Ons beskou die wêreld
Die prys van naskoolse werk
Al hoe meer Duitse jongmense werk nie net gedurende die vakansie nie, maar ook gedurende die skooljaar. “Landwyd werk ten minste ’n derde van die kinders van 13 jaar en ouer gemiddeld meer as drie uur per week”, berig die tydskrif Der Spiegel. In die Duitse staat Hesse doen tussen 50 en 80 persent van die senior hoërskoolleerlinge los werkies. Hierdie jongmense moet selde hulle gesin help om die pot aan die kook te hou. Hulle wil eerder besittings soos die nuutste selfone, ontwerpersklere en motors hê, sowel as die gevoel van onafhanklikheid wat ’n werk hulle bied. Maar hulle betaal ’n prys daarvoor. “Dit is nie buitengewoon dat ’n leerling met sy kop op die lessenaar dut omdat hy die vorige dag of selfs vroeg in die oggend lang ure gewerk het nie”, sê die opvoedkundige Thomas Müller. “Hulle wil nou weelde hê in plaas van ’n opvoeding vir môre.” ’n Medeopvoedkundige Knud Dittmann voeg by: “As die verbruikersmentaliteit eers by kinders posgevat het, aanvaar hulle lae punte of selfs die feit dat hulle ’n jaar moet herhaal as die prys wat betaal moet word.”
Groot ape in gevaar
“Die oerwoudtuiste van die groot ape sal binne 30 jaar feitlik verdwyn tensy mense drasties optree”, berig die Reuters-nuusdiens. By die onlangse Aardespitsberaad in Johannesburg het amptenare van die Verenigde Nasies gesê: “Minder as 10 persent van die oorblywende habitat van die groot ape van Afrika sal teen 2030 nog redelik ongerep wees as padbouery, mynkampe en die uitbreiding van infrastruktuur teen die huidige tempo voortgaan.” Hierdie krimpende habitat het reeds ’n skerp afname in die bevolkings van groot ape veroorsaak. Die huidige sjimpanseebevolking is volgens skatting 200 000, in vergelyking met sowat 2 000 000 ’n eeu gelede, en daar is net ’n paar duisend laaglandgorillas en ’n paar honderd berggorillas oor. Volgens Reuters “werk die VN saam met navorsers, bewaringsgesindes, regerings en plaaslike mense om planne op te stel om die getalle van die groot ape op te bou in die ongeveer 24 lande waar hulle voorkom”.
TV beïnvloed beskouing van die geskiedenis
“Britte beskou die dood van Diana, die prinses van Wallis, as die belangrikste gebeurtenis in die nasie se geskiedenis oor die afgelope 100 jaar, belangriker as die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog of die verkryging van vrouestemreg”, berig The Times van Londen. In ’n opname vir die History Channel is meer as 1 000 mense gevra om uit tien gebeurtenisse te kies watter een vir hulle die belangrikste in die Britse geskiedenis gedurende die afgelope 100 jaar was. Die dood van die prinses was vir 22 persent die belangrikste, die begin van die tweede wêreldoorlog vir 21 persent en vrouestemreg vir 15 persent. Toe hulle oor wêreldgebeure gevra is, het 41 persent die aanvalle van 11 September gekies, 19 persent die atoombomaanval op Hirosjima en 11 persent die val van die Berlynse Muur. Vir die meeste mense “word wat hulle as geskiedenis beskou, hoofsaaklik bepaal deur die jongste gebeure wat hulle op televisie gesien het”, sê The Times.
’n Verband tussen egskeiding en sukses op skool?
’n Onlangse studie deur Frankryk se Nasionale Instituut vir Demografiese Studies toon dat kinders van geskeide ouers akademies swakker presteer as kinders wie se ouers bymekaarbly, berig die Franse dagblad Le Monde. Kinders wie se ouers uitmekaargaan voordat die kinders volwasse is, verlaat die skool gemiddeld ses maande tot ’n jaar vroeër as dié wie se ouers getroud bly, ongeag wat hulle maatskaplike en kulturele agtergrond is. Selfs in welgestelde gesinne, waar die oorgrote meerderheid kinders hulle hoërskooleindeksamen slaag, is die moontlikheid twee keer so groot dat dié uit gebroke gesinne nie ’n seniorsertifikaat sal kry nie. In Frankryk loop 40 persent van die huwelike op ’n egskeiding uit.
Toevallige slagoffers van die dwelmbedryf
In onlangse maande het vyf mense in Peru gesterf omdat hulle water gedrink het uit strome in die oerwoud wat deur kokaverbouing en kokaïenverwerking besoedel is, berig Lima se koerant El Comercio. Benewens ander giftige chemikalieë word paraffien, swaelsuur en ammoniak gebruik om kokaïen te vervaardig. “Hierdie mense het gesterf omdat hulle water gedrink het uit fonteine of strome waarin die dwelmhandelaars hulle uiters giftige chemiese afval stort”, sê die berig. Selfs antidwelmpolisie wat op die versteekte dwelmlaboratoriums beslag lê en dit vernietig, is al deur aanraking met giftige oorblyfsels aangetas. Baie ander oerwoudbewoners doen ook “onherstelbare organiese skade” op omdat hulle die besoedelde water drink. “Dit is tragies dat baie van hierdie nedersetters nie bewus is van die gevaar waarin talle van hulle verkeer nie”, het Jonathan Jacobson van die Amerikaanse Ambassade se Kantoor vir Antidwelmsake, in Lima, gesê. “Hulle is ongetwyfeld selfs mense wat niks met kokaverbouing of -verwerking te doen het nie.”
Gaskoeldrank in die Mexikaanse dieet
Mexiko is die grootste verbruiker van gebottelde gaskoeldrank ter wêreld naas die Verenigde State, en dit is onder die tien algemeenste produkte in die Mexikaanse dieet en word deur 60 persent van die gesinne gedrink, berig die koerant Reforma. Gesondheidsdeskundiges, wat graag wil sien dat gesinne melk, vrugte, groente en ander kossoorte koop wat noodsaaklik is vir die groei en ontwikkeling van kinders, is bekommerd hieroor. Te veel van die gesinsbegroting word egter aan ’n produk bestee wat “die liggaam van geen voedingstowwe voorsien nie, maar wel baie koolhidrate bevat, wat op die lange duur tot die ontwikkeling van vetsug bydra”, berig Reforma. Ander nadelige gevolge van die hoë inname van gaskoeldrank, veral koladrankies, sluit tandbederf en osteoporose in, sê die berig.
Wanneer pille hoofpyne vererger
“Die neuroloog Michael Anthony skat dat tot 10 persent van hoofpynlyers se hoofpyne deur ‘pynstillermisbruik’ veroorsaak word”, sê The Daily Telegraph van Sydney, Australië. “As ’n mens te veel staatmaak op geneesmiddels wat sonder ’n voorskrif gekoop kan word, kan dit daartoe lei dat jy elke dag hoofpyn kry, nie net elke week nie.” Professor Anthony, wat aan die Universiteit van Nieu-Suid-Wallis verbonde is, het gevind dat “pasiënte wat hoofpynpille misbruik, ’n tekort het aan serotonien”, ’n middel wat die verwyding van bloedvate beperk. “Lae serotonienvlakke laat die slagare vergroot, en dít veroorsaak hoofpyne”, sê hy. Anthony beveel aan dat mense wat aan migraine ly, gespesialiseerde geneesmiddels gebruik wat deur ’n dokter voorgeskryf is, en nie pille wat sonder voorskrif gekoop kan word nie, en hy voeg by: “As [pasiënte] meer as drie keer per week [pynstillers] neem, selfs een dosis drie keer per week, sal hulle hoofpyne binne ’n paar maande vererger.”
Verlig oggendsiekte
“Tussen 70 en 80 persent van swanger vroue ly vermoedelik aan oggendsiekte”, sê die Australiese koerant Sun-Herald. Wanneer hierdie vroue aan die begin van hulle swangerskap soggens opstaan, voel hulle naar en gooi hulle dikwels op. Een van die vermeende oorsake van hierdie toestand is ’n toename in die hormoon progesteroon gedurende swangerskap, wat te veel maagsuur kan veroorsaak. Daarbenewens “kan ’n fyner reuksin maak dat swanger vroue meer geneig is om naar te voel”. Hoewel daar geen algemene geneesmiddel teen oggendsiekte is nie, beveel die koerant aan dat ’n mens warm plekke vermy, aangesien hitte naarheid kan veroorsaak, dat jy nou en dan ’n bietjie gaan lê en genoeg slaap kry en dat jy aan ’n gesnyde suurlemoen ruik. “Probeer om gewone kraakbeskuitjies of droë graankos te eet voordat jy uit die bed opstaan. Staan altyd stadig uit die bed op”, sê die koerant verder. “Eet gereeld proteïenryke peuselhappies.” Die koerant sê dat “oggendsiekte ook ’n positiewe sy het. Onlangse studies gee te kenne dat moeders wat daaraan ly, minder miskrame het.”