Oni Du Niruru Roni Fu Kristo na Fu Gako Ruru Moyambu
“Gani gbia . . . aásia pa gako ahe dunduko fu ni.”—MATAYO 24:45-47.
1, 2. (a) Da Ziazia Kekeapai nayugu ní ki yawee ní nga bairarani? (b) Gine nayugo gupai nga Kristo du nga bangbembatayo rogo gu dungurati nga ga aKristano?
“KAI ya nga ti roni baira ya; bambiko kina Kristo sa nga bairaroni.” (Matayo 23:10) Agi afugo Yesu re ayugu gupai ziazia fu apefuoko nga, anga boro ho auru kpotosende no nikadu nibairayó te. Si adu nga bairayó nikangia kina Yesu sa du ngbangbaturũ yo. Yekova du nasia Yesu tipa ko du nibairayó. Yekova “azingisi ko . . . be kpio dagba akangba. . . . Ki fu ko ko du ku ri ahe dunduko fu kanisa nga boroko.”—AEfeso 1:20-23.
2 Wa duhe nga Kristo du “ku ri ahe dunduko” nga gu du rogo gu dungurati nga ga aKristano, ko na pagbia beko kurii agu apai dunduko namanga rogo dungurati. Agu apai naabaha namanga rogo dungurati, guho sa zanga ko inopai tipaha te. Ko na nyemu ka bi gupai nga aKristano dunduko rogo dungurati watadu rogo gu umba badona nga ga aKristano naraka kuti agu arugute nga ga aKristano na kidu na nyanyaki pagume dagbayo na Mbori. Gipai re nayugotihe rogo gu yugoti i ayuguhe fu gu mokedi nangia Yoane ti digido bambata sa kama agarã F.B.K. Yesu afura bara bisue fu agu adungurati nadu saba ki yawee ko ima ino gayó mangapai, gayó wene asino gbiati gayó rungbura, na ko ki fu rugute fuyó na ki ngarasi yó kina kuti wai si aidaha ko ngarasi yó. (Yugoti 2:2, 9, 13, 19; 3:1, 8, 15) Ani rengbe ka ida kuti gu rengo nga Kristo ima rugatiko naapa gu sino apai nga ga toro naamanga rogo agu adungurati nadu Asia Minor yo Paresitina yo, Suria yo, Babera yo, ringara aGiriki yo, Itaria yo, na rogo gu kura aba. (Amokedi 1:8) Na ginipai tigaha du tipa areme?
Ruru Kangara Moyambu
3. Tipagine daha ada tiní ka ringbisa Kristo nirii dungurati na dungurati kidu niboroko?
3 Tingbafuo zinga Yesu bekpio, na mbata fu ko ga ku ngbangbaturũ yo fuo bako, ko ape pai fu gako abawiriki ki yaa: “I asia pa ahe fere dunduko ku ngbangbaturũ yo na ku sende no.” Ko aya berewe wee: “Oni ngere, mi na oni ti arago dũ, ki da ti digida zegino.” (Matayo 28:18-20) Si adu nga ko nika du naayó kindi wadu ko nangbembatayo fuyó. Rogo agu awaraga Pauro akehe fu agu aKristano nadu Efesa yo na Korosai yo, ko aringbisi kanisa watadu dungurati kuti gu ‘borose’ nga ga Kristo du ko nga Riihe. (AEfeso 1:22, 23; AKorosaio 1:18) Buku sa nayaa: ‘Anga kina pa koda kanisa tihe na riihe nga Kristo nyakipaha sa te, ono gupai nyakipaha a berewe nga kanisa nindu kina kuti agu apai riihe arugaha si mangihe. I du nga agu aboro ko amangasunge naayó.’ (The Cambirdge Bible for School and Colleges) Da du Kristo namangisunge na ní nigako ũsunge natona rogo gu garã nangia 1914 ho ko adi ome Kindo ni?—Daniere 7:13, 14.
4. Nibi gu sangbanebi nga ga Maraki, gine aYekova na Yesu agbiaha ti gu regbo i aye ka wisigo gu yekaru nga ga toro?
4 Gu sangbanebi nangia ga Maraki afura tipa Yekova, nga ‘Gbia’ ki yawee ko nika ye ka sapangbangaa na ka wisigo Gako “yekaru” watadu bambu irisombori. Si adu nga ko nika ye na gu gako “bandusunge nga ga mokido [ko],” nga gu Wiriko ko amoiko kurii mbatabakindo bambeda kusayo, nga Kristo Yesu. Gu ‘rago sapangbangaa du tipa ga Mbori bambu’ re, si atona rogo gu garã nangia 1918.a (Maraki 3:1; 1 Petero 4:17) Aguyo naaya i nairiso Mbori ngba ruru gene auru kpotosende, i aima wisigo yó. Yekova na Yesu aima soga agu akanisa i aya tipaha wee si nga ga aKristano, nga gu naima digo niyugu zire yugopai nga gu Mbori aidanga nani ya. I aima digo nimangihe wo tipa dungu kama agarã na ki rimisi tiyo nyanyakii kurogo gu kere imo aboro nangia ga Bambata Vura Nga ga Zegino. I aima asada agu aKristano du nimbedimbediyo nitoro na ki girisi yó na we, na i ki ima rẽ tipa kadu ni agu aboro ‘nagama ruru amotumo fu Yekova.’—Maraki 3:3.
5. Na ngbanyaa kuti ga Yesu sangbanebi nibi ‘padu Kristo ho na ome kindo beko,’ da nayugu tiní nga ní nga “moyambu”?
5 Ringbisihe kuti ga Maraki sangbanebi, agu apai i aino pa apai ti ni nga gu Yesu apehe fu gako abawiriki tipa i ruho ka ino ‘pa gako ye, na pa digida rago,’ si akodipa ino agu aboro du rogo gu riigbu nga ga “kangara moyambu.” Yesu ayaa: “Da nga gu kangara moyambu tie du na tatamana, gani gbia amoi ni ri gako aboro kporo ni fu gayo riahe fu yo ti ragoho? Boro maku nga gu moyambu gani gbia ka bi ni ni nimangi wo ho ko ka ye ni. Ya mi fu roni ni rengo, ko aásia pa gako ahe dunduko fu ni.” (Matayo 24:3, 45-47) Ho Kristo ‘ayeni’ tipa ka wisigo gu “moyambu” re rogo 1918, ko agbia yangara mbedimbedi aKristano nga gako ruru abawiriki i naima digo nimangisunge na Ngbaõbambu Sinziri na agu awaraga nasakarogo Ziazia Kekeapai tipa ka fu ‘riahe nga ga toro ti kina boro regboho.’ Ko aima ida naayó nigako aboro-sunge, watadu ni “moyambu,” na rogo 1919, ko ki fu gu sunge fuyó nga ga ngerafuo gako ahe dunduko auru kpotosende ane.
Mangasunge na ga Kristo Ahe Auru Kpotosende
6, 7. (a) Gini kura fugo Yesu amangisunge nani tipa ruru kangara “moyambu”? (b) Gine gu fugo Yesu agumbaha nga “buruku” ayugoho?
6 Bete adiwi kusayo mbata fu Yesu gumba gako sangbanebi tipa gupai i nika ino padu ko ho na ome kindo beko ti ni, kodihe naapa gu “moyambu” si adu nga ní nikaa mangasunge fuko auru kpotosende, ko amangisunge na gu kura fugo tipa ka fura tipa gi “moyambu” re nga gu nayugopa ga gu moyambu re sunge. Ko ayaa: “Da nga gu kangara buruku tie du na tatamana, gani gbia ka maa ni ri gako aboro kporo, ni fu gayo riahe fu yo ti ragoho? Ya mi fu roni ni rengo, ko aásia pa gako ahe dunduko fu ni.”—Ruka 12:42, 44.
7 I yambu gi moyambu re ane nga kangara buruku, nga gu fugo i asaha ti gu pa-Giriki du rogoyo nga “gu boro namangasunge kporo.” Sidu, gi kangara buruku re arengbanga kadu nga badona agu abawirikipai nga aguyo nasaka agu apai ngbaatiyo rogo Ziazia Kekeapai te. Kupati gupai nga gu ‘ruru kangara buruku’ re nikaa fu gu riahe nga ga toro ‘ti regboho,’ si adu a nga i nika fu gu sunge fuko nga ga ngerafuo ga Kristo dungurati naabaha auru kpotosende, na “gako ahe.” Gi ga Kristo ahe re nga gine?
8, 9. Gini “ahe” kangara moyambu angera fuoho?
8 Ga gu moyambu sunge re nakoda ngerafuo agu aũsunge apekefuo Kristo amangasunge nani tipa agu asunge nga ga aKristano naandu kumbatayo. Ngbatunga agu asunge re nga rii-basunge nga ga zegino nga ga aDezire Yekova, na gayó abe-basunge na gu kura aba irisombori duwa aBambu Kindo na aBambu kikindigi adunguratise rogo zegino dunduko. Gu nyakipaha gbe nga, gu moyambu re nangerakurii agu aringbisapai nga ga toro du tipa wisigo Ziazia Kekeapai ti regbo agu adunguratise i amangaha na aposo dunduko, na kikindigi adunguratise na bakere dunguratise Nga ga Aʹuru Biata i naamangaha ti kura aregbo. Ti regbo agi adunguratise re, i nafu atingidapai tipa digisidigisi sangbaanebi nga ga Ziazia Kekeapai, na kini fu arugapai tipa wai ka manga gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai rogo gaani raka nga ga aʹuru dunduko.
9 Gu kura sunge gu kangara buruku re angerafuo ho nakoda gu nyanyaki pa sunge nga ga tungusa “gi wene pangbanga nga ga ngbi re” na kini sa “arikaaboro dunduko ni abawiriki.” Gure nakoda yugopai fu aboro tipa i niikakuti agu apai Kristo arugu rani kutini, nga Rii dungurati, nga gu ko azinahe tipaha si niimangi rogo gi yangara arame re. (Matayo 24:14; 28:19, 20; Yugoti 12:17) Sunge tungusapai na sunge yugopai aima kusa “bakere rimbasa aboro” duna ranigose fu yangara mbedimbedi aKristano. Zanga kapa, “agu ahe ngba bangiri arikaaboro” re, si nipapara ‘ga Kristo ahe’ nga gu kangara moyambu angera fuoho.—Yugoti 7:9; Agai 2:7.
Riigbu Bipasunge
10. Gini badona i asiaha tipa si naadiaberã rogo bambata sa kama agarã, na gini sangbanaha si adu nani kurii dungurati?
10 Gu sunge nga ga ruru kangara moyambu, si ziazia nga ka manga dungu adiaberã. Rogo gu bambata dungurati nangia ga aKristano, amokedi na abaakumba Yerusarema yo anaarukuba ruru kangara moyambu, tipa ka diabera fu adungurati naabaha dunduko. (Amokedi 15:1, 2) Agu adiaberã nangia ga gu bambata riigbu bipasunge re, i anaakedaha fu adungurati rogo awaraga yo na be agu aboro i anaakeda yó kubayo. Agu aKristano nadumbata, i aduna ngbarago ka gbia gu ziazia arugapai i anaakedaha fuyó, na gayó giatise na riigbu bipasunge asa gupai nga i duna zereda gbiati kodatise dagbayo.—Amokedi 15:22-31; 16:4, 5; AFiripoio 2:2.
11. Da Kristo amangasunge nani areme tipa ka ruga gako dungurati, na wai si aida ani bi gu badona nga ga mbedimbedi aKristano?
11 A wa si adu tipa agu aKristano nadumbata, umba badona adu kinaho nangia ga mbedimbedi aKristano nga aguyo naangerafuo sunge, kina wo a gu Riigbu Bipasunge nga ga apefuo Kristo amangaha auru kpotosende areme. Mbiko gu ‘kumbabe’ Kristo ko amangasunge nani, kidu ni Rii dungurati, ko du naruga ruru kangara moyambu tipa i naangerafuo gu sunge nga ga Kindo. (Yugoti 1:16, 20) Albert Schroeder, nga gu wirina namangisunge nigbangaha rogo Riigbu Bipasunge na ki nyasi gako sunge auru kpotosende bambeda kusayo, fugoko nayaa: “Agu awirina du rogo Riigbu Bipasunge naadungura tiyo na aRago Biata dũ, na i natona gi dunguratise re na kparakpee na kini sana Yekova tipa gako ziazia toro. I namanga bakere asadatise tipa ka bi gupai nga agu apai i amangaha na agu adiaberã i adiaha, si na ngbanyaa kuti Fugo Mbori nga Ziazia Kekeapai.”b Si naida ani duna kido kuti gi ruru mbedimbedi aKristano re. Nibipa agu awirina namangasunge rogo Riigbu Bipasunge, i nzunzu fugo gu mokedi nangia Pauro angarasa rani ani fu irisa fuyó. Si nayaa: “Oni gí sangba gaoni abaakumba ki nira fu yo; bambiko i nangera tipa pa mbisimoroni, wa i ka ringbisa pai tipa roni.”—AEbere 13:17.
Yugo Ndikidi Irisa Tipa Ruru Kangara Moyambu
12, 13. Gini ndupai duho rogo Ziazia Kekeapai si aida ani yugu irisa ti ni fu ruru kangara moyambu?
12 Gu bangua ndupai si aida ani yugu gaani ndikidi irisa ti ni fu gu riko nga ga ruru kangara moyambu nga, pa manga anihe wo nayugo padu ani na irisa koyo du baira yó ni nga Yesu Kristo. Pauro akepai tipa mbedimbedi aKristano ki yaa: “Gu ni i ayambu ni, ni ra ni rini, ni nga ga Kristo kanga. I angbe roni ni mosoro.” (1 AKorindo 7:22, 23; AEfeso 6:6) Sidu tie, ho ani agiasangba agu arugapai ni nga ga ruru kangara moyambu na Riigbu Bipasunge, gure nga ani nara fu Kristo, nga baira gu moyambu re. Pa yugo ani ndikidi irisa fu agu aboro Kristo amangasunge naayó tipa i naangerafuo gako ahe auru kpotosende ane, si nga gu gene ani ‘akusapai ngbaha ya Yesu Kristo nga Gbia, sa ga Mbori taarimo nga Baa.’—AFiripoio 2:11.
13 Gu kura ndupai tipa yugo ani irisa fu ruru kangara moyambu nga, Ziazia Kekeapai nafura tipa mbedimbedi aKristano auru kpotosende ya i nga ga Yekova “yekaru” ko araka rogoho rogo gu gene nga ga “Toro.” Fuo du apai tipa yó wa gure, i tie ‘niziazia’ aboro. (1 AKorindo 3:16, 17; AEfeso 2:19-22, oni ringbisinga ha na NW.) Gi badona aboro i nafura tipa yó ya i nga yekaru re, i du Yesu aʹasiapa gako ahe auru kpotosende ane fuyó, na si nayugo gupai nga, gu kura apai du rogo gu dungurati nga ga aKristano na asunge, si nikparakparaha fu kina gu moyambu re. Mbiko gipai re, agu aboro du rogo dungurati dunduko nabi gupai nga si niziaziapai ka pekafuo agu arugapai naye be ruru kangara moyambu na be Riigbu Bipasunge. Nirengo, gu “kura akandoro” nabihe nindikidi mamu tipa ka undo kangara moyambu rogo ngerafuo agu apai bairayo akpinyemuhe.—Yoane 10:16.
Songoda Mbedimbedi AKristano
14. A wa gu sangbanebi nga ga Yesaya agumbaha, wai kura akandoro apefuo mbedimbedi aKristano na kini mangisunge wa ‘agu abamangisunge i atumonga yo ya’?
14 Yesaya afura tipa pai kumbatayo nibipa gu umbasitise nga ga kura akandoro kutiibe agu aYisaraere nga ga toro yo. Ko ayaa: “Ya Yekova wẽ: ‘Gu ũkumuko nga ga Ezipeta [“agu abamangisunge nga ga Ezipeta yó i atumonga yó ya,” NW] ayé foro na gu bagibagi ahe nga ga Etiopia, na aSeba nga gbangagbanga aboro, i ayé fuo ro ki du ni gamo yo, i apéka fuo ro; i ayé ni zizi yo na azogbo; ki tiwi ku sande bara bangiro. I akpára foro, niya: Mbori du na kina mo, kura ni ho berewe te, kura mbori ho fuo ko berewe a te.’” (Yesaya 45:14) Ka pepai nimasaku, kura akandoro napekafuo mbedimbedi aKristano na Riigbu Bipasunge a wa i apekafuo bairayo nga Yesu Kristo. Nidu yó ni ‘agu abamangisunge i atumonga yó ya,’ gi kura akandoro re namangasunge nyanyakii na omeyó dũ gbiati agu ahe du beyo tipa ka songoda gu sunge tungusapai Kristo afuhe fu gako mbedimbedi aKristano auru kpotosende.—Amokedi 1:8; Yugoti 12:17.
15. Gine gu sangbaanebi nga ga Yesaya 61:5, 6 aima fura tipaha nibi gu pagume du dagba gu kura akandoro na agu aYisaraere nga ga toro yó?
15 Gu kura akandoro re na ngbarago tipa ka iriso Yekova tii gu ngerakurii pa sunge kangara moyambu na Riigbu Bipasunge amangaha. I ima ida na gupai nga mbedimbedi aKristano nga “ga Mbori Yisaraere.” (AGaratio 6:16) Ka pepai nimasaku, “kungbo aboro” na “akare [watadu ayeaye]” akoditiyo na agu aYisaraere nga ga toro yó tipa ka mangasunge ningbarago wa “abasopobino” gbiati “ababanda bakakue” tii gu rugapai nga ga mbedimbedi aKristano, nga ga “Yekova aboromotumo” na kidu a ni ‘abamangi pako.’ (Yesaya 61:5, 6) I namangasunge kakaka tipa ka kodatiyo rogo sunge tungusa gu wene pangbangaa nga kindo na kini sa rikaaboro dunduko ni abawiriki. I naundo kangara moyambu na ngbaduyó yo dunduko tipa i niingerefuo akandoro kini rigi ra, na gu vovo ra duwa akandoro a.
16. Gine nayugoho nga gu kura akandoro nafu ndikidi undo afu fu ‘ruru kangara moyambu’?
16 Gu kura akandoro ima ida na gupai nga, i nagbia undo nibakerehe be gu bakere asadatise ruru kangara moyambu amangaha tipa ka fu riahe nga ga toro fuyó ti kina boro regboho. Gu kura akandoro ima ida na gupai a nga zanga ruru kangara moyambu, i aarengbanga ka rugatiyo na kandara wiripai tooni tipa gu rengo du rogo Ziazia Kekeapai te, wa gu nga pa ga Yekova bakere pagbia, naapa ziasi rimoko, pa gako Kindo, pa vovo ngbangbaturũ na vovo kpotosende, gupai du tipa mbisimo, gu rengo du tipa akpikpiyo, gu rengo du tipa Yekova na wiriko, gbiati ziazia toro. Si tie ziazia nga, gu kura akandoro nayugo gayó tambuahe na ranigose tipa ka undo mbedimbedi aKristano nga ‘awirina’ Yesu auru kpotosende rogo gi yangara arame re.—Matayo 25:40.
17. Ginipai Riigbu Bipasunge nabihe nga si ninyanyakipa pai ka mangaha, na ginipai ani ka wisigoho rogo gu papara kekepai naye fuo gere?
17 Wa duhe nga bange mbedimbedi aKristano naumba aumba na agarã dunduko, i arengbanga kadu rogo adungurati dunduko tipa ka ngerafuo ga Kristo ahe te. Nisangbana gupai re, Riigbu Bipasunge moi abaakumba kina dagba gu kura akandoro tipa i naangerafuo sunge rogo abe-basunge, kurii gu rimbasa adungurati na badona adungurati nga ga aDezire Yekova. Ya mo gaani bipai koyo du agu ababanda akandoro du tiibe Yesu re nayugopa gaani irisa fu Yesu na fu gako ruru kangara moyambu? Ani nika wisigo gipai re rogo gu papara kekepai naye fuo gere.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Tipa ka ino futufutuapai tipa gi sakapai re, oni bi gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Marungu 1, 2004, kpewaraga 13-18, na ga Banduru 1, 1992, kpewaraga 13.
b Gi fugoko re nikekehe rogo gu magazini nangia ga Marungu 1, 1988 ti kpewaraga 10-17, rogo pa-Ngirisi.
Fugöpai
• Da nga Bairarani, na gine nayugo gupai nga ko ima rugatiko na gupai namanga rogo dungurati?
• Ti gu regbo nangia ga wisigo “yekaru,” ada i agbia yó i nimangisunge wa kangara moyambu, na gini ahe i amoi yó i niingere fuoho?
• Gini ndupai duho rogo Ziazia Kekeapai si aida ti ni ani undo ruru kangara moyambu?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]
Gu ga Kristo “ahe” “kangara buruku” angera fuoho nakoda gako aũsunge, gu ringbisapai nga ga toro, na sunge tungusapai
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]
Gu kura akandoro naundo gu riko nga ga ruru kangara moyambu nitungusa yó pai kakaka