Ons beskou die wêreld
Beter leierskap gesoek
Mense oor die hele wêreld heen is nou keelvol vir hulle leiers. “Sommige mense meen dat huidige wêreldleiers dalk net nie bevoeg is nie”, sê The Wall Street Journal. Die voormalige Franse president Valéry Giscard d’Estaing sê: “Ons beleef tans ’n krisis met betrekking tot verteenwoordigende demokrasie.” Waarom die toenemende openbare ontevredenheid? Omdat mense “ontevrede is met leiers wat swak voorkom wanneer die probleme wat hulle in die gesig staar so groot is”, antwoord die Journal. Dit het verder gesê: “Hulle is keelvol omdat hulle besluiteloosheid en korrupsie vind wanneer hulle na leiding soek. En dit is nie net individuele politici wat die teikens van openbare ontevredenheid is nie: In plekke soos Japan en Italië word die hele politieke stelsel in twyfel getrek.” Hoewel regerings gewoonlik tydens moeilike ekonomiese tye ongewild raak, “is hierdie toestand uitsonderlik omdat dit in soveel plekke gelyktydig voorkom, en omdat dit nie net ampsdraers nie, maar ook opposisiepartye raak”. Om optimisme te herstel, sal meer as ’n ekonomiese oplewing verg, sê mnr. Giscard d’Estaing. “Ons gemeenskappe het ’n hoop vir die toekoms nodig.”
Jehovah se Getuies verkry wetlike erkenning in Mexiko
Jehovah se Getuies het op 7 Mei wetlike erkenning as ’n godsdiens in Mexiko verkry. ’n Dokument wat hierdie erkenning waarborg, is op 31 Mei deur die Ondersekretaris van die Regering se Departement van Binnelandse Sake aan hulle oorhandig. Sodoende is nog ’n stap in die stryd om godsdiensvryheid in Mexiko gedoen. Dit was op 1 April 1989 dat Jehovah se Getuies die eerste keer by hulle gemeentelike vergaderinge vryelik kon bid en die Bybel in hulle huis-tot-huis-bediening kon gebruik. Daar is meer as 370 000 Getuies in Mexiko. Die Mexikaanse regering het sy wette verlede jaar hersien en wetlike erkenning aan godsdiensorganisasies in die land begin gee.
Menseregte beteken niks
Die VN se Sentrum vir Menseregte in Genève, Switserland, skat dat “die helfte van die mensdom slagoffers is van ernstige skendings van menseregte”, sê die Duitse koerant Süddeutsche Zeitung. Hierdie skendings wissel van foltering, verkragting en teregstelling tot slawerny, verhongering en kindermolestering. Die sentrum raam dat tussen 150 miljoen en 200 miljoen kinders in meer as 50 lande gedwing word om kinderarbeid te verrig. Daarbenewens is miljoene mense slagoffers van rassisme en vyandigheid teenoor buitelanders. “In ’n omgewing van armoede en verwaarlosing beteken menseregte niks”, het mnr. Ibrahime Fall, hoof van die sentrum, gesê. “Ons het weliswaar ’n man maan toe gestuur, maar die wêreld waarin ons woon, is steeds moeilik, gevaarlik en dikwels dodelik.”
Kinderprostitusie neem toe
“Dokters, polisiebeamptes en maatskaplike werkers . . . berig dat die aanvraag na kinders en adolessente as prostitute al hoe groter word omdat kliënte meen dat dit ‘veiliger’ is om geslagsomgang met hulle te hê en dat hulle waarskynlik nie met vigs besmet is nie”, sê die International Herald Tribune van Parys. By ’n onlangse konferensie van UNESCO (die Verenigde Nasies se opvoedkundige, wetenskaplike en kulturele organisasie) wat in Brussel, België, gehou is en wat oor “die sekshandel en menseregte” gehandel het, het kenners bevestig dat kliënte bereid is om baie meer te betaal vir kinders wat as maagde beskou word. Hoewel die kenners erken het dat die wêreldwye vigs-epidemie ’n groot bydraende faktor was, het hulle ook daarop gewys dat die talle aspekte van die hoogs winsgewende seksbedryf “die openlike koop en verkoop van seks genormaliseer het en taboes teen seksuele uitbuiting van kinders verwater het”. Studies van UNESCO toon dat die probleem veral in Benin, Brasilië, Colombia, Thailand en die Filippyne hoogty vier. ’n Beraamde 800 000 van die 2 miljoen vroulike prostitute in Thailand is kinders en adolessente, en meer as 10 000 seuns van 6 tot 14 jaar werk volgens berig as prostitute in Sri Lanka.
Die inspannende werk van ’n huisvrou
“Sy span haar soos ’n marathonatleet in . . . , maar het nie eers die genoegdoening van ’n medalje nie”, sê die Italiaanse dagblad Il Messaggero waar dit oor die gewone huisvrou praat. Navorsing wat by Rome se Instituut vir Sportwetenskappe gedoen is, toon dat die energie wat die gemiddelde huisvrou tydens haar huishoudelike take gebruik (meer as 840 kilojoules per uur) “vergelykbaar is met dié van ’n aantal sportsoorte”. Hoewel sommige sportsoorte klaarblyklik meer energie verbruik, word die syfer meer insiggewend “wanneer jy daaraan dink dat ’n huisvrou elke dag nagenoeg agt uur besig is”. ’n Rekordhouer in naellope, Marisa Masullo, erken: “Ek word baie moeër wanneer ek by die huis werk as wanneer ek oefen.”
’n Waterplaneet
As die wêreld se water eweredig oor die planeet se oppervlak versprei sou word, sou dit ’n wêreldwye oseaan van 2,5 kilometer diep vorm, sê die tydskrif People & the Planet. Al die aarde se landoppervlaktes kan trouens in die bekken van die Stille Oseaan pas en dan sal daar nog baie plek oor wees. Tog is net 3 persent van al die aarde se onmeetlike watervoorrade vars, nie sout nie. En die mens het net geredelike toegang tot 1 persent van die planeet se varswater. Die res is in gletsers en yskappe opgesluit of is ondergronds geleë. En tog is daardie 1 persent genoeg om twee of drie keer die wêreld se huidige bevolking te onderhou. “Ongelukkig”, sê die tydskrif, “is varswater baie oneweredig versprei en word dit oral vermors.” Volgens een beraming lewe tweemiljard van die aarde se inwoners gevolglik in streke waar water kommerwekkend skaars is.
Rommel se lang lewensduur
Hoe lank neem dit vir gewone rommel om te ontbind? Volgens syfers wat deur die Italiaanse tydskrif Focus gepubliseer is, neem dit van drie tot ses maande vir sneesdoekies of groenteoorskiet om vernietig te word, van 1 tot 2 jaar vir sigaretfilters, 5 jaar vir kougom en van 10 tot 100 jaar vir aluminiumblikkies. Maar sommige plastiekstowwe “bly eeue lank onveranderd . . . Hulle word nie deur water opgelos nie . . . , en geen mikroörganismes kan dit afbreek nie.” Polistireen, wat oral vir verpakkingsmateriaal en as houers vir voedsel en drank gebruik word, sal miskien slegs na duisend jaar afgebreek word, en 4000 jaar moet verloop voordat glasbottels tot hulle plek in die natuurlike kringloop terugkeer.
Tandbederf is aansteeklik
“Tandbederf is aansteeklik.” So sê ’n berig deur die nuusdiens Agence France-Presse oor ’n studie wat deur ’n Switserse tandheelkundige skool en die Wêreldgesondheidsorganisasie gedoen is. Hulle navorsing bring aan die lig dat Streptococcus mutans, bakterieë wat tandbederf veroorsaak, dikwels van die mond van een gesinslid na ’n ander oorgedra word, soos wanneer ouers ’n lepel met hulle kind deel of aan die baba se bottel proe voordat hy gevoer word. Die risiko vergroot ooreenkomstig die hoeveelheid bakterieë wat in ’n mens se speeksel teenwoordig is. Die bakterieë, wat suikers in ’n suur omskep wat die tande aanval, is blykbaar veral teenwoordig in die monde van kinders tussen een en vier jaar—wanneer kinders se tande die vatbaarste vir tandbederf is.
Helms vir fietsryers
Dra ’n hoofbeskerming! Dit is die raad wat die WGO (Wêreldgesondheidsorganisasie) aan fietsryers gee. Hoewel beskermende helms kopbeserings met 75 persent verminder, is Australië die enigste land wat tans vereis dat fietsryers ’n helm dra. In die Verenigde State word twee derdes van alle sterfgevalle weens fietsongelukke deur kop- en breinbeserings veroorsaak, met kinders tussen 6 en 14 jaar wat die grootste risiko loop. Die WGO kla: “Dit is moeilik om te verstaan waarom sommige fietsryers onwillig is [om helms te dra] as ’n mens in ag neem dat niemand meer ontken dat helms motorfietsryers goed beskerm nie.”
Stofmyte
“Niemand weet werklik hoe hulle daar kom nie, maar stofmyte woon in feitlik elke huis”, sê die tydskrif Science News. Hierdie ongewerweldes is onsigbaar vir die mense-oog en leef van die dooie selle wat voortdurend deur die mens se vel afgewerp word. Hierdie goggatjies kan in beddegoed, matte en gestoffeerde meubels gevind word. Hoeveel van hulle? Navorsers wat met stofsuiers en mikroskope gewapen was, het die stof in twee besmette huise bestudeer. ’n Rusbank in een huis het 7454 myte per gram stof opgelewer, met ’n bykomende 2361 myte per gram in die mat onder die rusbank.
Erger as die Swart Dood
“In 14de-eeuse Europa het die Swart Dood tot die dood van nagenoeg 25 miljoen mense, of een uit elke vier, gelei”, sê die tydskrif American Health. “Nuwe gegewens dui daarop dat sigarette 10 keer soveel sal doodmaak as mense voortgaan om teen die huidige tempo te rook: ten minste 250 miljoen, of een uit elke vyf mense wat tans in ontwikkelde lande leef.” Die bevindinge, wat op ’n enorme studie van meer as ’n miljoen mense gegrond is, het getoon dat die rookgewoonte selfs dodeliker is as wat daar voorheen vermoed is. “Ons het gemeen dat nagenoeg een uit vier rokers weens hulle gewoonte sterf”, het dr. Richard Peto, ’n professor aan die Universiteit van Oxford, Engeland, gesê. “Maar ons weet nou dat ten minste een derde—en waarskynlik aansienlik meer—van alle rokers daaraan sterf. Die uitwerking van die rookgewoonte op ’n nasie se sterftesyfer oorskry die uitwerking van enige ander faktor verreweg.” Van die 250 miljoen verwagte sterfgevalle sal meer as die helfte mense van 35 tot 69 jaar wees, wat beteken dat hulle hulle lewe met ’n gemiddeld van 23 jaar verkort omdat hulle rook.