Referensi tu Parpunguan Hangoluan dohot Pangkobasion Na Laho Diparsiajari
7-13 AGUSTUS
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL | HESEKIEL 28-31
”Dilehon Jahowa do Upa tu Sisomba Ganaganaan”
(Hesekiel 29:18) Ale anak ni jolma, poran situtu ulaon, maradu magege paranganna dibahen si Nebukadnesar, raja sian Babel martungkum Tirus, pola mapalpal saluhut ulu, jala malaslas saluhut abara, hape ndang dapotan upa nang rajai, nang paranganna sian Tirus, ali ni ulaonna dompak huta i.
it-2-IN 1051 ¶5
Tirus
Halelengse ni Kota. Saleleng dihaliangi si Nebukadnesar kota Tirus, gabe ”mapalpal ma saluhut ulu” ni angka tentarana ala jotjot mamangke tahuluk porang, jala ”malaslas saluhut abara” ni nasida ala jotjot mamboan angka siboanon na borat, na dihaporluhon laho mangkaliangi kota i. Ndang adong dapot ni si Nebukadnesar ”upa” nang pe dipangke Debata ibana laho manguhum kota Tirus. Alai marjanji do Jahowa laho mangalehon gantina, i ma arta ni Misir. (Hes 29:17-20) Sahalak sejarawan Jahudi na margoar si Yosefus mandok, masa ma on saleleng 13 taon (Against Apion, I, 156 [21]), jala ndang mura di halak Babel laho mangulahon i. Ndang apala tangkas dipaboa di sejarah, sadia denggan do si Nebukadnesar mangulahon on. Alai, mansai godang do halak Tirus na mate jala balga do harugian ni nasida.—Hes 26:7-12.
(Hesekiel 29:19) Dibahen i, songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Ida ma, ahu pasahathon tano Misir tu si Nebukadnesar, raja sian Babel, asa rampasonna hinagodang ni sinamotna, jala maruli tabantaban dohot sintahan, asa dapotan upa paranganna i.
it-2-IN 107 ¶1
Misir, Halak Misir
Sada surat sian Babel na dibahen dung 37 taon si Nebukadnesar mamarenta (588 SM), marisi taringot tu kampanye laho mangalo halak Misir. Ndang tangkas taboto aha na dipaboa di surat i, kampanye laho manaluhon do manang kampanye dung manaluhon Misir. Alai nang pe songon i, dapot si Nebukadnesar do arta ni Misir gabe upa di nasida ala diulahon ibana panguhuman sian Jahowa tu halak Tirus na mangalo tu Debata.—Hes 29:18-20; 30:10-12.
(Hesekiel 29:20) Hira upa ni ulaonna dompak Tirus, lehononku ma tu ibana tano Misir, jala hasea di ahu do na binahennasida i, ninna Tuhan Jahowa.
w07-IN 1/8 9 ¶1
29:19, 20. Ala marhasil do halak Tirus mulak tu huta ni nasida jala mamboan godang arta, holan saotik do arta na didapot si Nebukadnesar sian Tirus. Nang pe si Nebukadnesar parhuaso ni bangso parbegu na ginjang roha jala mangkaringkothon diri sandiri, dilehon Jahowa do upa tu ibana marhite mangalehon Misir gabe ”upa” di paranganna. Tatiru ma parange ni Debata na sintong marhite manggarar pajak tu angka parhuaso. Manang songon dia pe parange ni nasida jala songon dia cara ni nasida mamangke i, ingkon tagarar do i.—Rom 13:4-7.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
(Hesekiel 28:12-19) Ale anak ni jolma, pungka ma sada ende andung taringot tu raja sian Tirus, jala dohononmu ma tu ibana: Songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Ho do nian na jolo tumiti parsuhatan, gok habisuhon, jala sun denggan hinaulim. 13 Maringan di Eden, porlak ni Debata do ho na jolo; saluhut mata intan angka na arga manghungkupi ho, mata intan sardis, topas, diaman, tarsis, onik, dohot jaspis, sapir, rubin, zamrud dohot sere; jadijadian ni arbabmu dohot sarunem di lambungmi; di ari hababangkitmu hian do i dipadiri di ho. 14 Ho do nian sada kerubim na paherbang habongna manghungkupi, jala nunga hupaojak ho di atas dolok habadiaon ni Debata, di tongatonga ni angka batu na marsinondang do ho mardalandalan. 15 Tung sun denggan do ho di bagasan angka dalanmu, olat ni ari hababangkitmu sahat ro di hamamasa ni hajungkaton di bagasan ho. 16 Binahen ni hinagodang ni partigatigaonmu gok pangarupaon tongatongami, gabe mardosa ho; dibahen i hutimpalhon ho ala ni haramunonmu paholangkon sian dolok ni Debata, asa huripashon ho ale kerubim na manghungkupi sian tongatonga ni batu angka na marsinondang. 17 Dipaginjang ho do roham binahen ni hinaulim, diago ho do habisukonmu ala ni hamuliaonmu: Dibahen i tu tano reongkononku ho, jala bahenonku do ho tu jolo ni angka raja bahen sitotonduron. 18 Binahen ni hinagodang ni hajahatonmu di bagasan hageduhon ni partigatigaonmu diramuni ho do angka habadiaonmu; dibahen i ahu paruarhon api sian tongatongami na pasudahon ho, jala ahu mambahen ho gabe sirabun di sisik ni tano on di adopan ni saluhut halak na manondurhon ho. 19 Saluhut halak na tumanda ho na jolo di tongatonga ni angka bangso, tarhatotong be mida ho, gabe hasonggoton bolon do ho, jala ndang adong be ho ro di saleleng ni lelengna.
it-2-IN 767 ¶3-4
Sun Denggan
Pardosa na parjolo dohot raja sian Tirus. Andorang so mardosa jala tipak dope jolma, angka na mardaging tondi do na parjolo sahali mangulahon dosa, songon na didok Jesus di Johannes 8:44 jala disurat do i di 1 Musa bindu 3. Ende andung na disurat di Hesekiel 28:12-19 ditujuhon tu ”raja sian Tirus”. Alai songon na dos do parangena tu parange ni pardosa na parjolo, i ma sada sian anak ni Debata. Ginjang do roha ni ”raja sian Tirus”, jala lomo rohana asa ’dos ibana songon Debata’. Didok do ibana ”kerubim”, jala maringanan di ”Eden, porlak ni Debata”. Dos do on tu hatorangan sian Bibel taringot tu Sibolis na ginjang roha, i ma ulok na di porlak Eden jala digoari ”debata ni portibi on”.—1Tim 3:6; 1Mus 3:1-5, 14, 15; Pgk 12:9; 2Kor 4:4.
Raja sian Tirus na so dipaboa goarna, na maringanan di kota jala mangangku, ”sun denggan hinaulingku”. Didok taringot tu ibana na ”gok habisuhon jala sun denggan hinaulim” jala ”sun denggan” di bagasan angka dalanna, sian mulai hatutubuna sahat tu na mulai diulahon ibana hajahaton. (Hes 27:3; 28:12, 15) Ende andung di buku Hesekiel on boi do masa tu angka pinompar ni parhuaso sian Tirus, jala ndang holan tu sada raja. (Bandingkon ma tu surirang taringot tu ”raja ni Babel” di Jesaya 14:4-20, na so dipaboa goarna.) Ra, na digombarhon dison i ma tingki maraleale jala masiurupan dope angka parhuaso sian Tirus tu pamarentaon ni Raja Daud dohot Raja Salomo. Jala dilehon nasida do silehonlehon laho pajongjongkon bagas joro ni Debata di Dolok Moria. Alani i, di mulana ndang adong parange na sala sian parhuaso ni halak Tirus tingki maradophon naposo ni Jahowa, i ma bangso Israel. (1Raj 5:15-32; 9:10, 11, 14; 2Kron 2:2-15) Alai angka raja dungkon ni i, gabe manimbil do sian parange na ”sun denggan”. Ujungna, diuhum ma Tirus songon na dipaboa angka panurirang ni Debata, i ma si Joel, si Amos, dohot si Hesekiel. (Joel 4:4-8; Am 1:9, 10) Asing ni paboahon na sarupa do parange ni ”raja sian Tirus” tu Alo ni Debata, surirang i paboahon pangantusion ni jolma taringot tu ”gok habisuhon” jala ”sun denggan”, ndang marlangku tu sude angka na denggan.
(Hesekiel 30:13, 14) Songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Pesan do huhut bahenonku angka ganaganaan, jala pasohotonku angka debata sileban sian Nop, jala ndang adong be induk sian tano Misir, jala lehononku do roha hatahuton di tano Misir. 14 Tarulang huhut bahenonku Patros, jala pagalahonku api sada di Zoan, jala dabuonku angka uhum di No.
w03-IN 1/7 32 ¶1-3
Aha do na Masa tu Nasida?
Nop dohot No, i ma goar na dilehon Bibel tu ibukota ni Misir, jala hea ditanda angka halak goarna, i ma Mempis dohot Tebes. Inganan ni Nop (Mempis), i ma 23 kilometer dompak selatan ni Kairo, jala dompak barat ni Sunge Nil. Alai ujungna, ndang gabe ibukota ni Misir be Mempis. Di mula ni abad 15 SM, adong ma ibukota na baru i ma No (Tebes), na ingananna 500 kilometer dompak selatan ni Mempis. Di angka bangunan naung marumpak di Tebes, adong do bangunan na gabe kuil Karnak, ra i do bangunan na umbalga sian sude bangunan na mamangke tiang na hea dipajongjong. Tebes dohot kuil Karnak on dipajongjong asa gabe inganan laho manomba Amon, debata ni Misir na tumimbo.
Aha do na disurirangkon Bibel taringot tu Mempis dohot Tebes? Disurat do taringot panguhuman tu si Firaun dohot angka debatanasida, tarlumobi debata na tumimbo, i ma ”Amon sian Tebe”. (Jeremia 46:25, 26) Ripashononna ma angka halak na manomba debatanasida i. (Hesekiel 30:14, 15) Tutu do i masa. Holan angka bangunan naung marumpak do na tading disi. Adong do saonari kota di bagian Tebes najolo, i ma Luxor, dohot pigapiga huta na gelleng di jonok ni bangunan naung marumpak i.
Alai di Mempis, holan angka kuburan do na adong saonari. Sahalak pakar ni Bibel na margoar Louis Golding mandok, ”Saleleng marratus taon dipangke halak Arab do angka bangunan naung marumpak di Mempis i, gabe bahan laho pajongjongkon ibukota ni nasida (Kairo). Ala jonok do sunge Nil sian i, gabe lam mura ma nasida karejo. Ndang adong nanggo sada batu pe di kota i, na ditadingkon nasida. Jadi, tutu do na disurirangkon Bibel, Mempis i ”gabe halongonan . . . unang adong be pangisina”.—Jeremia 46:19.
Panjahaion Bibel
(Hesekiel 29:1-12) Pasampulutaonhon, di ari sampulu dua bulan sipahasampulu ro muse hata ni Jahowa tu ahu songon on: 2 Ale anak ni jolma, tujuhon ma bohim dompak Firaun, raja sian Misir, jala manurirangi ma ho taringot tu ibana dohot taringot tu sandok Misir! 3 Jala dohononmu ma: Songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Ida ma, na ro ma ahu marlulu dompak ho ale Firaun, raja sian Misir, naga na bolon i, na manggompang di tongatonga ni angka sungena, na mandok: Ahu do nampuna sungengku jala ahu jumadihon ahu. 4 Dibahen i, ahu ma mambahen angka haithait tu bagasan osangosangmu, jala lohothononku ma angka dengke ni sungemi tu sisiksisikmu, jala enetonku ho tu ginjang sian tongatonga ni angka sungemi, jala saluhut dengke ni angka sungemi lohot do di sisiksisikmu. 5 Jala reongkononku ho tu halongonan, ro di saluhut dengke ni angka sungemi, gabe tinggang ho tu sisik ni ladang, ndang tagamon adong na manjomput manang papunguhon ho; tu binatang di tano i dohot tu pidong na martongatonga langit lehononku ho panganonna! 6 Asa tung ditanda saluhut isi ni Misir, ahu do Jahowa ala na gabe tungkot tolong nasida di pinompar ni Israel. 7 Molo dung ditangkup nasida ho di tanganna gabe maponggol ho, laos dibolahon ho do sandok abaranasida, jala molo dipartungkot nasida ho, gabe maponggol ho, laos ditura ho sandok gontingnasida. 8 Dibahen i songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Ida ma, ahu parohon dompak ho podang, asa husiaphon sian ho jolma nang pinahan. 9 Jadi ingkon gabe halongonan tano Misir jala tarulang, asa tung ditanda nasida, ahu do Jahowa! Ala naung nidokna i: Ahu do nampuna sunge i, jala ahu do manjadihonsa. 10 Dibahen i, ida ma, na ro ma ahu marlulu dompak ho dohot dompak angka sungemu jala ahu mambahen tano Misir gabe halongonan situtu jala tarulang, olat ni Migdol sahat ro di Siene jala sahat ro di partalpahan tungkan Kus. 11 Ndang jadi mamolus sian i pat ni jolma nanggo sada manang pat ni pinahan, jala ndang jadi inganan opatpulu taon on. 12 Jala ahu mambahen tano Misir gabe halongonan di tongatonga ni luat angka na tarulang, jala angka hutana ingkon tarulang di tongatonga ni huta angka na tarulang opatpulu taon on lelengna! Jala ahu pamamparhon halak Misir tu tongatonga ni angka bangso parbegu dohot paserakkonnasida tu angka luat.
14-20 AGUSTUS
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL | HESEKIEL 32-34
”Tanggung Jawab ni Sahalak Panjaga”
(Hesekiel 33:7) Ia ho ale anak ni jolma, nunga hupabangkit ho bahen parjaga di pinompar ni Israel, ia adong hata nanggo sada dibege ho sian pamanganku, ingkon sipasingothononmu do i tu nasida sian ahu.
it-1-IN 1079 ¶3
Sahalak Panjaga
Gabe Gombaran. Dipillit Jahowa do angka panurirang na gabe songon panjaga ni bangso Israel (Jer 6:17), jala sipata angka panurirang i pe paboahon taringot tu panjaga na gabe gombaran. (Jes 21:6, 8; 52:8; 62:6; Hos 9:8) Ala gabe panjaga do angka panurirang on, nasida ma na martanggung jawab laho paingothon angka parjahat taringot tu panguhuman na laho masa. Molo ndang diulahon nasida i, angka panjaga i ma na marsala disi. Alai, molo ndang olo angka parjahat i manjangkon jala mamparrohahon sipasingot i, nasida sandiri ma na sala disi. (Hes 3:17-21; 33:1-9) Angka panurirang na so marsihohot ndang mararga di Debata, dos songon panjaga na mapitung ma nasida manang songon angka biang na so umboto mangorong.—Jes 56:10.
(Hesekiel 33:8, 9) Molo ahu mandok tu halak parjahat: Ingkon mate do ho ale parjahat, hape ndang marboaboa ho palumba halak parjahat i tumundalhon dalanna i nian, mate do nian parjahat i di bagasan hajahatonna, alai anggo mudarna sian tanganmu do tungguonku. 9 Alai anggo dipalumba ho do halak parjahat i tumundalhon dalanna i nian, asa mulak sian i nian, hape ndang olo ibana mulak tumadingkon dalanna i, mate di bagasan hajahatonna ma ibana, alai anggo ho malua do hosam dibahen ho.
w88-IN s-44 20 ¶13
Tongtong ma Marbarita na Uli
Malua sian Utang Mudar
13 Tanggung jawab ni Sitindangi Ni Jahowa laho paingothon angka halak taringot tu panguhuman sian Debata, dos do songon tanggung jawab ni si Hesekiel najolo. Dipillit do ibana gabe panjaga ni halak Israel. Disuru do ibana paingothon angka halak Israel taringot tu panguhuman na laho masa tu nasida, molo ndang marhamubaon sian dalannasida na jahat. Molo ndang dipaboa sipasingot i, tongtong do masa panguhuman i, jala ibana do na martanggung jawab disi ala ndang paingothon nasida. Dipatudu Jahowa do pangkilalaanNa taringot tu panguhuman i, ”Tung na so lomo do rohangku mida hamatean ni halak parjahat i, so ingkon mida hamumulak ni parjahat i tumadingkon dalanna i nian, asa mangolu ibana. Antong sai mulak ma hamu tumadingkon dalanmuna angka na jahat i! Boasa tung tagonan mate hamu, ala pinompar ni Israel?”—Hesekiel 33:1-11.
(Hesekiel 33:11) Dok ma tu nasida: Songon sintongna mangolu ahu, ninna Tuhan Jahowa, tung na so lomo do rohangku mida hamatean ni halak parjahat i, so ingkon mida hamumulak ni parjahat i tumadingkon dalanna i nian, asa mangolu ibana. Antong sai mulak ma hamu tumadingkon dalanmuna angka na jahat i! Boasa tung tagonan mate hamu, ala pinompar ni Israel?
(Hesekiel 33:14-16) Tung sura ahu marlumba tu halak parjahat i: Ingkon mate do ho! Hape mulak rohana tumadingkon dosana, jala diulahon uhum dohot hatigoran. 15 Tung dipaulak halak parjahat i singkoram jinalona i, tung disingkat do na nirampasna, tung diparangehon do angka patik ni hangoluan, unang mambahen hageduhon, ingkon mangolu ibana, ndang jadi mate. 16 Saluhut dosa angka naung binahenna i, ndang be ingoton tu ibana, ala uhum dohot hatigoran na niulana i, ingkon mangolu ibana!
w12-IN 15/3 15 ¶3
Tongtong ma Hamu Ringgas Marbarita
BOASA RINGKOT MARBARITA NA ULI DI TINGKINTA SAONARI?
3 Molo tarimangi ulaon marbarita boi parohon hangoluan, gabe taantusi ma mansai ringkot do paboahon barita na uli tu na asing. (Rom 10:13, 14) Bibel mandok, ”Tung sura ahu marlumba tu halak parjahat i: Ingkon mate do ho! Hape mulak rohana tumadingkon dosana, jala diulahon uhum dohot hatigoran . . . ingkon mangolu ibana, ndang jadi mate. Saluhut dosa angka naung binahenna i, ndang be ingoton tu ibana.” (Hes. 33:14-16) Didok Bibel do tu angka parbarita na uli, ”Paluaonmu ma dirim ro di angka na tumangihon ho.”—1 Tim. 4:16; Hes. 3:17-21.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
(Hesekiel 33:32, 33) Jala ida ma, hira ende arur do ho di nasida, tiar marsuara jala na malo mamiltik parhinaloan, gabe ditangitangi nasida do nian angka hatam, hape nanggo sahalak ndang anggo mangulahon. 33 Alai anggo di haroro ni hata i, ida ma, sai na ro do, jadi botoonnasida ma naung adong panurirang di tongatonganasida.
w91-IN 15/3 17 ¶16-17
Tongtong ma Ihuthon Hureta ni Jahowa
Nang pe Godang na So Manjangkon
16 Gabe sitiruon do muse si Hesekiel ala tongtong mangoloi Debata, jala ndang gabe gale nang pe godang na so manjangkon jala mangarehei. Suang songon i ma, molo tongtong do taihuthon hasintongan na lam dipatangkas, gabe tapahombar ma dalanta tu dalan ni Debata, na Manguluhon Hureta i. Diurupi do hita laho mangulahon angka parentaNa, jala dipatogu asa unang gale nang pe godang halak na so manjangkon jala mangarehei. Songon si Hesekiel, dipaingot Debata do hita, saonari godang do halak na ginjang roha, i do umbahen na so lomo roha ni nasida tu hita. Adong muse na so olo manjangkon ala ndang olo manangihon Jahowa. (Hesekiel 3:7-9) Adong do muse na munafik, songon na dipaboa di Hesekiel 33:31, 32, ”Jadi ro be ma nasida manopot ho marhoronhoron, laos hundul di jolomi bangsongki, asa mananginangi tu angka hatami, alai ndang anggo ulahononna, ai marsipalensem do ia pamangannasida, alai mangihutihut pangomoanna be do ianggo rohanasida. Jala ida ma, hira ende arur do ho di nasida, tiar marsuara jala na malo mamiltik parhinaloan, gabe ditangitangi nasida do nian angka hatam, hape nanggo sahalak ndang anggo mangulahon.”
17 Aha do hasilna? Ayat 33 mandok, ”Alai anggo di haroro ni hata i, ida ma, sai na ro do, jadi botoonnasida ma naung adong panurirang di tongatonganasida.” Ayat on patuduhon ndang gabe dipaso si Hesekiel ulaonna i, ala ndang adong na manjangkon. Ndang na gabe diihuthon si Hesekiel parange ni nasida. Tongtong do dioloi ibana Debata jala diulahon ulaonna i, ndang soal songon dia pandapot ni halak taringot i.
(Hesekiel 34:23) Jala ahu patindang di nasida sada parmahan, asa ibana marmahan nasida, i ma naposongku si Daud. Ibana ma marmahan nasida, jala ibana gabe parmahan di nasida.
w07-IN 1/4 26 ¶3
Marserep ni Roha Mangoloi Angka Parmahan na Parholong
Tangkas do dipaboa di Jesaya 40:10, 11, mansai lambok do Jahowa mamparmahani angka naposoNa. (Psalmen 23:1-6) Saleleng di tano on Jesus, lambok do ibana manarihon angka siseanna dohot godang halak. (Mateus 11:28-30; Markus 6:34) Ndang lomo roha ni Jahowa dohot Jesus tu angka parmahan na manguluhon bangso Israel, ala kejam do nasida mamparmahani jala ndang disarihon angka birubirunasida. (Hesekiel 34:2-10; Mateus 23:3, 4, 15) Marjanji do Jahowa, ”Dibahen i ahu ma manolongi birubirungku, asa unang be ripe pupusan, jala ahu mamutus uhum di holangholang ni birubiru martimbangkon birubiru. Jala ahu patindang di nasida sada parmahan, asa ibana marmahan nasida, i ma naposongku si Daud. Ibana ma marmahan nasida, jala ibana gabe parmahan di nasida.” (Hesekiel 34:22, 23) Di ari na parpudi on, dipillit Jahowa ma Daud na umbalga, i ma Jesus Kristus asa gabe ”parmahan” na mangaradoti sude naposoNa di tano on, i ma angka na miniahan dohot ”birubiru na asing”.—Johannes 10:16.
Panjahaion Bibel
(Hesekiel 32:1-16) Dung i pasampulu dua taonhon, di ari sada bulan hurung ro muse ma hata ni Jahowa tu ahu songon on: 2 Ale anak ni jolma, pungka ma sada ende andung taringot tu Firaun, raja sian Misir, jala dohononmu ma tu ibana: Tudoshon singa na bajar do ho di tongatonga ni angka bangso parbegu, jala tudoshon naga do ho di angka laut, jala mamuntas do ho di bagasan angka sungem jala dilitohi ho do aek marhitehite patmu, jala diluntak ho do angka sungena. 3 Songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Ahu ma mangalungkuphon rambangku tu ho di luhutan ni torop bangso, jadi toltolonnasida ma ho tu ginjang di bagasan rambangku. 4 Jala saratonku ma ho tu darat, jala reongkononku ho tu ladang manangkas, asa hupaeat tu atasmu saluhut pidong na martongatonga langit, jala butong hubahen sian ho binatang ni sandok tano on. 5 Jala marambolongan hubahen sibukmu di atas ni angka dolok, jala gok bangkem na margugungugun hubahen angka rura. 6 Jala butong bahenonku tano habinsatanmu marhite sian mudarmu sahat ro di angka dolok, asa gok angka rura bahenonmu. 7 Apala di hapipidommi hobot bahenonku angka langit, jala mangkolom angka bintangna, ia mata ni ari hungkupan ni ombun do, jala ndang be marsinondang ianggo bulan. 8 Saluhut panondang angka na lohot di langit mangkolom do bahenonku di atasmu, jala paroonku do haholomon tu tanom ninna Tuhan Jahowa. 9 Godoron do huhut bahenonku roha ni torop bangso, molo hupatolhas barita ni hapipidommi tu tongatonga ni angka bangso parbegu, tu luat angka na so tinandam. 10 Jadi tarhatotong bahenonku mida ho torop bangso, jala manindang imbulu ni angka rajanasida mida ho, molo marlisik hubahen podangku di adopannasida, gabe raion nasida gonop tongkin humolsohon hosana be di ari harorobom. 11 Ai songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Ingkon ro podang ni raja sian Babel marlulu dompak ho. 12 Marhitehite podang ni angka ulubalang ragehononku angka paranganmu; bangso parbegu angka na garang do nasida luhutna, jala siaphononnasida do hatimbulon ni Misir, jala laumonna sandok hamoraonna. 13 Jala rendephononku do saluhut pinahanna sian tano martopihon aek godang, gabe ndang be litohan ni pat ni jolma manang tambirik ni pinahan angka aek i. 14 Dung i patioonku ma muse angka batang aek nasida, jala sungenasida mardalan songon miak bahenonku, ninna Tuhan Jahowa. 15 Ia dung gabe halongonan tano Misir hubahen, jala pesan hinagabe ni tano i, jala huragehon sandok pangisina i, gabe tandaonnasida ma, ahu do Jahowa. 16 I ma ende andungi, laos andungkonon ni halak, tole angka boru ni angka bangso parbegu mangandungkonsa taringot tu Misir dohot taringot tu sandok paranganna andungkononna do i, ninna Tuhan Jahowa.
21-27 AGUSTUS
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL | HESEKIEL 35-38
”RopuhanNa ma Gog na sian Magog”
(Hesekiel 38:2) Ale anak ni jolma, tujuhon ma bohim dompak Gog di tano Magog, induk sian Ros, Mesek dohot Tubal, jala manurirangi ma ho dompak ibana.
w15-IN 15/5 29-30
Sungkunsungkun sian na Manjaha
Ise do Gog di tano Magog? Laho mamboto alusna, porlu do taboto sian Bibel angka ise do na mangalo naposo ni Debata. Dipaboa do di Bibel taringot ”Gog di tano Magog”, ”raja sian utara” dohot ”angka raja ni tano on”. (Hes. 38:2, 10-13; Dan. 11:40, 44, 45; Pgk. 17:14; 19:19) Marimbar do paraloan ni na tolu on? Ndang. Ra, dipangke do di Bibel goar na marasingasing laho patuduhon paraloan na sarupa. Boasa boi tadok songon i? Ala Bibel mandok sude do bangso na di tano on parsidohot tu paraloan i, jala i ma na mamungka porang Armagedon.—Pgk. 16:14, 16.
Dung tasulingkiti sude ayat taringot tu paraloan na parpudi tu naposo ni Debata, tangkas ma molo Gog di tano Magog ndang manggombarhon Sibolis. Alai, Gog di tano Magog manggombarhon punguan ni angka bangso. ”Raja sian utara” do na manguluhon punguan on? Ndang taboto dope. Alai naung taantusi saonari, hombar ma tu na didok Jahowa taringot Gog, ”Hape ro dope ho sian ingananmu, sian ujung ni utara sahali, ho jala torop bangso hinaram, angka na marsihundul di hoda nasida luhut, sada luhutan apala na bolon, parangan apala na torop sahali.”—Hes. 38:6, 15.
(Hesekiel 38:14-16) Dibahen i, manurirangi ma ho, ale anak ni jolma, jala dohononmu ma tu Gog: Songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Nda apala di ari na sasada i ma botoonmu na marsonangsonang i bangsongku Israel maringan? 15 Hape ro dope ho sian ingananmu, sian ujung ni utara sahali, ho jala torop bangso hinaram, angka na marsihundul di hoda nasida luhut, sada luhutan apala na bolon, parangan apala na torop sahali. 16 Jala nangkok do ho dompak bangsongku Israel, songon ombun laho manutup tano i; apala di ujung ni angka ari ma i masa, jala ahu parohon ho dompak tanongku, asa tung ditanda angka bangso parbegu i ahu, molo huparbadiai diringku marhite sian ho, ale Gog di adopan ni matanasida.
w12-IN 15/9 5-6 ¶8-9
Ujung ni Portibi On
8 Dung diripashon sude agama palsu, tongtong do naposo ni Debata ”marsonangsonang maringan” jala ”so marparik”. (Hes. 38:11, 14) Aha do na laho masa tu angka halak na marsihohot manomba Jahowa? Torop do bangso na naeng mangalo nasida. Disurat do di Bibel taringot paraloan on, i ma ”Gog di tano Magog”. (Jaha Hesekiel 38:2, 15, 16.) Porlu do hita mabiar tu paraloan on?
9 Nang pe taboto na laho dialo ma naposo ni Debata, unang pola mabiar hita. Taingot ma, rumingkotan do pabadiahon goar ni Jahowa dohot hadaulatonNa sian paluahon dirinta sandiri. Didok Jahowa do, ”Asa tung ditanda hamu ahu do Jahowa.” (Hes. 6:7) Maimaima do hita laho mangida songon dia surirang ni si Hesekiel i digohi. Pos do rohanta, ”diboto Tuhan i do, paluahon angka na daulat sian pangunjunan”. (2 Ptr. 2:9) Huhut paimahon, tapangke ma sude tingkinta laho patoguhon haporseaonta asa tongtong marsihohot tu Jahowa manang aha pe pangunjunan na masa tu hita. Aha do na ingkon taulahon? Ingkon martangiang do hita, taparsiajari ma Bibel jala tarimangi, jala tapaboa ma barita na uli on tu halak na asing. Molo taulahon i, tongtong ma togu pangkirimonta tu hangoluan salelenglelengna, dos songon ”sao”.—Heb. 6:19; Ps. 25:21.
(Hesekiel 38:21-23) Huhut ahu umpanggil podang marlulu dompak ibana sian saluhut angka dolokku, ninna Tuhan Jahowa, asa masirasipan nasida sama nasida dohot podang. 22 Jala uhumonku ibana marhitehite begu antuk dohot durusdurus di mudar, tole udan tipotipo na mangalantap dohot angka batu ambolas, dabuonku ma tahe udan api dohot barerang tu ibana dohot tu angka parduaan ni paranganna dohot tu torop bangso, angka na hinarana i. 23 Asa hupatimbul jala huparbadiai diringku, jala hupabotohon ahu di adopan ni torop bangso parbegu, asa tung ditanda nasida, ahu do Jahowa.
w14-IN 15/11 27 ¶16
”Gabe Bangso ni Debata Nuaeng”
16 Dung diripashon Babel na balga, naeng dialo ma naposo ni Debata. Porlu do di hita parlinggoman sian Jahowa asa boi malua. Di tingki naung ditontuhon, dionjar Jahowa ma roha ni angka bangso asa dialo naposoNa. On ma na gabe pamungka ni bagian na parpudi sian ”haporsuhon bolon” i ma Armagedon. (Mat. 24:21; Hes. 38:2-4) Jadi, naeng dialo Gog ma ”sada bangso naung pinapungu”, i ma naposo ni Debata. (Hes. 38:10-12) Di tingki i, pintor diurupi Jahowa ma naposoNa jala dialo ma Gog dohot angka na mangihuthon ibana. Dipasangap Jahowa ma hadaulatonNa jala dipabadia ma goarNa. Didok Ibana, ”Asa hupatimbul . . . jala hupabotohon ahu di adopan ni torop bangso parbegu, asa tung ditanda nasida, ahu do Jahowa.”—Hes. 38:18-23.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
(Hesekiel 36:20, 21) Jadi dung sahat nasida tu tongatonga ni bangso parbegu, angka na tinopotnasida i, laos diramuni nasida disi goarhu na badia i, pola didok halak taringot tu nasida: Angka nasida do hape bangso ni Jahowa, jala na bungkas sian tanona i! 21 Alai marpangulahi do rohangku ala goarhu na badia i, na niramunan ni pinompar ni Israel di tongatonga ni bangso parbegu, angka hasahatannasida i.
w02-IN 15/6 20 ¶12
Parsiajari jala Ajarhon ma Prinsip Moral Kristen
12 Diondolhon apostel i do, boasa mansai ringkot mamparsiajari jala mangulahon prinsip ni moral naung dapotmuna sian Bibel. Angka parange na roa sian halak Jahudi manegai goar ni Jahowa na badia. Didok di Bibel, ”Dipangasahon ho do patik i, tong do dipalealea ho Debata marhite sian pangalaosim di patik i. Songon naung tarsurat i: ’Ala ni hamu do umbahen na marlea Goar ni Debata diida angka sipelebegu.’” (Rom 2:23, 24) Suang songon i ma di tingkinta saonari, molo tapasiding do prinsip moral Kristen, gabe ndang tapasangap be na mangalehon i. Alai, molo marsihohot jala taulahon do prinsip moral sian Debata, gabe badia ma goarNa jala sangap ma Ibana. (Jesaya 52:5; Hesekiel 36:20) Molo taboto i, gabe lam marsitutu ma hita asa marsihohot tingki mangadopi elaela manang di tingki mangadopi situasi na manogihon hita asa pasidingkon prinsip moral Kristen. Adong do muse na taparsiajari sian hata ni si Paulus on. Huhut taingot adong do pangkorhon ni parangenta tu goar ni Debata, taurupi ma na asing asa mamboto songon dia do mangulahon prinsip moral na diparsiajari nasida, na mangkorhon tu goar ni Jahowa. Prinsip moral i ndang holan naeng palashon roha jala asa lam hipas hita. Alai, mangkorhon do i tu goar ni Debata naung paradehon jala na manjujui hita mangulahon i.—Psalmen 74:10; Jakobus 3:17.
(Hesekiel 36:33-36) Songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Di ari pangurasanku sogot di hamu sian saluhut hajahatonmuna i, marisi muse bahenonku angka huta, jala pajongjongon muse angka turanggong. 34 Ulaon muse huhut tano na tarulang i na sai laon, na niida ni saluhut halak pamolus. 35 Jadi dohonon ni halak ma: Tano na tarulang i na jolo, gabe hira porlak Eden nuaeng, jala huta angka na tartaban jala tarulang jala maloha na jolo, gabe gonting jala ribur nuaeng. 36 Jadi tandaon ni bangso parbegu angka na teba i humaliang hamu, ahu do Jahowa, paulihon muse angka huta naung maloha, manuani muse naung tarulang i: Ahu Jahowa do na mandok i, huhut mambahensa.
w88-IN s-52 27 ¶11
”Asa Tung Ditanda Nasida Ahu do Jahowa!”
11 Dung mulak nasida tu Juda, dipauba ma tano na tarulang i gabe ”porlak Eden” na mansai napu. (Jaha Hesekiel 36:33-36.) Suang songon i ma, sian taon 1919, nunga dipauba Jahowa inganan ni angka na miniahan gabe paradeiso partondion na sonang, na boi dihilala nasida raphon ”punguan na balga”. Ala angka halak na badia do na mangingani paradeiso partondion on, ganup halak Kristen ingkon marsitutu do manjaga i asa tongtong ias.—Hesekiel 36:37, 38.
Panjahaion Bibel
(Hesekiel 35:1-15) Dung i ro muse hata ni Jahowa tu ahu songon on: 2 Ale anak ni jolma, tujuhon ma bohim dompak dolok Seir, jala manurirangi ma ho taringot tusi! 3 Jala dohononmu ma tu ibana: Songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Ida ma, ahu ro marlulu dompak ho, ale dolok Seir, jala patoltolonku tanganku dompak ho, jala bahenonku ho gabe halongonan jala tarulang. 4 Angka hutam pe tarulang do bahenonku, asa gabe halongonan ho, asa tung ditanda ho, ahu do Jahowa! 5 Ala na marmusu tihus ho sian na robi dope, jala dipasahat ho halak Israel tu baba ni podang, uju di tingki parsipalonnasida, uju di tingki panimpulan ni hajahaton. 6 Dibahen i, songon sintongna mangolu ahu, ninna Tuhan Jahowa, ingkon gabe mudar ho bahenonku, jala parsapataan mudar paburuburu ho, ala so dihagigihon roham mudar, ingkon parsapataan mudar mangalotongi ho. 7 Jala bahenonku do dolok Seir gabe halongonan, jala tarulang, jala siaphononku do sian i halak na marmeang muli. 8 Jala gok bahenonku angka dolokna halak na mate tartiham sian ibana; marpeahan do huhut di dolokdolokmu, di angka ruram, dohot di saluhut angka sungemi, jolma angka na mate tiniham ni podang. 9 Ingkon gabe halongonan ho ro di salelenglelengna bahenonku, angka hutam pe ndang be inganan, asa tung ditanda hamu, ahu do Jahowa. 10 Ala naung nidokmi: Na dua bangso i dohot na dua luat i sai na sahat tu ahu do i, jala teanonnami do i, ndang disi Jahowa maringan. 11 Dibahen i, songon sintongna mangolu ahu, ninna Tuhan Jahowa, ingkon bahenonku hombar tu rimasmu dohot hombar tu pangiburuonmu, na binahenmi sian gigim mida nasida, asa tung hupatandahon ahu di tongatonganasida, ia dung hulaluhon uhum tu ho. 12 Asa tung ditanda ho, ahu do Jahowa, naung umbege saluhut elakelakmu, angka naung nidokmu taringot tu angka dolok Israel songon on: Nunga tung tarulang! Sahat tu hita ma sahalanta. 13 Gari dompak ahu nunga manenganenga pamanganmuna, jala dipadeakdeak hamu hatahatamuna mangalo ahu, pola ahu umbegesa. 14 Songon on do hata ni Tuhan Jahowa: Molo marlas ni roha be sogot sandok tano on, halongonan ma ianggo ho bahenonku. 15 Hombar tu las ni roham mida partalian ni pinompar ni Israel ala naung tarulang, suang songon i bahenonku tu ho: Ingkon gabe halongonan ho, ale dolok Seir, tung ro di sandok Edom, asa tung ditanda nasida, ahu do Jahowa!
28 AGUSTUS–3 SEPTEMBER
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL | HESEKIEL 39-41
”Parnidaan ni si Hesekiel Taringot Joro”
(Hesekiel 40:2) Di bagasan angka pangungkapon ni Debata tahe diboan ibana ahu tu tano Israel, jala dipaulon ahu tu atas ni sada dolok na timbo situtu, jala di atasna tarhinsat do songon sada huta na pinauli sambola tungkan dangsina.
w99-IN 1/3 11 ¶16
”Lehon ma Sude Rohamuna tu Debata”
16 Laho mandapot alusna, taulas ma muse parnidaan ni si Hesekiel. Disurat si Hesekiel ma, ”Di bagasan angka pangungkapon ni Debata tahe diboan ibana ahu tu tano Israel, jala dipaulon ahu tu atas ni sada dolok na timbo situtu, jala di atasna tarhinsat do songon sada huta na pinauli sambola tungkan dangsina.” (Hesekiel 40:2) Dibereng ibana do ”dolok na timbo situtu”, jala on paingothon hita tu Mika 4:1, ”Jadi masa ma sogot di ujung ni angka ari: Ojak ma dolok ni joro ni Jahowa di punsu ni angka dolok, jala huminsat sian angka robean, jadi marrongoman ma tu ibana angka bangso.” Mika 4:5 patuduhon, dipungka ma i di tingki angka bangso manomba debata na so sintong. Jala di tingkinta on, i ma ”di ujung ni angka ari”, dipauli ma muse panombaon na sintong jala tarida ma i marhite parngoluon ni angka naposo ni Debata.
(Hesekiel 40:3) Tusi ma ahu diboan ibana, gabe ida ma, adong disi sada baoa, rupana songon rupa ni tombaga, jala tali hori sada di bagasan tanganna dohot tolong pangungkur, jala jongjong do ibana di bagasan pintu harbangan.
(Hesekiel 40:5) Jadi ida ma, adong sada parik sian ruar ni joro i tuk humaliang, jala di bagasan tangan ni baoa i do tolong pangungkur i, onom asta ganjangna, ganup saasta santopap, gabe disuhati ibana ma bohang ni parik ni joro i sada tolong pangungkur, timbona pe laos sada ungkuran do.
w07-IN 1/8 10 ¶2
Angka na Denggan sian Buku Hesekiel—II
40:3–43:17—Aha do na digombarhon tingki diungkur bagas joro? Tingki diungkur bagas joro, on manggombarhon na ingkon digohi do sangkap ni Jahowa taringot tu panombaon na sintong.
(Hesekiel 40:10) Jala tolu do angka bilut parjagaan ni panisioan i tungkan habinsaran angkup be, sisada ungkur do tolunsa; sisada ungkur huhut angka partungkoan i angkup be.
(Hesekiel 40:14) Dibahen do huhut angka partungkoan onompulu asta ganjangna, jala hombarhon partungkoan i do alaman ni harbangan i tuk humaliang.
(Hesekiel 40:16) Jala marpandiloan na sompit do angka bilut parjagaan i, lohot di tiangna tungkan bagasan hombarhon harbangan i tuk humaliang, suang songon i di angka dorpi parholangan adong huhut angka pandiloan tuk humaliang tungkan bagasan, na niuhir do huhut tu tiang i gorgagorga ni hau harambir.
w07-IN 1/8 11 ¶4
Angka na Denggan sian Buku Hesekiel—II
40:14, 16, 22, 26. Gorgagorga ni hau harambir di parik ni dalan laho masuk tu bagas joro manggombarhon ingkon halak parroha na tigor do na boi masuk tusi. (Psalmen 92:13) On patuduhon tu hita ingkon marroha na tigor do hita asa lomo roha ni Debata tu panombaon na taulahon.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
(Hesekiel 39:7) Jala ahu pabotohon goarhu na badia i di tongatonga ni bangsongku Israel, jala ndang be marlea bahenonku goarhu na badia i, asa tung ditanda angka bangso parbegu, ahu do Jahowa, na badia di tongatonga ni Israel!
w12-IN 1/9 21 ¶2
”Asa Tung Ditanda Angka Bangso Parbegu, Ahu do Jahowa”
”Ndang be marlea bahenonku goarhu na badia i,” ninna Jahowa. Tingki didok halak, Debata do na sala di sudehajahaton na masa tu nasida, gabe marlea do goarNa. Boasa songon i? Di Bibel, jotjot do ”goar” patuduhon songon dia parange ni sasahalak. Sada karya referensi mandok, goar ni Debata patuduhon ”aha na taboto taringot tu Ibana, na pinaboaNa; jala goarNa i patuduhon parangeNa dohot hasangaponNa”. Sian goar ni Jahowa, boi do taboto songon dia Ibana. Aha do na taboto taringot tu pangkilalaan ni Debata mangida hajahaton? Ndang lomo rohaNa mangida i! Jala, asi do rohaNa mangida angka halak na gabe susa alani hajahaton. (2 Musa 22:22-24) Na mangaleai goar ni Debata do molo didok, Debata na martanggung jawab tu sude hajahaton na masa, hape ndang lomo rohaNa mangida i. ”Insahan” ni nasida do goar ni Jahowa.—Psalmen 74:10.
(Hesekiel 39:9) Dung i ruar ma halak isi ni angka huta di Israel, jala tutungonna jala purunanna angka parhohas, tole lombulombu na metmet dohot na balga, tole sior dohot angka sumbia, tole ompongompong dohot hujur, jala suda purunanna dohot api pola pitu taon lelengna.
w89-IN 15/8 14 ¶20
Mamungka Dalan Mulak tu Paradeiso
20 Alai songon dia taringot tu sude sinjata na ditadingkon angka bangso? Hombar tu hatorangan na dilehon taringot tu ganjang ni tingki na dipangke laho mangaripashon sude sinjata i, taboto ma godang do bilangan ni sinjata i. (Hesekiel 39:8-10) Bahenon ni angka na malua sian Armagedon ma sinjata ni angka bangso, gabe alat na parohon laba na denggan.—Jesaya 2:2-4.
Panjahaion Bibel
(Hesekiel 40:32-47) Dung i ditogihon ibana muse ahu tu alaman parbagasan i tungkan habinsaran jala disuhati pintu harbangan i mangihuthon ungkuran parjolo i. 33 Tole angka bilutna parjagaan dohot angka tiangna dohot angka panisioanna mangihuthon ungkuran parjolo i. Marpandiloan huhut angka panisioanna tuk humaliang, limapulu asta unjurna jala duapulu lima asta bohangna. 34 Jala panisioanna hombarhon alaman parduru i, jala margorga harambir di angka partungkoanna angkupangkup be, jala ualu anak ni tanggana laho tu ginjang. 35 Dung i diboan ibana ahu tu pintu harbangan tungkan utara, laos disuhati mangihuthon ungkuran parjolo i. 36 Tole angka bilutna parjagaan ro di tiangna dohot angka panisioanna, jala marpandiloan do i tuk humaliang, limapulu asta unjurna jala duapulu lima asta bohangna. 37 Jala angka tiangna hombarhon alaman parduru i huhut margorga harambir di angka partungkoanna angkupangkup be, jala ualu anak ni tanggana laho tu ginjang. 38 Jala adong sada bilut ro di pintuna hombarhon angka tiang ni angka pintu harbangan i, disi do burionna sogot pelean situtungon. 39 Jala di panisioan ni pintu harbangan i adong dua meja angkupangkup be, disi do seaton sogot angka pelean situtungon dohot pardosaon dohot pelean parsalaan. 40 Dung i di na sambariba tungkan ruar laho nangkok tu pintu harbangan tungkan utara adong dua meja, jala di na sambariba nari hombarhon panisioan ni harbangan i adong muse dua meja. 41 Asa opat meja be di na sambariba hombarhon harbangan i, gabe ualu meja bahen paneatan ni pelean sogot. 42 Tole muse na opat meja di pelean situtungon sian batu na nidakdak do, tonga dua asta be unjurna dohot bidangna jala saasta timbona, tusi do peakkononhon sogot ulaula angka sipangkeon laho maneat pelean situtungon dohot pelean sipotongon. 43 Jala dua pasi, santopap be bidangna lohot di parik ni joro i tuk humaliang, jala di atas ni angka meja i do juhut pelean i. 44 Jala sian ruar hombarhon harbangan parbagasan i do angka bilut ni parende di alaman parbagasan i, sarinte hombarhon harbangan sambariba tungkan utara, adop dangsina do nasida, rinte na sadanari hombarhon harbangan sambariba tungkan habinsaran adop utara do nasida. 45 Dung i ro ma hatana tu ahu: Bilut on, na tungkan dangsina do di malim angka na mangaradoti ulaon di bagasan joro. 46 Ianggo bilut na tungkan utara di malim angka na mangaradoti ulaon di langgatan; i ma angka anak ni si Sadok angka na jumonok, sian halak Lepi, tu Jahowa, marhalado di ibana. 47 Dung i disuhati ibana ma alaman i: Saratus asta be unjurna dohot bohangna maropat suhi, jala langgatan i sonson di jolo ni joro i.