Hoofstuk 3

Is hierdie persoon reg vir my?

Neem ’n oomblik om die volgende vrae te beantwoord:

Watter eienskappe beskou jy op hierdie stadium as noodsaaklik in ’n potensiële huweliksmaat? Merk met ’n ✔ op die lysie hieronder die vier eienskappe wat jy dink die belangrikste is.

□ Aantreklik □ Geestelikgesind

□ Vriendelik □ Betroubaar

□ Gewild □ Sedelik onberispelik

□ Snaaks □ Doelgerig

Toe jy jonger was, was jy ooit op iemand verlief? Merk met ’n × op die lysie hierbo van watter een van die persoon se eienskappe jy op daardie stadium die meeste gehou het.

DAAR is niks verkeerd met enige van die bogenoemde eienskappe nie. Elkeen is aantreklik op sy eie manier. Maar sal jy nie saamstem dat ’n mens, wanneer jy jonk en smoorverlief is, geneig is om te konsentreer op die meer oppervlakkige eienskappe, soos dié in die linkerkantste kolom nie?

Maar wanneer jy meer volwasse word, begin jy jou onderskeidingsvermoë gebruik en kyk jy na belangriker eienskappe, soos dié in die regterkantste kolom. Jy begin byvoorbeeld besef dat die oulikste meisie in die buurt miskien nie so betroubaar is nie of dat die gewildste seun in die klas dalk nie goeie sedes het nie. As jy verby die bloei van die jeug is, kyk jy heel moontlik verder as die oppervlakkige eienskappe om die vraag “Is hierdie persoon reg vir my?” te beantwoord.

Ken jouself eers

Voordat jy kan besluit wie reg is vir jou, moet jy jouself goed ken. Beantwoord die volgende vrae om meer oor jouself te leer:

Wat is my sterk punte? ․․․․․

Wat is my swak punte? ․․․․․

Watter emosionele en geestelike behoeftes het ek? ․․․․․

Om jouself te leer ken, is beslis nie maklik nie, maar vrae soos hierdie kan jou iets gee om mee te begin. Hoe beter jy jouself verstaan, hoe beter toegerus sal jy wees om iemand te vind wat jou sterk punte eerder as jou swak punte na vore sal bring.a Maar sê nou jy dink jy het daardie persoon gevind?

Is sommer enigiemand goed genoeg?

“Kan ek jou beter leer ken?” Hierdie vraag kan jou uiters ongemaklik laat voel of van vreugde laat dans—dit hang net af wie dit vra. Sê nou jou antwoord is ja? Hoe sal jy met verloop van tyd weet of jou kêrel of jou meisie reg is vir jou?

Sê nou jy wil ’n paar nuwe skoene koop. Jy gaan na die winkel toe en sien ’n paar skoene waarvan jy hou. Jy pas dit aan, maar vind dat die skoene—tot jou groot teleurstelling—te styf sit. Wat sal jy doen? Sal jy dit nog altyd koop? Of sal jy ’n ander paar soek? Dit sal tog sekerlik beter wees om die skoene terug te sit en ander te soek. Dit sou glad nie sin maak om in ’n paar skoene rond te loop wat eenvoudig nie pas nie!

Dis baie dieselfde as ’n mens ’n huweliksmaat kies. Oor die jare sal meer as net ’n paar lede van die teenoorgestelde geslag dalk jou aandag trek. Maar nie sommer enigiemand is goed genoeg nie. Jy wil tog iemand hê by wie jy gemaklik sal voel—iemand wat werklik by jou persoonlikheid en doelwitte pas (Genesis 2:18; Matteus 19:4-6). Het jy al so iemand gevind? Indien wel, hoe sal jy weet of hy of sy reg is vir jou?

Kyk dieper as die oppervlak

Om hierdie laaste vraag te beantwoord, moet jy objektief na jou vriend(in) kyk. Maar wees versigtig! Jy sien dalk net wat jy wil sien. Gee jouself dus genoeg tyd. Probeer onderskei watter soort persoon jou vriend(in) werklik is. Dit sal inspanning van jou verg. Maar dis eintlik glad nie verbasend nie. Ter toeligting: Sê nou jy wil ’n kar koop. Hoe deeglik sou jy dit navors? Sou jy net kyk na hoe dit lyk? Sou dit nie sin maak om dieper te kyk nie—om dalk soveel as moontlik oor die toestand van die enjin te probeer uitvind?

Dis ’n baie belangriker saak om ’n huweliksmaat te vind as om ’n kar te kies. Maar baie mense wat met mekaar uitgaan, kyk niks dieper as die oppervlak nie. Hulle wys eerder gou op die dinge wat hulle in gemeen het: ‘Ons hou van dieselfde musiek.’ ‘Ons hou daarvan om dieselfde dinge te doen.’ ‘Ons stem oor alles saam!’ Maar soos vroeër genoem is, kyk ’n mens dieper as oppervlakkige eienskappe as jy regtig verby die bloei van die jeug is. Jy besef hoe nodig dit is om “die geheime persoon van die hart” te sien.—1 Petrus 3:4; Efesiërs 3:16.

Byvoorbeeld, eerder as om te konsentreer op hoe dikwels julle oor dinge saamstem, sal jy dalk meer oor hom of haar leer as jy kyk wat gebeur wanneer julle nie saamstem nie. Met ander woorde, hoe hanteer hierdie persoon konflik—deur daarop aan te dring om sy of haar sin te kry en miskien toe te gee aan “vlae van toorn” of “smadende taal”? (Galasiërs 5:19, 20; Kolossense 3:8). Of is hierdie persoon redelik—gewillig om ter wille van vrede toe te gee wanneer dit nie ’n saak van reg of verkeerd is nie?—Jakobus 3:17.

Nog ’n faktor om in ag te neem: Is die persoon manipulerend, besitlik of jaloers? Dring hy of sy daarop aan om alles te weet wat jy doen? “Ek weet van paartjies wat uitgaan en altyd baklei omdat die een dit nie kan verdra dat die ander een nie voortdurend ‘rapporteer’ waar hy of sy is nie”, sê Nicole. “Ek dink dis ’n slegte teken.”—1 Korintiërs 13:4.

Kwessies soos dié wat hierbo bespreek is, fokus op persoonlikheid en gedrag. Maar dis net so belangrik om uit te vind watter reputasie jou vriend(in) het. Hoe beskou ander hom of haar? Jy kan met mense praat wat hierdie persoon al ’n ruk lank ken, soos ervare persone in die gemeente. Hulle sal vir jou kan sê of hy of sy “gunstig vermeld” word.—Handelinge 16:1, 2.

Dit sal dalk insiggewend wees om jou persoonlike waarnemings neer te skryf oor hoe jou vriend(in) vaar op die gebiede wat ons tot dusver bespreek het.

Persoonlikheid ․․․․․

Gedrag ․․․․․

Reputasie ․․․․․

Dit sal jou ook help as jy na die venster “Sal hy ’n goeie man vir my wees?” op bladsy 39 of “Sal sy ’n goeie vrou vir my wees?” op bladsy 40 kyk. Die vrae sal jou help om vas te stel of jou vriend(in) ’n goeie huweliksmaat sal wees.

Sê nou jy besluit, nadat jy oor die saak gedink het, dat hierdie persoon dalk nie reg is vir jou nie? In dié geval staan jy voor ’n moeilike vraag:

Moet ons uitmaak?

Soms is dit ’n seën as dinge nie uitwerk nie. Kyk na wat met Jill gebeur het. “Aan die begin”, sê sy, “was ek gevlei omdat my kêrel altyd bekommerd was oor waar ek is, wat ek doen en by wie ek is. Maar dit het die punt bereik waar ek geen tyd saam met enigiemand behalwe hom kon deurbring nie. Hy het selfs jaloers geword wanneer ek saam met my familie tyd deurgebring het—veral saam met my pa. Toe ek die verhouding beëindig het, het dit gevoel of ’n geweldige las van my skouers afgelig is!”

Sarah het ’n soortgelyke ondervinding gehad. Sy het begin agterkom dat John, die jong man met wie sy uitgegaan het, sarkasties, veeleisend en onbeskof is. “Eenkeer”, vertel Sarah, “het hy drie uur laat by my aangekom! Hy het my ma geïgnoreer toe sy die deur oopmaak en net gesê: ‘Kom, ons moet gaan. Ons is laat.’ Nie ‘Ek is laat’ nie, maar ‘Ons is laat’. Hy moes eintlik om verskoning gevra het of verduidelik het waarom hy laat was. Bowenal moes hy my ma met respek behandel het!” ’n Enkele teleurstellende daad of eienskap beteken natuurlik nie dat ’n verhouding tot mislukking gedoem is nie (Psalm 130:3). Maar toe Sarah besef dat John se onbeskoftheid ’n patroon is en nie net ’n alleenstaande geval nie, het sy besluit om die verhouding te beëindig.

Sê nou jy kom, soos Jill en Sarah, agter dat die persoon met wie jy uitgaan, nie ’n goeie huweliksmaat sal wees nie? Moenie jou gevoelens ignoreer nie! Al is dit moeilik om te aanvaar, is dit moontlik die beste om die verhouding te beëindig. Spreuke 22:3 sê: “Skerpsinnig is die een wat die rampspoed gesien en hom verberg het.” As jou vriend(in) byvoorbeeld een of meer van die gevaartekens toon wat op bladsye 39 en 40 gevind word, is dit die beste om die verhouding te beëindig—ten minste tot die probleem uitgestryk is. Dis weliswaar nie maklik om uit te maak nie. Maar die huwelik is ’n permanente verbintenis. Dis beter om nou vir ’n kort rukkie pyn te verduur as om later vir die res van jou lewe spyt te hê!

Hoe om die verhouding te beëindig

Hoe beëindig ’n mens ’n verhouding? Jy moet eers die regte tyd en plek kies vir die bespreking. Waar of wanneer kan dit wees? Wel, dink hoe jy in so ’n situasie behandel sou wou word (Matteus 7:12). Sou jy wou hê dat dit voor ander mense aangekondig moet word? Heel waarskynlik nie. Tensy omstandighede dit raadsaam maak, sou dit die beste wees om ’n verhouding nie oor ’n telefoonantwoordmasjien, met ’n SMS of per e-pos te beëindig nie. Kies eerder ’n tyd en plek wat jou die geleentheid sal gee om hierdie ernstige saak te bespreek.

Wat kan jy sê wanneer die tyd kom om te praat? Die apostel Paulus het Christene aangespoor om met mekaar “die waarheid [te] praat” (Efesiërs 4:25). Die beste manier is dan om taktvol maar ferm te wees. Sê duidelik waarom jy voel dat hierdie verhouding vir jou nie sal werk nie. Jy hoef nie ’n ellelange lys foute op te noem of die ander persoon te kritiseer nie. Eerder as om te sê “Jy doen nie” dit nie of “Jy doen nooit” dat nie, sou dit beter wees om woorde te gebruik wat die aandag vestig op hoe jy voel—“Ek het iemand nodig wat . . . ” of “Ek voel dat hierdie verhouding moet eindig omdat . . . ”

Dis nie nou die tyd om besluiteloos te wees of om toe te laat dat jy omgepraat word nie. Onthou, jy het besluit om uit te maak weens ’n ernstige rede. Wees dus versigtig as jou vriend(in) probeer om jou deur subtiele vorme van manipulasie van plan te laat verander. “Nadat ek die verhouding beëindig het”, sê ’n meisie met die naam Lori, “het my gewese kêrel altyd terneergedruk gelyk. Ek dink hy het dit gedoen sodat ek vir hom jammer sou voel. Ek het sleg gevoel. Maar ek het nie toegelaat dat sy reaksie my besluit verander nie.” Soos Lori, moet jy weet wat jy wil hê. Bly by jou besluit. Laat jou nee, nee beteken.—Jakobus 5:12.

Ná die einde van ’n verhouding

Moenie verbaas wees as jy vir ’n rukkie ná die verhouding beëindig is, baie ontsteld is nie. Jy voel moontlik selfs soos die psalmis wat gesê het: “Ek het ontsteld geraak, ek het my baie laag neergebuig; die hele dag het ek bedroef rondgeloop” (Psalm 38:6). Party welmenende vriende sal jou dalk probeer help deur jou aan te moedig om die verhouding nog ’n kans te gee. Wees versigtig! Jy sal met jou besluit moet saamleef—nie jou welmenende vriende nie. Moet dus nie bang wees om by jou besluit te bly nie—al voel jy hartseer oor wat gebeur het.

Wees verseker dat die pyn mettertyd sal verbygaan. Intussen kan jy positiewe stappe doen, soos die volgende, om die situasie te hanteer.

Praat met iemand wat jy vertrou oor jou gevoelens (Spreuke 15:22).b Bid tot Jehovah oor die saak (Psalm 55:22). Bly besig (1 Korintiërs 15:58). Moet jou nie eenkant hou nie! (Spreuke 18:1). Begin onmiddellik weer assosieer met mense wat jou sal opbou. Probeer om jou gedagtes by positiewe dinge te bepaal.—Filippense 4:8.

Mettertyd sal jy dalk ’n nuwe vriend(in) vind. Jy sal ongetwyfeld ’n selfs meer gebalanseerde uitkyk hê. Hierdie keer sal jou antwoord op die vraag “Is hierdie persoon reg vir my?” dalk ja wees!

LEES MEER OOR HIERDIE ONDERWERP IN DEEL 1, HOOFSTUK 31

[Voetnote]

SLEUTELTEKSTE

“Deur sy handelinge laat ’n seun hom tog ken, of sy optrede suiwer en reg is.”—Spreuke 20:11.

WENK

Doen dinge wat persoonlike eienskappe openbaar:

● Bestudeer God se Woord saam.

● Luister na mekaar wanneer julle julle by gemeentelike vergaderinge en in die bediening uitdruk.

● Werk saam om die Koninkryksaal skoon te maak en neem saam aan bouprojekte deel.

HET JY GEWEET . . . ?

Navorsing toon deurgaans dat huwelike van mense wat aan verskillende godsdienste behoort, ’n groter kans staan om op ’n egskeiding uit te loop.

AKSIEPLAN!

As ek van ’n ongelowige begin hou, sal ek ․․․․․

Om meer uit te vind oor die reputasie van die persoon met wie ek uitgaan, kan ek ․․․․․

Wat ek graag vir my ouer(s) hieroor wil vra ․․․․․

WAT DINK JY?

● Watter positiewe eienskappe sal jy in ’n huweliksverhouding inbring?

● Na watter noodsaaklike eienskappe sal jy soek in ’n huweliksmaat?

● Watter komplekse kwessies kan opkom as jy met iemand trou wat nie aan dieselfde geloof as jy behoort nie?

● Hoe kan jy uitvind wat die karakter, gedrag en reputasie is van iemand met wie jy uitgaan?

[Lokteks op bladsy 37]

Die manier waarop jou vriend sy of haar eie gesin behandel, is die manier waarop hy of sy jou sal behandel.’’—Tony

[Venster op bladsy 34]

‘Moenie onder ’n ongelyke juk kom nie’

“Moenie saam met ongelowiges onder ’n ongelyke juk kom nie.” Hierdie Bybelbeginsel, wat in 2 Korintiërs 6:14 gevind word, maak heel moontlik vir jou sin. Maar dalk hou jy tóg van ’n ongelowige. Waarom? Soms is dit bloot fisiese aantrekking. “Ek het hierdie meisie gereeld in die LO-klas gesien”, sê ’n seun met die naam Mark. “Sy het uit haar pad gegaan om met my te kom gesels. Dit was maklik om vriende te word.”

As jy jouself ken en vertroue het in jou geestelike waardes—en as jy volwasse genoeg is om nie deur jou gevoelens oorheers te word nie—sal jy weet wat jy moet doen. Hierdie persoon sal beslis nie jou vriendskap met God verbeter nie—ongeag hoe aantreklik, gaaf of skynbaar ordentlik hy of sy is.—Jakobus 4:4.

As ’n romanse ontwikkel het, sal dit natuurlik nie maklik wees om dit te beëindig nie—soos ’n meisie met die naam Cindy uitgevind het. “Ek het elke dag gehuil”, sê sy. “Ek het die hele tyd aan hom gedink, selfs gedurende Christelike vergaderinge. Ek was so lief vir hom dat ek gedink het ek wil eerder doodgaan as om hom te verloor.” Maar kort voor lank het Cindy die wysheid van haar ma se raad ingesien om nie met ’n ongelowige uit te gaan nie. “Dis goed dat ek met hom uitgemaak het”, sê sy. “Ek glo vas dat Jehovah in my behoeftes sal voorsien.”

Is jy in ’n soortgelyke situasie as Cindy? Indien wel, hoef jy dit nie alleen te hanteer nie! Jy kan met jou ouers praat. Dis wat Jim gedoen het toe hy besef het dat hy op ’n meisie by die skool verlief geraak het. “Ek het uiteindelik my ouers se hulp gevra”, sê hy. “Dit het baie gehelp om van hierdie gevoelens ontslae te raak.” Gemeentelike ouer manne kan jou ook help. Praat gerus met een van hulle oor wat jy deurmaak.—Jesaja 32:1, 2. 

[Venster/Prent op bladsy 39]

Werkblad

Sal hy ’n goeie man vir my wees?

Sy karakter

□ Hoe oefen hy sy gesag uit?—Matteus 20:25, 26.

□ WAT is sy doelwitte?—1 Timoteus 4:15.

□ Streef hy daardie doelwitte nou al na? —1 Korintiërs 9:26, 27.

□ Hoe behandel hy sy gesin?—Eksodus 20:12.

□ Wie is sy vriende?—Spreuke 13:20.

□ Waaroor praat hy?—Lukas 6:45.

□ Wat is sy gesindheid teenoor geld?—Hebreërs 13:5, 6.

□ Watter soort vermaak geniet hy?—Psalm 97:10.

□ Hoe toon hy sy liefde vir Jehovah?—1 Johannes 5:3.

Positiewe eienskappe

□ Is hy hardwerkend?—Spreuke 6:9-11.

□ Is hy finansieel verantwoordelik?—Lukas 14:28.

□ Het hy ’n goeie reputasie?—Handelinge 16:1, 2.

□ Is hy bedagsaam teenoor ander?—Filippense 2:4.

Gevaartekens

□ Word hy gou kwaad?—Spreuke 22:24.

□ Probeer hy jou by seksuele wangedrag betrek? —Galasiërs 5:19.

□ Maak hy hom skuldig aan fisiese of verbale mishandeling?—Efesiërs 4:31.

□ Moet hy alkohol gebruik om te ontspan?—Spreuke 20:1.

□ Is hy jaloers en selfsugtig?—1 Korintiërs 13:4, 5.

[Venster/Prent op bladsy 40]

Werkblad

Sal sy ’n goeie vrou vir my wees?

haar karakter

□ Hoe toon sy onderdanigheid in die gesin en die gemeente?—Efesiërs 5:21, 22.

□ Hoe behandel sy haar gesin?—Eksodus 20:12.

□ Wie is haar vriende?—Spreuke 13:20.

□ Waaroor praat sy?—Lukas 6:45.

□ Wat is haar gesindheid teenoor geld?—1 Johannes 2:15-17.

□ Wat is haar doelwitte?—1 Timoteus 4:15.

□ Streef sy daardie doelwitte nou al na?—1 Korintiërs 9:26, 27.

□ Watter soort vermaak geniet sy?—Psalm 97:10.

□ Hoe toon sy haar liefde vir Jehovah?—1 Johannes 5:3.

Positiewe eienskappe

□ Is sy hardwerkend?—Spreuke 31:17, 19, 21, 22, 27.

□ Is sy finansieel verantwoordelik?—Spreuke 31:16, 18.

□ Het sy ’n goeie reputasie?—Rut 3:11.

□ Is sy bedagsaam teenoor ander?—Spreuke 31:20.

Gevaartekens

□ Is sy twisgierig?—Spreuke 21:19.

□ Probeer sy jou by seksuele wangedrag betrek? —Galasiërs 5:19.

□ Maak sy haar skuldig aan fisiese of verbale mishandeling?—Efesiërs 4:31.

□ Moet sy alkohol gebruik om te ontspan?—Spreuke 20:1.

□ Is sy jaloers en selfsugtig?—1 Korintiërs 13:4, 5.

[Prent op bladsy 30]

Nie sommer enige skoen sal pas nie; net so sal nie sommer enigiemand ’n goeie huweliksmaat wees nie

[Prent op bladsy 31]

Dink jy dis belangrik om na meer as net die uiterlike voorkoms te kyk wanneer jy ’n kar koop? Hoeveel te meer as jy ’n huweliksmaat kies!