Ya Mo Oni Idi Kuti Gupai Nga Aboro Nika Zinga Azinga Bekpio?
“Aboro azinga [azinga] be kpio.”—AMOKEDI 24:15.
1. Tipagine ani arengbanga ti ni ka deka bekpio ya?
“ROGO gi zegino re, kurahe ho napido aboro fuo kina kpio na marã-ngbeti te.” Gipai Benjamin Franklin agumbaha rogo 1987 re, nangia boro birĩ zogarago Amerika yo, dungu aboro aima ida kuti ni. Ono tie, dungu airabiriki afunga marã-ngbeti nzunzu ya. Anga boro ho zanga kpio te. Ani arengbenga ka deka bekpio te. Sheol watadu muro, si niguhe kaa hinga ya, si narogoda abadiangbarani kindi kurogoho ti aregbo dũ. (Asanza 27:20) Ono ani makianga agu aberã rengbe ka fu wasa furani.
2, 3. (a) Tipagine kura aboro ainongo gupai ti ni nga kura aboro kinaho nika dia adia bekpio ya? (b) Gini apai ani ka makiaha rogo gi papara kekeapai re?
2 Fugo Yekova nafu gu ndikidi maabangirise duho tipa zingabekpio, nga ka zingisa aboro berewe kurogo vovo unga. Anga kungbo sangba mosumo ngaha te, na ira-ome ho rogo zegino rengbe ka rugusa Yekova ti manga gipai re te. Aboro kinaho nika dia adia bekpio, nga gupai kura aboro ainongo ho ya. Tipagine duhe ti ni wo? Si wo mbiko aboro gudu kinaho i ayamba yo nga “bakere rimbasa aboro” nga aguyo ka i agedanga yó ya nika bata rogo “bakere gberãngbi,” nga gu nika da barambeda. (Yugoti 7:9, 10, 14) I nika raka tingbafuo gi gberãngbii re, na gu maabangirise nga ga nyenye unga. Rogo gi gene re, kpio niguhe rengbeyo arengba ka diabehe. Kurigure, “i nikagbarasa . . . kpio” nyeanye kindi.—1 AKorindo 15:26.
3 Si naida ani berẽpa zingabekpio niparengo wagu mokedi nangia Pauro, nayaa: “Ruru aboro azinga [azinga] be kpio na iraira yo a.” (Amokedi 24:15) Ani makianga asasanahe biata nabipa zingabekpio. Bambataha nga, gine nasa gi maabangirise re si du niparengo? Uehe nga, wai kina boro oni narengbe ka gbia wasa mbiko gu maabangirise du tipa zingabekpio? Biataha nga, wai rengbe gi maabangirise re ka manga ariapai na gaoni raka tona kina awere?
Zingabekpio Nga Gupai Nika Manga Amanga
4. Wai du zingabekpio ninyanyakipa pai rogo ga Yekova ringbisapai yo?
4 Dungu nduapai duho nasa zingabekpio si du niparengo. Nibambatapai, si nga ga Yekova nyanyakipa ringbisapai. Oni tingidi gupai nga, Satana agbe ngbatunga aboro kurogo ingapai nga gu ka i arengbanga ka ne gu sangbanaha nga kpio ya. Rogo gi gene re, Yesu aya tipa Satana wee: “Ko adu ni baimiaboro ho rago ainge ni.” (Yoane 8:44) Ono Yekova aima kidohe nga gako ‘dee’ watadu gu gako riigbu duwa diako ngbangbaturũ yo, ri akusa gu ‘titari’ nika mbura rii “gu bakuru wo” re na ki gbarasi paru nyeanye kindi. (Bambata Pai 3:1-6, 15; Yugoti 12:9, 10; 20:10) Wa Yekova atona ka yugo gi gako ringbisapai re tooni tooni du tipa gu Tita Dee nga Masiya, si aima du gbaiga nga gu titari re nika manga kura apai susi gu nga ka gbirisa Satana. Fugo Mbori nayaa: “I ayugu Wiri Mbori tipa gi pai re, nga ko gbarasi ga bakitingbanga mangaapai.” (1 Yoane 3:8) Gu ingapai ani adihe ti Adamu aye na kpio furani, si nga gu ga Satana bambata mangapai Yekova naringbisipai tipa ka diaha kusayo rogo Kristo Yesu yo. Rogo gi bangiriba re, ga Yesu motumo tumorii na zingabekpio nga nyanyakipa pai.—Amokedi 2:22-24; ARomo 6:23.
5. Tipagine zingabekpio nika taasarimo Yekova ti ni?
5 Yekova ima diaberã tipa ka taasa rimoko du niziaziaha. Satana akitingbaanga Mbori na ki tona ka urugo ziree. Ko ape ziree ki yawee aAdamu na Eva ‘akpinga wa sa te’ ka i ri gu ngua Mbori aya fuyó ka i ringa ha ya. (Bambata Pai 2:16, 17; 3:4) Natona ti kina gu regbo re, Satana naaurugo ziree teketeke wakina gure, wagu ziree yugopai nga mbisimo naraka araka tingbafuo kpio boro. Ono tie, mbiko zingabekpio, Yekova nika kusa agu aziree re dunduko gbaiga. Ko ayugo nani nyeanye kindi nga ko nga gu boro nabanda unga na kidu nibafu unga.
6, 7. Wai du Yekova na nyemu zingisa aboro bekpio, na wai ini ani gipai re?
6 Yekova na nyemu ka zingisa aboro bekpio. Ziazia Kekeapai nayugo ga Yekova berãpai rogo gi bangiriba re ziazia. Nikpiapai, oni makianga afugo gu ruru kumba nangia Eyobo, nga gu ga Mbori toro adu kugiipa kehe. Ko ayaa: “Ka boro kpi, ni adú ni ungani berewe? Pa gimi arame mangapai dunduko mi akasunguda, daho pa kusa re ka da ni. Ka mo ayamba he, mi akaraga pai foro; mo akpi nyemu gu he bero amangi.” (Eyobo 14:14, 15) Ginipai agi afugo re ayugoho?
7 Eyobo aima inoho nga tingbafuo kpioko, ko duwa ka ko sungu muro yo ka pido gu regbo i nika zinga ko ti ni. Ko abi gu regbo re wakina ‘areme mangapai [“sunge dingisoro,” NW],’ nga gu naida ko sungudi gu regbo i ka kusa ko ti ni muro yo. Tipa ko, ko aadunga na kapa tipa gu zingisa ko re te. Eyobo aima inoho nga regbo nika daada i ka kusa ko kusayo mura yo. Tipagine? Bambiko ko aima inopai tipa ga Yekova nyemuse. Yekova ‘naakpinyemu’ ka bi gako ruru moyambu berewe. Ii, Mbori nakpinyemu ka zingisa ruru aboro dunduko bekpio. Yekova nika fu mamu afu a fu gu kura aboro tipa i raki nyeanye kindi rogo Paradizo auru kpotosende. (Ruka 23:43; Yoane 5:28, 29) Wa duhe nga ga Mbori pai nga ka digiso gako ringbisapai, da duho rengbe ka rugusa ko ti mangaha wo?
8. Wai Yekova ‘afu gopai’ tipa gaani maabangirise kumbatayo?
8 Ga Yesu zingabekpio nasa rani ani moibangirani tipa ka raka kumbatayo. Ho Pauro aamanga gumbapai ni Atenai yo, ko ayaa: ‘Mbori aringbisi rame, ko nikasapa ngbanga zegino ni rurupai rogo yo be gu kumba ko aasia paha fu ko. Ko afu gopai fu aboro dunduko i ini gere ti ni, wa ko azingisi ko be kpio dagba akangba.’ (Amokedi 17:31) Gu kura aboro nadu pati gi dunguratise re atona sawia Pauro ho i agi pa zingabekpio ni. Ono tie, beteyo aima da ni aidipase. Isoke pa ino yó gupai nga Yesu aima zingabekpio nasa yó i idi kuti zingabekpio. Yekova amangi bakere iiriwopai kisusi nizingisa ko Yesu bekpio. Ko aakaraga Wiriko kurogo unga nigu boro nitoro duna ome tiní. (1 Petero 3:18) Fuo zingisa yó Yesu bekpio, ko adu nibakerepa boro kisusi gu regbo ko araki mbata fu ye ko ku auru kpotosende no. Nidu Yesu nigu boro zanga kpio na ni Ue boro fuo Yekova, ko awere rogo gu bangiriba rengbe ko rogoho ka dia gu bakere sunge bako nafuhe fuko. Yesu nga gu boro Yekova nika mangasunge na ní tipa ka zingisa aboro dunduko bekpio, nga aguyo du tipa ka ga ku ngbangbaturũ yo na aguyo nika raka auru kpotosende ane a. Yesu nitiko ayaa: “Mi nga zingabekpio, nga unga.” (Yoane 5:25; 11:25) Nizingisa Yekova Wiriko bekpio, ko afu gu ngbatunga maabangirise re fu gako ruru amoyambu dunduko auru kpotosende.
9. Wai gu pangbangaa nga ga Ziazia Kekeapai asa rani ani idi kuti zingabekpio?
9 I aima zingisa aboro bekpio aboro kingia adezirehe na i ki ke paha kurogo Fugo Mbori. Gu pangbangaa nga ga Ziazia Kekeapai nasakapai furani na afutufutuhe tipa aboro muambe i azingisi yó i kidu ni ungayo berewe auru kpotosende. I aamanganga gi iiriwo apai re nigbuko te, ono si adu gbaiga, na kubangiri dungu adezire. Razaro nakpi ki raki ku muro yo tipa arame biama, Yesu azingisiko kubangiri gu bakere rimbasa aboro naakpara, kodihe na agumeko, abakureako, gbiati gako amurakporo. Gipai re angia gopai gbaiga ya Mbori nakedi Yesu, zavura agu abarumbatayo rogo pambori nangia avura Yesu, i aatinga kango gipai re te. Kuba gure, i ataburõ tipa ka imo Yesu kodihe na Razaro a! (Yoane 11:17-44, 53; 12:9-11) Ii, ani rengbe arengba kadu naa kido nga zingabekpio nga gupai nika manga amanga nirengo. Mbori aidi i ke gu pangbangaa zingabekpio namangi bakuru kusayo tipa si fu wasa furani na ki nyakasi gaani idapase.
Oni Gbia Wasa Mbiko gu Maabangirise Du Tipa Zingabekpio
10. Gine nika undo rani ani gbia wasa be agu apangbangaa zingabekpio du rogo Ziazia Kekeapai?
10 Oni nakpinyemu i fu wasa furoni ho du oni ni ngba kpio yo? Gu nzunzu pai duho rengbe ka undo roni oni gbia ngbatunga gu wasa re, si nga agu apangbangaa zingabekpio du rogo Ziazia Kekeapai. Pa geda ani ngbatunga agu apangbangaa re, na kini berẽkuriihe, na kini dekpiaha berã rani yo rengbe ka sa gu maabangirise du tipa zingabekpio si du niparengo bangirani. (ARomo 15:4) Anga si nga kina kungbo apangbangaa gbua te. Agi apai re amangi amanga nzunzu fu aboro nadu wakina rani, naaraka ti agu aregbo na susi kusayo, kina auru kpotosende ane. Ani gbenga berãrani tooni tipa kpiapai sa, nga gu bambata pangbangaa zingabekpio du rogo Ziazia Kekeapai.
11, 12. (a) Gini ngbatunga gberango nati kurii gu dekurugbo nadu Sarefata yo, na gari karagapai adu wai ti tonatonaha? (b) Oni sakinga pai tipa wai Yekova aundo gako nebi nga Eriya ko mangi fu dekurugbo?
11 Oni moinga kpia gipai re ku berãroni yó. Tipa bete aposo, gu nebi nangia Eriya adu nigino kua dekurugbo yo Sarefata yo, naaraka rogo gu vurubambu nadu ariyo. Gu regbo re angia regbo ngbongi. Ringara naabaha agberẽ be ugure na ngbongi. Dungu aboro kini kpiki. Yekova aima mangasunge na Eriya ko mangi gu iiriwopai sangbanaha adi ngbanga regbo, na si adu nimosoro fu gu dekurugbo pari akionga re ya. Gi dekurugbo re na wiiri aima mbeda ka tona rungo be ngbongi, tingbafuo rita yó gu wiri ngungo na nzeme nadu beyo ni gu uru re. Ono nikina gu uru re, Eriya afu ngungo furi na nzeme kpaima nga gu ko agbiaha ngba iiriwo gene. Ono tie, gberango ati kuriri ti gi regbo re. Tunguotunguo kaza azi wiiri, nikina ipo, onga gude ki kati. Nairiwo gu gberarago gu dekurugbo re adu nani! Si aima gbera furi ka raka zanga gu undo nga ga kumbaari, kurigure, kina boro bangisa wiiri kini mo ka kpi. Mbiko gu gberarago ri adu nani, ri atona ka kpakana Eriya na gako Mbori nga Yekova! Gine ka gi nebi re amangihe?
12 Eriya aazanga gu dekurugbo re tipa gari iraira kpakanahe te. Kuba gure, ko ayaa: “Mo fu wiro fere.” Fuo Eriya di kangba gu gude re kurogo gu vurubambu nadu ariyo, ko adogodi kpee fu Yekova tipa ko karaga unga kurogo gu gude re. Niyangaraha, Yekova akaragapai kuti gako kpee. Oni berẽnga pa gu ngbarago nadu ti gu regbo re kpakpu Eriya yo ho ko abi gu gude re ni ko ni ongo berewe. Bangiri gu gude re azaki ko ki tona ka ngera berewe ni ungako. Eriya akaraga gu gude re fu nako na ki ya furi: “Mo ngere, wiro ni ungako.” Gu ngbarago ri adu nani, baringbisapaha aadunga ti ni te. Ri ayaa: “Awere mi inihe ya mo nga ga Mbori kumba, gu ga Yekova pai du ngbaro si nga rengo.” (1 Abakindo 17:8-24) Gari idapase kuti Yekova na kuti Eriya anyaki kisusi gu nadumbata.
13. Tipagine gu pangbangaa du tipa zingisa Eriya wiri dekurugbo bekpio narengbe ka fu wasa ti ni furani areme?
13 Pa berã oni kurii ngbatunga apangbangaa wagu re nafu bakere wasa furoni nirengo. Nangbaa wai duhe ziazia nga Yekova ima rengba ka diabe gu vura rani nga kpio! Oni berẽnga pa wai akutu aboro nikadu na ngbarago wa gu dekurugbo re ho zingabekpio nika manga ni! Ngbarago aduadu a ngbangbaturũ yo nibakerehe wa Yekova nika ruga Wiriko tipa ko zingisi aboro bekpio rogo zegino dunduko. (Yoane 5:28, 29) Ya mo wene bakurearoni ho nakpinga? Nairiwo wai ngbaha ka ino gupai nga Yekova nika zingisa aboro azingisa bekpio na ki sa yó i du ni ungayo berewe!
Gaoni Maabangirise Gbiati Gaoni Raka Awere
14. Wai rengbe gu maabangirise du tipa zingabekpio ka manga ariapai na gaoni raka?
14 Wai rengbe gu maabangirise du tipa zingabekpio ka manga ariapai na gaoni raka tona kina awere? Oni rengbe ka gbia ome be gi maabangirise re ti gu regbo oni agbiatironi na arungo, fudifudiapai na arungosi. Satana naida ka gundesi roni na kpio tipa oni mbupa manga rurupai na ki oro sa kina gu kungbo akidohe nga ga ngbabase. Oni tingidi gupai nga Satana aya fu Yekova wee: “Agu ahe dunduko du be boro ni afu kina ha tipa ungani.” (Eyobo 2:4) Nipeko ngbatunga fugo wagu re, gure nga ko agumba ziree tipa aboro dunduko, kodihe na oni a. Ya mo rengo ngaha nga oni rengbe ka mbu iriso Yekova ka oni gbia tironi na fudifudiapai? Niberã oni kurii gu maabangirise du tipa zingabekpio, oni rengbe ka ru nyanyakii tipa ka manga gupai gu Baroni du ngbangbaturũ yo akpinyemuhe.
15. Wai rengbe agu afugo Yesu du nikekehe rogo Matayo 10:28 ka fu wasa furani ti regbo fudifudiapai?
15 Yesu ayaa: “Ka oni gúnde nga be agu yo naimo kpotoboro ya, ka i rengbe nga ka imo mbisimo te. Ono oni gúnde ti gu ko rengbe ka gbarasa mbisimo na kpotoboro a ku Geyena yo.” (Matayo 10:28) Si aidanga ani gunde be Satana na gako aboro te. Nirengo, beteyo na ome beyo ka imisa rani watadu ka imo rani. Ono tie, gu kereapai i amangaha, si tipa guru regbo gbua. Yekova rengbe ka dia agu akpakarapai dunduko aboro amanga gako ruru amoyambu nani, na ka zingisa yó bekpio a. Mbiko gu nduhe re, si du rẽ Yekova ti ni ani gunde ti fu gberarago fuko. Kina ko sa duna ome tipa ka dia unga kusayo na gu maabangirise dunduko du tipa raka kumbatayo, na rengbe ka gbirisa kpoto gbiati unga Geyena yo. Si nipa ngbarago nga, Yekova aidanga gupai re mangi roni te. (2 Petero 3:9) Mbiko gu maabangirise du tipa zingabekpio, na nidu ani niga Mbori amoyambu, si nasa gupai nga ani du ti aregbo dunduko naa kido nga ngba barani angba. Nyenye unga napido rani mbatayo ka ani nye niruru rani, na he ho rengbe Satana na apefuoko ka mangaha tipa gipai re te.—Atambuahe 118:6; AEbere 13:6.
16. Wai gu gaani bipai du tipa zingabekpio amanga ariapai na agu apai ani aperesapaha mbatayo?
16 Ka si du nga ani nabi gu maabangirise du tipa zingabekpio nigupai nika manga amanga nirengo, si rengbe rengba ka ruga gaani berãpai tipa unga. Ani ima rugatirani na gupai nga, singia ‘ani ni ungarani, ani ni ungarani fu Gbia; wa ani nikpi, ani nikpikpi rani fu kina Gbia a.’ (ARomo 14:7, 8) Wa ani aperesa gupai mbatayo nyakipaha rogo raka, si naida ani mangi gu rugute Pauro afuhe ki yaa: “Ka oni ríngbisi nga tironi na gi zegino re ya, ono oni sá tironi asa ni mbakada berãroni berewe, oni kpária pa gu he nga ga Mbori nyemu he du ni wene he, nzunzu, ni ziazia ha.” (ARomo 12:2) Dungu aboro namanga mbangirimbangiri tipa ka mbiisa gu nyemuapai dunduko du tiyó, na kadu na agu ahe dunduko ngbaatiyo rogo raka. Bambiko wa aboro abi unga nikina guruhe, si du nasa yó i naamangapai zanga maabangirise kini oro fuo agu apai nga ga ngbarago, na kangia i na ngbatunga irisombori beyo, anga si na ngbanyaa na gu “ga Mbori nyemu he du . . . , ni ziazia ha” te.
17, 18. (a) Wai Fugo Yekova ayugo nani nga, ga ngbatunga aboro raka nikina wiri guruhe, na gine ko aidaha tipa rani? (b) Tipagine si aida ti ni ani naatambua Yekova na aʹuru dunduko?
17 Nirengo, raka nikina wiri guruhe, “bambiko si nasusa ni ipo, ani ki ga ku sa yo,” isoke vuru bete agarã wa 70 watadu 80. (Atambuahe 90:10) Aboro nataye kini go wakina fogo nvuo, wakina kirimo nzereme, na wakina wai boro naaonga. (Atambuahe 103:15; 144:3, 4) Ono Mbori aaringbisanga pai nga ani sono vuru bete bawe agarã ki nigbia bete tatamana na inohe, fuoho, ani ki di gu kura bete agarã re kina kurogo gbegberẽ apai, kini tona kakaza na kini kpi te. Yekova akusi aboro na gu maabangirise nga ka raka nyeanye kindi. “Ko . . . [amoi] nyenye apai a ku berã boro yo,” wo Ziazia Kekeapai agumbaha furani. (Batungusipai 3:11) Ya mo gberẽ sino Mbori agbera, tipa ka fu ngbatunga gi nyemupai re furani ono ka ko arengbanga ka mbiisaha ya? Oó. Nirengo, “Mbori nga nyemuse.” (1 Yoane 4:8) Ko nika mangasunge na zingabekpio tipa ka fu nyenye unga fu agu aboro naima kpiko.
18 Mbiko gu maabangirise du tipa zingabekpio, ani rengbe kadu na nyanyakipa raka kumbatayo. Si aidanga ani naamanga mbangirimbangiri tipa ka gbia agu apai dunduko ani aidaha kina boro awere te. Si aidanga ani mangisunge na gi kangba zegino re “naabaha dunduko te.” (1 AKorindo 7:29-31, NW; 1 Yoane 2:17) Kparakusayo ti agu aboro zanga ndikidi maabangirise, ani na iiriwo gamahe berani wa ini ani gupai nga, ka ani nye niruru rani fu Yekova Mbori, ani araka nyeanye kindi kini tambuako na kini gbia ngbarago be raka. Ka kina ginipai vura kaa manga amanga vurũ, ani naatambua Yekova na aʹuru dunduko, nga gu ko sa gu maabangirise du tipa zingabekpio si du niparengo!
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Wai si aida ani berẽ tipa gu maabangirise du tipa zingabekpio?
• Gini apai duho nasa gu maabangirise du tipa zingabekpio niparengo?
• Wai rengbe ani ka gbia wasa mbiko gu maabangirise du tipa zingabekpio?
• Gini sangbanapai rengbe gu maabangirise du tipa zingabekpio ka mangaha na gu gene oni araka ngbaha awere?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]
Eyobo aima inoho nga, Yekova na nyemu zingisa ruru boro
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
“Mo ngere, wiro ni ungako”