MUTWE WA KULILONGESA 31
MWASO 12 Yehova Zambi wa Ndundo
Yika Yehova Akulinga Hanga Akuule Yihenge?
“Zambi yazanga chinji akwa-hashi, kashika atumine Mwanenyi wa wika.”—YOA. 3:16.
YIZE MUTULILONGESA
Mutumona chize Yehova akutukwasa hanga twehuke shili ni kumuvwisa kuwaha. Mutumona nawa chize iye anatukwase hanga tukatwame ku miaka ya mutolo chakuhona shili.
1-2. (a) Shili yika yinalumbunuka, mba kuchi mutuhasa kusa tachi hanga tuyikumbe? (Tala nawa “Ulumbunwiso wa Amwe Maliji.”) (b) Yika mutumona ha mutwe uno ni ha mitwe yikwo mu Kaposhi yono? (Tala nawa “Nota ya Waze Akutanga” mu Kaposhi yono).
SHINA muzanga kunyingika zango lize Yehova akwete hali yena? Mba unyingike zango liacho, chuma muchikukwasa chili kulilongesa ha yize Yehova hanalingi ni yize ananungu ni kulinga hanga alamwine atu ku shili ni kufwa. Shilia yili mukwa-kole mupi wa atu eswe, yoze kutuchi kuhasa kumukumba ukawetu. Yetu eswe twakuvulumuna matangwa eswe, nawa twakufwa mumu lia shili. (Roma 5:12) Chipwe chocho, ni ukwaso wa Yehova, mutuhasa kukumba mukwa-kole yono mupi. Kwamba umwenemwene, Yehova kanalakenya kututusula ku shili ni kufwa.
2 Ha kupalika cha miaka 6,000, Yehova kakukwasa atu hanga akumbe shili. Mumu liaka akuchilinga? Kakuchilinga mumu kakutuzanga. Chize haze atutangile, Yehova kakusolola zango lienyi hali yetu. Iye kalingile yuma yinji hanga atukwase kukumba shili ni kupwa masepa jenyi. Yehova kananyingika ngwenyi, shili yakutwala ku kufwa, kashika kazangile hanga tufwe. Iye kanazange hanga tutwame ku miaka ya mutolo. (Roma 6:23) Yino ye anazange ni hali yena. Ha mutwe uno, mutukumbululaho yihula yino yitatu: (1) Kutalatala chika Yehova ahanyine kuli yetu yihenge? (2) Yika atu amwe ku mashimbu akunyima alingile hanga evwise Yehova kuwaha? (3) Yika Yesu alingile hanga akuule atu ku shili ni kufwa?
KUTALATALA CHIKA YEHOVA AHANYINE KULI YIHENGE?
3. Kuchi chapwile mba Alama ni Evwa apwe akwa-shili?
3 Muze Yehova atangile lunga ni pwo mutangu, iye kazangile hanga o anunge ni kuwahilila. Yaaha chihela chipema hanga atwamemo, yaaha nawa chawana cha ulo ni mulimo upema uze apwile nawo. Ayo kapwile ni uhashi wa kuzalisa hashi ni ana jo ni kupwisaho paraisu yipema yize te muyilifwa ni munda wa Endene. Yehova kaakanjishile chuma chimuwika ni kwalumbunwina yize te muyilingiwa kuli ayo nyi kachivumbikile. Hachino, kwehuka shimbi jacho te muchaapwisa akwa-shili ni kwatwala ku kufwa. Yetu tunanyingika yize yalingiwile kuli ayo. Umwe mungelo mupi yoze te keshi kwazanga nawa keshi kuzanga Yehova, yeza ni kwonga hanga ehuke Tato wa zango. Alama ni Eva yalinga yize aalwezele kuli mungelo wacho, chocho yecha kujikijila muli Yehova. Shimbu amwononokene, o yavulumuna. Yize Yehova ambile yiyimanunuka. Kukatuka ha tangwa liacho, Alama ni Eva yaputuka kumona lamba, yapwa tushinakaji, chocho yafwa.—Uputu. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Mumu liaka Yehova keshi kuzanga shili, nawa akutukwasa hanga tuyikumbe? (A-Roma 8:20, 21)
4 Lusango yono kali wa chinyengo. Chipwe chocho, Yehova yamusa mu Mbimbiliya hanga atukwase kunyingika umwe umwenemwene ulemu. Lusango yono kakutukwasa kunyingika mumu liaka Yehova keshi kuzanga shili. Shili yakutuhandununa ni Tata yetu, nawa yakututwala ku kufwa. (Iza. 59:2) Satana keshi kuzanga Yehova ni atu. Kashika ongele Alama ni Eva hanga avulumune. Iye nawa kananungu ni kwonga atu ndo musono. Muze Alama ni Eva avulumwine, Satana kota kanyongene ngwenyi, kahasa kupihisa upale wa Yehova hali atu. Alioze iye kakanyingikine kanawa zango lia Yehova. Yehova te kechi kwalumuna upale wenyi hali ana ja Alama ni Eva. Iye kakuzanga chinji atu, kashika muze Alama ni Eva avulumwine, Yehova yahana kutalatala kuli ana jenyi eswe. (Tanga A-Roma 8:20, 21.) Yehova kanyingikine ngwenyi, ana amwe a Alama ni Eva te masakula ene kumuzanga ni kufupa ukwaso wenyi hanga akumbe shili. Kashika aluliekele yuma hanga aalamwine ku shili ni kufwa ni kwaha uhashi wa kupwa masepa jenyi. Mba yika Yehova alingile hanga akwase atu ha chikuma chino?
5. Ha shimbu lika Yehova ahanyine pangu lia kutalatala kuli yihenge? Lumbununa. (Uputukilo 3:15)
5 Tanga Uputukilo 3:15. Pangu litangu lia kutalatala, liasolokele muze Yehova ahishile Satana ni kusolola yize te muyilingiwa kuli iye. Yehova yaprofeteza ngwenyi te mukupwa umwe “munyachi,” nawa te malamwina atu kupalikila mu munyachi wacho. Munyachi wacho te muuwonda mutwe wa Satana, ni kuhwisa lamba lieswe lize liaputukile mu munda wa Endene. (1 Yoa. 3:8) Alioze mba chino chilingiwe, mukwa-munyachi wacho te mamona lamba ha kumulemeka kuli Satana hanji ngwetu, kumushihisa. Chino chamwenemwene te muchivwisa Yehova yikola yinji. Alioze iye kazangile kwivwa yikola yacho, mumu kulinga chino, te muchikwasa kukuula tununu a tununu twa atu ku shili ni kufwa.
KUCHI KU SHAKULU ATU TE AKUPWA NI UTAYIZO WA YEHOVA?
6. Yika alingile atu amwe waze apwile ni ufulielo ngwe Abele ni Noa mba apwe masepa ja Yehova?
6 Ha kupalika cha sekulu jinji, Yehova kasolwele hakehe-hakehe, yize yihenge mahasa kulinga hanga apwe masepa jenyi. Ngwe chilweza, Abele, mwana wamuchiali wa Alama ni Eva kapwile mutu mutangu yoze wasolwele ufulielo muli Yehova hanyima lia yize yalingiwile mu Endene. Abele te kakuzanga Yehova, nawa kazangile chinji kumuvwisa kuwaha ni kupwa sepa lienyi. Kashika ahanyine chawana kuli Yehova. Abele kapwile kafunga mapanga, chocho yanda amwe a ku mapanga jenyi, yahana kuli Yehova ngwe mulambu. Yika Yehova anyongene ha mulambu wacho? Iye ‘yawahilila hali Abele ni mulambu wenyi.’ (Uputu. 4:4) Yehova kasolwele nawa utayizo wenyi ha milambu ya atu akwo waze amuzangile ni kumujikijila, ngwe Noa. (Uputu. 8:20, 21) Ha kutayiza milambu yino, Yehova yasolola ngwo yihenge mahasa kumuvwisa kuwaha ni kupwa masepa jenyi.b
7. Yika twalilongesa ha yize Yehova etele kuli Apalahama?
7 Yehova ketele Apalahama, umwe lunga yoze wapwile ni ufulielo ukolo hanga alinge chuma chikalu ku mwono wa atu; kuhana mwanenyi Izake ngwe chitapo. Chino chapwile chuma chikalu kuli Apalahama. Chipwe chocho, iye yazanga kuhana mwanenyi kuli Yehova ngwe chitapo. Alioze, muze Apalahama te anambe kushiha Izake, Yehova yamukwika. Chilweza chino, chinatulongesa yize te Yehova malinga kulutwe; kuhana Mwanenyi yoze azanga ngwe chitapo. Chino chinasolola zango lize Yehova akwete hali atu.—Uputu. 22:1-18.
8. Yika yitapo yize apwile ni kwita ha Shimbi ya Mose te yakusolola? (Ulevi 4:27-29; 17:11)
8 Ha kupalika cha sekulu, Yehova yahana Shimbi ku vungu lia Izalele ni kwalweza hanga apwe ni kuhana yitapo ya tushitu akonekene shili yo. (Tanga Ulevi 4:27-29; 17:11.) Yitapo yacho yapwile chizulie cha chitapo chinene, chize te muchiza kulutwe hanga chitusule atu eswe ku shili. Yehova katumine aprofeta eka ni eka hanga ahanjike hakutwala kuli mukwa-munyachi yoze alakenyene. Ayo kalumbunwine ngwo, munyachi wacho, chekwamba Mwana mulemu wa Zambi, te mamona lamba ni kufwa. Iye te mapwa ngwe chitapo cha mwana panga. (Iza. 53:1-12) Chili kuyuka chinene kunyingika ngwo, Yehova te mahana Mwanenyi ngwe chitapo hanga akuule atu eswe ku shili ni kufwa—kuchingako yena.
YIKA YESU ALINGILE HANGA AKUULE ATU KU SHILI?
9. Yika Yoano Chipapachisa ambile hakutala kuli Yesu? (A-Hepreu 9:22; 10:1-4, 12)
9 Ha mwaka 29 M.J., Yoano Chipapachisa yamona Yesu wa ku Nazare, mba yamba ngwenyi: “Talenu, Mwana-panga wa Zambi, yoze wakuchiza shili ya akwa-hashi!” (Yoa. 1:29) Maliji wano kasolwele zwalala ngwo, Yesu kapwile mukwa-munyachi yoze Yehova alakenyene. Iye te mahana mwono wenyi ngwe chitapo hali atu eswe. Ha shimbu liacho, kutalatala chize Yehova ahanyine cha kukuula atu eswe ku shili yichisoloka zwalala.—Tanga A-Hepreu 9:22; 10:1-4, 12.
10. Kuchi Yesu asolwele ngwenyi kejile ni “kufupa” yivulumunyi?
10 Yesu te kakulihulikila chinji hali atu waze apwile ni kupinda mumu lia shili, chocho yaasanyika hanga apwe tumbaji twenyi. Yesu kanyingikine ngwenyi, shili yakumwesa atu lamba linji. Kashika apwile ni kusa tachi hanga akwase malunga ni mapwo waze te akumona lamba mumu lia shili yize apwile ni kulinga. Tangwa limwe, iye yata chishima hanga alumbunune kanawa chikuma chacho. Yamba ngwenyi: “Atu ahinduka keshi kufupa ndotolo, alioze waze ayiza e akumufupa.” Yamba nawa ngwenyi: Yami “chejile ni kufupa akwa-ululi, alioze yivulumunyi.” (Mateu 9:12, 13) Yino ye Yesu alingile ku mwono wenyi. Muze umwe pwo asanyishine molu jenyi ni masoji, iye yamusolwela utu ni kukonekena shili yenyi. (Luka 7:37-50) Iye kalongesele umwenemwene ulemu kuli pwo Ka-Samaria, chipwe ngwe kanyingikine ngwenyi, pwo wacho te katwama ni lunga yoze kamumbachile. (Yoa. 4:7, 17-19, 25, 26) Chikwo nawa, Zambi kahanyine ndundo kuli Yesu ja kukumba kufwa chize chakwiza ku shili. Kuchi Yesu asolwele ndundo jacho? Kajisolwele muze ahindwishile ku ufwe malunga, mapwo ni ana.—Mateu 11:5.
11. Mumu liaka yivulumunyi apwile ni kulivwa kanawa ha kukundama kuli Yesu?
11 Haliapwila twahasa kumona mumu liaka chipwe atu waze apwile ni kulinga shili yinene te akulivwa kanawa ha kukundama kuli Yesu. Iye te kakwevwila keke ni kulisa mu chihela cho. Kashika, o apwile ni kukundama kuli Yesu. (Luka 15:1, 2) Yesu kapwile ni kuchichimieka ni kuwahisa atu waze te akufuliela muli iye. (Luka 19:1-10) Hachino, iye yasolola ni ungunu weswe keke ya Yehova. (Yoa. 14:9) Yuma yize Yesu ambile ni yize alingile, yasolwele ngwo Tato kakuzanga atu; nawa kanazange kwakwasa hanga akumbe shili. Yesu kakwashile nawa yivulumunyi hanga ase tachi alumune yitanga yo ni kupwa tumbaji twenyi.—Luka 5:27, 28.
12. Yika Yesu ambile hakutwala ku kufwa chenyi?
12 Yesu kanyingikine ngwenyi, te mahana mwono wenyi. Kashika ha yisuho yimwe, alwezele tumbaji twenyi ngwenyi, te mamukunjika ni kumushihila ha mutondo. (Mateu 17:22; 20:18, 19) Iye nawa kanyingikine ngwenyi, chitapo chenyi te muchikwasa kuchiza shili hano hashi, ngwe chize ambile Yoano ni aprofeta akwo. Yesu kambile nawa ngwenyi, hanyima lia kufwa chenyi, te ‘maneha atu a mutapu weswe’ kuli iye. (Yoa. 12:32) Maliji wano kanasolola ngwo, yihenge te mahasa kuvwisa Yehova kuwaha ha kutayiza Yesu ngwe Mwene wo ni kumwimbulula. Nyi o machilinga, te ‘maatusula ku shili.’ (Roma 6:14, 18, 22; Yoa. 8:32) Kashika Yesu asolwele hamu ha kulihana afwe hanga atulamwine.—Yoa. 10:17, 18.
13. Kuchi Yesu afwile, nawa yika kufwa chenyi chinatulongesa hali Yehova? (Tala nawa chizulie.)
13 Yesu kamukunjikile kuli umwe wa kuli masepa jenyi. Hanyima, akwa-kole jenyi yamukwata, yamutuka ni kumusuma mulonga ha yuma yize kakalingile. Yamupatwila kufwa ni kumumwesa lamba. Maswalale yamutwala ku chihela kuze te mamushihila ni kumuhata ha mutondo. Muze Yesu te ananyongonona mu lamba liacho, kwapwile umwe yoze neye wevwile yikola yinji. Mutu wacho kapwile Yehova. Iye kapwile ni ndundo ja kuhwisa lamba lia Mwanenyi, alioze kakachilingile. Mumu liaka? Yika yatwalile Yehova mba eche Mwanenyi hanga amone lamba ni kufwa? Iye kachilingile mumu kakutuzanga. Yesu kambile ngwenyi: ‘Zambi wazangile chinji akwa-hashi, kashika atumine Mwanenyi wa wika, hanga mweswawo mafuliela muli iye kechi kamunongesa alioze akapwe ni mwono wa mutolo.’—Yoa. 3:16.
Kutuchi kunyingika yikola yize Yehova evwile muze echele Mwanenyi hanga afwe, alioze iye kachilingile hanga akuule atu ku shili ni kufwa (Tala paragrafu 13)
14. Yika chitapo cha Yesu chinakulongesa?
14 Chitapo cha Yesu chili jila yinene yize Yehova asolwelemo ngwo, kakuzanga ana ja Alama ni Eva. Chitapo chino chakusolola nawa ngwo, Yehova kakukuzanga chinji. Iye kahanyine Mwanenyi yoze azanga ni kunyongonona mu yikola yize apwile ni kwivwa hanga akukuule ku shili ni kufwa. (1 Yoa. 4:9, 10) Chochene, Yehova kanazange kukwasa hita umwe wa kuli yetu hanga ase tachi akumbe shili.
15. Yika twatamba kulinga mba tuyuke ha chitapo cha ukuule wa Yesu?
15 Chawana cha Zambi, hanji ngwetu chitapo cha Mwanenyi yoze azanga, chapwishile chashi ukonekeno wa shili yetu. Alioze mba tuzuke ukonekeno wacho, twatamba kulinga chimwe. Chuma chika chenacho? Yoano Chipapachisa ni Yesu mwene, kasolwele chuma chacho muze ambile ngwo: “Likonyekenu, mumu Wanangana wa mu malilu hiwakundama.” (Mateu 3:1, 2; 4:17) Kashika kulikonyeka che muchitukwasa kukumba shili ni kupwa masepa ja Yehova. Mba kulikonyeka yika chinalumbunuka, nawa kuchi muchitukwasa kukumba shili? Mutwe uze muuhataho, muukumbulula chihula chino.
MWASO 18 Kusakwilila Chinji ha Ukuule
a ULUMBUNWISO WA AMWE MALIJI: Mu Mbimbiliya, liji “shili” ha mashimbu amwe, liakutala ha yuma twakulinga yize Yehova akwamba ngwo yili yipi, hanji muze twakwecha kulinga yuma yize iye akwamba ngwo yalita. Alioze liji “shili” mulihasa nawa kutala ha uhenge hanji ha shili yize twahingile kuli Alama. Yetu twakufwa mumu lia shili yize twahingile.