Ons beskou die wêreld
Intimidasie deur teksboodskappe
“Een uit elke vier tieners was al ’n slagoffer van intimidasie deur middel van ’n rekenaar of selfoon”, sê The Guardian van Londen. ’n Verslag deur die Britse liefdadigheidsorganisasie National Children’s Home (NCH) het getoon dat 16 persent van die jongmense tussen 11 en 19 jaar “dreigboodskappe op hulle selfone ontvang het”, terwyl ’n verdere 11 persent in Internetkletskamers of deur e-pos geteister is. Die NCH sê dat die kinders “óf stilbly en in stilte ly óf mense in hulle vertroue neem wat self nie weet hoe om die situasie reg te hanteer nie”. Dit raai jongmense aan om nie die intimidasie te duld nie, maar om ’n verantwoordelike, betroubare persoon te vertel wat gebeur; om baie versigtig te wees wanneer hulle telefoonnommers en e-posadresse vir ander gee en om dit te verander indien nodig. Volgens The Guardian stel die NCH die volgende voor: “As jy boodskappe ontvang wat jou ontstel, moet jy die tye en datums neerskryf en dit by die polisie aanmeld.”
Plante wat “praat”
Navorsers by die Instituut vir Toegepaste Natuurkunde by die Universiteit van Bonn, Duitsland, het laseraangedrewe mikrofone ontwikkel wat na plante kan “luister”. Die mikrofone vang klankgolwe op wat voortgebring word deur etileengas, wat deur plante vrygestel word wanneer hulle onder stres verkeer. Dr. Frank Kühnemann, ’n wetenskaplike aan die Universiteit van Bonn, sê: “Hoe meer ’n plant aan stres onderwerp word, hoe harder is die sein wat ons oor ons mikrofoon ontvang.” In een geval het ’n komkommer wat oënskynlik gesond was, “feitlik geskreeu” volgens die lesings wat geneem is. “Nadere ondersoek het getoon dat dit meeldou gehad het, maar die tekens was nie sigbaar nie.” Dit neem in werklikheid agt of nege dae voordat meeldou sigbare kolle maak, en dan eers word boere van die probleem bewus. “Deur plante af te luister”, sê The Times van Londen, “behoort dit moontlik te wees om ’n stelsel te ontwikkel wat ’n mens vroeg teen plae en siektes waarsku. As die stresvlak van vrugte en groente bekend is, kan dit ook help om dit op doeltreffende wyse te berg en te vervoer.”
Nikotien en SIDS
Navorsers in Frankryk en Swede het moontlik uitgevind waarom rokery die gevaar van skielike-suigelingsterftesindroom (SIDS) vergroot, berig die Franse dagblad Le Figaro. Studies wat op diere gedoen is, het getoon dat blootstelling aan nikotien asemhalingsreflekse tydens slaap kan belemmer. “’n Suurstoftekort (hipoksie) tydens slaap, wat spontaan kan ontstaan gedurende kort onderbrekings in asemhaling (apnee), veroorsaak gewoonlik ’n kragtige kardiorespiratoriese prikkel en maak ’n mens wakker. Maar as hierdie beskermende reaksie belemmer word, vererger apnee en hipoksie en kan dit daartoe lei dat asemhaling ophou”, sê die berig. Die navorsers sê dat hierdie beskermende reaksie by mense belemmer kan word deur ’n aanhoudende blootstelling aan nikotien wat tydens swangerskap deur ’n rokende moeder se bloed aan die fetus oorgedra word. Die gevolg kan wees “dat die asemhalingsreflekse en die reflekse wat ’n mens wakker maak in reaksie op slaapapnee, nie so doeltreffend is nie, wat sodoende die gevaar van skielike suigelingsterfte vergroot”. Le Figaro sê dat SIDS “nog steeds in die eerste lewensjaar die vernaamste doodsoorsaak in Frankryk is”.
“Erotiese” popkultuur
Deur die mode-, reklame-, media- en vermaaklikheidswêreld “buit die hedendaagse popkultuur die mens se fassinasie met seks op aggressiewe wyse uit”, sê die Poolse weekblad Polityka. Volgens ontwerpers “bevorder modes erotiek, en erotiek bevorder modes”. Die onderliggende uitgangspunt is: ‘Hoe meer jy wys, hoe gouer sal jy raakgesien word.’ Net so maak seks en erotiek in reklame “’n advertensie onvergeetliker”, wat sodoende verkope bevorder, sê dr. Ewa Szczęsna, ’n deskundige op die gebied van kultuursemiotiek (tekens en simbole) aan die Universiteit van Warskou. “Die grense van wat as eroties stimulerend beskou word, is grootliks geherdefinieer”, voeg sy by. Volgens Polityka het ondervinding getoon dat adverteerders enige grens vir geld sal oorskry.
Die media groei in Indië
Volgens ’n opname deur die Nasionale Raad vir Leserskringstudies het koerantlesers in Indië oor ’n tydperk van drie jaar, van 1999 tot 2002, toegeneem van 131 miljoen tot 155 miljoen. Altesaam 180 miljoen mense in die land lees gedrukte media—wat koerante en tydskrifte insluit. Aangesien 65 persent van Indië se bevolking van meer as eenmiljard geletterd is, kan die leserskring nog aansienlik uitgebrei word. Daar is 383,6 miljoen TV-kykers, terwyl die radio 680,6 miljoen luisteraars bereik. Daar is nou net oor die 6 miljoen mense wat die Internet gebruik in vergelyking met die 1,4 miljoen in 1999. Omtrent die helfte van al die huise in Indië wat televisies het, het nou kabel- en satelliettelevisie, ’n toename van 31 persent in drie jaar.
Toename in ontvoerings
“Vyftien jaar gelede was daar byna geen ontvoerings [in Mexiko] nie”, berig The News van Mexikostad. “Maar in die 1980’s het misdaad begin toeneem, en dit lyk of ’n ekonomiese ineenstorting in 1994-95 fundamentele veranderinge in Mexiko tot gevolg gehad het, wat ontvoering—en misdaad oor die algemeen—in ’n florerende bedryf verander het.” Dit wil voorkom of niemand immuun is teen ontvoering nie. “Bediendes word aangehou vir ’n losprys van 500 dollar [R4 500]; ’n 12-jarige meisie van Tijuana is ontvoer . . . deur kollegestudente wat probeer het om studiegeld bymekaar te maak; en party mense het sover gegaan as om hulle eie ‘ontvoering’ te reël om geld van hulle familie of besighede te kry”, sê The News. “[Ontvoering het] ’n deel van die lewe geword. Mexiko het ’n kultuur ontwikkel waarin lospryse vinnig betaal en die polisie selde in kennis gestel word.” Trouens, volgens slagoffers, sekuriteitspesialiste en selfs hofrekords “is die polisie dikwels betrokke by ontvoerings, en ’n swak en korrupte regstelsel beteken dikwels dat hulle nie gevang sal word nie”.
Taalvaardighede verswak
“Ongeveer 20 persent van laer- [7 tot 12 jaar], middel- [13 tot 16 jaar] en hoërskoolleerlinge [16 tot 18 jaar] lees selde boeke vir ontspanning en omtrent 80 persent van middel- en hoërskoolonderwysers voel dat leerlinge se taalvaardigheid in Japannees agteruitgegaan het,” sê The Yomiuri Shimbun, ’n Japannese dagblad. Volgens die berig het navorsers by die Nasionale Instituut vir Opvoedkundige Beleidsnavorsing ’n opname gemaak onder “2 120 leerlinge tussen die vierde jaar in laerskool tot die tweede jaar in hoërskool en 259 onderwysers by laer-, middel- en hoërskole”. Hulle het gevind dat die leerlinge se “leesbegrip, woordeskat en skryfvaardighede verswak het omdat hulle minder lees”. Baie van die onderwysers met wie onderhoude gevoer is, het gesê dat die neiging te wyte is aan swakker leesgewoontes by volwassenes, insluitende onderwysers, met wie leerlinge assosieer. Hulle het ook “na die nadelige uitwerking van videospeletjies verwys”.
Sterfgevalle weens lugbesoedeling nou meer as padsterftes
“Die Wêreldgesondheidsorganisasie berig dat 3 miljoen mense nou elke jaar weens die gevolge van lugbesoedeling sterf. Dit is drie keer meer as die 1 miljoen wat elke jaar in motorongelukke sterf,” sê ’n verslag wat deur die Aardebeleidsinstituut uitgegee is. Regerings werk hard om padsterftes te verminder, maar “skenk baie minder aandag aan die sterftes wat mense veroorsaak deur net hulle motors te bestuur. Alhoewel sterftes weens hart- en asemhalingsiektes as gevolg van die inaseming van besoedelde lug dalk minder dramaties is as die sterftes weens motorongelukke, met flitsende ligte en sirenes, is hulle net so werklik”, sê die verslag. “Lugbesoedelstowwe sluit koolstofmonoksied, osoon, swaeldioksied, stikstofoksied en stofdeeltjies in”—wat almal die produk is van die verbranding van fossielbrandstowwe, soos steenkool en petrol.