Ol Yangfala Oli Askem . . .
?Mi Save Mekem Wanem Blong No Letem Ol Fren Oli Pulum Mi?
“Long evri ples, i gat samfala we oli traem pulum mi.”—Jesse, we i gat 16 yia blong hem.
“Taem mi mi yangfala, samting we i had moa long mi hemia ol fren long skul we oli gat paoa blong pulum mi.”—Johnathan, we i gat 21 yia blong hem.
I TRU, paoa we ol fren oli gat blong pulum yumi, i strong. Be, yu save bilif se yu yu naf blong blokem paoa ya. Antap moa, yu save bos long paoa ya mo yusum blong mekem i gud long yu wan. ?Olsem wanem yu save mekem olsem?
Long laswan Wekap! yumi tokbaot faswan impoten samting we yu mas mekem: Yu mas luksave se paoa we ol fren oli gat blong pulum yu i strong, mo se oli save winim yu sipos yu no lukaot gud.a ?Wanem moa we yu save mekem? Tok we yu nidim blong lidim yu, hemia Tok blong God. Ol Proveb 24:5 (NW ) i talem se: “Man we i gat save, paoa blong hem i strong moa.” ?Wanem save nao we i save mekem yu yu strong moa blong blokem paoa we ol fren oli gat blong pulum yu? Bifo we yumi ansa long kwestin ya, bambae yumi tokbaot wan fasin we i save mekem se ol fren oli gat paoa long yu.
Harem Se Yu No Naf—Wan Denja
Sam yangfala Witnes blong Jeova oli faenem se i hadwok blong blokem paoa we ol fren oli gat blong pulum olgeta, from we oli save se oli mas go talemaot bilif blong olgeta long ol narafala. (Matiu 28:19, 20) ?Sam samtaem yu yu faenem i had blong talemaot bilif blong yu long ol narafala yangfala? I no yu nomo we i harem olsem. Wan gel we i gat 18 yia, nem blong hem Melanie, i talem se: “Mi ting se bambae i no strong blong talem long ol narafala yangfala se mi mi wan Witnes, be mi faenemaot se i had.” Hem i gohed se: “Taem mi mekem tingting blong mi i strong blong talem long olgeta se mi wan Witnes, be semtaem mi stat fraet bakegen.” I luk olsem we hem i fraet se ol fren blong hem bambae oli no glad long hem.
Baebol i soem se sam man mo woman we oli gat bigfala bilif, olgeta tu oli bin fraet blong tokbaot God long ol narafala. Tingbaot yangfala Jeremaea. Hem i save se bambae ol man oli jikim hem mo mekem trabol long hem sipos hem i obei long God mo talemaot tok blong Hem long ol man. Mo tu, Jeremaea i harem se hem i no naf. ?From wanem hem i harem olsem? Hem i talem long God se: “Mi mi no save toktok, from we mi mi yangfala nomo.” ?Be God i agri se Jeremaea i no naf blong toktok from we hem i yangfala nomo? Nogat. Jeova i tekemaot wari blong profet ya, i talem long hem se: “Yu no talem se yu yu yangfala nomo.” Ale, Jeova i gohed, i givim wan impoten wok long yangfala man ya we i fraet lelebet.—Jeremaea 1:6, 7.
Taem yumi harem se yumi no naf, mo tingting blong yumi i no strong, i had blong blokem paoa we ol fren oli gat blong pulum yumi. Ol man we oli stadi long bisnes ya, oli talem samting ya tu. Olsem nao, long 1937, wan sayentis we nem blong hem Muzafer Sherif i mekem wan tes we fulap man oli save stori blong hem finis. Hem i putum ol man oli stap long wan rum we i tudak, i saenem wan smosmol laet, mo i askem long olgeta blong talem olsem wanem laet ya i muf.
Be, laet ya i no muf nating; ae blong ol man nomo i trikim olgeta. Taem hem i askem ol man wanwan, oli talem tingting blong olgeta se laet ya i muf olsem wanem. Be biaen, hem i seraot olgeta long ol grup, nao hem i askem long ol grup wanwan blong talemaot tingting blong olgeta. ?Wanem i hapen? Ol man wanwan oli no moa sua nao, ale oli letem tingting blong ol narafala long grup i gat paoa long olgeta. Taem hem i mekem ol tes ya bakegen mo bakegen, hem i luk se ol ansa blong ol man ya wanwan oli stap kam klosap sem mak, gogo, i gat wan “tingting nomo blong grup.” Taem hem i seraot ol man bakegen mo i testem olgeta wanwan, hem i faenem se oli jenisim ansa blong olgeta blong mekem i laenap wetem tingting blong grup.
Tes ya i soemaot wan impoten samting. Man we i harem se hem i no naf no i no sua, hem i save letem narafala i pulum hem isi nomo. Hemia i denja ya, i min se man i save letem tingting blong narafala i gat paoa long hem long ol impoten samting, olsem long saed blong seks bifo mared, tekem drag, mo ol mak we hem i wantem kasem long laef blong hem. Sipos yumi folem “tingting nomo blong grup” long ol samting ya, yumi save spolem laef blong yumi long ol yia we oli kam. (Eksodas 23:2) ?Ale, yumi save mekem wanem?
Traem tingbaot sipos yu yu bin mekem tes ya. ?Nao sipos yu bin save gud se laet ya i no muf nating, bambae yu mekem wanem? Ating yu no save letem tingting blong grup i pulum yu. Yes, yumi mas harem se yumi naf mo yumi sua. ?Be yumi mas sua long wanem samting? ?Mo olsem wanem yumi save harem se yumi naf?
Mekem Jeova i Kam Paoa Blong Yu
Maet yu harem plante toktok olsem wanem blong gat strong tingting se yu naf. I gat ol defdefren tingting mo advaes olsem wanem blong harem se yu naf, mo wanem mak we yu mas kasem long saed blong fasin blong tinghae long yu wan. Baebol i givim gudfala advaes ya se: “Mi mi talem long yufala evriwan, se yufala i no mas letem tingting blong yufala i go antap. Tingting blong yufala i mas stret gud.” (Rom 12:3) Wan narafala Baebol i talem se: “Mi mi talem long yufala evriwan, se yufala i mas luksave ol gudfala fasin blong yufala, be yufala i no mas tinghae tumas long yufala. Yufala i mas tingting dip mo luksave se yufala i rili olsem wanem.”—Charles B. Williams.
“Tingting dip” long “ol gudfala fasin” blong yu i no min se yu letem tingting blong yu i go antap tumas, mo yu kam flas. Nogat. Blong gat stret tingting, yu mas luksave se yu yu naf blong tingting gud, skelem ol samting mo tekem ol waes disisen. Man we i wokem yu i givim “paoa blong tingting” long yu, mo hemia wan bigfala presen. (Rom 12:1, NW ) Sipos yu tingbaot samting ya oltaem, yu no save letem ol man raonabaot long yu oli tekem ol disisen blong yu. Be, i gat wan kaen strong tingting we i moa gud, mo i save lukaot moa long yu.
Tabu spirit i pulum King Deved blong raetem se: “Mi mi putum tingting blong mi, i stap long yu nomo. I stat bifo, taem mi mi yangfala yet, mi stap trastem yu.” (Ol Sam 71:5) Yes, Deved i trastem fulwan Papa blong hem long heven, mo hem i mekem samting ya, stat long taem we hem i yangfala nomo. Hem i “wan yang boe nomo”—maet hem i wan yangfala—taem bigbigfala man Filistin ya we nem blong hem Golaeat i singaot ol soldia blong Isrel blong wan long olgeta i kam faetem hem. Be ol soldia oli fraet. (1 Samuel 17:11, 33) Maet oli letem tingting blong sam fren blong olgeta i gat paoa long olgeta. I sua se ol narafala oli tokbaot we Golaeat i bigfala tumas mo i strong bitim mak, mo ating oli talem se wan man we i traem faetem hem i krangke. Be Deved i no letem ol toktok olsem i gat paoa long hem. ?From wanem?
Makemgud tok we Deved i talem long Golaeat: “Yu yu kam blong faet long mi long tufala spia mo naef blong faet blong yu, be mi mi kam blong faet long yu long nem blong Hae God. Hem i God blong mifala, mo hem i gat olgeta paoa, be yu yu stap jikim ol soldia blong hem.” (1 Samuel 17:45) Deved i no blaen, hem i luk se Golaeat i wan bigfala man we i strong gud mo i gat plante tul blong faet. Be hem i sua long wan samting, olsem we i sua se skae i stap antap long hem. Hem i save se paoa blong Golaeat i nating nomo, taem hem i skelem wetem paoa blong Jeova God. Taswe, sipos Jeova i stap long saed blong Deved, Deved i no nid blong fraet long Golaeat. From we Deved i suagud long paoa blong God, hem i harem se hem i naf. Nomata wanem ol man raonabaot long hem oli talem, oli no save jenisim tingting blong hem.
?Yu tu yu suagud long paoa blong Jeova, olsem Deved? Jeova i sem mak naoia, hem i no jenis nating. (Malakae 3:6; Jemes 1:17) Moa yu kasem save long hem, moa bambae yu sua se evri samting we hem i talem long Tok blong hem, i stret. (Jon 17:17) Long ples ya, bambae yu faenem ol rul we oli no jenis mo we yu save trastem olgeta blong lidim yu mo blong givhan long yu blong no letem narafala i pulum yu. Antap long fasin ya blong mekem Jeova i kam paoa blong yu, i gat wan narafala samting we yu save mekem.
Jusum Ol Gudfala Man Blong Givim Advaes
Tok blong God i makem se yumi mas lukaot man we i save givim gudfala advaes long yumi. Ol Proveb 1:5 (NW ) i talem se: “Man we i gat save, hemia wan man we i lukaot gudfala advaes blong lidim hem.” Papa mama blong yu we tufala i wantem se yu gat wan gudfala laef, oli save givim gudfala advaes ya. Woman ya Indira i savegud samting ya. Hem i talem se: “Oltaem papa mama blong mi tufala i yusum Baebol blong tijim mi, mo tufala i mekem se Jeova i kam wan trufala man long laef blong mi. Hemia nao from wanem mi stap wokbaot long trutok kasem naoia.” Plante yangfala oli gat sem tingting ya.
Sipos yu yu wan memba blong Kristin kongregesen, yu save kasem bigfala help long samfala long kongregesen—hemia ol man we oli lukaot long kongregesen no ol elda, mo ol narafala we oli stap folem Kristin fasin blong laef longtaem finis. Yangfala Nadia i tingtingbak long laef blong hem i se: “Mi mi respektem bigwan ol elda long kongregesen blong mi. Mi tingbaot yet wan tok we presiden elda i bin givim speseli blong ol yangfala. Afta long miting ya, mi mo fren blong mi mitufala i glad tumas from we samting we hem i tokbaot i stret long samting we i stap hapen long mitufala.”
Wan narafala samting we i save givhan long yu blong no letem tingting blong narafala i pulum yu nogud, hemia blong kampani wetem ol yangfala we oli save pulum yu long gudfala fasin. Sipos yu jusum ol fren blong yu long waes fasin, oli save givhan long yu blong folem ol stret rul mo blong traem kasem ol gudfala mak long laef. ?Olsem wanem yu save jusum ol gudfala fren? Yu no mas fogetem advaes ya: “Sipos man i go joen long ol waes man, bambae hem i save kam waes, be sipos hem i go mekem fren wetem ol man we oli no gat hed, bambae hem i spolem hem nomo.” (Ol Proveb 13:20) Nadia i lukaot gud blong jusum ol gudfala fren long skul. Hem i jusum ol yangfala we oli gat sem bilif olsem hem, mo oli folem ol semfala rul long saed blong gudfala fasin. Hem i tingbaot se: “Taem ol boe long skul oli kam blong ‘toktok’ long mifala, mifala i givgivhan long mifala.” Yes, ol gudfala fren oli save pulum yumi blong gat ol gudfala fasin. I no blong nating nomo we yumi traehad blong faenem ol fren we oli gud.
Ale, yu save sua se sipos yu mekem Jeova i kam paoa blong yu, mo yu lukaot ol Kristin we oli bigman long tingting blong olgeta blong givim advaes long yu, mo yu jusum ol gudfala fren, ale bambae yu yu naf blong no letem ol nogud fren oli pulum yu. Yes, yu save joen wetem ol fren we oli pulum yu long gudfala rod, mo yu tu yu save givhan long olgeta blong stap wokbaot wetem yu long rod we i go kasem laef.
[Futnot]
a Lukluk stori ya “Ol Fren—?Oli Rili Gat Paoa Blong Pulum Yumi?” long Wekap! blong Eprel-Jun, 2003.
[Tok blong makem poen long pej 24]
Lukaot ol gudfala fren we oli lavem God mo ol loa blong hem, olsem we yu yu lavem olgeta
[Tok blong pija long pej 24]
“Ol stret man nomo, be ol fren blong olgeta we oli no stret, oli save spolem fasin blong olgeta.”—1 Korin 15:33
“Sipos man i go joen long ol waes man, bambae hem i save kam waes.”—Ol Proveb 13:20