“Oni Du Zezeredi Na Aboro Dũ”
“Oni dú zezeredi na aboro dũ, kina ro tigamo ka si du wa ka mo mangi he.”—ROM. 12:18.
1, 2. (a) Gini arugute Yesu afuhe fu apefuoko? (b) Wari rengbe ani ka gbia arugute ni tipa ka sovura kuti asogote?
YESU aya fu apefuoko wee i nika gbiatiyo agbia na asogote be rikaaboro rogo zegino. Na rogo gu nyemu nadumbata fu ko kpi, ko ape ndu gupai fuyó ko ape gupai re ti ni. Ko aya fu gako abawiriki wee: ‘Ka oni nidu ni aboro zegino, ka aboro zegino nakpinyemu gayó aboro; ono bambiko wa adunga oni ni aboro zegino ya, mbiko mi asia roni asia zegino, si aboro zegino asoga roni ti ni.’—Yo. 15:19.
2 Pauro aima ino gupai nga, agu afugo Yesu agumbaha re nga kina boro rengo. Rogo gako ue waraga ko akehe fu gu gako badiasunge nangia Timoteo, ko yaa: “Mo apeke gi yugopai, gi mangapai, gu pai mi napeka, idapase, gbanga hipai, nyemuse, zadapai, rungosi, egerã.” Pauro agbia kurapai kuti ni nga: “Ii, i arúngosi agu yo dunduko ka kpi nyemu ka ka kuti sino Mbori wa du yo ni ungayo rogo Kristo Yesu yo a.” (2 Tim. 3:10-12) Rogo gu waraga Pauro akehe fu agu aKristano nadu Roma yo, ko afu arugute fuyó tipa wai si aida i sovura kuti asogote. Agu afugoko re rengbe ka ngbe furani kumbatayo rogo gi yangara arame ani araka rogoho re.
“Oni Niberẽ Kina agu Apai Iri Aira”
3, 4. Wai rengbe ani ka mangasunge na agu arugute du rogo ARomo 12:17 (a) rogo gu kporo du aboro rogoho na gayó apambori nibakiakia? (b) rogo gaani mangapai na gaani amurakporo?
3 Oni gedi ARomo 12:17. Pauro ayawee ho aboro arungosi rani ni, ka ani iringa bapehe ya. Degatue kuti gako arugute rengbe arengba ka undo agu aborokporo adunga rogo bangisa pambori ya. Si naundo badiarogatise tipa ka ní karaganga gbegberẽpai kuba gu gbegberẽpai kurani namangi ní nani ya. Anga wenepai ho du ti ‘karaga gbegberẽpai kuba gbegberẽpai te.’ Ono kuba gure, ngbatunga gu sino mangapai re nazingisa zinga kina kumbatayo.
4 Fugo Pauro nayugo gu wene gene si aida ani naamangaapai ngbaha. Si nayaa: “Oni niberẽ kina agu apai iri aira bangiri aboro dunduko.” Nibi agu apai namanga kporo, ka si du nga kumba pe gbegberẽ fugo tipa gu pambori du diako rogoho, gu nzinziri afugo ri nika gumbaha fuko nika zeresa apai. (Snz. 31:12) Carlos, nga gu wirina namangasunge awere Betere yo natingidapa wai nako asovura kuti gu sogote nadu ti bako ninye ri kuti wene sino mangapai na kini ngerefuo kporo. Ko ayaa, “Ri nanaangarasa rani ani naafu irisa fu barani ti aregbo dunduko. Ri anaape gupai fere dedede nga mi naangi gu ngbatunga mbaro naako nangba tiko wa gu mbaro re avuranga ngba tire ya. Ono gu mbaro re nanaafu ngbarago fuko.” Bako atona ka wisigo Ziazia Kekeapai na ki zi bapatiza niyangaraha. Tipa ka ‘berã kina agu apai iri aira bangiri aboro,’ aDezire Yekova dedede naadia be gu iraira bipai du aboro nani tipa yó niundo yó gayó amurakporo ti agu aregbo agberango naagberesapa gayó ahe.
Oni Di be Asogote na “Kingiriwe”
5, 6. (a) Wai ani aba “kingiriwe” kurii asogo rani? (b) Oni funga kpiapai nga gu namangi rogo gaoni dagbarago nayugo wai rengbe mangasunge na ARomo 12:20 kadu na wene sangbanaha?
5 Papara gupai Pauro akehe fu aRomo nayaa: “Ka vuraro du na gomoro, mo ki rigi ni ariga, ka ni du na gomoro ime, mo ki fu he afu fu ni ni mbiri he, bambiko manga mo wo, mo ka ba guta mbusa ti ni ku ri ni [“pa manga mo ho wo nika dungura kingiriwe ku rini,” NW ].” (Rom. 12:20) Zanga kapa, si nawira Pauro adi gupai re rogo Asanza 25:21, 22 nga gu nayaa: “Ka vuraro du na gomoro, mo fú riahe afu fu ni ni ri he; ka ni du na gomoro ime, mo ki fu ime fu ni ni mbiri he; si mo ka ba guta mbusa ti ni ku ri ni, Yekova nikafu mosoro foro.” Nibi gu rugute du rogo ARomo kapita 12, anga gupai Pauro aagumbaha nga mbusa du i afuhe fu boro na gu kingiriwe re te. Kuba gure, si nawira gu sanza re tipa sunge kusa marã rogo woronzo. Gu bawene bawiriki pa-Ngirisi nga Charles Bridges ayaa: “Oni moi kingiriwe tii woronzo yo na ki moi gu kura kingiriwe riihe, angianga ka maa gu woronzo re kina rii we ya ono oni ba gugudo kingiriwe riihe tipa gu woronzo re zaraga marã ki kuru kusayo rogoho. Sidu, ngenga agu aboro ka oni yugu gu nyemuse fuyó duna ome ti ni wa faa gu kingiriwe re i ki nye kindi nigbegbere sino aboro te.” Agi afugo re nga afugo masaku tipa ka kusa wene asino ti boro wagu marã akura ti woronzo be faa we.
6 Gu weneringise duna omehe wa ga “kingiriwe,” si rengbe ka sa ngbadu asogo rani yo i mbu soga rani. Ngbatunga gu mangaapai re rengbe ka sa aboro i duna wene bipai tipa ga Yekova aboro gbiati gu wene pangbanga nga ga Ziazia Kekeapai ga Yekova aboro atungusaha. Gu mokedi nangia Petero akepai ki yaa: “Gaoni mangapai ki du ni wene he ku bangiri aGendiria; wa i nagumba rimoroni ki ya aboro gbegberẽ apai nga oni, i ki taasi rimo Mbori rago ye ko mbiko bi yo wene mangaapai ti roni.”—1 Pet. 2:12.
“Oni Dú Zezeredi na Aboro Dũ”
7. Gini ngbatunga zereda Kristo ahe he fu gako abawiriki, na ginipai si afõngbaduraniyo ani mangihe?
7 Oni gedi ARomo 12:18. Rogo gu yangara yuru Yesu aduna gako abawiriki, ko ape gupai fuyó nga: “Zereda mi ahe na oni; gi zereda mi afu fu roni.” (Yo. 14:27) Gu zereda Yesu ahe he fu gako abawiriki, si nga gu zereda du yó nani berãyo yo mbiko gupai nga Yekova Mbori na Wiriko nakpinyemu yó na ki idi na gayó pai. Gu zereda berãse yo re nafõngbaduraniyo ani raki na akuarani rogo pazereda. Ndikidi aKristano nakpinyemu zereda na i naʹasada tiyó ka raka rogo pazereda na kura aboro.—Mt. 5:9.
8. Wai rengbe ani kadu ni aboro zereda kporo na rogo dungurati?
8 Gene sa dagba agu akuraha rengbe ani kadu zezeredii ngbaha na gaani aborokporo nga ka nyasa riipa gaani azangagiatise nikina boro ipiʹipihe na ki zanga mbuhe tipa apai naagberã kina kumbatayo. (Snz. 15:18; Ef. 4:26) Kina gu bangisapai re si aidaha rogo gu dungurati nga ga aKristano. Petero akodipa gbata zereda kuti banda mirãse. (1 Pet. 3:10, 11) Fuo fu Yakoba nyanyakii arugute tipa banda mirãse na ki mbu kpiboro gbiati kpata, ko akepai ki yaa: “Gu tatamana naye ari yo si du na wene sino mbata, fuo gure si du na zera, ki du yee, ki ipi na gia kpe, ki hi be inapai na wene zuzuhe, adu nga na kparaka aberã, na biriki a ya. Zuzu rurupai du ni rũrũ he rogo zereda fu agu yo namanga zereda.”—Yak. 3:17, 18.
9. Ho ani aʹasada tirani ni kadu “zezeredi na aboro dũ,” ginipai si aida ani moihe ku berãrani yo?
9 Pauro amanganga sunge na agu afugoko du rogo ARomo 12:18 tipa kina gu zereda sa du kporo na rogo dungurati te. Ko ayawee si naida ani ‘dú zezeredii na aboro dũ.’ Gupai re nakoda gaani amurakporo, gaani abadiasunge, akurani sukuru yo, gbiati agu aboro ani agbia yó gene tungusapai yo. Ono tie, gu mokedi re anyakasipa gu rugute re ki yaa: “Kina ro tigamo ka si du wa ka mo mangi he.” Gipai re nayugo gupai nga, si naida ani mangi asadatise tipa kadu “zezeredi na aboro dũ,” ono angianga ka mbupa manga ga Mbori andiko ya.
Yekova Nika Irabape
10, 11. Rogo gini gene ani ‘aonga aonga fu zinga,’ na tipagine daha ada ti ni?
10 Oni gedi ARomo 12:19. Zavura agu aboro “nati kangu” kuti gaani sunge wene pangbanga, kodihe na aguyo nasogote rani, si naida ani “hipai” ahi fuyó na kini mangiapai naayó “ni zera.” (2 Tim. 2:23-25) Pauro ape gupai fu aKristano nga, ka i iringa bape tiyó ya, ono i “ongo aonga fu zinga.” Ga da zinga Pauro aafura tipaha herẽ? Si arengbanga kadu nga Pauro aafura tipa gaani zinga te. Ono gupai ko aagumbaha nga si naida ani mbu kina Mbori ko zingi ki iribape. Wangia ani aKristano, ani ima ino gupai nga si arunga furani ani iri bape rani te. Bake apapara Atambuahe akepai ki yaa: “Mo mbu pa zinga, ki he erã! Ka mo nizingisi nga tiro ya, mbiko si nakusa kina . . . gbigbitapai.” (Tam. 37:8) Soromo afu arugute nga: “Ka mo ya nga ‘Mi aira bape gbigbitapai’ ya; ono mo sungudi Yekova, ko aunda ro [aundo].”—Snz. 20:22.
11 Ho asogo rani amanga furani ni gbegberẽe, gu rurupai si aida ani mangihe nga ka mbupa gupai re fu Yekova tipa ko fu mbusa fuyó ti gu regbo ngba bangiriko. Pauro ayugu gupai nga ko na gu bipai du Yekova nani tipa irabape ki yaa: “Si ni keke he ya, ‘Pa ira bape nga gimi, mi akaraga pai, Gbia nipoi wo.’ ” (Oni ringbisinga ha na Pa Fu Rugute ni Ue he 32:35.) Ka ani asadi ka irabape rani, gure nga ani gu sa gupai angianga gaani ya nga gupai si aida kina Yekova mangihe nitiko. Kurigure, si yugu gupai nga idapase tirani te kuti gupai Yekova nakidoho nga: “Pa ira bape nga gimi.”
12. Ga Mbori zinga nikadu niyuguyuguhe ti gini regbo na wai du si nika manga?
12 Ti tonatona ga Pauro waraga fu aRomo, ko apepai ki yaa: “Ga Mbori zinga ni yuguyugu he ngbangbaturũ yo sa gu zangasinombori na irairapai dũ nga ga agu aboro nagbingbida rengo ni irairapai.” (Rom. 1:18) Wiri Mbori nika yugo ga Mbori zinga ngbangbaturũ yo ti regbo “bakere gberãngbi.” (Yugo. 7:14) Gipai re nikangia “dezire ga Mbori ruru sapangbanga.” Pauro asakirogo gipai re rogo kura gako waraga ki yaa: “Mbori amanga kina rurupai, ko afú gberãngbi ni mosoro fu agu yo namanga roni, na ongoda fu agu roni i namanga roni na ani, rago yugo Gbia Yesu ngbangbaturũ yo na amaraika gako tandu ni mirã we. Ko aíra bape fu agu yo aina nga Mbori ya, na agu yo agia nga sangba wene pangbanga nga ga gaani Gbia Yesu ya.”—2 Tesa. 1:5-8.
Oni Dibe Gbegberẽpai na Wenepai
13, 14. (a) Tipagine si airiwongo ti ni tirani ho ani agbiatirani ni na asogote ya? (b) Wai rengbe ani ka sambuo agu aboro nasoga rani?
13 Oni gedi ARomo 12:14, 21. Ani na bakere kido nga Yekova nika digiso gako ringbisapai adigiso, na si naida ani moiberã rani nyanyakii fuo sunge tungusa “wene pangbanga nga ga ngbi” “rogo zegino dunduko,” nga gu sunge ko nafuhe furani tipa ani mangihe. (Mt. 24:14) Ani ima ino gupai nga, gi gaani sunge re nika zingisa ngbadu asogorani azingisa, mbiko Yesu aya furani wee: “Rika aboro asóga roni asoga dunduko tipa rimore.” (Mt. 24:9) Nirengo, agu asogote ani agbiatirani nani airiwongo tirani watadu ka ba gberarago tirani te. Petero akepai ki yaa: “Abadiangba, ka si iriwo nga ti roni ya asada naye fuo roni wa we, nga gu naye ka asada gaoni apai, ya vovo pai du mangi roni, ya. Ono ngbarago du ti roni mbiko oni nahi apai na Kristo rogo gako hiapai.”—1 Pet. 4:12, 13.
14 Kuba gupai nga ngbadurani naaima kuti asogorani, si naida ani yugu rengo fuyó na kini bi gupai nga bete aguyo namanga gipai re mbiko i ainongo gupai i amangaha te. (2 Kor. 4:4) Si naida ani asaditirani kaa mangapai kuti gu ga Pauro arugute nayaa: “Oni nisambua agu yo narungosi roni; oni sambua yo, ka oni tiwa nga yo ya.” (Rom. 12:14) Gu gene rengbe ani ka sambuo asogorani ngbaha nga ka kpara tipa yó. Yesu apepai rogo gu gako Tungusapai Nadu rii Bagangara yo ki yaa: “Oni kpí nyemu avuraroni, oni mángi pa agu yo nasoga roni, oni sámbua agu yo nasenga roni, oni kpári tipa agu yo namanga roni gbegberẽ.” (Ruka 6:27, 28) Pauro aima inoho nitiko nga agu aboro nasoga rani, i rengbe arengba kada niga Kristo ruru abawiriki na nigu ga Yekova amoyambu namangasunge fuko kakaka. (Gara. 1:13-16, 23) Pauro akepai rogo gu kura gako waraga ki yaa: “I nasenga rani, ani ki fu maku; i narungosi rani, ani ki hi he. I nagberẽsa rimorani, ani ki zungadi yo.”—1 Kor. 4:12, 13.
15. Gini gene duho rengbe ani ngbaha ka diabe gbegberẽpai na wenepai?
15 Mbiko agi apai re, si naida ndikidi Kristano mangi sangba gu yangara veresi nga ga ARomo kapita 12. Si nayaa: “Ka gbegberẽpai di nga be roni ya, oni di adia be gbegberẽpai ni wenepai.” Satana Bakitingbanga nga mburu gu gbegberẽ apai re. (Yo. 8:44; 1 Yo. 5:19) Nibi gu yugoti Yesu afuhe fu gu mokedi nangia Yoane, Yesu ayugu gupai nga, agu awirinako nga mbedimbedi aKristano, i aima ‘diabe [Satana] mbiko gu kure nga ga Wiri Kandoro, na mbiko gupai i agumba nidezirehe.’ (Yugo. 12:11) Gipai re nayugo gupai nga, gu wene gene rengbe ani ka diabe Satana na gako gbegberẽ mangapai ngbaha rogo gi zegino re nga kaa manga weneapai fu aboro. Gi weneapai re nga manga dezirepai na kini tungusi gu wene pangbanga nga ga Kindo fuyó.
Rago Angba Tirani na Maabangirise
16, 17. Ginipai ARomo kapita 12 nayuguhe furani tipa (a) wai si aida ani mangisunge na gaani raka? (b) wai si aida ani mangipai rogo dungurati? (d) wai si aida ani mangipai na agu aboro nasoga gaani idapase?
16 Gu wisigopai mangi ani he ngbutuko rogo gu ga Pauro waraga nga kapita 12 ko akehe fu agu aKristano nadu Roma yo, si ima undo rani na badungu apai. Ani wiriki gupai nga, wangia ani ga Yekova amoyambu, si naida ani du na nyemu ka fu motumo. Ga Mbori toro nafõngbaduraniyo ani fu gi motumo re na ngbaduraniyo dunduko, mbiko gaani ome nga ga berãkuriipai ima rugusaha bangirani nga, si nga gupai Mbori akpinyemuhe. Si naida ani du kakaka toro yo na kini mangisunge zaaza na agu agamahe du berani nibakiakia. Si naida ani du na umbasitise na kidu nibayee aboro, na kini asaditirani ka banda gaani kodatise nga ga aKristano. Si naida ani naadia aboro kugume na kidu na nunga akuarani tirani.
17 ARomo kapita 12 ima fu badungu arugute furani a nibipa wai si aida ani naamangapai kuti agu asogote ani agbiatirani nani. Si aidanga ani iribape rani te. Si naida ani dibe asogote nimanga ani wenepai fu asogorani. A wa ka omerani rengbe nani, si naida ani asadi ka raka na aboro dunduko zezeredii ki bandatirani ti kuo gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai. Gipai re nabipa aborokporo, rogo dungurati, dagba gaani amurakporo, basunge yo, sukuru yo, na ho ani atungusapai ni. Ka si vura du nga aboro imisi ngbadurani nikerehe, si naida ani mangi bakere asadatise tipa ka diabe gbegberẽpai na wenepai, na kini tingidi gupai nga, Yekova du gako sunge nga irabape.
18. Gini arugute biata du rogo ARomo 12:12?
18 Oni gedi ARomo 12:12. Kurii gi wene arugute re dunduko, Pauro afu arugute biata. Wa duhe nga ani arengbanga ka manga agi apai re dunduko nigaani ome zanga Yekova te, fugo gu mokedi re naruga rani ani “kpatagara kuti kpe kindi.” Gipai re nika undo rani ani mangisunge kuti gu gako arugute nayawee, “oni zadi pai azada rogo rungosi.” Niyangaraha, si naida ani moiberã rani kuti gu raka du kumbatayo nga gu Yekova nakido rani tipaha na ‘rago ngba tirani rogo gu maabangirise’ nga ga nyenye unga auru kpotosende ane watadu ngbangbaturũ yo.
Fugöpai
• Wai rengbe ani ka mangapai kuti asogote?
• Rogo gini agene rengbe ani kadu ni aboro zereda na wai du si aida ani mangihe?
• Tipagine si aidanga ti ni ani iribape rani ya?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 16]
Manga weneapai fu gaani amurakporo nika dia gu iraira bipai du yó nani tipa rani kusayo
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 17]
Ya mo oni naʹasada tironi tipa kadu ni aboro zereda rogo dungurati?