Watchtower UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
Watchtower
UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
IsiZulu
  • IBHAYIBHELI
  • IZINCWADI
  • IMIHLANGANO
  • g91 10/8 k. 21-k. 23 isig. 4
  • Ukulalela Izixwayiso Zomzimba

Ayikho ividiyo kulokhu okukhethile.

Uxolo, kube nenkinga ekufakeni ividiyo oyifunayo.

  • Ukulalela Izixwayiso Zomzimba
  • I-Phaphama!—1991
  • Izihlokwana
  • Indaba Ethi Ayifane
  • Izimpawu Ezixwayisayo
  • Qaphela Izimpawu
  • Phakathi Nalezozikhathi Ezikhethekile
  • Ukulungiselela Indodakazi Yakho Ukuya Esikhathini Okokuqala
    I-Phaphama!—2006
  • Ukuzuza Ukuqonda Okungcono
    I-Phaphama!—1995
  • Kungani Lokhu Kwenzeka Emzimbeni Wami?
    I-Phaphama!—1990
  • Abasha Bamemezela Izindaba Ezinhle E-Afrika
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-1995
Bheka Okunye
I-Phaphama!—1991
g91 10/8 k. 21-k. 23 isig. 4

Ukulalela Izixwayiso Zomzimba

Ngumlobeli wePhaphama! eIreland

KU-Una nomyeni wakhe, uRon, lokhu okuhlangenwe nakho kwakwethusa futhi kubuhlungu. Ngobunye ubusuku obubandayo bangoJanuary, u-Una waquleka. URon wabiza udokotela, owacabanga ukuthi lenkinga kungenzeka yayiwukungalingani kwamahormone okuthinta isizalo sakhe futhi wayala ukuba ayiswe esibhedlela. URon wahambisa umkakhe​—⁠owayelahlekelwa igazi futhi esezinhlungwini ezinkulu⁠—​ngemoto emigwaqweni yasentabeni enezikhisi, emnyama esibhedlela esiqhele ngamakhilomitha angu-⁠80.

Nokho, lesosibhedlela asikwazanga ukuyisingatha lenkinga, ngakho wadluliselwa esibhedlela esiseduze esikhudlwana, sesimanje ngokwengeziwe. Lapho wahlinzwa ngokuphumelelayo futhi walulama kahle.

URon noUna babonga ezisebenzini zasesibhedlela ngekhono nokunakekela okwakusindise ukuphila kukaUna. Lapho besazwakalisa lokhu kubonga esazini semithi yokulalisa, sathi sasibonga kakhulu ngokuthi izinto zazihambe kahle. Wabe esesho amazwi athakazelisayo: “Kumbalwa kakhulu ukuphazamiseka kwezitho zabesifazane okuqubuka ngokungazelelwe. Okuningi kwakho kunikeza izimpawu esikhathini eside kusengaphambili.” Wayesho ukuthini?

Izimpawu Ezixwayisayo

U-Una uchaza ukuthi wayebe nenkinga eminyakeni emibili ngaphambili. Lapho esesikhathini, wayopha kuphela uma enze okuthile okukhandlayo, futhi kaningi kwakungamahlule. Uthi: “Kwakufanele ngifune iseluleko sezokwelapha, kodwa anginakanga, ngicabanga ukuthi mhlawumbe ngangishesha ukungena enkathini yokunqamuka kokuya esikhathini. Kodwa-ke, ngoJanuary, ukuya kwami esikhathini kwanqamuka ngemva kwezinsuku ezimbili, futhi ezinsukwini ezintathu kamuva kwaqala futhi ngokopha okukhulu kabi namahlule amakhulu. Ngangingakhathazekile ngempela, kodwa ngosuku lwesibili, kwadingeka ngilale, njengoba ngangizizwa ngigula kakhulu. Kodwa nakuba kunjalo asizange simbize udokotela. Yilobobusuku okwadingeka ngiphuthunyiswe ngabo esibhedlela.”

Ingabe okuhlangenwe nakho kwakhe kwakungase kuvinjelwe kungabi isimo esiphuthumayo esisongela ukuphila? U-Una ucabanga ukuthi mhlawumbe kwakungase kuvinjelwe ukuba wayazile ukuthi iziphi izimpawu okwakumelwe aziqaphele futhi wathatha isinyathelo ngokushesha. Uthi ngeshwa, “njengabesifazane abaningi, ngaso sonke isikhathi ngangikuthatha kalula konke okuhlangene nokuya esikhathini, ngingakuthathi ngokungathi sína.” Nokho, eqinisweni izimpawu zikaUna zazifana nezesifo sesizalo esasikudinga ngempela ukunakekelwa okusheshayo.

Inyanga ngayinye abesifazane abaseminyakeni yokuzala abantwana baba nophawu lwempilo yabo evamile: inqubo engokwemvelo yokuya esikhathini. Noma ikuphi okungahambi kahle okuphawulekayo, eqinisweni, kuwuphawu oluxwayisayo. Kwezinye izimo, ukwephuza ekulaleleni isixwayiso kungase kungadingi ukwelashwa ngezikhathi ezithile kodwa kungase kudinge ukuhlinzwa.

Khona-ke, kungani lezimpawu ngokuvamile zinganakwa noma zithathwa kancane? Emikhayeni eminingi, inkosikazi yiyo ehlela ukudla komkhaya, enakekela impilo, nehlola inhlanzeko yomkhaya. Ekwenzeni kanjalo, ingase idebeselele izinkinga zayo siqu. Mhlawumbe, njengasendabeni kaUna, ayiqiniseki ngencazelo yezimpawu zayo. Noma kungenzeka ukuthi imali yokunakekelwa kwempilo ilinganiselwe, futhi inikeza abantwana bayo nomyeni wayo indawo yokuqala, inethemba lokuthi inkinga yayo siqu iyonyamalala ngandlela-thile. Kungenzeka ukuthi iyesaba, ikhethe ukungaphatheki kahle kwayo kwamanje esikhundleni salokho ecabanga ukuthi kuyoba ukucindezeleka esibhedlela. Kungenzeka futhi ukuthi ingumama osebenzayo, ongakwazi noma ongathandi ukusebenzisa esinye sesikhathi sakhe ukuze anakekele impilo yakhe siqu.

Odokotela bathi, ezimweni eziningi, inkosikazi iyayekwa ukuba izwe ubuhlungu yodwa ngezinkinga zayo ezingokwempilo. Indoda yayo mhlawumbe ingase ingazikhathazi ngokweqile “ngezinkinga zabesifazane.” Nokho, amadoda athanda amakhosikazi awo ayozifundisa ngezinto ezinjalo ukuze akwazi ukuqaphela inhlala-kahle yamakhosikazi awo. IBhayibheli linxusa amadoda: “Yilowo nalowo makathande umkakhe njengokuba ezithanda yena.” (Efesu 5:​28, 33) Ngakho, amadoda nabazali bangawasiza kanjani amakhosikazi namadodakazi awo ukuba bagweme izimo eziphuthumayo ezingadingekile?

Qaphela Izimpawu

Phaphamela izinto ezingavamile ezingaba izimpawu ezixwayisayo. Ngokwesibonelo, ukopha nokuphuma koketshezi okushintshashintshayo, nakuba kungase kungahambisani nobuhlungu, kufanele kuhlolwe.a Kufanele kwenziwe kanjalo nangokukhathala okungavamile, ukulahlekelwa igazi eliningi, nezinkinga ekuchameni. Lokhu kungaba izimpawu zokuba khona kwamafibroid, alashwa kalula ngokwengeziwe uma esheshe atholakala.

Okungamelwe kunganakwa ubuhlungu beqolo obubeleselayo, umuzwa wokucindezeleka emomozini, noma ukuphelelwa umchamo lapho uzikhandla. Lokhu kunganikeza uphawu lwesimo ngezinye izikhathi esingalungiswa ukuzivivinya umzimba lapho sisaqala kodwa esingase sidinge ukuhlinzwa kamuva.b

Ngaphezu kokuthatha izinyathelo ngenxa yezimpawu ezinjalo, abesifazane abeve eminyakeni engu-25 bayobe benza kahle ukuba bahlolwe njalo ngokwezokwelapha, kugcizelelwe ukuhlolwa kwamabele nezitho zesisu nezokuchama. Lokhu kungenziwa njalo ngemva kweminyaka emibili noma ngokuvame njengoba kuboniswa umlando wempilo yakhe siqu noma yomkhaya wakubo kowesifazane.

Phakathi Nalezozikhathi Ezikhethekile

Khumbula futhi amabanga amathathu ekuphileni kowesifazane lapho labo abamthandayo kufanele bamnikeze ukunakekela okukhethekile: imenarche (lapho intombazane iqala ukuya esikhathini); iparturition (inqubo yokuzala abantwana); nemenopause (lapho ukuya esikhathini kunqamuka). Phakathi kwalelo nalelo lalamabanga, kungase kuphakame izimo lapho iseluleko esisheshayo sezokwelapha noma ukwelapha kungavimbela khona isimo esiphuthumayo.

IMENARCHE: Amantombazanyana adinga isifundo sezempilo ukuze sibasize baqonde ukusebenza kwemizimba yabo nokukwenza kube lula ukuqonda ukuqalisa kokuya esikhathini. Abazali, ikakhulukazi omama, kufanele babe nezingxoxo eziqondile nezikhululekile namadodakazi abo. Uma kunenkinga, amantombazane akumelwe ashiywe enamahloni ezibuza ukuthi yini engahambi kahle noma enomuzwa wokuthi kumelwe abekezelele ukopha okukhulu kokuya esikhathini noma izinhlungu ezinkulu ngalesosikhathi senyanga. Uma abazali bawo bengenakukwazi ukusiza, mhlawumbe omunye owesifazane okhulile ongumngane anganikeza isiqondiso ngokuqondene neseluleko esifanelekile sezokwelapha.

Owesifazane osemusha angazi kanjani ukuthi izinkathi zakhe zingezivamile? Kumuntu ofanayo, zingahlukahluka ngempela. Ukushintshashintsha ekuyeni esikhathini kuvamile ezinyangeni zokuqala eziyisithupha kuya esikhathini esingangonyaka owodwa (noma ngisho naseminyakeni emibili kwezinye izimo) ngemva kwemenarche futhi ngokuvamile kungenxa yoshintsho oluncane lwamahormone. Uma ngemva kwaleminyaka yokuqala, kunoshintsho olwenzeka ngezikhathi ezithile ebudeni bomjikelezo wokuya esikhathini noma endleleni yokopha, lokhu kubhekwa njengokuvamile. Okungaphezu kwalokhu kungaba uphawu oluxwayisayo oludinga ukuhlola kwezokwelapha.

Ingxenye yesifundo sezempilo ihlangene nokudla. Ukudla okungenamsoco, okugcizelela ukunambitheka esikhundleni sokondleka, nokukhathazeka ngokweqile ngesisindo, ngokuvamile kuvimbela amantombazane asemasha ekutholeni izilinganiso ezifanelekile zezakhi eziningi, ikakhulukazi icalcium nokusansimbi. Abesifazane abasebasha abangakabi nemijikelezo ehlelekile yasikhathi sonke yokukhiqiza amaqanda ngokuvamile banesilinganiso esingaphezu kwesivamile sokulahlekelwa igazi lapho beya esikhathini, futhi lokhu kukhulisa isidingo sokusansimbi. Ngakho kubaluleke kakhulu ukudla ukudla okulinganiselwe kahle nokugwema ukudla okuningi okunemicikilisho eminingi. Ngezinye izikhathi okumelela okusansimbi kungase kutuseke.

IPARTURITION: Izazi zokubelethisa zitusa ukupopolwa kungakephuzi ngaphambi kokubeletha kwabesifazane abakhulelwe. Bangahlola igazi ukuze babone ukuthi izinto ezimelela okusansimbi nefolic acid zingase zidingeke yini. Njengoba owesifazane okhulelwe kunokwenzeka ngokwengeziwe ukuba ophe, ukulalela izimpawu ezixwayisayo kuyinto ebaluleke ngisho nakakhulu.

Ngisho nesilinganiso esincane kakhulu sokopha ngesikhathi sokukhulelwa sidinga ukuhlola kwezokwelapha. Ezinye izimpawu zengozi ngalesikhathi yizinhlungu zeqolo, iminonjana yegazi emchamweni, nezinhlungu lapho echama. Kodwa noma ikuphi ukushintshashintsha noma izimpawu kumelwe kubikwe kusaqala esazini sokubelethisa. Lapho izimali zintuleka, indo-​da inomthwalo wemfane-​lo okhethekile wempilo nokuphila kwalowo esiye ya-​ba “nyamanye” naye, ingavumeli ukuphila kwakhe kukhukhulekele engozini.​—⁠Mathewu 19:​5, 6; Efesu 5:⁠25.

IMENOPAUSE: Leli igama lezokwelapha elisho ukuphela okungokwemvelo okuphelele kwemijikelezo yokuya esikhathini. Lesikhathi saziwa futhi nangokuthi iclimacteric, noma ukushintsha kokuphila, futhi kuyibanga elingokwemvelo ekuphileni kowesifazane. Ngomqondo obanzi kakhudlwana, lokhu sekuye kwasho izinyanga noma ngisho neminyaka ngaphambi nangemva kwalesenzakalo esingokwemvelo. Abesifazane abaningi babhekana nezimpawu ezingokomzimba ezingajabulisi phakathi nalesikhathi​—⁠njengokuya esikhathini okushintshashintshayo nokuzwela ukushisa⁠—​kodwa lokhu kuyophela ekugcineni. Uma owesifazane eya esikhathini isikhathi eside noma ngokweqile noma ephinda eya esikhathini ezinyangeni eziyisithupha noma ngaphezulu ngemva kwalokho okwakubonakala kungokokugcina, kufanele kubonwane nodokotela kungapholiswa maseko.

Yiqiniso, akuzona zonke izimo eziphuthumayo ezingabonwa kusengaphambili. Sonke ‘sihlangabezana nesikhathi nethuba.’ (UmShumayeli 9:​11) Kodwa, njengoba isazi sokulalisa iziguli sasho ku-Una: “Kumbalwa kakhulu ukuphazamiseka kwezitho zabesifazane okuqubuka ngokungazelelwe.” Imfundo enhle yezempilo nokuqaphela ukusebenza komzimba kungavikela abesifazane esimweni esiphuthumayo sabesifazane esingenzeka. Kungcono ukuvimbela isimo esiphuthumayo kunokungazinaki izixwayiso kuze kube yilapho kudingeka ukuba kubhekanwe nesimo esibucayi. Ngakho, makhosikazi nani madoda, lalelani izimpawu zomzimba ezixwayisayo!

[Imibhalo yaphansi]

a Kwezinye izimo, nakuba kungezona zonke, lokhu kungaba izimpawu zomdlavuza wecervix, lowo ezimweni eziningi kakhulu, owelaphekayo uma utholakale kungakephuzi.

b Iutero-vaginal prolapse, noma ukuwa kwesibeletho.

[Isithombe ekhasini 23]

Indoda enozwela ingasiza umkayo ukuba alalele izixwa-​yiso zomzimba wakhe

    Zulu Publications (1975-2025)
    Phuma
    Ngena
    • IsiZulu
    • Thumela
    • Okukhethayo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imibandela Yokusebenzisa Le Webusayithi
    • Imithetho Yokugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • Amasethingi Okugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • JW.ORG
    • Ngena
    Thumela