Alopesie—Hoe ek haarverlies stilswyend verduur

Soos vertel deur ’n alopesielyer

‘ALOPESIE?’ wonder jy. ‘Ek kan nie onthou dat ek al ooit van daardie siekte gehoor het nie.’ Mense wat daardeur geteister word, is dalk te verleë om jou daarvan te vertel. Hulle hou dit geheim. Ek het alopesie; laat ek jou dus iets daarvan vertel.

Probeer jou voorstel hoe geskok jy sal voel as jy sien dat jou hare skielik begin uitval. ‘Hoe kan dit gebeur? Dit kan nie waar wees nie’, sal jy dalk in ongeloof sê.

Later sal jy leer dat jy nie die enigste een met alopesie is nie. Ongeveer 1 uit elke 100 mense kry dit, en dit tas beide mans en vroue aan. Ongelukkig is behandeling van die siekte dikwels nie geslaag nie.

“Dis tog maar net hare”, sê party mense vir my. Dit is waar. Tog raak alopesie elke deel van my lewe, en wat die las swaarder maak, is die feit dat dit moeilik is om dit aan ander te verduidelik. Waarom? Omdat die siekte in geheimsinnigheid gehul is.

Byvoorbeeld, wanneer iemand gewoonlik van ’n siekte praat, het jy onmiddellik ’n beeld in jou gedagte van wat daardie siekte presies is. Dit is nie die geval met alopesie nie. ’n Mens kan nie in ’n paar woorde presies sê wat die oorsaak daarvan is nie. En wanneer ’n mens in ag neem hoe alopesie toeslaan—vinnig en sonder waarskuwing—vind die slagoffer dikwels dat hy nie voorbereid is om daaroor te praat nie. ’n Persoon kan dus nie net hare nie, maar ook sy waardigheid verloor.

Wat is dit?

Alopesie is ’n mediese probleem waaroor ons as slagoffers geen beheer het nie. Dit is nie aansteeklik nie, en ander kan dit dus nie van ons kry nie. Slagoffers sal nie daaraan sterf nie, maar die emosionele pyn van vernedering, frustrasie en verleentheid kan ’n uitdagende ondervinding word.

Alopesie moenie met die gewone patroon van kaalhoofdigheid onder mans verwar word nie. Om dié rede verkies sommige van ons die term “haarverlies” bo “kaalhoofdigheid” wanneer ons alopesie definieer.

Die term alopecia areata verwys na die toestand waar hare op gedeeltes van die kopvel uitval. Dit is die soort wat ek het. As al die hare op die kop uitval, word die siekte alopecia totalis genoem. En as die siekte die verlies van al die liggaamshare insluit, word dit alopecia universalis genoem. Vir party lyers vorder die siekte nooit verder as alopecia areata nie. Ander ondervind dat hulle hare weer spontaan begin groei sonder dat hulle enige behandeling ontvang het. Nog ander verloor egter wenkbroue en wimpers. Dit kan tot ooginfeksies lei omdat daar geen hare is om die oë teen stof en sweet te beskerm nie.

Wat veroorsaak dit?

Mediese navorsing dui daarop dat alopesie waarskynlik ’n outoïmmuunsiekte is, dit wil sê, ’n allergiese reaksie op ’n sekere gedeelte van jou eie liggaam. ’n Ander outoïmmuunsiekte waarmee jy dalk meer bekend is, is lupus. Die immuunstelsel van ’n persoon met alopesie identifiseer die hare verkeerdelik as ’n vreemde stof. Die immuunstelsel reageer daarop deur T-moordselle (limfselle) na die gedeelte te stuur. Hierdie selle koek om die haarfollikel saam en val dit aan en vernietig dit. Vir ’n onbepaalde tydperk word die haarfollikel verhinder om hare normaal te laat groei.

Daar is verskeie mediese behandelings. In die gunstigste gevalle duur dit ’n lang tyd voordat resultate verkry word, en die resultate is dikwels nie dit waarop ’n mens gehoop het nie. Die hare kan byvoorbeeld weer groei, maar dit kan ’n baie fyn tekstuur en ligte kleur hê. Dit kan frustrasie meebring as die alopesie terugkeer en die behandeling wat een keer gewerk het nie meer werk nie. Die slagoffer kan dus van een dokter na ’n ander gaan om verskillende behandelings te probeer. Alopesie kan dan ’n finansiële sowel as ’n emosionele las word.

Die mediese gemeenskap het gewoonlik daarop gewys dat spanning die oorsaak is. Neem die spanning weg, het hulle gesê, en die hare sal weer groei. ’n Slagoffer het dus miskien verkeerdelik geglo dat hy sy eie haarverlies veroorsaak het of, soos sommige dokters beweer het, dat ’n huweliksmaat die spanning kon veroorsaak het. Nou besef hulle egter dat spanning nie die oorsaak is nie. Die alopesielyer het geen rede om skuldig te voel of om homself vir sy toestand te blameer nie.

Uitdagings waarvoor jy te staan kom

Haarverlies verander ’n mens se voorkoms, en alopesielyers word soms dus met sekere groepe geassosieer. As iemand niks hare het nie of volgens ander te min hare het en dit kort dra soos ek, kan waarnemers sonder meer aanvaar dat iemand met alopesie sy maatskaplike of politieke standpunt so uitdruk.

Om werk te kry is altyd ’n uitdaging, maar dit is veral waar van alopesielyers. Sommige potensiële werkgewers is deesdae versigtig as gevolg van die vrees vir Vigs. Aangesien alopesielyers min of geen hare het nie, kan werkgewers wonder of hulle Vigs het. Alopesie is natuurlik nie dieselfde siekte as Vigs nie. Ander neem aan dat alopesielyers chemoterapie ondergaan.

Soms kan onbedagsame opmerkings so verpletterend wees dat ons wat alopesie het te bang is om ons beskutte huis te verlaat. Ondeurdagte raad van welmenende vriende kan ook seermaak. Hulle sê dalk: “As ek jy is, sal ek my net nie daaroor bekommer nie. Ek sal net daaroor lag.” Makliker gesê as gedaan. Wyse koning Salomo het besef dat ‘die hart ook onder gelag pyn kan ly’ (Spreuke 14:13). Omdat alopesie ons voorkoms so drasties en so onverwags kan verander, waardeer ons dit as ons nie aan ons voorkoms herinner word nie.

Waarom nie ’n pruik dra nie?

“Waarom dra jy nie ’n pruik nie? Ek sou”, stel mense dalk voor. Maar die meeste pruike is ontwerp vir vroue wat hulle haarstyl ter wille van die mode wil verander. Hulle is eenvoudig nie gemaak om gedra te word op ’n kop wat geen hare het nie. Pruike wat spesiaal vir alopesielyers ontwerp is, is gewoonlik duurder, en nie almal kan dit bekostig om hulle te koop en behoorlik te versorg nie.

Vroue wat alopesie het, kan makliker as mans en kinders ’n geskikte pruik kry. Dit is omdat vroue ’n groter keuse van haarstyle het. Maar sommige vroue verkies eerder om aantreklike kopdoeke te dra. Die meeste pruike vir mans lyk nie natuurlik nie. En dan kan daar vrae wees soos: ‘Wanneer dra jy die pruik? Altyd? Dra jy dit as jy alleen by die huis is ingeval iemand onverwags kom kuier?’ Om ’n hele paar redes sal alopesieslagoffers dalk nie pruike dra nie. Daarenteen ondervind die meeste slagoffers haarverlies op ’n sekere gedeelte wat deur die hare rondom bedek kan word, en hulle het dus geen rede om ’n pruik te dra nie.

Hoe ek my daarby aanpas

Slagoffers van alopesie kan soms teruggetrokke raak en hulle afsonder omdat hulle sleg voel oor hoe ander hulle dalk sien. Gedurende moeilike oomblikke is dit belangrik om die prioriteite van die lewe duidelik voor oë te hou en te onthou dat ons die respek van ander wen deur die soort mens wat ons innerlik is.

Ek leef dus van dag tot dag en probeer om nie uitermate oor die volgende dag bekommerd te wees sodat my probleem nie allesoorheersend word nie. Ek vind dat die Bybelse spreekwoord ’n groot hulp is: “Kwel julle dus nie oor môre nie, want môre sal hom oor sy eie dinge kwel.”—Mattheüs 6:34.

Dit is wel waar dat daar baie ander mense met erger probleme is. Nogtans is daar dikwels nie ondersteuning en begrip van ander vir diegene wat alopesie het nie. Tot ’n paar jaar gelede het hulle min geleentheid gehad om hulle gevoelens met ander wat aan alopesie ly te bespreek, maar nou is daar ’n netwerk van ondersteuningsgroepe dwarsdeur die Verenigde State. Deur hierdie groepe kan diegene wat alopesie het die hulp van gekwalifiseerde en ingeligte dokters kry, wat nuwe mediese deurbrake met hulle bespreek en ou mites blootlê.

Soms kan ek nie anders as om te dink hoe anders my lewe kon wees nie. En tog geniet ek die voorreg om een van Jehovah se Getuies te wees en kan ek my dus inspan om ander te help om van God se wonderlike beloftes vir die toekoms te leer (Openbaring 21:3, 4). Nog iets wat my help, is die versterkende woorde wat in die Bybel in Psalm 55:23 opgeteken is: “Werp jou sorg op die HERE, en Hý sal jou onderhou.”

[Venster op bladsy 13]

’n Alopesielyer

Die akteur Humphrey Bogart was ’n alopesielyer. Sy vrou, Lauren Bacall, het geskryf: “Hy het ’n kaal kol op sy wang opgemerk waar sy baard nie wou groei nie. Die een kol het baie geword—dan het hy in die oggend wakker geword en klossies hare op die kussing gekry. Dit het hom ontstel. Dit is een ding om bles te wees met ’n randjie hare, want ’n akteur kan altyd ’n haarstuk dra, maar sonder die randjie moet dit ’n vol pruik wees. Hoe meer hare uitgeval het, hoe senuagtiger het hy geword, en hoe senuagtiger hy geword het, hoe meer het sy hare uitgeval. In die laaste toneel in Dark Passage het hy ’n vol pruik gedra. Hy het paniekerig geraak—sy toekoms was onseker. ’n Besoek aan die dokter was nodig. . . . Die bevinding was dat hy ’n siekte genaamd alopecia areata het.”

[Venster op bladsy 14]

Watter behandeling werk?

Alopesie kan deur kortisooninspuitings behandel word in ’n poging om die aanval te onderbreek. Kortisoon is ’n middel wat die swelsel in die omgewing van die haarfollikel laat krimp sodat dit bloed en voeding kan ontvang.

Nog ’n behandeling is DNCB (dinitrochloorbenseen). Dit is ’n suur wat direk op die aangetaste deel aangewend word in ’n poging om ’n kunsmatige allergiese reaksie te veroorsaak—nie baie anders as ’n ernstige allergiese reaksie op ’n giftige klimopplant nie—in die hoop dat die limfselle verward sal raak. Die gevolglike uitslag kan vir sommige mense uiters pynlik wees.

Die plaaslike gebruik van ’n middel genaamd minoxidil is ook al geprys. Hoewel dit oorspronklik ontwikkel is om hoë bloeddruk te behandel, is daar bevind dat hierdie middel, as ’n newe-effek, hare laat groei. Maar die suksessyfer was, soos met die meeste behandelings vir alopesie, teleurstellend laag. Die meeste van die nuusdekking daaroor was oor die gebruik daarvan om die patroon van kaalhoofdigheid onder mans, nie alopesie nie, te behandel.

Meer as 16 verskillende middels en behandelings word vir alopesie voorgeskryf, en elkeen moet gereeld vir ’n onbepaalde tyd gebruik word. Aangesien dit dikwels ses maande neem om vas te stel of ’n spesifieke middel sal werk, kan behandeling tydrowend en frustrerend wees. Op die oomblik is daar dus geen ware geneesmiddel vir alopesie nie.