Ibuot Inan̄
Enye Emi Kpukpru Mme Prọfet Ẹketiede Ntiense Ẹban̄a
1. Nso ke mme n̄kpọ ẹban̄ade edidu Jesus mbemiso edide owo ẹwụt kaban̄a itie ebuana esie ye Jehovah?
“ETE amama Eyen, omonyụn̄ owụt Enye kpukpru n̄kpọ eke Enye ke Idem Esie anamde.” (John 5:20) Nso n̄kpet n̄kpet itie ebuana ke Eyen ekenyene ntem ye Ete esie, kpa Jehovah! N̄kpet n̄kpet itie ebuana oro ọkọtọn̄ọ ke ini ẹkebotde enye, anana-ibat tọsịn isua mbemiso enye akamanade nte owo. Enye ekedi ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Abasi, n̄kukụre owo emi Jehovah okobotde ke idemesie nnennen nnennen. Ẹkebot kpukpru n̄kpọ eken ke heaven ye ke isọn̄ ebe ke ata edima Akpan oro. (Colossae 1:15, 16) Enye n̄ko akanam n̄kpọ nte Ikọ Abasi, m̀mê Etịn̄ikọ ke ibuot Abasi, emi ekebede ke Enye ẹtịn̄ uduak Abasi ẹnọ mbon efen. Enye emi, kpa Eyen emi Abasi eketịmde okop idatesịt aban̄a, ama akabade edi owo oro Jesus Christ.—Mme N̄ke 8:22-30; John 1:14, 18; 12:49, 50.
2. Mme ntịn̄nnịm ikọ Bible ẹtịn̄ ẹban̄a Jesus adan̄a didie?
2 Mbemiso ẹkeyomode akpa edibon Eyen Abasi ke utịbe utịbe usụn̄ nte owo, ẹma ẹwet ediwak ntịn̄nnịm ikọ eke odudu spirit ẹban̄a enye. Apostle Peter ama ọsọn̄ọ etịn̄ ọnọ Cornelius ete: “Kpukpru mme prophet ẹketịn̄ ikọ nte ntiense ẹban̄a Enye.” (Utom 10:43) Ke Bible, ẹma ẹwụt utom oro Jesus ekenyenede ndinam tutu esịm utọ udomo oro angel kiet akasiande apostle John ete: “Koro ikọ-ntiense Jesus edi spirit prophecy.” (Ediyarade 19:10) Mme ntịn̄nnịm ikọ oro ẹma ẹnam ẹdiọn̄ọ enye in̄wan̄-in̄wan̄ nte Messiah. Mmọ ẹma ẹdụri ntịn̄enyịn ẹwụt nsio nsio utom oro enye edinamde man osu mme uduak Abasi. Kpukpru emi ẹkpenyene ndidemede nnyịn udọn̄ mfịn.
Se Mme Ntịn̄nnịm Ikọ Ẹkeyararede
3. (a) Ke ntịn̄nnịm ikọ oro ke Genesis 3:15, anie ke urụkikọt, “n̄wan,” ye ‘mfri urụkikọt,’ ẹda ẹban̄a? (b) Ntak emi ‘edinuak urụkikọt ibuot’ edidide akwa n̄kpọ udọn̄ ọnọ mme asan̄autom Jehovah?
3 Ẹketịn̄ akpa ke utọ mme ntịn̄nnịm ikọ oro ke ẹma ẹkesọn̄ ibuot ke Eden. Jehovah ọkọdọhọ urụkikọt ete: “Nyonyụn̄ nsịn usua ke ufọt fo ye n̄wan, ye ke ufọt ubon [“mfri,” NW] fo ye ubon [“mfri,” NW] esie: enye ayanuak fi ibuot, afo oyonyụn̄ anuak enye nditịn̄-ikpat.” (Genesis 3:15) Ẹkenen̄ede ẹtịn̄ ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄a Satan, enye emi urụkikọt oro adade aban̄a. “N̄wan” oro edi anam-akpanikọ esop Jehovah eke heaven, emi etiede nte n̄wan emi anamde akpanikọ ọnọ enye. ‘Mfri urụkikọt’ ẹsịne kpukpru mme angel ye mme owo oro ẹwụtde edu Satan, kpa mbon oro ẹbiọn̄ọde Jehovah ye ikọt Esie. ‘Edinuak urụkikọt emi ibuot’ ọwọrọ akpatre edisobo ọsọn̄ibuot Satan, emi ọkọdọkde Jehovah edidọk onyụn̄ adade akwa mfụhọ ọsọk ubonowo. Anie ke akpan ubak “mfri” emi edinamde edinuak oro ada aban̄a? Ke ediwak isua ikie, oro okosụk edi edisana “ndibe-n̄kpọ.”—Rome 16:20, 25, 26.
4. Didie ke udịm ubon Jesus akan̄wam ndinam ẹdiọn̄ọ enye nte Mfri oro ẹken̄wọn̄ọde?
4 Ke n̄kpọ nte isua 2,000 ke mbụk ubonowo ẹma ẹkebe, Jehovah ama ọnọ n̄kaiso ntọt. Enye ama owụt ete ke Mfri oro ediwụt idem ke udịm ubon Abraham. (Genesis 22:15-18) Nte ededi, udịm ubon oro edidade ekesịm Mfri oro idikọn̄ọke ke ubon eke obụk, edi ke enye emi Abasi emekde. Kpa ye ima oro Abraham akamade eyen esie Ishmael, emi akamanade ọnọ Hagar, Jehovah ọkọdọhọ ete: “Nyonyụn̄ nnam ediomi ada ye Isaac, emi Sarah edimande ọnọ fi.” (Genesis 17:18-21) Ke ukperedem, ẹma ẹsọn̄ọ ediomi oro, idịghe ye Esau akpan Isaac, edi ye Jacob, emi esien Israel 12 ẹkewọrọde ẹto. (Genesis 28:10-14) Nte ini akakade, ẹma ẹwụt nte ke Mfri oro edimana ke esien Judah, ke udịm ubon David.—Genesis 49:10; 1 Chronicles 17:3, 4, 11-14.
5. Ke ini Jesus ọkọtọn̄ọde utom ukwọrọikọ esie ke isọn̄, nso ikowụt nte ke enye ekedi Messiah?
5 Nso mme ndausụn̄ efen ke ẹkenọ man ẹdiọn̄ọ Mfri oro? Se ibede isua 700 ke mbemiso, Bible ama asiak Bethlehem nte ebiet oro Mfri emi ẹken̄wọn̄ọde edimanade nte owo. Enye n̄ko ama ayarade nte ke Mfri oro ama ododu “kpa ke eyo eset,” ọtọn̄ọde ke ini oro ẹkebotde enye ke heaven. (Micah 5:2) Ebede ke prọfet Daniel, ẹma ẹbem iso ẹtịn̄ n̄ko nnennen ini oro enye ediwụtde idem ke isọn̄ nte Messiah. (Daniel 9:24-26) Ndien ke ini ẹkeyetde Jesus aran ke edisana spirit, emi Enye ke akpanikọ akakabarede edi Enye Emi Jehovah Eyetde Aran, uyo Abasi otode heaven ama owụt enye in̄wan̄-in̄wan̄ nte Eyen Esie. (Matthew 3:16, 17) Ẹma ẹyarade Mfri oro! Ntem, Philip ama ekeme nditịn̄ ye nsọn̄uyo ete: “Nnyịn imokụt Enye, emi Moses ekewetde aban̄a Enye ke ibet, mme prophet ẹkenyụn̄ ẹwetde ẹban̄a, kpa Jesus.”—John 1:45.
6. (a) Nte ekemde ye Luke 24:27, nso ke mme anditiene Jesus ẹkedi ẹdifiọk? (b) Anie edi akpan ubak ‘mfri n̄wan’ oro, ndien enye ndinuak urụkikọt ibuot ọwọrọ nso?
6 Ke oro ebede, mme anditiene Jesus ẹma ẹdifiọk ẹte ke ẹma ẹtịn̄ ata ediwak ntịn̄nnịm ikọ ẹban̄a enye ke N̄wed Abasi eke odudu spirit. (Luke 24:27) Ama akam ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke Jesus edi akpan ubak ‘mfri n̄wan’ oro, enye emi edinuakde ibuot urụkikọt, ọsọhide Satan efep. Ebede ke Jesus, kpukpru un̄wọn̄ọ oro Abasi ọn̄wọn̄ọde ọnọ ubonowo, kpukpru n̄kpọ oro nnyịn inen̄erede iyom, ẹyesu.—2 Corinth 1:20.
7. Ke adianade ye se ẹdade ẹdiọn̄ọ Enye emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke mme ntịn̄nnịm ikọ emi, nso efen ke ọfọn ẹdiọn̄ọ?
7 Didie ke ndifiọk emi okpotụk nnyịn? Bible etịn̄ aban̄a eunuch edide owo Ethiopia emi okokotde ndusụk ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄ade Andifak ye Messiah oro edide. Ke n̄kpaidem, enye ama obụp Philip ọkwọrọikọ ete: “Prophet etịn̄ emi aban̄a anie?” Edi eunuch oro ikọkpọn̄ke n̄kpọ emi ke enye ama ọkọbọ ibọrọ. Ke ama ọkọnọ ọyọhọ n̄kpan̄utọn̄ ke nte Philip akanamde an̄wan̄a, eren oro ama ọfiọk ete ke ndiwụt esịtekọm nnọ ntịn̄nnịm ikọ emi osude ama oyom edinam ke n̄kan̄ imọ. Enye ama ọfiọk ete ke ama oyom imọ ina baptism. (Utom 8:32-38; Isaiah 53:3-9) Nte nnyịn imanam n̄kpọ ke ukem usụn̄ oro?
8. (a) Nso ke Abraham ndikodomo ndiwa Isaac akada aban̄a? (b) Ntak emi Jehovah ọkọdọhọde Abraham ete ke kpukpru idụt ẹyekụt mfọn ebe ke Mfri oro, ndien didie ke emi abuana nnyịn mfịn?
8 Kere n̄ko ban̄a mbụk oro otụkde owo, oro aban̄ade nte Abraham okodomode ndiwa Isaac, ikpọn̄-ikpọn̄ eyen esie emi Sarah akamande. (Genesis 22:1-18) Oro akada aban̄a se Jehovah edinamde—ndiwa ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen esie: “Abasi akamama ererimbot ntem, tutu Enye osio ikpọn̄-ikpọn̄ Eyen emi Enye obonde ọnọ, man owo ekededi eke ọbuọtde idem ye Enye okûtak, edi enyene nsinsi uwem.” (John 3:16) Emi ọnọ nnyịn nsọn̄ọ nte ke kpa nte Jehovah ọkọnọde ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen esie ndiyọhọ uduak Esie, Enye n̄ko ‘ọyọnọ nnyịn kpukpru n̄kpọ adian ye enye.’ (Rome 8:32) Nso ke oyom nnyịn inam? Nte ẹwetde ke Genesis 22:18, Jehovah ọkọdọhọ Abraham ete ke kpukpru idụt ẹyekụt mfọn ebe ke Mfri oro, “koro [Abraham] ama okokop uyo [Abasi].” Oyom nnyịn n̄ko ikop uyo Jehovah ye eke Eyen esie: “Owo eke ọbuọtde idem ye Eyen enyene nsinsi uwem; edi owo eke mîbuọtke idem ye Eyen idikwe uwem, edi iyatesịt Abasi osụk ọkọbọ enye.”—John 3:36.
9. Edieke nnyịn iwụtde esịtekọm iban̄a idotenyịn nsinsi uwem emi ẹnọde ebe ke uwa Jesus, nso ke nnyịn idinam?
9 Edieke nnyịn iwụtde esịtekọm iban̄a idotenyịn nsinsi uwem emi ẹnọde ebe ke uwa Jesus, nnyịn iyoyom ndinam mme n̄kpọ oro Jehovah etịn̄de ọnọ nnyịn ebe ke Jesus. Mmọ emi ẹkọn̄ọ ke ima oro nnyịn imade Abasi ye mme mbọhọidụn̄ nnyịn. (Matthew 22:37-39) Jesus ama owụt nte ke ima oro nnyịn imade Jehovah oyonụk nnyịn ndikpep mbon efen “ẹnam kpukpru n̄kpọ [oro Jesus eketemede nnyịn].” (Matthew 28:19, 20) Ndien nnyịn iyom ndibuana ima oro ye ekemmọ mme asan̄autom Jehovah ebe ke “ndisop idem ọtọ kiet” kpukpru ini ye mmọ. (Mme Hebrew 10:25; Galatia 6:10) N̄ko, ke ndikop uyo Abasi ye eke Eyen esie, nnyịn ikpekereke ite ke mmọ ẹyom mfọnmma ẹto nnyịn. Mme Hebrew 4:15 ọdọhọ ete ke Jesus, nte Akwa Oku nnyịn, ekeme “nditiene nnyịn n̄kụt mmem-idem nnyịn.” Nso n̄kpọ ndọn̄esịt ke oro edi ntem, akpan akpan ke ini nnyịn isan̄ade ikpere Abasi ke akam ebe ke Christ kaban̄a un̄wam ndikan mmemidem nnyịn!—Matthew 6:12.
Wụt Mbuọtidem ke Christ
10. Ntak emi edinyan̄a ndomokiet mîdụhe ke ẹsiode Jesus Christ ẹfep?
10 Ke ama okowụt akwa esop mme Jew ke Jerusalem nte ke ntịn̄nnịm ikọ Bible ama osu ke Jesus, apostle Peter ama eberi ke usụn̄ oro okopde odudu ete: “Edinyan̄a inyụn̄ itoho ke baba owo kiet efen: koro enyịn̄ baba kiet efen inyụn̄ idụhe eke ẹnọde ke otu owo ke idak ikpa-enyọn̄, eke ẹnyenede ndida nnyan̄a nnyịn.” (Utom 4:12) Sia kpukpru nditọ Adam ẹdide mme anamidiọk, n̄kpa mmọ inyeneke ufọn ndomokiet oro ẹkemede ndida nnọ man ẹfak owo ekededi. Edi Jesus ekedi mfọnmma owo, ndien uwem esie ama odot nte uwa. (Psalm 49:6-9; Mme Hebrew 2:9) Enye ama ọnọ Abasi ufak oro ekedide ukem ke ekọmurua ye mfọnmma uwem oro Adam ọkọduọkde. (1 Timothy 2:5, 6) Emi ama eberede usụn̄ ọnọ nnyịn ndinyene nsinsi uwem ke obufa ererimbot Abasi.
11. Nam an̄wan̄a nte uwa Jesus ekemede ndinọ nnyịn akwa ufọn.
11 Ufak oro n̄ko ama eberede usụn̄ ọnọ nnyịn ndibọ mme ufọn efen, idem idahaemi. Ke uwụtn̄kpọ, okposụkedi nnyịn idide mme anamidiọk, uwa Jesus anam nnyịn ikeme ndinyene edisana esịt ke ntak edifen idiọkn̄kpọ. Emi enen̄ede okpon akan se akananam nditọ Israel ẹkenyenede ebe ke mme uwa unam oro Ibet Moses okoyomde. (Utom 13:38, 39; Mme Hebrew 9:13, 14; 10:22) Nte ededi, ndinyene utọ edifen nnọ oro oyom nnyịn inen̄ede ifiọk adan̄a nte nnyịn iyomde uwa Christ: “Edieke nnyịn idọhọde ite, nnyịn inyeneke idiọk-n̄kpọ, nnyịn ibabian̄a idem, akpanikọ inyụn̄ idụhe nnyịn ke esịt. Edieke nnyịn iyararede mme idiọk-n̄kpọ nnyịn, Enye edi anam-akpanikọ onyụn̄ enen, ete ifen mme idiọk-n̄kpọ nnyịn, inyụn̄ iyet nnyịn isana ke kpukpru mme ukwan̄n̄kpọ.”—1 John 1:8, 9.
12. Ntak emi edibụhọ ke mmọn̄ edide akpan n̄kpọ ke ndinyene edisana esịt ye Abasi?
12 Didie ke mme anamidiọk ẹkeme ndinyene mbuọtidem ke Christ ye uwa esie? Ke ini mme owo ke akpa isua ikie ẹkekabarede ẹdi mme andinịm ke akpanikọ, mmọ ẹma ẹnam oro ẹwụt an̄wan̄wa. Didie? Mmọ ẹma ẹna baptism. Ntak-a? Koro Jesus ama eteme ete ke ana kpukpru mbet imọ ẹna baptism. (Matthew 28:19, 20; Utom 8:12; 18:8) Ke ini ima ima ndutịm oro Jehovah anamde ebe ke Jesus enen̄erede otụk owo esịt, enye idimen̄eke. Enye ayanam mme ukpụhọde ekededi oro ẹyomde ke uwem esie, ayak idemesie ọnọ Abasi ke akam, onyụn̄ owụt uyarade uyakidem esie ebe ke ndibụhọ ke mmọn̄. Edi ke ndiwụt mbuọtidem ke usụn̄ emi ke enye ‘eben̄e Abasi anam imọ inyene edisana esịt.’—1 Peter 3:21.
13. Edieke nnyịn ifiọkde ite ke nnyịn imanam idiọkn̄kpọ, nso ke nnyịn ikpanam iban̄a enye, ndien ntak-a?
13 Nte ededi, idem ke emi ebede, mme ntụhọ unam idiọkn̄kpọ ẹyewụt idem. Nso ndien? Apostle John ọkọdọhọ ete: “Mmewet n̄kpọ emi nnọ mbufo, man mbufo ẹkûnam idiọk-n̄kpọ. Ndien edieke owo anamde idiọk-n̄kpọ, nnyịn imenyene Ekpe-emem ke ufọt nnyịn ye Ete, kpa Jesus Christ, emi edide edinen; enye onyụn̄ edi usio-isop mme idiọk-n̄kpọ nnyịn.” (1 John 2:1, 2) Nte emi ọwọrọ ete ke inamke n̄kpọ m̀mê nso ke nnyịn inam, edieke nnyịn ibọn̄de akam inọ Abasi iben̄e edifen nnọ, ẹyefen kpukpru n̄kpọ? Inen̄ekede idi ntre. Ukpọhọde edifen nnọ edi editua n̄kpọfiọk ofụri esịt. Ẹkeme n̄ko ndiyom un̄wam nto mbiowo, mbon oro ẹnen̄erede ẹnyene mbufiọk ke esop Christian. Ana nnyịn idiọn̄ọ nte se nnyịn ikanamde akwan̄ade inyụn̄ itua n̄kpọfiọk ofụri esịt iban̄a enye man nnyịn isịn ọkpọsọn̄ ukeme nditre ndifiak nnam enye. (Utom 3:19; James 5:13-16) Edieke nnyịn inamde emi, nnyịn imekeme ndidori enyịn ndinyene un̄wam Jesus ye nnyịn ndifiak nnyene mfọn Jehovah.
14. (a) Nam akpan usụn̄ kiet emi uwa Jesus adade ufọn ọsọk nnyịn an̄wan̄a. (b) Edieke nnyịn inen̄erede inyene mbuọtidem, nso ke nnyịn idinam?
14 Uwa Jesus emeberede usụn̄ nsinsi uwem ke heaven ọnọ “ekpri otuerọn̄,” kpa udiana ubak mfri eke Genesis 3:15. (Luke 12:32; Galatia 3:26-29) Enye n̄ko emeberede usụn̄ nsinsi uwem ke paradise isọn̄ ọnọ ediwak biliọn owo eken ke otu ubonowo. (Psalm 37:29; Ediyarade 20:11, 12; 21:3, 4) Nsinsi uwem edi “enọ Abasi . . . ke Christ Jesus Ọbọn̄ nnyịn.” (Rome 6:23; Ephesus 2:8-10) Edieke nnyịn inyenede mbuọtidem ke enọ oro ye esịtekọm ke ido nte ẹkenamde enye edidu, nnyịn iyowụt emi. Ndifiọk nte Jehovah ke utịbe utịbe usụn̄ adade Jesus ọyọhọ uduak Esie ye nte edide akpan n̄kpọ kpukpru nnyịn nditiene nde ikpat Jesus ketket, nnyịn iyanam utom ukwọrọikọ Christian edi kiet ke otu edinam oro ẹdide akpan n̄kpọ ẹkan ke uwem nnyịn. Mbuọtidem nnyịn oyowụt idem ke usụn̄ oro nnyịn isiande mbon en̄wen uko uko iban̄a akwa enọ Abasi emi.—Utom 20:24.
15. Didie ke mbuọtidem ke Jesus Christ enyene utịp edidianakiet?
15 Nso eti utịp edidianakiet ke utọ mbuọtidem oro enyene ntem! Ke ntak esie, nnyịn imenen̄ede isan̄a ikpere Jehovah, Eyen esie, ye kiet eken ke esịt esop Christian. (1 John 3:23, 24) Enye anam nnyịn ikop idatesịt nte ke Jehovah ke mfọnido ọmọnọ Eyen esie “enyịn̄ emi okon̄de akan kpukpru enyịn̄ [ke ẹsiode enyịn̄ Abasi ẹfep]; man ke enyịn̄ Jesus kpukpru edọn̄ ẹkpetọn̄ọ ẹnọ Abasi, ye eke mme andidu ke heaven, ye eke mme andidu ke isọn̄, ye eke mme andidu ke idak isọn̄; kpukpru edeme ẹkpenyụn̄ ẹnyịme ẹte Jesus Christ edi Ọbọn̄, ẹnọ Abasi Ete ubọn̄.”—Philippi 2:9-11.
Nneme Ndụn̄ọde
• Ke ini Messiah okowụtde idem, ntak emi se ẹdade ẹdiọn̄ọ enye akanade in̄wan̄-in̄wan̄ ọnọ mbon oro ẹkenen̄erede ẹnịm Ikọ Abasi ke akpanikọ?
• Nso idi ndusụk n̄kpọ oro nnyịn ikpanamde man iwụt esịtekọm nnyịn iban̄a uwa Jesus?
• Ke mme usụn̄ ewe ke uwa Jesus enyene ufọn ọnọ nnyịn idem idahaemi? Didie ke emi an̄wam nnyịn ke ini nnyịn ibọn̄de akam inọ Jehovah iben̄e edifen idiọkn̄kpọ nnyịn?
[Ndise ke page 36]
Jesus ama asian mme anditiene enye ete ke mmọ ẹkpenyene ndikpep mbon efen ndinịm mbet Abasi