Die werkparadoks

“Om te werk—om te werk! Dit is so ’n groot vreugde om te weet dat ons nog die allerbeste dinge het om te doen.”—Katherine Mansfield, skryfster (1888-1923).

HET jy dieselfde idealistiese beskouing van werk as wat in die bogenoemde woorde uitgedruk word? Wat is jou persoonlike beskouing van werk? Voel jy dalk dat werk ’n lang, donker tonnel tussen rustige naweke is? Of het jou werk ’n passie geword wat aan verslawing grens?

Die meeste mense wy die grootste deel van hulle dag aan werk. Werk kan bepaal waar ons woon en watter soort lewenstyl ons het. Baie mense vind dat werk die een bedrywigheid is wat hulle lewe die meeste oorheers vandat hulle jong volwassenes is totdat hulle aftree. Party van ons put groot persoonlike bevrediging uit ons werk. Ander bepaal die waarde van werk volgens inkomste of aansien, terwyl nog ander werk as ’n blote tydverdryf of selfs as ’n verkwisting van tyd beskou.

Daar is dié wat werk om te lewe en dié wat lewe om te werk; ander sterf by die werk of weens hulle werk. Byvoorbeeld, volgens ’n onlangse verslag deur die Verenigde Nasies veroorsaak werk meer pyn en sterftes “as oorloë of dwelm- en alkoholmisbruik saam”. Die koerant The Guardian van Londen het hierop kommentaar gelewer en gesê: “Meer as tweemiljoen mense sterf elke jaar weens werkverwante ongelukke of siektes . . . Blootstelling aan stof, chemikalieë, geraas en straling veroorsaak kanker, hartsiekte en beroertes.” Kinderarbeid en dwangarbeid is nog twee aaklige werklikhede van huidige werkstoestande.

Dan is daar ook iets wat die sielkundige Steven Berglas “supernova-uitbranding” noem. Hy beskryf die vlytige werker wat die toppunt van sy loopbaan bereik het en dan “chronies bevrees, angstig, moedeloos of neerslagtig [voel] omdat hy glo dat hy vasgevang is in ’n werk, of loopbaan, waaruit hy nie kan loskom of enige sielkundige bevrediging kan put nie”.

Harde werk teenoor werkverslawing

In ’n wêreld waar baie mense lang ure swoeg, is dit nuttig om te onderskei tussen harde werkers en werkslawe. Baie werkslawe sien die werksplek as ’n toevlugsoord in ’n gevaarlike, onvoorspelbare wêreld; harde werkers beskou dit as ’n noodsaaklike en soms bevredigende verpligting. Werkslawe laat toe dat werk alle ander aspekte van die lewe verdring; harde werkers weet wanneer om die rekenaar af te skakel, aan iets anders te dink en byvoorbeeld daar te wees om hulle huweliksherdenking te vier. Werkslawe put emosionele bevrediging daaruit wanneer hulle hulle oorwerk, en dit laat hulle adrenalien pomp; dit is nie met harde werkers die geval nie.

Die hedendaagse samelewing maak dit moeilik om tussen die twee te onderskei omdat dit oorwerkery verheerlik. Modems, selfone en roepradio’s laat moontlik die grens tussen die werksplek en die huis vervaag. Wanneer enige plek die werksplek en enige tyd werkstyd kan wees, sal sommige mense hulle doodwerk.

Hoe reageer party mense op so ’n skadelike gesindheid? Sosioloë het opgemerk dat oorwerkte en oorspanne mense geneig is om geestelikheid in die werksplek in te bring en hulle godsdiens- en beroepslewe te kombineer. Die San Francisco Examiner het berig dat “die samesmelting van geestelikheid en werk ’n redelik algemene verskynsel geword het”.

’n Onlangse verslag het aangaande Silicon Valley, ’n mekka van hipertegnologiese vooruitgang in die Verenigde State, gesê: “Direkteure tel die leë parkeerplekke by die werksplek weens aanhoudende afdankings, terwyl parkeerplekke by Bybelstudies saans vol is.” Wat die rede hiervoor ook al mag wees, baie mense regoor die wêreld het gevind dat die Bybel ’n positiewe invloed op hulle beskouing van werk het, wat tot ’n meer gebalanseerde benadering tot die lewe lei.

Hoe kan die Bybel ons help om ’n gebalanseerde beskouing van werk te verkry? Is daar enige skriftuurlike beginsels wat ons kan help om die uitdagings van die hedendaagse werksplek met welslae die hoof te bied? Die volgende artikel sal hierdie vrae beantwoord.