Het jy geweet?

Watter soorte sterk drank, buiten wyn, is in Bybeltye gemaak?

▪ “Wyn en sterk drank” word in die Bybel dikwels saam genoem (Deuteronomium 14:26; Lukas 1:15). Die term “sterk drank” beteken nie drank wat die produk van distillasie is nie, aangesien hierdie proses eeue later uitgevind is. Sterk drank is nie net van vrugte soos druiwe, dadels, vye, appels en granate gemaak nie, maar ook van heuning.

In werklikheid kan die term “sterk drank” ook na bier verwys. Die Hebreeuse woord wat met “sterk drank” vertaal word, is verwant aan ’n Akkadiese woord wat na die gewone garsbier van Mesopotamië kan verwys. Dit het min alkohol bevat, maar kon ’n mens dronk maak as jy baie daarvan gedrink het (Spreuke 20:1). Kleimodelle van brouerye en skilderye van brouers is in eertydse Egiptiese grafte gevind. In Babilon was bier ’n alledaagse drankie in paleise sowel as in die huise van die armes. Die Filistyne het ’n soortgelyke drank geniet. Argeoloë het oral in Palestina kruike met filtreertuite gevind. Hierdie houers het die bier gefiltreer en verhoed dat drinkers die doppies van die gars waarvan dit gebrou is, insluk.

Waarom was skeepvaart in die apostel Paulus se dag gedurende sekere tye van die jaar baie gevaarlik?

▪ Weens ongunstige winde het ’n skip waarop die apostel Paulus was, ’n geruime tyd lank gesukkel om weswaarts langs die kus van Klein-Asië te vaar. By ’n sekere punt, sê die Bybelverslag, het dit “gevaarlik [geword] vir skeepvaart, omdat selfs die vas van die versoendag reeds verby was”. Paulus het vir sy reisgenote gesê dat enige poging om die vaart voort te sit, tot verlies kon lei, “nie net van die vrag en die boot nie, maar ook van [hulle] siele”.—Handelinge 27:4-10.

Die vas van die Versoendag het laat in September of vroeg in Oktober geval. Romeinse seevaarders het geweet dat dit gewoonlik veilig was om tussen 27 Mei en 14 September seereise te onderneem. Tussen laasgenoemde datum en 11 November het hulle gemeen dat seevaart gevare kon inhou; en van 11 November tot en met 10 Maart is die see as te gevaarlik vir algemene skeepvaart beskou. Een rede hiervoor, soos Paulus se latere ondervinding duidelik toelig, was die veranderlikheid van die weer (Handelinge 27:13-44). Seemanne kon in hewige storms beland en dit moeiliker vind om die boot op koers te hou. Wolke het die son bedags en die sterre snags verberg. Mis en reën het ook sigbaarheid belemmer en potensiële gevare verberg.

[Prent op bladsy 23]

Egiptiese houtmodel van bierbottels

[Erkenning]

Erich Lessing/Art Resource, NY

[Prent op bladsy 23]

Romeinse vragskip ca. 100-200 HJ

[Erkenning]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.