Wie praat?

DIE gordyn gaan oop voor die kunstenaar en sy pop. Terwyl hulle grappies vertel, lyk dit of die pop lewendig is, met sy eie stem en persoonlikheid. Dit is natuurlik eintlik die kunstenaar —’n buikspreker—wat die pop laat “praat”, baie versigtig om nie sy eie lippe te beweeg terwyl hy dit doen nie.

Wil jy graag meer omtrent hierdie buitengewone kunsvorm leer? Ontwaak! het ’n onderhoud met Nacho Estrada gevoer, wat al bykans 18 jaar lank ’n professionele buikspreker is.

Wat is die verskillende vorme van buikspraak?

Wanneer dit klink asof die kunstenaar se stem van naby kom, soos van ’n pop wat op sy knie sit, word dit nabybuikspraak genoem. In geprojekteerde buikspraak klink dit of die kunstenaar se stem van ver af kom. ’n Buikspreker kan sy stem ook demp sodat dit klink asof dit uit ’n geslote voorwerp kom—miskien vanuit sy pop se kis. Party buiksprekers kan klanke naboots, soos dieregeluide of die gehuil van ’n baba. En hulle beweeg nie hulle lippe terwyl hulle ’n opvoering doen nie.

’n Goeie buikspreker is nogal heel oortuigend. Een het glo met ’n gedempte stem om hulp geskreeu toe ’n hooiwa verbygery het. Mense het sowaar die wa gestop, die hooi afgelaai en verwag om ’n arme slagoffer daaronder te kry! Daar is natuurlik niemand gevind nie.

Hoe het buikspraak oor die jare ontwikkel?

Baie jare gelede is buikspraak glo gebruik om bygelowige mense te laat dink dat hulle met die dooies kommunikeer. Mettertyd het dit aan die lig gekom dat buikspraak bloot ’n menslike vaardigheid is. Daarna het dit ’n aanvaarbare deel van die vermaaklikheidswêreld geword, en vandag word dit soms vir opvoedkundige doeleindes gebruik.

Deur die eeue heen is verskillende agtergronde gebruik om gehore te vermaak en sodat mense die buitengewone vermoëns van buiksprekers kon sien. Teen die 20ste eeu was dit iets algemeens vir buiksprekers om ’n gesprek met ’n houtpop te voer.

Wat het jou in buikspraak laat belangstel?

Die potensiaal om mense gelukkig te maak en te laat lag, het my aangetrek. Toe ek ’n seuntjie was, het ’n plaaslike verkoopsman my belangstelling in die kunsvorm gewek deur te verduidelik dat die Engelse woord vir “buikspreker” van die Latynse woorde venter en loqui afgelei is, wat “buikpraat” of “praat uit die buik” beteken. Dit is omdat daar vroeër geglo is dat buikspraak die gevolg was van ’n eienaardige gebruik van die maag. Hy het my toe ’n paar van die grondbeginsels gewys.

Die volgende dag het ek dit by die skool probeer doen. Ek het die tegniek gebruik wat dit laat klink asof my stem van ver af kom en het myself uit die klas geroep. Dit het geklink asof my stem oor die luidsprekerstelsel kom. Dit het gewerk! Later het ek deur ’n korrespondensiekursus meer omtrent buikspraak geleer en dit toe as beroep begin beoefen.

Wat behels jou werk as ’n buikspreker?

Hoewel ek al soms by onthale en byeenkomste vir buiksprekers opgetree het en selfs al ’n paar keer op televisie verskyn het, gebruik ek die meeste van my tyd om kinders by skoolbyeenkomste te leer. Humor speel ’n groot rol gedurende die vertoning. Gedurende ’n deel oor persoonlike higiëne sê ek byvoorbeeld vir Maclovio, my houtpop, wat nie sy tande geborsel het nie, dat ek kan sien hy het daardie oggend eiers vir ontbyt gehad. Maclovio antwoord: “Jy’s verkeerd—dit was gister!”

Hoe word buikspraak beoefen?

Daar word dikwels gesê dat buiksprekers hulle stem projekteer, maar dit is net ’n illusie. Ons gebruik ’n spesiale tongposisie om alternatiewe klanke te vorm vir letters wat ons gewoonlik met ons lippe moet uitspreek, en ’n tegniek om van die diafragma af asem te haal, skep die illusie van afstand.

Buikspraak werk omdat die meeste mense se ore nie daarop ingestel is om die bron en afstand van klank te skat nie. Hulle het die hulp van hulle oë nodig. Ter toeligting: Wanneer jy ’n sirene hoor, vertel jou ore jou dat ’n noodvoertuig op pad is en dat dit van ver af kom. Maar hoe ver is die voertuig? Uit watter rigting kom dit? Om hierdie vrae te beantwoord, sal jy waarskynlik die voertuig se flitsende ligte moet soek.

’n Buikspreker gebruik dit tot sy voordeel deur ’n klank met die gepaste sterkte te maak en deur die gehoor se aandag op die bron te vestig waarvandaan hy wil hê hulle moet dink die klank kom.

Watter wenke sal jy vir iemand gee wat graag die buiksprekerskuns wil aanleer?

Eerstens, maak seker van jou doel, en vermy enigiets wat strydig is met daardie doel. Ek noem dit omdat buikspraak soms soos baie ander vorme van vermaak vir verkeerde doeleindes gebruik kan word. Ek voel self tot buikspraak aangetrokke omdat dit die potensiaal het om liefde te bevorder en plesier te verskaf. Ek beperk my werk tot materiaal en gebeure wat hierdie doel sal bevorder.

Jy sal drie dinge nodig hê om ’n bedrewe buikspreker te word—tegniek, verbeelding en oefening. Tegniek kan in ’n selfhelpboek of -video geleer word. Vervolgens moet jy jou verbeelding gebruik om ’n geloofwaardige persoonlikheid vir jou pop of marionet te skep, en jy moet leer hoe om hom of haar lewendig te laat lyk. Ten slotte, oefening. Die mate waarin jy dit doen, sal bepaal hoe bedrewe jy word.