! Rogo nunga, ko anayamba agu aYisaraere gbiati aYuda nadu ti rago Mika nangia aboro mungu re ni “gimi aboro” na kini zungodi yo. Nirengo tie, si naida ani yugu nunga gbiati weneringise rogo gaani mangaapai na agu aboro du rogo dungurati. Nirengo, si rengbe ka du nga, si taata fu rani ani sungu na kura aboro te, watadu nduhe rengbe ka du nga i anyakanga rogo toroyo te. Ono tie, kangia i nakpinyemu Yekova akpi, si naida ani undo yo na ki yugu nunga fuyo.
5. Gini banguapai gumba yo paha rogo Mika 6:6, 7?
5 Fuo gure tie, ani arianga tirani fuo Mika 6:6, 7. Mika asana asanahe timburu akuraha niyaa: ‘Mi aye na gine kubarabangiri Yekova, ka tumusa nani kubarabangiri Mbori du ariyo gbe? Mi aye kubarabangiri ko na zozo amotumo, na wiri bagara nga guru du garãru sa? Rago angba ti Yekova mbiko dungu kutu abakandoro, na badungu nzeme nafu wa adi kutu bawe? Mi afu bambata wire tipa gi samungu, na zuzu borore tipa gu ingapai nga ga mbisimore?’ Oó, si nibagasigasipai boro fu ngbarago fu Yekova na ‘dungu kutu abakandoro, na badungu nzeme nafu wa adi kutu bawe.’ Ono pai kinaho rengbe boro ka mangaha si ki fu ngbarago fuko. Gine du ngaha?
Si Naida Ani Mangi Ruru Sarangbangaa
6. Gini apai biata Mbori aidaha berani du nikekehe rogo Mika 6:8?
6 Rogo Mika 6:8, ani nawirika gupai yo Yekova aidaha berani. Mika asanahe ki yaa: “Gine Yekova aida[ha] be ro? a nga kina manga pai ni ruruhe, na ka kpi nyemu weneringise, na ka ta ni umbasitise na ga Mbori, te?” Agi apai biata Mbori aidaha berani re nakodapa agu apai nafõ rani ngbaduraniyo, wai ani aberã, na gupai ani amangaha. Si naida ani duna nyemu ka yugo agi asino re, ka berãpa wai rengbe ani ka yugo agi apai re rogo gaani raka, na ka gbata gene ka mangaha. Ani wisiginga agi apai biata Mbori aidaha re nibasasa.
7, 8. (a) Gu fugo nga “[ka] manga pai ni ruruhe,” rogoyo nga gine? (b) Gini iraira mangaapai namoipai ti rago Mika?
7 “[Ka] manga pai ni ruruhe,” nayugopa manga ruru sarangbangaa. Gu gene Mbori amangaapai ngbaha, si nga gu ruru sarangbangaa sigira ko ho nikpiapai fu aboro i naamangapai kuti ni. Ono tie, agu aboro naaraka ti rago Mika, anamanganga ruru sarangbangaa te, ono iraira sarangbangaa i anamangaha. Rogo gini agene? Ani wisiginga Mika 6:10. Ti digido gu veresi re, i naringbisapa ababagiahe yo ya i anamangasunge na ‘gu ũringbisa bakio ahe nadu nikpakpaha,’ nga gu nadu nitoonihe. Veresi 11 nagbia gu kurapai kuti ni nga i anamangasunge na “mangu aũringbisaahe nibiriki.” Na kuti sangba veresi 12, ya ‘mirãyo adu ni ũbiriki.’ Sidu, agu apai namoipai ti rago Mika, angia gu ũringbisa bakio ahe gbiati gu ũringbisa barõa ahe nangia ga biriki, gbiati gumba aziree.
8 Anga i anamanga gi gayo iraira apai re kina babagaahe yo sa te, ono i anamangaha amanga a ki da rimi nani kutii abambu pe-ngbangaa yo. Mika 7:3 nayugo gupai nga, ‘abazogo na abasaringbangaa anasanahe tipa marã mobirimo.’ Aboro anafuka marã mobirimo fu abasapungbangaa tipa i irasi ngbangaa fu aboro wenesa. “Gu bakere[pa] boro,” watadu gu boro ringara nanamaapai rii kura aboro, anakoda beni kurogo gi kuondiko re a. Nirengo, Mika aya wee bazogo, basapungbangaa, na kikiipa boro ‘anazio beyo dagbayo,’ du rogoyo nga, i anakoda tiyo ka manga gayo gbegbereapai.
9. Wai gu iraira mangaapai gbegbere aboro anamangaha aduna sangbanaha kurii aYuda na aYisaraere?
9 Gu iraira mangaapai gbegbere abarumbatayo anamangaha agbarasipa aYuda na aYisaraere dunduko. Mika 7:5 nayugo gupai nga, zingo ruru sarangbangaa andu na aboro sa gupai nga ka i kidonga berewe kuti akurayo ya, zanga i kido kuti agu abadiangbayo i anagumba gayo arondo fuyo, na zavura gayo abadiarogatise, i anakidonga berewe kuti yo te. Veresi 6 nayugo gupai nga, gi iraira mangaapai re andu na aboro ki da ti gupai nga, zavura agu agume nanimbedi gbe ka duna irisa dagbayo wa akumbagude na abayo, adegude na anayo, i anabasapa tiyo abasa.
10. Rogo gi zegino du kina iraira apai rogoho re, wai aKristano amanga gayo apai?
10 Ginipai namanga areme? Ya mo ani abinga apai si kini mangi wa kina gure tee? Wa kina gupai nadu tipa Mika, iraira mangaapai ke pati rani kirikiri, anga boro ho nakido kuti kurani areme te, ngbanga gu sino sungo nga ga aboro na akurayo te na ngbanga gu ramukporo nga ga aborokporo a te. Ono, wa vura duhe wo, nidu ani ni agu amoyambu nga ga Mbori yo dagba gi iraira apai du rogo zegino re, ani ambunga gu iraira sino mangaapai nga ga gi zegino re si rimi kurogo gu dungurati nga ga aKristano te. Kuba gure, ani namanga asadatise ka songoda agu arugute adunga ngburungburu ya du tipa pe kina rengo na kakuti gaani ruru mangaapai rogo gaani raka na auru dunduko. Nirengo, ani na “nyemu ka sunga na rurupai rogo apai dunduko.” (AEbere 13:18) Oni aidanga kuti gupai nga, pa manga ani ruru sarangbangaa si nasa rani ani gbia bakere ngbarago nga gu naye be gu kodatise du ani nani na awirinarani nga aguyo nayugo ndikidi kido tee?
Wai Aboro Agia ‘Kina Boro Ndikidi Fugo Yekova’?
11. Wai sangba Mika 7:12 andu kaa digo areme?
11 Mika agumbapai kumbatayo nisangbanebi ya wa gbegbereapai avura nimangi, aboro dunduko nika gbia ngbarago agbia be ruru sarangbangaa. Gu nebi re afura tipa pai kumbatayo ya i adungura aboro “tona ti gu baime sa gu baime na ti gu bagangara sa gu bagangara” tipa i sa tiyo ni airisi Yekova. (Mika 7:12) Areme nga gu regbo yangara digisidigisi gu sangbanebi re amanga, anga kina bangisa rikaaboro sa nagbia undo be gu ruru sarangbangaa nga ga Mbori te, ono aboro nibasasa dagba rikaaboro dunduko nagbia undo. (Yesaya 42:1) Wai gipai re ayugotihe nirengo?
12. Wai aboro agia ‘kina boro ndikidi fugo Yekova’ areme?
12 Tipa ani rengbe ka gbia karagapai kuti gi sanahe re, ani wisiginga agu afugo Mika nadu mbata. Mika 6:9 ayaa: “Fugo Yekova napaa apaa fu bakporo—ndikidi tatamana nga ka gunde ti rimoro.” Wai rikaaboro agia ‘kina boro ndikidi fugo Yekova,’ na gini ngbanya du dagbaha na pa manga ani ruru sarangbangaa? Rengo ngaha nga, aboro agianga fugo Mbori areme ngburungburu te. Ono tie, rogo gu gaani sunge nga ga tungusapai ani amangaha rogo zegino dunduko, aboro nagia fugo Yekova wa ani agumbaha fuyo wa du yo nibasasa dunduko zanga bipa angbatunga yo watadu gayo aba dagba aboro. Nisangbana gipai re, agu aboro nadegatuyo i ‘nagunde ti rimo Mbori,’ na kini fu irisa fuko. Ani nirengo namanga rurupai na ninyemuse rogo gu sunge ani amangaha nizaza atakipande Kindo. Nisa ani rimo Mbori aboro dunduko inihe zanga yugoho fu kina kura aboro, gure nga ani “[na]manga pai ni ruruhe” watadu ani namanga ruru sarangbangaa.
Ani Du Wa ka Ani Kpinyemu Weneringise
13. Gine nga gu kparakparapai du dagba weneringise nga ga nyemuse na nyemuse?
13 Fuo gure, ani sakinga pai tipa gu uepai Mbori aidaha gumba yo paha rogo Mika 6:8. Yekova naida ani “kpi nyemu weneringise.” Gu fugo aEbere i asaha nga “weneringise,” rogoyo a nga “gu weneringise nga ga nyemuse,” watadu “gu nyemuse nasa boro ni zi tini kuti badiangbani.” Weneringise nga ga nyemuse nga gu sino nasa boro ni guari ka manga wenepai tipa kura aboro, nga ka berãpa kura aboro rogo nunga. Weneringise nga ga nyemuse kia ti gu sino nga nyemuse. Wai duhe wo? Gu fugo nga nyemuse na bakere rogoyo ti ni, nigu sino rengbe boro ka yugoho tipa ahe na tipa apai. Nikpiapai, Ziazia Kekeapai nafura tipa gu boro “nakpi nyemu imekakue na nzeme” na tipa guni “nakpi nyemu tatamana.” (Asanza 21:17; 29:3) Ngba kura gene, aboro dedede ninaayugo weneringise nga ga nyemuse fu akurayo, gbe, fu aguyo namangasunge fu Mbori. Nikpiapai, Mika 7:20 (NW) nafura tipa gu “weneringise nga ga nyemuse i amangihe fu Abarayama,” nga gu kumba nanamangasunge fu Yekova Mbori.
14, 15. Wai boro ayugo weneringise nga ga nyemuse, na gini gopai duho tipaha tingidi yo ho?
14 Kuti Mika 7:18 (NW), gu nebi re aya wee Mbori “nagbia ngbarago rogo manga weneringise nga ga nyemuse fu aboro.” Na rogo Mika 6:8, anga gupai i agumbaha yo fu rani nga ani yugu kina weneringise nga ga nyemuse fu aboro sa te, ono i nangarasa rani yo a ani kpinyemu gu sino re. Gine ani awirikaha rogo agi averesi re? Ani namanga weneringise nga ga nyemuse fu aboro na nyemu mangaha tirani mbiko ani naida ka yugoho. Wa kina Yekova a, ani nagbia ngbarago rogo manga weneringise nga ga nyemuse fu agu aboro du rogo zingo.
15 Areme, ngbatunga gu mangaapai nga ga weneringise nga ga nyemuse fu aboro re nayugo ada nzunzu nga ga Mbori aboro. Ani wisiginga kpiapai gbua sa. Rogo Banzinga rogo gu garã nangia 2001, bavugumo aye na ime-mai si ki akangbii Texas yo du Amerika yo, kini kukuodi dungu akutu abambu, kodihe na akama akporo nangia ga aDezire Yekova. Tipa aDezire bangeyo ambedi kuti 10,000 rengbe ka undo agu akurayo aKristano nadu rogo zingo, i afu tiyo na gayo regbo gbiati gayo ome ninyemuse ka undo awirinayo gbua, angianga tipa mosoro ya. Vuru gu regbo bagizoho asusi bebere garã, agi abaundosunge re amangisunge kakaka, kini di gayo a’uru, ayuru, na adigido poso ka dudua aBambu Kindo 8 gbiati akporo susi 700 tipa agu awirinayo nga aKristano. Agu awirina naarengbanga ka manga ngbatunga agu asunge re tigayo nibeyo ya afuku ariahe, aũdudua abambu, na marã. Tipagine gi dungu akutu aDezire re andu ti ni ka undo awirinayo? Mbiko i “[na]kpi nyemu weneringise.” Si nafu ngbarago fu rani wa ani aino gupai nga, awirinarani rogo zegino dunduko nayugo ngbatunga gu weneringise nga ga nyemuse re fu aboro! Ii, pa “kpi [ani] nyemu [ka manga] weneringise” nirorõi pai te, ono si nafu ngbarago afu fu rani!
Oni Ta Ni Umbasitise Na Mbori
16. Gini yugopai na kpiapai nanyakasapa gu zingo du ani nani tipa ta na Mbori rogo umbasitise?
16 Gu biatapai Mbori aidaha berani, si rogo Mika 6:8, na si tipa “ta ni umbasitise na ga Mbori.” Si nayugo gupai nga, ani ini pa gu gaani angbanda rengbe ani ka mangapai ki da ti ni na ka kido kina kuti Mbori. Ani yugunga ha na kpiapai: Ani moinga kpia gupai ku berã rani yo nga, tooni degude zi be bari totoroto wa i aandu rogo bavugumo. Gi degude re ima ino gupai nga, kiinga ome ri te, ono ri na kido kuti bari. Ani a wo, si naida ani ini pa agu angbanda du ti ome rani ono kini kido gbe kina kuti gu Barani du ngbangbaturũ yo. Wai rengbe ani ka nye kuti gu kido re? Gene sa dagba agu akuraha nga, nimaa ani ndu gupai ku berã rani yo kindi si aida ti ni ani mbedi na Mbori. Mika natingida rani na anduhe biata nga: Yekova nga gaani Batasi, Bayugu gene fu rani, na Babanda rani.
17. Wai Yekova abatasi gako aboro na ki ngbembatayo fuyo, na ki banda yo ti agu aregbo nadu bakuru kusayo?
17 Kuti Mika 6:4, 5 , Mbori ayaa: “Mi akusi roni ringara Ezipeta yo.” Ii, Yekova angia ga aYisaraere Batasi. Kurii gure, Yekova ayaa: “Mi kedi Mose ku mbata yo fu roni, na Arona, na Miriama a.” Mbori anamangasunge na Mose gbiati Arona i naangbembatayo fu gu rikaaboro re, na Miriama tigari angbembatayo fu agu adee nangia aYisaraere rogo gu gbere i adoho nangia ga diabese. (Gate 7:1, 2; 15:1, 19-21; Pa Fu Rugute ni Ue he 34:10) Yekova anafu arugute fu gako aboro rogo gako amoyambu yo. Rogo gu 5 veresi, Yekova atingidi gu rikaaboro nangia aYisaraere re ya ko abanda yo be Baraka na be Birama na ko abanda yo ti regbo gayo yangara nunguro tona Sitimi yo ringara Moaba yo ku Girigara yo rogo Ringara Mokido.
18. Wai Mbori amangasunge nigaani Batasi, Bangbembatayo, na ni Babanda rani areme?
18 Wa ani ata na Mbori, ko nabatasa rani be ga Satana zegino, kini yugu gene fu rani rogo Fugo ko na rogo gako riigbu, na kini banda rani wa badona ho asogorani azubo rani ni. Si du tie, ani na wene ndupai berani ka zio be gu Barani du ngbangbaturũ yo totoroto wa ani andu na ko rogo bavugumo nga ga gaani yangara nunguro kurogo gako ruru vovo zegino, nga gu rago ngbaa kisusi gu Ringara Mokido nadu mbata.
19. Rogo gini gene du pagume dagba umbasitise na gu ngbanda rengbe ani ka mangapai ki da ti ni?
19 Pa ta ani ni umbasitise na Mbori naundo rani ani duna ruru bipai tipa agu apai du tipa rani. Si wo, mbiko pa yugo ani umbasitise nakoda pa ino ani agu angbanda rengbe ani ka mangapai ki da ti ni. Gbinza watadu wokote rengbe ka maa ngbanda ti gu sunge rengbe ani ka mangaha fu Yekova. Ono tie, kuba gupai nga, ani mbu gipai re si zeresi kpotoraniyo, si niwenepai ani tingidi gupai nga, Mbori naida na pa gu asadatise ani amangaha gbiati agu amotumo ani afukaha ‘kuti gu bakioho du berani, angianga kuti gu bakioho adunga berani ya te.’ (2 AKorindo 8:12) Nirengo, Yekova naida ani mangisunge fuko na ngbaduraniyo dunduko, kini mangi apai wa rengbe agu apai du tipa rani ka mbugene fu rani ani mangihe. (AKorosaio 3:23) Ho ani amanga gupai ni kakaka na zaaza rengbe ani ka mangaha rogo gaani sunge fu Mbori, ko nafu maku afu fu rani nibakerehe.—Asanza 10:22.
Gu Sino Berã Nga ga Sungudopai Naye na Amaku
20. Pa ino ani ginipai rengbe ka undo rani ani yugu gu sino berã nga ga sungudopai wa ga Mika?
20 Pa gbia ani ga Yekova amaku nafõngbaduraniyo ani wiriki manga gu sino nga ga Mika. Ko ayaa: “Mi asúnguda Mbori nga [ga] gi bata [ko].” (Mika 7:7) Gini pagume du dagba agi afugo re na pa ta ani ni umbasitise na Mbori? Padu ani na gu sino tirani nga ga sungudopai, watadu zerangbaduse, naundo rani ani zanga duna gberarago tirani wa ani apido ga Yekova uru. (Asanza 13:12) Ka pe rengo, ani dunduko duna bakere nyemu bi gi gbegbere sino zegino re si nadigi. Ono tie, rogo aposo nibasasa, dungu akutu aboro natona atona gbua kaa ta na Mbori. Pa ino ani gipai re nika sa rani ani duna gu sino berã nga ga sungudopai. Dezire sa nga guko naima dia gbanga regbo kurogo rengo yo afura tipa gipai re ki yaa: “Wa mi angera kusayo ka bi gu sunge tungusapai mangi mi he tipa agarã 55, mi idi gupai nirengo nga, pahe agberanga bere wa mi aapido Yekova te. Kuba gure, gupai si namangihe fere nga si batasi re be dungu fudifudiapai.” Ya mo kinawo a mangihe fu roni?
21, 22. Wai du sangba Mika 7:14 nidigisidigisihe rogo gi gaani uru re?
21 Zanga kapa, pa ta ani na Yekova naundo rani aundo. A wa ani agedaha rogo Mika 7:14, Mika aringbisipa ga Mbori aboro ya i wa agu avusende nasungo na babandara rogo wene ba. Rogo gu kikii digisidigisi gu sangbanebi re areme, gu gaani Babanda avusende nga Yekova ani akido kuti ko, nabanda yangara agu aYisaraere nga ga toroyo gbiati “kura akandoro.” I nasungo “ni sa yo rogo birengua rogo ringara aati,” ki du nikparakpara yo kusayo rogo toroyo ti gi totorotototoroto zegino du nikerehe re.—Yoane 10:16; Pa Fu Rugute ni Ue he 33:28; Yeremaya 49:31; AGaratio 6:16.
22 Ga Yekova aboro nagbia ngbarago mbiko gu bangeyo nazugo, a wa Mika 7:14 afura a tipaha kumbatayo. Nifura Mika tipa ga Mbori avusende, watadu gako aboro, ko ayaa: “I rígi tiyo Basana yo na Girada yo.” A wa avusende anarika rogo wene banambu Basana yo na Girada yo na kini zugo, kinawo a ga Mbori aboro areme agbia ngbarago mbiko pa zugo yo rogo agu apai nga ga toro, na si nga gu kura maku berewe fu agu aboro nata na Mbori ni umbasitise.—Pa Geda Aboro 32:1; Pa Fu Rugute ni Ue he 32:14.
23. Ginipai rengbe ani ka wirikaha be wisigo Mika 7:18, 19?
23 Rogo Mika 7:18, 19, gu nebi re nanyakasapa gu nyemupai du ti Yekova ka mbupai fu agu aboro saa gayo berã. Veresi 18 naya wee Yekova “navu aboro ti irairapai” na “ki mbu pa samungu.” Kuti veresi 19, ko “abá [gayo] ingaapai dunduko ku dudungura baime yo.” Ginipai dagba agu akuraha rengbe ani ka wirikaha be gipai re? Si naida ani sana tirani kangia ani nawirika Yekova rogo gipai re ke. Ani nambupai fu aboro tipa gu irairaapai i amangaha kuti rani? Ho ngbatunga agu aboro re asa gayo aberã ni na kini gbata gene ka mbakada agu apai gbere, si naida ani aduna nyemu ka yugo gu sino Yekova nga ga mbupai fuyo naabaha dunduko na nyeanye kindi.
24. Wai gbia oni undo be wisigo ga Mika sangbanebi?
24 Gini undo gbia ani he be wisigo gu sangbanebi nga ga Mika re? Si tingidi rani na gupai nga, Yekova nafu ndikidi maabangirise fu agu aboro naye koyo du ko ni. (Mika 2:1-13) I ngarasi rani ani mangi agu apai dunduko rengbe ani ka mangaha tipa ka sonosa ndikidi irisombori kumbatayo tipa wa ka ani aata nirimo Mbori nyeanye kindi. (Mika 4:1-4) Na i kido rani na gupai nga, ka kina gini apai vura du tipa rani, ani rengbe arengba ka manga agu apai Yekova akpinyemuhe. Ii, ga Mika sangbanebi nanyakasa rani anyakasa nirengo ani naata nirimo Yekova.
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Kuti Mika 6:8, gine Yekova akpinyemuhe berani?
• Ginipai ka ani mangihe ka ani aida ka “manga pai ni ruruhe”?
• Wai rengbe ani ka yugo gupai nga, ani “[na]kpi nyemu weneringise”?
• Pa ‘ta boro na Mbori rogo umbasitise’ nakoda gine?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 18]
Wa gbegbereapai avura nimangi ti rago Mika, ko anamanga agu apai amanga Yekova akpinyemuhe. Sidu, oni rengbe arengba a ka mangaha wo
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]
Oni mangi ruru sarangbangaa nimanga oni dezirepai fu ngbatunga aboro dunduko
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]
Oni yugu gupai nga, oni na nyemu weneringise tironi ni undo oni kura aboro
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]
Oni mangi gupai rengbe oni ka mangaha kini rugu tironi na gupai nga, angbanda kina ti agu apai rengbe oni ka mangaha