Jongmense vra

Hoe kan ek my ouers beter leer ken?

Jessica en haar ouers geniet ’n maaltyd saam met vriende. Gedurende die ete sê een van die volwassenes vir Jessica se ma: “Jy sal dit nie glo nie! Ek het nou die dag vir Richard gesien—jy onthou mos, die ou met wie jy op hoërskool uitgegaan het.”

Jessica laat val haar vurk op die tafel. Sy het nog nooit van Richard gehoor nie!

“Wat? Het Ma voor Pa met iemand anders uitgegaan? Ek het geen idee gehad nie!”

HET jy, soos Jessica, al ooit iets oor jou ouers uitgevind wat jou verbaas het? Indien wel, het dit jou dalk laat wonder wat daar nog is wat jy nie omtrent hulle weet nie!

Waarom is dit dikwels moontlik om jou ouers nog beter te leer ken? Hoe kan jy daarby baat vind as jy meer oor hulle uitvind? En hoe kan jy dit doen?

Meer om uit te vind

Waarom is daar dalk dinge omtrent jou ouers wat jy nie weet nie? Soms is fisiese afstand die rede daarvoor. “My ouers is geskei toe ek agt jaar oud was”, sê Jacoba, nou 22. “Daarna het ek my pa net ’n paar keer per jaar gesien. Daar is baie dinge oor hom wat ek graag sou wou weet.”

Selfs al woon jy al jare by jou ouers, het hulle jou waarskynlik nie alles oor hulleself vertel nie. Waarom nie? Soos almal van ons, voel ouers soms verleë oor die foute wat hulle in die verlede gemaak het (Romeine 3:23). Hulle is dalk ook bekommerd dat jy minder van hulle sal dink—of dat jy jou groter vryhede sal veroorloof—as hulle jou van hulle tekortkominge vertel.

Maar dikwels is daar dinge wat jou ouers jou nie vertel het nie, bloot omdat julle nooit daaroor gesels het nie. ’n Seun met die naam Cameron sê: “Dis verbasend hoe ’n mens jare lank by jou ouers kan woon en nog altyd meer dinge oor hulle kan uitvind!” Neem gerus die inisiatief om jou ouers uit te vra. Kyk na vier voordele wat dit vir jou kan inhou.

Voordeel #1: Jou ouers sal waarskynlik jou belangstelling waardeer. Hulle sal ongetwyfeld bly wees dat jy genoeg omgee om hulle oor hulle lewe uit te vra. En wie weet—dalk sal hulle selfs groter empatie vir jou en jou gevoelens hê!—Matteus 7:12.

Voordeel #2: Jy sal insig kry in jou ouers se siening van sake. Byvoorbeeld, het jou ouers in die verlede minder materiële dinge gehad? Dit verklaar dalk waarom hulle nou so spaarsamig is, al lyk dit vir jou onnodig.

Sulke insig in jou ouers se denkwyse kan nuttig wees. ’n Jong man met die naam Cody sê: “Omdat ek geleer het hoe my ouers dink, kan ek oorweeg watter uitwerking my woorde op hulle sal hê voordat ek iets sê.”—Spreuke 15:23.

Voordeel #3: Jy sal dalk gemakliker voel om oor jou eie lewe te praat. “Ek het ongemaklik gevoel om met my pa te praat oor ’n seun van wie ek gehou het”, sê die 18-jarige Bridgette. “Maar toe ek wel met hom daaroor praat, het hy my vertel van die eerste keer toe hy verlief geraak het en wat ’n wonderlike gevoel dit was. Hy het my selfs vertel van die dag toe hy met sy meisie uitgemaak het en hoe sleg hy gevoel het. Dit het my aangemoedig om hom meer omtrent my situasie te vertel.”

Voordeel #4: Jy sal dalk iets leer. Jou ouers se lewensondervindinge kan jou help om jou eie frustrasies en uitdagings te hanteer. “Ek wil leer hoe my ouers dit regkry om om te sien na ’n groot gesin met talle verskillende fisiese, emosionele en geestelike behoeftes”, sê Joshua, 16. “Daar moet ’n paar belangrike lesse wees wat ek daaruit kan leer.” Die Bybel vra: “Is daar nie wysheid onder die bejaardes en verstand in lengte van dae nie?”—Job 12:12.

Neem die inisiatief

As jy jou ouers beter wil leer ken, hoe kan jy dit doen? Hier is ’n paar wenke.

Kies die regte omstandighede. Dit hoef nie altyd ’n formele geleentheid te wees nie. Probeer eerder om ontspanne gesprekke te hê. Jy en jou ouers kan dalk met ’n bal speel, saam aan ’n projek werk of saam ’n ent gaan stap of ry. “Ek het al lekker met my ouers gesels gedurende lang motorreise”, sê Cody, wat vroeër gemeld is. “Dis seker makliker om jou oorfone op te sit of te slaap, maar ek het gevind dat dit altyd die moeite werd is om ’n gesprek aan te knoop!”

Vra vrae. Kom ons wees eerlik: Selfs onder die regte omstandighede, sal jou ma jou waarskynlik nie sommer van haar eerste liefde vertel nie, en jou pa sal dalk nie die keer meld toe hy die gesin se motor afgeskryf het nie. Maar jou ouers sal jou dalk sulke dinge vertel as jy hulle vra!—Vir idees oor vrae wat jy kan vra, sien die venster op bladsy 12.

Wees aanpasbaar. Die antwoord op een vraag sal dikwels tot ’n ander storie of onderwerp lei. Jy kom dalk in die versoeking om na die oorspronklike onderwerp terug te keer, maar weerstaan dit! Onthou, jou doelwit is nie bloot om feite bymekaar te maak nie. Dit is eerder om nader aan jou ouers te kom, en een van die beste maniere om dit te doen, is om oor dinge te praat wat vir hulle saak maak.—Filippense 2:4.

Lê onderskeidingsvermoë aan die dag. “’n Persoon se gedagtes is soos water in ’n diep put, maar iemand met insig kan dit uittrek” (Spreuke 20:5, Today’s English Version). Jy het insig, of onderskeidingsvermoë, veral nodig wanneer jy jou ouers oor sensitiewe onderwerpe wil vra. Dalk is jy byvoorbeeld nuuskierig oor die dom foute wat jou pa gemaak het toe hy so oud soos jy was en hoe hy dinge anders sou hanteer as hy dit weer moes doen. Maar voordat jy sommer oor sulke sake begin praat, kan jy vra: “Sal Pa of Ma omgee as ek vra oor . . . ”

Wees taktvol. Wanneer jou ouers jou van hulleself vertel, moet jy “gou wees om te hoor, stadig om te praat” (Jakobus 1:19). Wat jy ook al doen, moenie jou ouers spot of beledig oor wat hulle so pas vir jou vertel het nie. Opmerkings soos “Sjoe! Ek kan nie glo Pa het dit gedoen nie!” of “O, dis waarom Ma so streng met my is!” sal jou pa of ma nie aanmoedig om jou meer te vertel nie. Ook nie as jy persoonlike dinge vir buitestanders vertel nie.

Dis nooit te laat nie!

Die wenke hierbo kan jou help om jou ouers beter te leer ken terwyl jy nog in die huis is. Maar sê nou jy het al die huis verlaat? Dieselfde beginsels kan jou help om weer ’n band met jou ouers op te bou—of selfs ’n band te vorm met ’n ouer wat jy nooit werklik geken het nie. Dit is wat Jacob, wat vroeër gemeld is, gevind het. Hoewel hy nou op sy eie woon, sê hy: “Ek het my pa die afgelope ruk beter leer ken, en ek geniet dit.”

Of jy dus nog in die huis woon of die huis verlaat het, dit is nooit te laat om jou ouers beter te leer ken nie. Probeer gerus die wenke in hierdie artikel toepas om jou te help om dit te doen.

Nog artikels uit die reeks “Jongmense vra” kan gevind word op die webwerf www.watchtower.org/ype

[Voetnoot]

IETS OM OOR TE DINK

◼ Oor watter onderwerpe wat in hierdie artikel genoem word, sal jy jou ouers graag wil vra?

◼ Hoe kan dit jou help om jouself beter te verstaan as jy meer oor jou ouers uitvind?

[Venster/Prent op bladsy 12]

Vra jou ouers vrae soos die volgende:

HUWELIK: Hoe het Ma en Pa ontmoet? Wat het julle aanvanklik van mekaar laat hou? Waar het julle gebly nadat julle getroud is?

KINDERTYD: Waar is Pa gebore? Hoe goed het Pa met Pa se broers en susters oor die weg gekom? Was Ouma en Oupa streng of toegeeflik?

OPVOEDING: Wat was Ma se beste vak op skool? In watter vak het Ma die slegste gevaar? Het Ma ’n gunstelingonderwyser gehad? Waarom was daardie onderwyser so spesiaal?

SEKULÊRE WERK: Wat was Pa se eerste werk? Het Pa dit geniet? As Pa enige soort werk kon kies, wat sou dit wees?

BELANGSTELLINGS: As Ma enige plek in die wêreld kon besoek, waar sou dit wees? Wat sou Ma as stokperdjie wou doen of watter vaardigheid sou Ma wou ontwikkel?

GEESTELIKE GESKIEDENIS: Het Pa as ’n Christen grootgeword? Indien nie, wat het Pa in die Bybel laat belangstel? Was daar enigiets wat dit vir Pa moeilik gemaak het om Bybelbeginsels toe te pas?

WAARDES: Wat dink Ma is die belangrikste faktore in ’n goeie vriendskap? in ’n gelukkige lewe? in ’n suksesvolle huwelik? Wat is die beste raad wat Ma ooit gekry het?

Probeer hierdie eksperiment: Kies ’n paar van die vrae hierbo en probeer dink wat jou ouers se antwoord sal wees. Vra hulle dan die vrae en vergelyk hulle antwoorde met wat jy gedink het hulle sou sê.

[Venster op bladsy 13]

’N WOORDJIE AAN OUERS

Jy geniet ’n ete saam met jou man, jou dogter en vriende van die gesin. Gedurende die gesprek noem jou vriendin iemand met wie jy ’n verhouding gehad het—en dit toe verbreek het—voordat jy jou man ontmoet het. Jy het jou dogter nog nooit daarvan vertel nie. Nou wil sy meer weet. Wat gaan jy doen?

Dit is gewoonlik die beste om jou kind se vrae te verwelkom. Buitendien, wanneer hy of sy ook al vrae vra en na jou antwoorde luister, kommunikeer julle—iets wat die meeste ouers graag wil doen.

Hoeveel moet jy jou seun en dogter van jou verlede vertel? Natuurlik sal jy liewer nie oor inligting wil praat waaroor jy verleë voel nie. Maar jou kinders kan daarby baat vind as jy hulle, waar gepas, van jou foute en probleme van die verlede vertel. Hoe so?

Kyk na ’n voorbeeld. Die apostel Paulus het eenkeer oor homself erken: “Wanneer ek wil doen wat reg is, is die slegte by my aanwesig. . . . Ellendige mens wat ek is!” (Romeine 7:21-24). Jehovah God het hierdie woorde geïnspireer, in die Bybel laat opteken en behoue laat bly tot ons voordeel (2 Timoteus 3:16). En ons vind beslis daarby baat, want wie van ons kan ons nie met Paulus se eerlike woorde vereenselwig nie?

Dit kan jou kinders eweneens help om hulle beter met jou te identifiseer as hulle van jou goeie keuses en jou foute hoor. Jy het wel in ’n ander era grootgeword. Maar hoewel tye verander het, het die menslike natuur nie verander nie; ook nie skriftuurlike beginsels nie (Psalm 119:144). As jy die uitdagings waarvoor jy te staan gekom het—en hoe jy dit oorkom het—met jou tieners bespreek, kan dit hulle help wanneer hulle hulle probleme die hoof moet bied. “Wanneer jy besef dat jou ouers soortgelyke uitdagings as joune te bowe gekom het, laat dit hulle baie mensliker lyk”, sê ’n jong man met die naam Cameron. Hy voeg by: “Die volgende keer as jy ’n probleem het, wonder jy of jou ouers dit ook al moes deurmaak.”

’n Woordjie van waarskuwing: Nie alle stories hoef noodwendig met raad af te sluit nie. Dalk is jy bekommerd dat jou tiener die verkeerde gevolgtrekking sal maak of selfs geregverdig sal voel om soortgelyke foute te maak. Maar pleks van ’n opsomming te gee van wat jy wil hê jou kind uit die bespreking moet leer (“Dis waarom jy nooit moet . . . ”) kan jy kortliks sê hoe jy voel. (“As ek nou terugdink, wens ek dat ek nie dit of dat gedoen het nie, want . . . ”) So kan jou seun of dogter ’n waardevolle les uit jou ondervinding leer sonder om te voel dat daar vir hom of haar gepreek is.—Efesiërs 6:4.

[Venster op bladsy 13]

“Eenkeer het ek teenoor my ma erken dat ek meer op my gemak voel by my skoolmaats as saam met mede-Christene. Die volgende dag was daar ’n brief van my ma op my lessenaar. In die brief het sy vir my vertel hoe sy ook gesukkel het om vriende onder medegelowiges te vind. Sy het my herinner aan mense in die Bybel wat God gedien het selfs toe hulle niemand gehad het om hulle aan te moedig nie. Sy het my ook geprys vir my pogings om goeie vriendskappe aan te knoop. Ek was verbaas om uit te vind dat ek nie die enigste een was wat hierdie probleem gehad het nie. My ma het dieselfde ondervind, en ek was so bly om dit te hoor dat ek gehuil het. Wat my ma my vertel het, het my baie aangemoedig en my die krag gegee om te doen wat reg is.”—Djoenko, 17, Japan.

[Prent op bladsy 11]

Vra jou ouers om vir jou foto’s of ander items uit hulle verlede te wys. Dit kan dikwels ’n lewendige gesprek tot gevolg hê