’n Dodelike Kombinasie
“NERNSTIGE krisis”, verklaar Amerikaanse president Bush. ’n “Skrikwekkende toedrag van sake”, sê The Star van Suid-Afrika. “’n Epidemie”, berig die U.S.News & World Report. “’n Skandvlek op die gemeenskap”, sê ’n besorgde inwoner.
Praat hulle van die verskriklike Vigs-virus? Nee, maar van ’n ander soort plaag wat tans in die meeste lande meer slagoffers as Vigs eis. Wat is dit? Die gevolg van ’n dodelike kombinasie: drink en bestuur.
Wêreldwyd sterf ongeveer 300 000 mense jaarliks in motorongelukke. Van die miljoene wat beseer word, word tienduisende lewenslank vermink. Die jaarlikse koste beloop etlike miljarde rande. Alkoholverwante ongelukke is verantwoordelik vir ’n groot deel daarvan.
Gedurende die dekade wat in 1990 ten einde geloop het, het sowat 100 000 mense in die Verenigde State aan Vigs gesterf. Maar gedurende dieselfde tien jaar het daar al ongeveer 250 000 mense in alkoholverwante motorongelukke gesterf. Vigs tas dikwels diegene regstreeks aan wat vrye geslagtelike verkeer beoefen, asook die binneaarse dwelmgebruikers. Maar die bestuurder wat deur alkohol aangetas is, kan nie alleen die lewe van die misbruiker neem nie, maar ook die lewe van die onskuldige bystander.
Die kombinasie van drink en bestuur bring dikwels die gewelddadigste dood vir niksvermoedende slagoffers mee, en dit skeur gesinne uitmekaar. Dit ontneem ouers hulle kinders, kinders hulle ouers, egpare hulle huweliksmaats.
Pogings om wal te gooi
Baie pogings word aangewend om hierdie vloedgolf verwoesting te stuit. In die Verenigde State is openbare bewustheidsprogramme van stapel gestuur deur organisasies wat op breë vlak hiermee gemoeid is, soos RID (Remove Intoxicated Drivers) en MADD (Mothers Against Drunk Drivers). Daar is ook die Stop-DB (Dronkbestuur)-programme. Soortgelyke organisasies word ook in ander lande aangetref. Hulle staan slagoffers by om op hulle regte te staan en bevorder regshervormings.
Wetstoepassingsinstansies verskerp hulle pogings om aangetaste bestuurders te arresteer deur gebruik te maak van nugterheidskontrolepunte. Verskeie wette is al uitgevaardig om diegene wat alkoholiese drank bedien aan vervolging bloot te stel. Selfs advertensieborde word aangewend om bestuurders aan bestaande wette te herinner.
Dodetol bly styg
Ten spyte van al hierdie pogings styg die dronkbestuur-dodetol steeds die hele wêreld deur. In Brasilië sterf een persoon elke 21 minute—sowat 25 000 elke jaar—in alkoholverwante ongelukke. Dit is omtrent 50 persent van al die verkeersterftes aldaar. Na bewering is een vyfde van alle verkeersterftes in Engeland en Duitsland alkoholverwant. Volgens verskeie bronne is 80 persent van die 50 000 verkeersterftes in Mexiko die gevolg van ‘menslike foute, wat hoofsaaklik deur dronkbestuur veroorsaak word’, berig Mexikostad se El Universal.
Daar word bereken dat alkohol ’n rol speel in meer as 25 persent van alle verkeersongevalle in Suid-Afrika. In ’n gemiddelde jaar in die Verenigde State het alkoholverwante ongelukke sowat 650 000 beserings tot gevolg, waarvan ongeveer 40 000 ernstig is; meer as 23 000 mense sterf—omtrent die helfte van alle verkeersterftes.
In ’n desperate poging om die bestuurder wat deur alkohol aangetas is, hok te slaan, is ’n paneel vir DB-slagoffers in die staat Washington, VSA, in die lewe geroep. Dit is nou deel van die geregtelike proses wanneer diegene gevonnis word wat onder die invloed van sterk drank bestuur het. Die program word nou in baie dele van daardie land toegepas. Die doel daarvan is om oortreders van aangesig tot aangesig te bring met die tragiese gevolge van hulle onverantwoordelike drinkgewoontes. Die skuldiges word deur die howe gevonnis om na die slagoffers en hulle gesinslede te luister sodat hulle bewus gemaak kan word van die verskriklike prys wat betaal is. Ontwaak! is genooi om so ’n geleentheid van naderby te beskou.
[Foto-erkenning op bladsy 4]
Dominic D. Massita, Sr./Accident Legal Photo Service of New York