Oni Naata Ngba Gu Gene Nga Ga Kakuti Gaoni Ruru Mangaapai
“Ono mi tigimi, mi ata kina rogo gi rengo [“mi nikaa ta ngba gu gene nga ga kakuti gimi ruru mangaapai,” NW]; mo tumo re, ki ini pai fere.”—ATAMBUAHE 26:11.
1, 2. (a) Tipagine du pa ka boro ti ni kuti gani ruru mangaapai ninyanyakipa papara gu ngbangaa du tipa ga Mbori bakere pagbia? (b) Wai rengbe agu aboro nga airatatamana ka yugo gupai nga, i nasongoda ngbangaa kubara Yekova yo tipa gako bakere pagbia?
HO Satana asamungu ni rogo gu ati nadu Edene yo, ko akusi gu bakerepa ngbangaa du tipa du ga Mbori bakere pagbia niruruhe kurii agu aboro dunduko Ko akusiyo. Fuo bete regbo kusa, Satana anyakasipai nikango ya aboro namangasunge fu Mbori kinaho sa bi yo gupai ni nga si naye na aundo fuyo. (Eyobo 1:9-11; 2:4) Si ki ta du were, pa ka boro kuti gani ruru mangaapai kini mo kadu ninyanyakipa papara gu ngbangaa du tipa ga Yekova bakere pagbia kurii arago dunduko.
2 Wa vura duhe nga, ga Mbori bakere pagbia arunga riipa gu kakuti gu ruru mangaapai nga ga agu aboro ko akusi yo te, aboro gbiati agu awiri Mbori nga atoro rengbe arengba ka yugo gu boro i asongoda gi ngbangaa re kubara ni yo. Rogo gini gene rengbe yo ka yugoho? Nisia yo gupai nga ka kakuti gayo ruru mangaapai watadu ka zanga siaha. Sidu tie, pa ka boro kuti gani ruru mangaapai nigu mburupai rengbe yo riihe ka sarangbangaa funi.
3. (a) Gine Eyobo gbiati Davide aida Yekova wisigihe na ki fu gako sarangbangaa tipaha? (b) Gini sanahe nakura nibipa ka boro kuti gani ruru mangaapai?
3 Nizanga Eyobo du na kapa, ko ayaa: “[Mbori] ringbisi re rogo nzunzu ũringbisahe, Mbori ini pa gi du ni irarengo” watadu Mbori inipa gimi kakuti ruru mangaapai. (Eyobo 31:6) Bakindo Davide, nga gu kumba nazogo gu ringara aYisaraere nadu mbata, ho ko akparikpee ni ki yaa: “Ako Mbori, mo sápu ngbanga fere, bambiko mi ata ni irarengo [“mi ata ngba gu gene nga ga kakuti gimi ruru mangaapai,” NW], mi akida kuti Yekova a zanga wo,” gupai ko aidaha nga Yekova wisigi ko ka bihe singia ko nakakuti gako ruru mangaapai ke. (Atambuahe 26:1) Nanyakipa gupai nga ani a si naida ani naata rogo gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai! Ono gine nga pa ka boro kuti gani ruru mangaapai, naapa ta ni ngba gaha gene nayugo ginipai? Gine nika undo rani ani nye kindi kaa ta ngba gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai?
“Mi Ata Ngba gu Gene Nga ga Kakuti Gimi Ruru Mangaapai”
4. Gine nga kakuti ruru mangaapai?
4 Pa ka boro kuti gani ruru mangaapai nga gu sa yo ho nga irarengo watadu rengo rogo Ziazia Kekeapai rogo pa-Zande nga gu kuru rogo gi papara kekepai re, si nakoda gu berã nga ga ruru sino mangaapai, zanga manga boro gupai ka i birá ni ti ni. Ono tie, pa ka boro kuti gani ruru mangaapai nakoda kura apai susi gure. Si nga manga rurupai kodihe na manga boro sunge fu Mbori na ngbaduniyo dunduko. Satana akusi sakapai tipa ga Eyobo ndu mangapai ho ko ayani fu Mbori wee: “Awere ka mo taĩ bero ki zadi memeko [nga Eyobo] na pasioko, ko agbera ngbako yo foro kina ku bangiro.” (Eyobo 2:5) Pa ka boro kuti gani ruru mangaapai nakoda gani ruru ndu mangaapai nga gu ngbaduyo afõni ni mangihe.
5. Gine nayugo gupai nga, pa ka ani kuti gaani ruru mangaapai aidanga gupai mbata nga ani du nirengberengbe aboro te?
5 Ono tie, anga pa ka boro kuti gani ruru mangaapai naida gupai nga ni du nga rengberengbe boro te. Bakindo Davide angia kpakpa boro na ki mangi dungu kere ingaapai ti gu regbo ko adu niungako. Ono wa si avura du wo, Ziazia Kekeapai nafura tipa ko nigu kumba ‘nanata na rengo kpotokoyo.’ (1 Abakindo 9:4) Tipagine? Mbiko Davide akpinyemu Yekova. Ko afu tiko na ngbadukoyo fu Mbori. Ko anaida pa gako ingaapai zanga keesa, kini idi kuti agu abiráhe i anabiráko nani, na kini mbakadi gako agene. Nirengo, ani nabi pa ka Davide kuti gako ruru mangaapai rogo gako futise na ngbadukoyo dunduko fu gako Mbori nga Yekova na rogo gako nyemuse tipa ko.—Pa Fu Rugute ni Ue he 6:5, 6.
6, 7. Gine pa ta boro ngba gu gene nga ga kakuti gani ruru mangaapai akodaha?
6 Anga pa ka ani kuti gaani ruru mangaapai ni gupai nye kina kuti bangisa sino mangaapai wa gu nga ka fu tirani tipa agu apai nga ga pambori sa te. Si nakoda gaani gene raka naabaha dunduko. Davide ‘anata’ ngba gu gene nga ga kakuti gako ruru mangaapai. Gu buku nga, The New Interpreter’s Bible nayaa: “Gu fugo nga ‘ta,’ si nayugopa ‘gu mangaapai nga ga raka,’ watadu ‘sino raka.’” Wa bake apapara Atambuahe aafura tipa agu aboro du “gayo apai ziazia,” ko abibia ki yaa: “Aboro maku nga agu yo naka kuti [ga Mbori] adezirepai, ninagbata ko na kpotoyo yo dũ, nga agu yo amanga nga irairapai wa sa ya, ono i nata kina rogo gako apai.” (Atambuahe 119:1-3) Pa ka boro kuti gani ruru mangaapai nakodapa gbata ni agene zanga piriga ka manga gupai Mbori akpinyemuhe na kini ta ngba gako gene.
7 Pa ta boro ngba gu gene nga ga kakuti gani ruru mangaapai naida gupai nga ni kakuti Mbori zanga kapa, zavura ti agu aregbo nga ga fudifudiapai vurũ. Ho ani ahi a’asada ni, ho nye ani ni kindi nyanyakii kereapai ki vura nimangi rani vurũ, watadu ho ani asovura ni kuti a’asada nga ga gi zegino zangasinombori re, pa ka ani kuti gaani ruru mangaapai nayugotihe ziazia. Pa manga ani he wo nafu ‘ngbarago fu Yekova’ mbiko si nasa ko tie ko rengbe ka fu karagapai fu gu boro nasoapai kutiko watadu nasawia ko. (Asanza 27:11) Sidu tie, na wene ndupai berani, ani rengbe ka manga diaberã wa gu Eyobo amangihe: “Daho mi ka kpi ni mi ambu nga pa gi du ni irarengo te.” (Eyobo 27:5) Atambuahe kapita 26 nayugo gupai nika undo rani ani naata rogo gu gene nga ga kakuti gani ruru mangaapai.
“Mo Asadi Kpotore yo na Gi Berã A”
8. Ginipai oni awirikaha be ga Davide zungodihe tipa Yekova wisigi gako berã gbiati ngbadukoyo?
8 Davide akparikpee ki yaa: “Ako Yekova, mo wísigi re, ki asadi re; mo ásadi kpotore yo na gi berã a.” (Atambuahe 26:2) Gu fugo Ebere i asaha nga berã rogo gi veresi re, si nafura tipa gu dudunguro berã du rogo boro yo. Na gu kpotoseyo fura yo tipaha herẽ, si tipa boro naabani dunduko daaku ngbaduniyo, nga agu apai nasa ni ni naamanga apai, gani aberã na gani inohe. Ho Davide asana Yekova ni tipa Yekova wisigi ko, ko akparikpee tipa Yekova wisigi gu dudunguro aberã nadu rogo ko yo sirisiri gbe.
9. Rogo gini gene Yekova agiriso gu dudunguro aberã du rogo rani yo gbiati gu du ngbaduraniyo?
9 Davide azungodi Mbori tipa ko girisi gako aberã gbiati ngbadukoyo. Wai Yekova agiriso rani kpotoraniyo? Davide abibia ki yaa: “Mi sambua Yekova nayugo pa apai fere; kpotore yo naruga re na yuru.” (Atambuahe 16:7) Rogo gupai yo re nga gine? Rogoyo ngawee ga Mbori arugute arimi dudunguroo kurogo Davide yo na ki sungu koyo, kini rugu gu gako dudunguro aberã nadu yo gbiati agu apai nadu ngbadukoyo. Sidu, kinawo a rengbehe kadu tipa rani ka ani berẽkurii agu arugute na tambuahe ani nagiaha rogo Fugo Mbori yo, be gako abamangisunge gbiati gako riigbu na ki mbu agi arugute re si sigiratihe kurogo rani yo. Pa kpara ani kpee fu Yekova zanga piriga tipa ko girisi rani ngba gi gene re nika undo rani ani naata ngba gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai.
“Ga Weneringise Du Bara Bangire”
10. Gine naundo Davide ko naata rogo ga Mbori rengo yo?
10 Davide aafura kindi niyaa: “Ga weneringise du bara bangire, mi ata rogo ga yososopai.” (Atambuahe 26:3) Davide aima ino pai tipa ga Mbori weneringise nga ga nyemuse wenengai, na kini berẽkuriihe na tambuahe. Ko abibia ki yaa: “Ako mbisimore, mo sámbua Yekova, ka bangiro nigó nga ti agu ahe dunduko ko anafuka rengbe arengba ya.” Wa Davide aatingidapa kura ga Mbori ‘mangaapai,’ ko asusi kumbatayo na bia niyaa: “Yekova namanga gu pai ru aru na ruru sarangbanga fu agu yo dunduko i narungosi yo. Ko nayugu gako agene fu Mose, na gako mangapai fu awiri aYisaraere.” (Atambuahe 103:2, 6, 7) Isoke Davide avura kaa berã tipa agu abiriki aEzipeto anabirika aYisaraere nani ti rago Mose. Kangia wo si adu, zanga kapa, pa berã Davide kurii wai Yekova ayugu gako agene nga ga batasa aboro fu Mose aima zio ngbadukoyo na ki nyakasi gako diaberã kaa ta rogo ga Mbori rengo yo.
11. Gine rengbe ka undo rani ani naata ngba gu gene nga ga kakuti gani ruru mangaapai?
11 Pa wisigo ani Fugo Mbori dedede na kini berẽkurii gupai ani awirikaha rogoho nika undo rani a ani naata ngba gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai. Nikpiapai, pa tingida ani gupai nga Yosefa azubo nioto ho dia Potifaro aida ni ko pi na ri watadu ko mangi bäri na ri, nika ngarasa rani nirengo ani oro be ngbatunga apai wa kina gure ba gaani sunge yo, sukuru yo, watadu rogo kura aba. (Bambata Pai 39:7-12) Ya mo kpiapai ho berani ka ani berẽkuriihe ho ka ani du ni niasadiasadi rani tipa ka gbia kumuko watadu kadu ni abaworimo na kadu na pagbia kurii kura aboro rogo zegino? Ani na gu kpiapai berani nga ga Mose, nga gu kumba naká agu ataarimo dunduko nangia ga Ezipeta. (AEbere 11:24-26) Pa banda ani gupai ku berã rani yo nadu tipa Eyobo, zanga kapa, nika undo rani ani nyakasi gaani diaberã ka nye nikina ruru rani fu Yekova, akaza gbiati kura agberango ki vura nimangi rani vurũ. (Yakoba 5:11) Ginipai ka ani mangi ka aboro tona rungosi rani? Oni ngere, pa tingida ani gupai namangi Daniere siima abahu yo rengbe ka sa rani ani du na wingbaduse!—Daniere 6:16-22.
“Mi Asunga nga na Aboro Sawia Te”
12, 13. Gini ngbatunga kpamiatise si aida ani nehe?
12 Wa Davide aafura tipa kurapai berewe nga gu nanyakasi ko ko kakuti gako ruru mangaapai, ko ayaa: “Mi asunga nga na aboro sawia te, mi arima nga fuo airabiriki a te; mi sogo rimbasa agu aboro nga ga amangi gbigbitapai, mi asunga nga na gbegbere aboro te.” (Atambuahe 26:4, 5) Davide aidanga kandara ka sungo na gbegbere aboro te. Ko aima soga gbegbere kpamiatise.
13 Ginipai tipa rani tigaani? Ani naká tipa ka sungo na aboro ziree rogo terevizioni, rogo avidio, rogo asinima, rogo Internet, watadu rogo kura apai? Ani nahe sungo na agu aboro naoka agu apai aoka du tipa yo? Bete aboro dagba aguyo du ani na yo sukuru yo watadu ba gaani sunge yo rengbe ka nanga rani ya i naida ka zio bakure na ani, ono gupai nzunzu i aidaha nga ka ingisa rani fuo zio yo bakure na ani. Ya mo ani na nyemu ka zio dawedawe bakure nirengo na agu aboro atanga rogo gu rengo nga ga Mbori ya? Abasamungu kuti ndikidi pambori rengbe arengba a ka manga tiyo wa wene sino aboro tipa ka nyaga rani kusayo ti mangasunge fu Yekova. Ginipai ka ani mangihe ka singia bete aboro kinaho rogo gu dungurati nga ga aKristano naraka gu raka nga ga bangba-ue? I a wo, i naoka agu apai aoka du tipa yo nirengo ti aboro. Jayson, nga gu wirina namangasunge awere nimoyambu-undo, adu na abakureako wa aguyo gumba ani payo re ho ko aduni niparanga. Ko nayaa tipa yo wee: “Rogo kura uru sa, guko sa dagba yo aya fere wee: ‘Anga pai ho du nigbegberehe tipa agu apai ani amangaha awere re te, mbiko ho vovo zegino ka ye ni, ani adu nikpikpi aboro. Ani abiranga tirani ya wenepai gu duho nasusi rani te.’ Ngbatunga gu gumbapai re azingisi re rameyo. Mi aidanga kadu nikangba ho vovo zegino nika ye ni te.” Nitatamana, Jayson ambu kodatise na ngbatunga agu aboro re. Gu mokedi nangia Pauro azahe ki yaa: ‘Ka i nanginga roni ya, gbegberẽ kpamiatise nagbarasa wene sino.’ (1 AKorindo 15:33) Nanyaki gupai tie nga ani ne gbegbere kpamiatise!
‘Mi Agumbapa Gamo Iiriwo Mangaapai Dunduko’
14, 15. Wai rengbe ani ka ‘ke pati ga Yekova bamotumo kirikiri’?
14 Davide aafura kindi niyaa: “Mi azunda bere wa du mi nga boro wenesa, Ako Yekova, mi ake pati ga bamotumo kirikiri.” Na gini nduhe? “[Tipa ka bi] bia tambuahe ni wawa, ki gumba pa ga iiriwo mangaapai dunduko.” (Atambuahe 26:6, 7) Davide aida ka nye gigirii rogo mangaapai yo tipa wa ka ko rengbe ka iriso Yekova na kini takipandepa gako ra na gose fu Mbori aboro gihe.
15 Agu ahe dunduko nanidu na pai dagbaha na ndikidi irisombori tii bamburokoo yo nga ga irisombori, na kusa tii yekaru yo, angia ‘ndikidi kpia agu ahe nga ga ngbangbaturũ gbiati kirimoho.’ (AEbere 8:5; 9:23) Gu bamotumo gumba yo paha re, si arukuba gupai Yekova akpinyemuhe rogo idapa ga Yesu Kristo motumo tumorii tipa ka tumo rii ngbatunga aboro nani. (AEbere 10:5-10) Ani nazunda berani ka yugo gupai nani nga ani nga aboro wenesa na kini ‘ke pati ga Yekova bamotumo kirikiri’ niyugo ani gaani idapase kuti gu motumo re.—Yoane 3:16-18.
16. Wai pa taka ani pande ga Mbori iiriwo mangaapai aundo rani?
16 Ho ani aberã ni tipa agu apai dunduko motumo tumorii namangihe tipa rani, ya mo ngbaduraniyo ahinga be tambuahe fu Yekova na fu bangisa Wiriko tee? Fuo du ani na tambuahe ngbaduraniyo fu Mbori, ani takipande gako iiriwo mangaapai tie fu kura aboro, tona ti gu pangbangaa du tipa kusa Adamu ki digisihe kuti gu regbo Mbori nika karaga apai dunduko kubaha rogo gako vovo zegino. (Bambata Pai 2:7; Amokedi 3:21) Nairiwo gu bandahe nga ga toro du rogo gu sunge tungusapa-Kindo gbiati sunge sa aboro ni abawiriki re! (Matayo 24:14; 28:19, 20) Pa manga ani gi sunge re dedede naundo rani ani banda gaani maabangirise tipa raka kumbatayo si du ziazia, gaani idapase kuti ga Mbori akidohe kidu nyanyakii, na gaani nyemuse tipa Yekova na tipa akuarani aboro kini moipai.
“Mi Nakpi Nyemu Vuru Ga Bambu Yo”
17, 18. Gine si aida si du nga gaani sino berã watadu bipai tipa agu adunguratise nga ga aKristano?
17 Gu bamburokoo nangia ga irisombori, gbiati gaha bamotumo tipa tumo riihe, angia gu ba dunguratise nadu tipa iriso Yekova ringara aYisaraere yo. Ho Davide ayugu gupai ni nga nyemu gu ba re adu tiko, ko akparikpee ki yaa: “Mi nakpi nyemu vuru ga bambu yo.”—Atambuahe 26:8.
18 Ani na nyemu dungura tirani kurogo agu aba ani awirikapai rogoho tipa Yekova? ABambu Kindo kodihe na gu gaha ambakadapai du tipa gu yugopai nga ga toro ningia agu aba dunguratise du tipa iriso Mbori rogo gu badona nga ga aboro. Kurii gure, ani na kikindigi adunguratise berani nga ga uru sa, ga a’uru ue, na ga a’uru biata ani naamangaha nibasasa ti aregboho bara sa rogo agarã dũ. Agu “adezirepai” nga ga Yekova ningia agu apai ani naasakapai tipaha ti regbo ngbatunga agu adunguratise re. Ka ani wiriki wai ka ‘kpinyemuhe gbe,’ ani du adu tie na nyemu kadu pati agu adunguratise re na ki degeturani ho du ani ni yo. (Atambuahe 119:167) Nga gu wenepai nafu wasa nga ani dungura tirani na akuarani aidipase nga agu aboro naida ani du wenengai na naida ka undo rani ani naata ngba gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai!—AEbere 10:24, 25.
‘Ka Mo Dinga Ungare Kusayo Ya’
19. Gini ngbatunga ingapai Davide aidanga ka mangaha ya?
19 Fuo ruga Davide tiko wenengai na sangbana nyaga boro tini kusayo ti ta rogo ga Mbori rengo, ko azungodihe ki yaa: “Ka mo di nga re ku sa yo na aboro ingapai ya, na ungare na abaimiaboro a ya, nga agu yo du beyo na gbegbere sanga apai ti ni, kumbabeyo hiki be marã mabirimo.” (Atambuahe 26:9, 10) Davide aidanga i kodi ko ku dagba agu aboro nazanga sinombori nanamanga wasiro watadu kini rogodi amarã mobirimo be aboro te.
20, 21. Gine rengbe ka ndu na ani kungba gu gene nga ga azangasinombori?
20 Rogo gi gaani regbo re, zegino ima hi be wasiwasi mangaapai. Aterevizioni, amagazini, na asinima nagbaraga gu mangaapai nga ga wasiro, nga “bari, na pa meteka, na wasiro.” (AGaratio 5:19) Nyemu biko agu apai nabanyemu kodaba ti aboro watadu ka geda agu abuku du tipaha ima ziobaha ti bete kura aboro si kini ndu na yo dedede sa wasiwasi mangapai. Aparanga gbe nazio ti ngbatunga agu agbina re. Rogo kura aringara, sino gu du yo ti aboro nga akumba na adee nambakadapai tipa ka zio bakure tipa kaa du na wene regbo wasa dagbayo, na aboro kini sosodi aparanga i niberẽ gupai nga si naida i zi gi ngbatunga bakure re a. Dungu paranga aboro narimiso tiyo kurogo agu apai nga ga nyemuse dagbayo zavura gupai nga i kindi ata danga ba rogatise ya. Tipa i rengbe ka zeresa gu nyemu kodaba naamaapai tiyo ti regbo gi kodatise re, fuoho aturanga te i ki rimisi tiyo kurogo wasiwasi mangaapai ki da nani ti meteka.
21 Sosono aboro a wo, akurayo namaa gbegbereapai amaa kuriyo yo. Gu sunge bagaahe nga ga biriki gbiati nyemu manga boro gu diaberã du mburuhe rii agu apai ngbaa ti kina ni nisani, ni agu apai nayugopa zanga ka ni kuti ruru mangaapai. Pa ta ani ngba agu agene nga ga aboro zegino amanganga wenepai fu rani fuo kina turuso rani kusayo ti Yekova te. Ani “sogo gbigbitapai, ki nikpi nyemu wenepai,” na kini ta ngba gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai.—Amosa 5:15.
“Mo Tumo Re, ki Ini Pai Fere”
22-24. (a) Gini ngarasahe bi oni he rogo gu yangara afugo du rogo Atambuahe kapita 26? (b) Gini gbina ani ka sakapai tipaha rogo gu papara kekepai naye re?
22 Davide adigisi gako fugo fu Mbori kini yaa: “Mi tigimi, mi ata kina rogo gi rengo; mo tumo re, ki ini pai fere. Ndure naru ti kpasakpasa rago; mi asambua Yekova dagba arika rimbasa aboro yo.” (Atambuahe 26:11, 12) Ga Davide nyanyaki diaberã ka kakuti gako ruru mangaapai akodi gako zungodihe tipa Mbori tumo ko. Nairiwo wai gupai re angarasa rani! Wa vura du ani nga aboro ingapai, Yekova aundo rani aundo ka ani diberã kaa ta ngba gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai.
23 Ani yugunga gupai nga, gaani gene raka rogo apaparaha dunduko nayugo gupai nga, ani naa irisa tipa ga Mbori bakere pagbia na kini bihe na nyanyakipaha. Si naida gupai berani wa du ani nibasasa nga ani sana Yekova rogo kpee ko wisigi rani na ki girisi agu aberã du rogo rani yo. Ani rengbe ka maa ga Mbori rengo barabangirani ti aregbo dunduko niwisigo ani Fugo ko zanga nyomoro. Nirengo tie, ani ne gbegbere kpamiatise ono kini taasipa Yekova rogo kikindigi adungurati. Ani tungusinga pa Kindo zaaza na kini mangisunge sa aboro ni abawiriki ngangaraa, ki zanga mbu zegino si gbarasipa gaani bawene pagume na Mbori. Wa ani amanga bakere asadatise kaa ta ngba gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai, ani rengbe kadu naa kido ya Yekova nika inapai aina fu rani.
24 Wa duhe nga pa ka ani kuti gaani ruru mangaapai nakoda apapara gaani raka dunduko, si naida ani du na rubangirise tipa gu kere gbina duho nga bakere mbira eerẽ buda. Ani nika sakapai tipaha rogo gu papara kekepai naye fuo gere.
Oni Natingidaha?
• Tipagine ruhe aru ti ni fu Mbori ko saringbangaa agu aboro nga airatatamana riimburu gayo kakuti ruru mangaapai?
• Gine nga ka boro kuti gani ruru mangaapai, naapa ta ni ngba gaha gene nakoda gine?
• Gine nika undo rani ani naata ngba gu gene nga ga kakuti gaani ruru mangaapai?
• Tipa ani rengbe ka kakuti gani ruru mangaapai, gini kerepai si aida ani bandatirani ti ni na ki nehe?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
Oni naasana Yekova dedede ko wisigi gu gaoni aberã du kpotoroniyo?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
Oni naamaa ga Yekova weneringise nga ga nyemuse barabangironi?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]
Pa ka ani kuti gaani ruru mangaapai ho du ani ni rogo asada nafu ngbarago fu Yekova
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]
Oni nagbia undo be agu ambakadapai Yekova amangaha tipa si undo roni oni naata ngba gu gene nga ga kakuti gaoni ruru mangaapai?